Савӑнӑҫлӑ ҫак пулӑм маларахах пулса иртнӗ-ха. Акан 15-мӗшӗнче. Анчах Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен порталӗнче кун пирки ӗнер хыпарланӑ.
Маларах асӑннӑ ҫав кун РФ Сывлӑх сыхлав министерствин пӗтӗмлетӳллӗ коллегийӗ иртнӗ. Унӑн вӑхӑтӗнче Раҫҫейӗн сывлӑх сыхлав министрӗ Вероника Скворцова маттур тухтӑрсенсен пӗрисене патшалӑх наградисемпе чысланӑ. Пысӑк шайри хисепе тивӗҫнисен шутӗнче Чӑваш Енри тухтӑр та пулнӑ. Ку вӑл — Татьяна Зольникова неонатолог. Татьяна Васильевна Республикӑри ача-пӑча клиника пульницинче кӗҫӗн ҫулхисен уйрӑмне ертсе пырать. Сывлӑх сыхлавӗнчи унӑн стажӗ — 37 ҫул. Пысӑк квалификациллӗ тухтӑра «Раҫҫей Федерацийӗн тава тивӗҫлӗ врачӗ» хисеплӗ ят панӑ.Т. Зольникова ача тухтӑрӗ ку ят хӑйшӗн кӗтменлӗх пулнине палӑртнӑ.
Пульницӑна никамӑн та йӑпӑр-япӑр каяс килмест. Тунтикунтан пуҫласа эрнекунччен ӗҫлекен ҫынсен уйрӑмах йывӑр унта ҫитме. Кӑҫалтан республикӑн Сывлӑх сыхлав министерствин медицина учрежденийӗсем ҫынсем валли шӑматкунсерен Уҫӑ алӑксен кунне ирттерессине пӗлтереҫҫӗ. Тӗплӗнрех ку графикпа ҫак каҫӑпа cap.ru/SiteMap.aspx?gov_id=11&id=1995590 иртсе паллашма пулать.
Уҫӑ алӑксен кунӗнче пульницӑна ҫитесе тесен малтаналаса ҫырӑнмалла мар тесе ӗнентерет республикӑн Сывлӑх сыхлав тата социаллӑ аталану министерстви хӑйӗн сайтӗнче. Паспорт тата медицина полисӗ вара кирлех.
Тухтӑрсем патне ҫитнӗ май хӑвӑра пӑшӑрхантаракан ыйтусене уҫӑмлатма май килӗ. Ансӑр специалистсем (кунта офтальмолог, кардиолог, эндокринолог, онколог, фтизиатр тата ыттисем кӗреҫҫӗ) канашпа пулӑшӗҫ.
Ӑшӑ сӑмах — ҫу кунӗ, сивӗ сӑмах — хӗл кунӗ тенӗ ваттисем. Ҫепӗҫ калаҫаканпа ҫын та кӑмӑллӑ, усаллипе тӗлпулсан ҫын та кӑмӑлсӑрланать. Ҫынпа ҫын пек пулма пӗлни таҫта та кирлӗ-ха: килте те, ӗҫре те, кӳршӗ-аршӑпа хутшӑннӑ чух та, общество транспортӗнче те, лавккара та. Пульницӑна каймалли сиксе тухсан та шурӑ халатлисем хӑйсене тӳрккес тытманни, сана ӑнланнӑҫи пулни питӗ пӗлтерӗшлӗ. Ҫапах та кӑнттамлӑх та хӑш чух сисӗнет. Чылай пульница порталӗнче тӗп врачсем тухтӑр пулӑшӑвӗн пахалӑхӗ пирки кӑна мар, шурӑ халатлисем епле калаҫни пирки те хӑйсене систерме сӗнсе ҫырнине асӑрхама пулать.
Шупашкарти стоматологи поликлиникин тӗп тухтӑрӗ Владимир Викторов та медицина пулӑшӑвне пахалӑхлӑ кӳнипе пӗрлех ӑшӑ кӑмӑл та пӗлтерӗшлӗ тесе шухӑшлать. «Професси пӗлӗвӗпе пултарулӑх — пӗр япала, килен-каяна ӑшшӑн кӗтсе илсе ӑшшӑн ӑсатса ярасси — тепӗр ен», — тет вӑл. Кӑмӑл-сипет пахалӑхӗ пирки калаҫни, ун шучӗпе, врачсене кӑна пырса тивмест, медицина сестрисене те. Асӑннӑ поликлиникӑн 2-мӗш поликлиникинче нумаях пулмасть медицина сестрисем валли конференци ирттернӗ. Унта «Медицина сестрин этикипе деонтологийӗ» темӑпа доклад тунӑ.
