Шупашкарти чылай аптека хӑйсен ирӗкӗпе «фанфуриксем» сутмасси пирки меморандум алӑ пуснӑ. Ҫак кунсенче мэри вӗсем панӑ сӑмаха епле тытнине тӗрӗсленӗ.
Шупашкар хула администрацийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, хальлӗхе хулари аптекӑсенчен 68 проценчӗ меморандум алӑ пуснӑ. Ҫапла майпа Шупашкарти 152 аптекӑран 104-шӗ «фанфурик» сутмасси пирки сӑмах панӑ.
Чӑнах та, вӗсем хӑйсен сӑмахне тытнӑ. Алӑксем ҫине ҫапла ҫырса хунӑ: «Кунта халӗ «фанфурик» сутмаҫҫӗ». Сентресем ҫинче те ку тавар ҫук-мӗн.
Меморандум алӑ пусман ытти аптекӑпа ку ыйтупа калаҫу пырать. 5 аптека сетне ку шухӑш килӗшмен. «Фанфурик» сутни хушма тупӑш кӳрет-ҫке-ха. Ҫапах мэри алӑ усмӗ, вӗсене ӳкӗте кӗртме тӑрӑшӗ.
Чӳк уйӑхӗн 14-мӗшӗ — Пӗтӗм тӗнчери сахӑр диабечӗпе кӗрешмелли кун. Ӑна 1991 ҫулта Пӗтӗм тӗнчери диабет федерацийӗпе Пӗтӗм тӗнчери сывлӑх сыхлав организацийӗ йышӑннӑ.
Ку куна уяв тесе йышӑнмалла мар. Ӑна сахӑр диабечӗн хӑрушлӑхӗ пирки ҫынсене каласа кӑтартассине ӳстерес, чиртен асӑрхаттарас, ӑна аталанма парас мар, чирлисен пурнӑҫ пахалӑхӗпе пурнӑҫ тӑршшӗне ӳстерес тӗллевпе туса хунӑ.
Эрнекун Республикӑри эндокринологи диспансерӗ (вӑл Шупашкарти 139-мӗш Стрелоксен дивизи урамӗнчи 7-мӗш ҫурт) «Уҫӑ алӑксен кунне» ирттерет.
«Уҫӑ алӑксен кунӗ» ирхи 8 сехетре врачсен консультацийӗнчен пуҫланать. Йышӑнура эндокринолог, ача-пӑча эндокринологӗ, невролог, офтальмолог, акушер-гинеколог, эндокринолог-подиатр пулӗҫ. Вӗсем 12 сехетчен пырӗ. Глюкоза шайне пӗлме ирхи саккӑртан пуҫласа вуннӑччен 105-мӗш пӳлӗмре юн пама пултарӗҫ.
Кӑнтӑрла иртсен сахӑр диабечӗ пирки лекцисем вулӗҫ, викторина ирттерӗҫ.
Кун пирки «Хыпар» хаҫат пӗлтерет. Республикӑна 15 БМВ автомобильпе Мускавран патшалӑхӑн автонинспекцийӗн ӗҫченӗсем килсе кайнӑ. Теприсем «Вӗсем водительсене тустараҫҫӗ кӑна!» — тесе те сас-хура кӑларнӑ иккен.
«Тахӑшӗ Мускавсем «чӗрнеллӗ» резинӑллӑ машинӑсен водителӗсене — вун-вун ҫынна — «Ш» паллӑсӑр пулнӑшӑн штрафланӑ тесе ҫырнӑ та — пуҫланнӑ вара! Шупашкарти лавккасенче хайхи «Ш» паллӑсем юлман-мӗн — пӗтӗмпех туянса пӗтернӗ. Ҫакна хам та асӑрхарӑм: халӗччен автомобильсем ҫинче ҫав паллӑсем курӑнсах каймастчӗҫ, тӗп хула инспекторӗсем килсен вара «Ш»-па паллӑ тунисем — шӑкӑрин. Мускавран килнӗ инспекторсенчен пӗринпе калаҫатӑп та — кулать: «Эпир унашкаллишӗн никама та чарман-ҫке...» Вӑт, сас-хура вӑйӗ мӗнешкел!», — тесе хыпарлать пичет кӑларӑмӗ.
