Ҫак эрнере Чӑваш патшалӑх
ҫамрӑксен театрӗнче «Ҫӑкӑр чӗлли» драма кӑтартнӑ. Пьеса авторӗ — Ева Лисина прозаик.
Театрта пӗлтернӗ тӑрӑх, Ева Лисина Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫи хыҫҫӑнхи ҫулсенче выҫӑпа вилнӗ ачасене асӑнса «Ҫӑкӑр чӗлли» калав ҫырнӑ.
«Ашшӗсӗр тӑрса юлнӑ ҫемьен йывӑр пурнӑҫӗ калавра хӗрача куҫӗпе уҫӑлса пырать. Ҫула май чӑваш халӑхӗн наци характерӗ те курӑнсах тӑрать кунта.
Вӑрҫӑ хыҫҫӑнхи чӑваш ялӗн выҫӑллӑ-тутӑллӑ пурнӑҫне кӑтартнӑ май писательница ҫав вӑхӑтри йывӑрлӑхсене, пӗчӗк хӗрача ҫӑкӑршӑн ҫав тери тунсӑхланине кӑтартса парать.
«Ҫут тӗнчере савӑнӑҫпа хурлӑх пӗр тан валеҫӗнес пулсан, ман ҫӗршывӑм тахҫанах ырӑлӑхра пурӑнмалла», – пӗтӗмлетсе калать автор вӗҫӗнче», — хыпарланӑ театрта.
Ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче пирӗн республикӑра Чӑваш чӗлхи кунне уявлӑпӑр, ака уйӑхӗн 29-мӗшӗнче — Патшалӑх элемӗсен кунне. Ҫавна май пирӗн тӑрӑхра Чӑваш чӗлхи эрни иртет.
Эрне ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Республикӑн ача-пӑчапа ҫамрӑксен вулавӑшӗнчи «Чӑваш чӗлхи! Тӑван чӗлхе!» программӑпа уҫӑлнӑ. Ака уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче «Ҫӑкӑр чӗлли» спектакль кӑтартнӑ.
Чӑваш наци музейӗ ӗнер тата виҫӗмкун хулари шкулсене ҫитсе Чӑваш чӗлхи кунӗсем ирттернӗ. Ӗнер пирӗн республикӑра Пӗтӗм чӑваш диктантне ҫырнӑ.
Паян Чӑваш Енӗн наци вулавӑшӗнче аудиокӗнеке вулакансен «Тӑван сӑмах» республикӑри конкурсӗн ҫӗнтерӳҫисене чыслӗҫ.
Ака уйӑхӗн 26 мӗшӗнче Чӑваш академи драма театрӗнче «Ылтӑн маска» Раҫҫей Наци театр премийӗн «Сезонти чи лайӑх 100 спектаклӗ» списокне кӗнӗ «Аманнӑ шӑпа» спектакле кӑтартӗҫ.
Асӑнна ӗҫ пӗтӗм Раҫҫейри «Za жизнь» патриотла спектакльсен виҫҫӗмӗш фестивалӗнче палӑрнӑ.
Спектакль режиссёрӗ — Борис Манджиев. Ӗҫе вӑл Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫин салтакӗсемпе ветеранӗсене халалласа лартнӑ. Унта пӗр салтак историпе паллаштарнӑ.
Ӗнер, ака уйӑхӗн 19-мӗшӗнче, К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче Чӑваш АССР тава тивӗҫлӗ артистне Леонид Семенова аса илнӗ. Вӑл ҫуралнӑранпа кӑҫал 115 ҫул ҫитнӗ.
Леонид Федорович 1910 ҫулхи ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Чикме уесӗнчи (халӗ – Шупашкар районӗ) Ҫӗньял ялӗнче ҫуралнӑ.
1934 ҫулта Чӑваш патшалӑх музыкӑпа театр техникумӗн театр уйрӑмне пӗтернӗ хыҫҫӑн Чӑваш театрӗнче вӑй хунӑ.
Театрта пӗлтернӗ тӑрӑх, 36 ҫул хушшинче 200 ытла роль калӑпланӑ: «Хӗн-хур айӗнче» спектакльте Чакка тата Пахомка, «Тутимӗрте» Тутимӗр, «Тӗпӗнче» драмӑра Васька Пепел, «Аслатире» Тихон, «Ялта» спектакльте Ванюк тата нумай-нумай сӑнар.
Театра Леонид Семеновӑн тӑванӗсем те ҫитрӗҫ, ӑна ӑшӑ сӑмахсемпе саламларӗҫ.
Ӗнер, ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче, чӑваш драматургӗ Николай Терентьев ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ.