Кӑрлач уйӑхӗн вӗҫӗнче Мускавра Раҫҫейӗн Правительство премийӗсене валеҫнӗ. Валеҫнӗ тени тӗрӗсех мар-ха. Пурне те лекмест ун пекки. Пурӗ те вунӑ предприяти унӑн лауреачӗ пулса тӑнӑ.
Пысӑк шайри премие илнисем хушшинче пачах расна отрасльте тӑрӑшакансем лекнӗ. Кунта строительство кампанийӗсем те пур, ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑхра ӗҫлекенсем те, нефтьпе хими промышленноҫне кӗрекенни те. Сывлӑх сыхлавӗ те кунта лекнӗ. Асӑннӑ отрасль пирки каларӑмӑр пулсан, премие Федерацин Шупашкарта вырнаҫнӑ травматологи центрӗ (ӑна Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Николай Николаев тӗп тухтӑр пулса ертсе пырать) тивӗҫнине палӑртма уйрӑмах кӑмӑллӑ.
Преми хуҫисене укҫан хавхалантармаҫҫӗ-ха. Анчах Шупашкар тухтӑрӗсем уншӑн пӑшӑрханмаҫҫӗ. Чи пахи — хисеп туни. Преми илнине ӗнентерекен паллӑна центр хӑйӗн учрежденине рекламӑланӑ чух пилӗк ҫул хушши усӑ курма пултарать.
Республикӑри ача-пӑча пульницин тӗп тухтӑрне нумаях пулмасть 20 пин тенкӗлӗх штрафланӑ. Явап тытма унӑн суд приставӗсен тытӑмӗнче тӑрӑшнӑ ҫынна ӗҫе илнӗшӗн тивнӗ. Тата тӗрӗсрех каласан, ӗҫе илнӗшӗн мар, ӗҫе илни пирки суд приставӗсен службине пӗлтерменшӗн.
Ку вара коррупципе кӗрешесси ҫинчен калакан саккуна пӑснине пӗлтерт. Кун пирки «Коррупципе кӗрешесси ҫинчен» федераци саккунӗн 12-мӗш статйин 4-мӗш пайӗнче тата РФ Ӗҫ кодексӗн 64,1 статйин 2-мӗш пайӗнче пӑхса хӑварнӑ. «Патшалӑх служащийӗсем тепӗр ӗҫе вырнаҫсан ӑна илнӗ организацин тивӗҫлӗ органсене пӗлтермелле», — терӗ республика прокуратурин коррупципе кӗрешекен пайӗн пуҫлӑхӗ Сергей Павлов.
Чирлисене сиплекенсем канмалли кунсенче кӑна мар, ҫӗрӗпех ӗҫлени паллӑ-ха. Анчах стационарта тата амбулаторинче тӑрӑшакансем Ҫӗнӗ ҫул тӗлӗнче епле ӗҫлӗҫ-ха?
Республикӑн Сывлӑх сыхлав министерстви кун пирки ҫапла пӗлтерет: паян, кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче, тухтӑрсем канӗҫ. Кӑрлачӑн 2 тата 3, 5, 6, 8, 9, 10-мӗшӗнче, шӑматкунхи графикпа ӗҫлӗҫ, пулӑшӑва тухтӑрсем поликлиника графикӗпе кӳрӗ. Кӑрлачӑн 4 тата 7-мӗшӗсенче вӗсем уяв кунӗ тесе канмӗҫ. Кӑрлачӑн 11-мӗшӗнче те пульницӑсем ӗҫлемӗҫ — вӑл кун вырсарникуна лекет.
Вӑраха хӑвармасӑр пулӑшмалли чирлисене Шупашкарти 1-мӗш клиника пульницин йышӑну уйрӑмӗнче асӑннӑ кунсенче талӑкӗпех йышӑнӗҫ.
Ҫӗршывра ачасене сиплес ӗҫе аталантарассишӗн тӑрӑшаҫҫӗ. Май килнӗ таран пульницӑсене ҫӗнӗ хатӗр-хӗтӗрпе тивӗҫтереҫҫӗ.
Чӑваш Ене Раҫҫейри паллӑ тухтӑрсенчен пӗри кӗҫех килмелле. Мускаври сывлӑх сыхлавӗн департаменчӗн ача-пӑча тӗп хирургӗ, ача-пӑча хирургӗсен Раҫҫей Ассоциацийӗн президенчӗ, профессор Александр Юрьевич Разумовский Республикӑри ача-пӑча клиника пульницине раштав уйӑхӗн 26-мӗшӗнче ҫитмелле.
Ку пулӑм Чӑваш Республикинчи ача-пӑча хирурги службине тунӑранпа 45 ҫул ҫитнипе ҫыхӑннӑ. Тӗлпулура ача-пӑча хирургинчи юлашки вӑхӑтри ҫитӗнӳсем пирки лекци вулӗҫ, специалистсем валли ӑсталӑх класӗ ирттерӗҫ.