Эрнекун вӗсем Ҫӗнӗ Шупашкарта, Улатӑрпа Пӑрачкав тӑрӑхӗсенче пулнӑ, шӑматкун — Канашра, вырсарникун — Патӑрьелте. БМВсен «эшкерӗ» Вӑрмар, Тӑвай районӗсем тӑрӑх та ҫаврӑнчӗ.
Мускавран килнӗ Раҫҫей Шалти ӗҫсен министерствин ҫулҫӳрев хӑрушсӑрлӑхне тивӗҫтерес енӗпе ӗҫлекен ятарлӑ тӗллевлӗ центрӗн уйрӑмӗн пуҫлӑхӗ Сергей Волков Чӑваш Енре ҫуралса ӳснӗ иккен, Мускава куҫиччен чылай ҫул республикӑра ДПС полкне ертсе пынӑ.
Ыранпа тепӗр кун Шупашкарта «Ӳсӗр водитель» профилактика мероприятийӗ иртмелле. Ӳсӗрле руль умне ларакансене ытти чухне те пуҫран шӑлмаҫҫӗ те, анчах ыранпа тепӗр кун вӗсене пушшех вӑйлӑ «сыхлӗҫ».
Эрех ӗҫнӗ е наркотикпе айкашнӑ хыҫҫӑн руль умне ларни вара хакла ларать. Уншӑн 30 пин тенкӗлӗх штрафлаҫҫӗ, кунсӑр пуҫне 1,5 ҫултан пуҫласа 2 ҫул таран правасӑр хӑвараҫҫӗ. Хӗрӗнкӗ ҫынна машина рульне шанса паракансене те явап тыттараҫҫӗ. Пӗрреллӗхе ҫаклансан 30 пин тенкӗ штрафласа 1,5–2 ҫул таран правана туртса илӗҫ. Иккӗмӗш хут лексен штраф виҫи 50 пин тенкӗпе танлашать, правине те кун пек чух саккун 3 ҫуллӑх туртса илме ирӗк парать.
Шупашкарти Петров урамӗнчи 9-мӗш ҫурт ишӗлсе аннӑ хыҫҫӑн тӗп хулари общежитисемпе (вӗсене халӗ ун пек каламаҫҫӗ-ха, чылайӑшне пурӑнмалли ҫурт статусне куҫарнӑ. Анчах ятне темле каласан та общежити общежитиех юлать ӗнтӗ) сахал йышлӑ ҫемье пурӑнмалли ҫуртсене тӗрӗслеме тытӑннӑ. Кун пирки Шупашкар хула администрацийӗн ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх, транспорт тата ҫыхӑну управленийӗнче пӗлтернӗ.
Чи малтанах тӗрӗслев ишӗлекен ҫуртран ҫынсене куҫарасси программӑна лекнӗ нумай хваттерлӗ ҫуртсене пырса тивессине систереҫҫӗ.
Комисси хакланӑ хыҫҫӑн конструкцие татса тӑракан хатӗрсен тата инженерии оборудованине кӑтартса акт шӑрҫалӗҫ.
Инкек сиксе тухасран епле мероприятисем ирттермеллине палӑртӗҫ.
Тӗрӗслев пӗтӗмлетӗвне тата малашне пурнӑҫламалли ӗҫсен планне раштавӑн 10-мӗшӗччен хатӗрлесе ҫитермелле.
