Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ Иосиф Дмитриев-Трера асра тытать. Паян, ҫӗртме уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, 13 сехетре театрта «Иосиф Трер. Учитель – друг, наставник, вдохновитель» (чӑв. Иосиф Трер. Учитель — юлташ, вӗрентекен, хавхалантаркан) проектпа килӗшӳллӗн «Наследие. История чувашского театрального искусства и кинематографа» (чӑв. Эткерлӗх. Чӑваш театр ӳнерӗпе кинематографин историйӗ) лекци иртӗ.
Паллӑ актёр, режиссёр, театр педагогӗ, поэт, фольклор куҫаруҫи, этнотеатровед Иосиф Дмитриев пурӑннӑ пулсан паян 77 ҫул тултаратчӗ. Унӑн пурнӑҫ усал чире пула татӑлчӗ.
Лекцие кирек кам та кайса итлесе ларма пултарать. Унта тӳлевсӗр кӗртӗҫ.
Ҫертме уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, Республика кунӗнче, Шупашкарти Хӗрлӗ тӳремре пӗтӗм чӑвашсен XII Акатуйӗ иртӗ. Ҫурхи ака-суха ӗҫӗ вӗҫленнине халалланӑ уява Чӑваш Енри тата ҫӗршывӑмӑрӑн тӑхӑр регионӗнчи чи лайӑх коллективсем килсе ҫитӗҫ. Уяв 17 сехет те 30 минутра пуҫланӗ.
Программӑна вӑйӑ карти илемлетӗ, авалхи чӑваш халӑх юррисем янӑрӗс. Профессилле пултарулӑх коллективӗсем халӑхӑмӑрӑн авалхи йӑли-йӗркине кӑтартӗҫ. Ҫав шутра —Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗ, Чӑваш патшалӑх академи симфони капелли, Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ пулӗҫ.
Мускаври, Питӗрти, Пушкӑртстан, Мари Эл тата Тутарстан республикисенчи; Ленинград, Мурманск, Оренбург, Чӗмпӗр облаҫӗсенчи коллективсем пулӗҫ.
Ҫӗртме уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх пукане театрӗнче «Шекспир. Сонеты» (чӑв. Шекспир. Сонетсем) ӗҫе кӑтартӗҫ. Ӑна культура учрежденийӗ шкул ачисемпе ҫамрӑксем валли тесе хатӗрленӗ.
«Шекспир. Сонеты» ӗҫре режиссёр Уильям Шекспир кам пулнин хуравне шырать.
Чӑваш патшалӑх пукане театрӗн репертуарӗнче акӑлчан поэчӗн «Король Лир» ӗҫӗ те пур.
Ҫӗнӗ ӗҫен режиссёрӗ – Питӗрти Светлана Дорожко, художникӗ – Мускаври Светлана Рыбина, композиторӗ – Питӗрти Татьяна Алешина, хореографӗ – Питӗрти Ольга Зайцева, ҫутӑ художникӗ – Питӗрти Андрей Олейник.
Ҫӗртме уӑхӗн 11-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче Арсений Тарасов пьесипе Валерий Яковлев лартнӑ «Хӗрлӗ кӗпеллӗ телей» спектакле кӑтартассине эпир унччен пӗлтернӗччӗ-ха.
Театрта хыпарланӑ тӑрӑх, ҫӗнӗ ӗҫе курма пӗтӗм республика пуҫтарӑннӑ тейӗн, халӑх лӑк тулли пулнӑ. Асӑннӑ театрта ҫӗнӗ спектакльсене курма халӑх, чӑн та, йышлӑн пуҫтарӑнать.
Пьеса авторӗ каланӑ тӑрӑх, пьесӑна ҫырас шухӑшпа вӑл нумай ҫӳренӗ. Унти истори ытла та хӑйсен тесе вӑл тӑхтаса-аптӑраса тӑнӑ. Спектакльти тӗп сӑнарти карчӑк Арсений Тарасов амӑшӗпе ҫыхӑннӑ иккен, унӑн ашшӗн сӑнарне Ҫирахви упӑшки урлӑ сӑнарланнӑ.
Ҫӗртме уйӑхӗн 6-мӗшӗнче, вырӑс халӑхӗн аслӑ поэчӗ Александр Пушкин ҫуралнӑранпа 225 ҫул ҫитнӗ кун, Чӑваш патшалӑх академи драма театрне экскурсине килнӗ хӑнасене Александр Сергеевич кӗтсе илнӗ.
Вӑл 1833 ҫулта Шупашкара килсе курни ҫинчен каласа кӑтартнӑ, чӑвашӑн мухтавлӑ ывӑлӗпе Никита Бичуринпа туслӑ пулнине пӗлтернӗ. «Сӑмахран, ҫак самант «Эп сӳннӗ чух – эс ҫун!» спектакльте те пур», – хыпарлать театрӑн пресс-служби.
«Сирӗн те театрпа ҫӗнӗ, ахаль чухне курман енчен паллашас килет пулсан, кашни тунтикун 18:30 сехетре театрта экскурсисем иртеҫҫӗ», — пӗлтереҫҫӗ театрта.
Чӑвашсене Мускаври Театр институчӗ тӳлевсӗр вӗрентессине эпир унччен пӗлтернӗччӗ-ха. Аса илтерер: ҫитес ҫул Мускаври Борис Щукин ячӗллӗ театр институчӗ артист пулма ӗмӗтленекен чӑваш ҫамрӑкӗсене тӳлевсӗр вӗрентме илӗ.