Ҫаван пекех профессор пульницӑри стационарта йывӑр чир-чӗртен сипленекен ачасем пирки канашлӗ.
45 ҫула ҫитмен тухтӑрсене яла кайма чармӗҫ. Унта шурӑ халат тӑхӑнса тар тӑкас шухӑшлисене унччен те ура хуман-ха. Анчах «Земство тухтӑрӗ» программӑпа патшалӑх ҫӑмӑллӑхне илес тесен 35 ҫултан ҫамрӑкраххисене кӑна суйланӑ. Килес ҫултан 45 ҫулченхисем те ҫав программӑна кӗме пултараҫҫӗ. Яла врач пулса куҫса кайсан вӗсене патшалӑх пӗр миллион тенкӗ уйӑрӗ. Хыснара ҫак тӗллевпе 3200 миллион тенкӗ пӑхса хӑварнӑ. Кунта сӑмах ҫӗршыв хысни пирки пырать.
Унччен яла куҫса кайнисене илсен, хӑш-пӗр ҫӑлкуҫ пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енре яла ҫав программӑпа куҫнӑ тухтӑрсенчен 11-шӗ каялла кайнӑ-мӗн. Анчах республикӑн Сывлӑх сыхлав министерствинче ҫакӑншӑн сисчӗвленмелли сӑлтав курмаҫҫӗ. Куҫса кайнине ҫемьери лару-тӑрупа ҫыхӑнтараҫҫӗ. Ӗҫлесе татман вӑхӑтшӑн укҫан пайне шыраса илессине пӗлтереҫҫӗ.
Сывлӑхлӑ пуласси тӗрлӗ хӑнӑхтару-хускану тунинчен кӑна мар, сывӑ пурнӑҫ йӗркине пӑхӑннинчен те тӗрӗс апатлануран та килет тесе шухӑшлаҫҫӗ Комсомольскинчи тӗп вулавӑшра.
Ҫак кунсенче унта «Сывлӑх» клуб ӗҫлеме пуҫланӑ. Пӗрремӗш занятие пуҫитарӑннисене А.А. Волкова библиограф клубӑн кун йӗркипе паллаштарнӑ. А.П. Андреева тухтӑр тӗрӗс апатланмалли мелсем ҫинче чарӑнса тӑнӑ, сӑмахне тӗслӗхсемпе ҫирӗплетнӗ. З.А. Галкина врач вара «Хускану вӑл — пурнӑҫ» тесе тӗплӗн ӑнлантарса панӑ. Вӑл ирпе вӑрансан мӗнлерех хускану тумаллине вӗрентнӗ. Вӑл кӑтартнӑ хусканусене пухӑннисем ҫавӑнтах туса пӑхнӑ. З.А. Галкина пухӑннисен ыйтӑвӗсене хуравланӑ. А.А. Волкова библиограф вара «Сывлӑх тата апат-ҫимӗҫ» темӑпа калаҫу ирттернӗ.
«Сывлӑх клубне» пухӑннисем унтан пурте пӗрле курӑк чейӗпе сӑйланнӑ.
Малашне клуб членӗсем икӗ эрнере пӗрре тӗл пулма калаҫса татӑлнӑ.
Юлашкинчен вӗсем физкультурӑпа спорт комплексне бассейна кайнӑ.
Федераци шайӗнче йышӑннӑ ҫак программа 2012 ҫултанпа пурнӑҫланма тытӑнчӗ. Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев ертсе пынипе ӗнер правительство пайташӗсемпе ирттернӗ канашлура ку программа республикӑри ялсене епле пулӑшнине те сӳтсе явнӑ.
Чӑваш Енӗн сывлӑх сыхлав тата социаллӑ аталану министрӗн ҫумӗ Татьяна Богданова ялсене ҫавӑнтанпа 239 врач ӗҫлеме кайнине пӗлтернине эпир ӗнер хыпарланӑччӗ. Аса илтеретпӗр, ялти сиплев учрежденийӗсене специалистсемпе комплектлассине 16,6 процент таран ӳстерме май килнӗ-мӗн. Тухтӑрсенчен чылайӑшӗ Канаш, Патӑрьел, Шупашкар тата Муркаш районӗсенчи сиплев учрежденийӗсем тӑрӑх сапаланнӑ. Вӗсем хӑш-хӑш районта ҫитменни пирки те эпир пӗлтернӗччӗ.
Тӗллевлӗ вӗрентме кӑҫал 9 интернпа килӗшӳ алӑ пуснӑ. Интернатура пӗтернӗ хыҫҫӑн вӗсен ялти сиплев учрежденийӗсенче ӗҫлеме тивӗҫ. Тӗллевлӗ вӗренекенсем яла таврӑнмасан вӗсене ӑс парса тӑкакланнине каялла тавӑрса илмеллине палӑртса хӑварнӑ.
+12.5 °C