Тутарстан IELTS, TestDaf тата Dele пӗтӗм тӗнчери чӗлхе экзаменӗсем евӗр тутар чӗлхине мӗнле шайра пӗлнине палӑртакан пӗтӗм тӗнчери сертификаци тытӑмне кӗртет. Малтанлӑха палӑртнӑ тӑрӑх, ку тестсене 2015 ҫулта 9-мӗш класран вӗренсе тухакансем тытӗҫ, темиҫе ҫултан — Тутарстанри аслӑ шкулсен студенчӗсем. ТР Вӗренӳ министерстви сертификатсене малашне ӗҫ паракансем те хакласса шанаҫҫӗ.
Чӗлхе сертификаци центрне тумашкӑн контракт алӑ пусмалла. ТР Вӗренӳ министерстви кун пирки юпан 16-мӗшӗнче пӗлтернӗ. Техника заданийӗпе килӗшӳллӗн, центра тӑвакан организаци ҫулталӑк вӗҫӗччен ытти ҫӗршыври сертификаци центрӗсене пӑхса тухмалла, Раҫҫей тата ют ҫӗршыв эксперчӗсемпе канашламалла тата тестсене хатӗрлеме тытӑнмалла. Чӗлхе сертификацине тытмалли аудитори 30 тӑваткал метртан пӗчӗк пулмалла мар. Унта 26 ҫынран кая мар кӗмелле.
Сертификаци центрне 2014 ҫул вӗҫне уҫма палӑртнӑ. Тестсене тӗрлӗ шайра вӗренекенсем валли хатӗрлӗҫ. Вӗсене Кембриджри пек хатӗрлеме палӑртнӑ. Унтан центр вӗсене Кембриджри университет ҫумӗнчи ALTE пӗтӗм тӗнчери ассоциацине ярӗ. Кун хыҫҫӑн сертификаци тӗнче стандарчӗ пек пулӗ.
Шупашкарта вырнаҫнӑ «Республиканский центр восстановительной медицины и реабилитации» (чӑв. Республикӑн юсану медицинипе тӳрленӳ центрӗ) Сывлӑх центрне 2009-мӗш ҫулхи раштав уйӑхӗнче хута янӑ. Ҫак ҫулсенче кунта ҫӗршер ҫын сывлӑхне тӗрӗслеттернӗ, сипленнӗ. Центра ҫӗнӗ йышши оборудованипе тивӗҫтернӗ, ку врачсен ӗҫне самаях ҫӑмӑллатать. Кунти ӗҫченсем республикӑри чылай районта пулса халӑха пулӑшу панӑ.
Ӗнер, юпан 10-мӗшӗнче, 12 ҫынран тӑракан медицина ӗҫченӗсен ушкӑнӗ Хӗрлӗ Чутай районне пӗрремӗш хут килсе ҫитнӗ. Хӗрлӗ Чутайри пульницӑн тӗп тухтӑрӗ ушкӑна район центрӗнчен чи аякра вырнаҫнӑ Штанаш ял тӑрӑхне янӑ, мӗншӗн тесен ку тӑрӑхри халӑхӑн, уйрӑмах ватӑ-вӗтӗн райцентра тухса кӗме чӗр нуша: яла кунне икӗ хутчен ҫеҫ автобус ҫӳрет, каҫа юлсан Чутайрах ҫӗр каҫма тивет.
Штанашри офиса Чутайран тухтӑр эрнере темиҫе хутчен килсех тӑрать-ха, Чутайри тухтӑрсен ушкӑнӗ те ятарлӑ графикпа ҫӳрет, ҫапах та кирлӗ чухне анализсем пама Чутаях тухма тивет.
Шупашкартан тухтӑрсем ятарласа ял халӑхӗн сывлӑхне тӗрӗслеме килессине пӗлсен Штанашри медицина офисне халӑх чылайӑн пуҫтарӑнчӗ.
Ҫак кунсенче пирӗн республикӑра автобус тӗрӗслевӗ пырать. Сусӑрсене турттарма меллӗ автобуса хӗснӗ газпа ҫӳреттереҫҫӗ-мӗн. Ӑна Шупашкарти 15-мӗш маршрутпа ҫула кӑларнӑ.