Кӑҫал Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ артист пулас ӗмӗтлисене ӑсталӑха туптама пулӑшӗ.
«Ҫамрӑксемпе тӗлпулусем ирттерме театр кашни муниципалитет округӗнчех палӑртнӑ. Пӗрремӗш ҫитӗнӳ те пур. Ак, тӗслӗхрен, Тӑвайпа Йӗпреҫ округӗсенчен юрӑпа сӑвӑ енчен пултаруллӑ хӗрпӗрчийӗсене суйласа илчӗҫ Наталия Сергеевӑпа Геннадий Медведев», – хыпарланӑ театрта.
Суйлавсемпе итлевсем, тӗлпулусем малалла та иртӗҫ. Мускавра вӗренме, артист пулма кӑмӑл пур пулсан, пӗлтерӗр пире ҫак телефонпа +7 835 262 02 21.
Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче ҫӗртме уйӑхӗн 9-16-мӗшӗсенче Пӗтӗм тӗнчери V оперетта фестивалӗ иртӗ.
Сцена ҫине театрти пултаруллӑ артистсемпе чӗннӗ хӑнасем тухӗҫ: Елена Заставная (Питӗрти «Зазеркалье» театр); Жанна Дромбовская тата Александр Трофимов (Питӗрти Мариински театр); Александр Кузнецов (Питӗрти Михайлов театрӗ); Денис Немцов тата Наталья Глух (Белоруҫри академи музыка театрӗ, Минск хули); Максим Райчёнок (Питӗр).
Фестиваль Имре Кальманӑн «Фиалка Монмартра» опереттипе уҫӑлӗ. Ҫӗртме уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Дмитрий Шостаковичӑн «Москва, Черёмушки» музыкӑллӑ камитне кӑтартӗҫ, 14-мӗшӗнче — Иоганн Штраусӑн «Летучая мышь» опереттине, 15-мӗшӗнче — Имре Кальманӑн «Сильва» опереттине.
Фестиваль гала-концертпа хупӑнӗ.
Ҫу уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх драма театрӗ умӗнчи К. Иванов палӑкӗ умне чечек хунӑ. Ҫав кун вилӗмсӗр «Нарспи» поэма авторӗ ҫуралнӑранпа 134 ҫул ҫитрӗ.
Чечек хунӑ ҫӗре республикӑн культура министрӗ Светлана Каликова, Чӑваш Енри профессионал писательсен союзӗн председателӗ Ольга Куликова (Улькка Эльмен), Чӑваш академи драма театрӗн ертӳҫисемпе артисчӗсем, писательсемпе поэтсем хутшӑннӑ.
«Чӑваш литературинче сыпӑк илемӗпе, сӑнарсемпе Константин Ивановӑн «Нарспи» поэминчен иртекен ӗҫсем ҫук. Вӑл хайлав пире те. культура учрежденийӗсене те хавхалантарса тӑрать», – тенӗ министр. Палӑк умӗнче сӑмах каланӑ ытти сумлӑ ҫын та Константин Иванов пултарулӑхне пысӑка хурса хакланӑ.
Ҫитес кунсенче Чӑваш патшалӑх пукане театрӗн коллективӗ Ҫӗпӗре тухса кайӗ. Пултарулӑх ушкӑнӗ Красноярск хулинче «Сибирь. TERRA MAGICA» фестиваль-конкурса хутшӑнӗ.
Регионсем хушшинчи пултарулӑх ӑмӑртӑвне Урал, Ҫӗпӗр тата Инҫет Хӗвелтухӑҫӗнчи Пукане театрӗсем хутшӑнӗҫ.
Фестиваль программине экспертсен канашӗ йӗркелет. Программа тӗп, вӗренӳ тата хушма (off-программа) пайсенчен тӑрать.
Чӑваш пукане театрӗ фествиалӗ «Король Лир» спектакльпе off-программӑна хутшӑнӗ. Ӑна ҫӗртме уйӑхӗн 5-мӗшӗнче 15 сехет те 30 минутра тата 18 сехетре Красноярскри музыка театрӗнче кӑтартӗҫ.
К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх пукане театрӗ «Хӗрлӗ кӗпеллӗ телей» спектакль сцена ҫине кӑларма хатӗрленнине эпир унччен пӗлтернӗччӗ-ха. Аса илтерер: премьерӑна ҫӗртме уйӑхӗнчи репертуара кӗртнӗ. Ӑна ҫитес уйӑхӑн 11-мӗшӗнче кӑтартӗҫ.
«Хӗрлӗ кӗпеллӗ телей» спектакльти тӗп роле, Ҫирахви карчӑк сӑнарне, РСФСР халӑх артистки Нина Яковлева калӑплӗ. Пукане сӑнарӗнче — Светлана Лукиянова.
Спектакле Валерий Яковлев лартнӑ. Композиторӗ — Николай Казаков.
Спектакльте чӑваш халӑх артисчӗ Сергей Иванов, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗсем Валерий Карпов тата Аркадий Андреев, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артистки Елизавета Хрисанфова, ҫавӑн пекех Эмилия Назарова, Оксана Драгунова, Евгений Урдюков тата ыттисем вылӗҫ.
-2.7 °C