Автобус хӑйне епле кӑтартнине икӗ эрне сӑнӗҫ. Хальлӗхе ҫур эрне ытларах кӑна иртнӗ-ха.
Газпа чупакан техника ҫутҫанталӑка сиен сахал кӳрет тесе ырлаҫҫӗ. Топливо хакӗ те кун пек самай йӳнӗрех ларать-мӗн.
Хальхи вӑхӑтра пирӗн республикӑра автомобиль транспортне газ моторӗ ҫине куҫарассипе ҫине тӑраҫҫӗ. Ун йышшисем хальлӗхе республикӑра – 18 автобус.
Сӑнсем (5)
Ыран гражданла хӳтӗленӳ тытӑмне йӗркеленӗренпе 82 ҫитет. Ҫав ятпа ҫӗршывӗпех тренировкӑсем иртмелле. Унта влаҫ органӗсем, муниципалитетсем тата организацисем хутшӑнаҫҫӗ.
Вӗренӗвӗн тӗп тӗллевӗ — гражданла хӳтӗленӳ енӗпе ӗҫлекенсен пӗлӗвне тӗрӗслесси, тӗрлӗ ведомствӑсем инкеклӗӗҫсене хатӗррипе хатӗр марине палӑртасси иккен. Ҫӑлавҫӑсен ӗҫне Раҫҫейӗн Инкеклӗ ӗҫсен министерствин наци центрӗ йӗркелесе пырӗ.
Чӑваш Енре тренировкӑна икӗ тапхӑрпа ирттермелле. Пӗрремӗшӗнче инкек пирки асӑрхаттару тытӑмӗ епле ӗҫленине пахалӗҫ. Иккӗмӗшӗнче эвакуации пункчӗсем, хӳтӗленӳ хатӗрӗсене памалли пунктсем, радиации, хими тата биологи сӑнавне ирттермелли постсем, апатпа тата ҫимӗҫпе тивӗҫтерекен куҫса ҫӳрекен пунктсем йӗркелӗҫ. Васкавлӑ службӑсем Шупашкарти ГЭСра техногенлӑ лару-тӑру сиксе тухас пулсан ӑна пӗтерессипе епле ӗҫлемеллине те палӑртӗҫ.
Калӑпӑшлӑ вӗрентӳ юпан 8-мӗшӗнче вӗҫленӗ.
Ҫак эрнере Чӑваш Енӗн Обществӑн сӑнав комиссийӗн ертӳҫи Николай Косыев тата «Хулканпа хӗҫ» правӑна сыхлакан организаци ертӳҫи Алексей Глухов Шупашкарҫывӑхӗнчи арҫынсен 4-мӗш колонийӗнче пулнӑ.
Тӗрмере вӗсем тӗрӗслекенсем чылай чух кӗмен вырӑнсене пӑхнӑ та лару-тӑру кӑмӑла пӑснӑ-мӗн. Айӑпланнисем те правӑна хӳтӗлекенсене хӑйсен пурнӑҫӗ пирки самай евитленӗ-мӗн. Отрядсенчен пӗринче хӑнкӑласем чупаҫҫӗ иккен, тепринче чӳрече рамине алран кайтӑр тенӗ пек лартнине кура витӗр ҫил кастарать иккен. Ҫывӑрмалли вырӑнсем те начар-мӗн.
Алексей Глухов шучӗпе, 4-мӗш колони тӑрӑмӗ ытла та начаррине кура ӑна хупмалла кӑна. Учреждени тӗнчери стандартсене тивӗҫтермест иккен, йӗрке тума вара ытла та тӑкаклӑ-мӗн.
Ҫак эрнере асӑннӑ хастарсем хӗрарӑмсен Ҫӗрпӳри 7-мӗш колоние ҫитме палӑртнӑ. Ахӑртнех, кайса курнӑ та пулӗ.
-0.7 °C