Николай Терентьевич 1925 ҫулхи ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Канаш районӗнчи Кӑшнаруй ялӗнче ҫуралнӑ. А.В. Луначарский ячӗллӗ ГИТИСра чӑваш студинче, И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика институтӗнче, А.М. Горький ячӗллӗ Литература институтӗнче вӗреннӗ.
Николай Терентьевич пурӗ 50 ытла пьесӑпа сценари ҫырнӑ. Вӗсене 15 чӗлхене куҫарнӑ – пушкӑртла, украинла, эстонла. Вӑл ҫырнӑ пьесӑсене Чӑваш Енри, ҫавӑн пекех Чӗмпӗр, Брянск, Барнаул тӑрӑхӗнчи театрсенче лартнӑ. Хӑш-пӗрне Мускаври МХАТра та кӑтартнӑ. «Сансӑр пурнӑҫ ҫук» пьесине вара ҫӗршывӑн 10 ытла хулинче лартнӑ
Чӑваш театрӗн чи ҫывӑх тусӗ пулнӑ Николай Терентьевич! Унӑн пьесисем тӑрӑх лартнӑ «Арканнӑ юрату», «Куккук ҫаплах авӑтать», «Кайри-мала, хур кайӑксем», «Хумсем ҫырана ҫапаҫҫӗ», «Ыйӑх ҫухатнисем» тата ытти спектакльсем паян кун та халӑх асӗнче!
Хӑй те сцена ҫинче Сентиер («Айтар»), Ахмар («Эндип»), Ваня Земнухов («Ҫамрӑк гварди») сӑнарӗсене калӑпланӑ!
Николай Терентьев пирки тӗплӗнрех РУВИКИн чӑваш уйрӑмӗнче вуласа пӗлме пулать.
Ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче Валентина Трифонован пултарулӑх каҫӗ иртӗ.
Валентина Ивановна — Чӑваш АССР тава тивӗҫлӗ артистки (1979), чӑваш халӑх артистки (1989), Раҫҫей тава тивӗҫлӗ артистки (1998).
Пулас артистка 1950 ҫулхи ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Тӑвайӗнче ҫуралнӑ. Ленинградри А.Н. Островский ячӗллӗ патшалӑхӑн театр, музыка, кинематографи институтӗнчен вӗренсе тухнӑ. 1972 ҫултан пуҫласа 2008 ҫулччен Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче ӗҫленӗ.
Валентина Трифонова ҫинчен тӗплӗнрех РУВИКИн чӑваш уйрӑменче вуласа пӗлме май пур.
Ӗнер, ака уйӑхӗн 13-мӗшӗнче, театр ӳнерӗн ҫутӑ ҫӑлтӑрӗ, чӑваш сценин илемӗ пулнӑ Нина Григорьева артистка куҫне ӗмӗрлӗхе хупнӑ. Кун пирки ҫак йӗркесен авторне Наталия Володина хыпарларӗ.
Нина Ильинична К. В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче 65 ҫула яхӑн ӗҫленӗ. Вӑл кирек мӗнле сӑнара та тӗлӗнмелле ӑста та ӗнентерӳллӗ калӑплама пултарнӑран ӑна халӑх юратнӑ. Театрта ӗҫлеме вӑл пӗлтӗр пӑрахнӑччӗ.
Нина Григорьева пирки тӗплӗнрех РУВИКИн чӑваш уйрӑмӗнче вуласа пӗлме пулать.
Чӑваш Енре ирттерекен чӑвашла пьесӑсен конкурсне ӗҫсене малалла йышӑнаҫҫӗ. Кун пирки республикӑн Культура министерстви хӑйӗн сайтӗнче аса илтернӗ.
Конкурс икӗ номинаципе иртет: «Аслисем валли ҫырнӑ чи лайӑх пьеса» тата «Ачасемпе ҫамрӑксем валли ҫырнӑ чи лайӑх пьеса». Ҫӗнтерӳҫӗсене 100-шер пин тенкӗ преми парӗҫ.
Ӗҫсене ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗччен Шупашкарти Президент бульварӗнчи 17-мӗш ҫуртри 412-2 пӳлӗмре йышӑнӗҫ. Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗ: 56-50-48.
Раҫҫейӗн тӗрленӗ картти Никита Михалкова Раҫҫейӗн театр атласне йӗркелеме хавхалантарнӑ.
Мускаври «Россия сегодня» (чӑв. Раҫҫей паян) пӗтӗм тӗнчери мультимеди центрӗнче Хальхи вӑхӑтри музыка карттине сӳтсе явнӑ. Унта РСФСР халӑх артисчӗ Никита Михалков режиссёр хӑйӗн ҫӗнӗ проекчӗ ҫинчен каласа кӑтартнӑ. Вӑл — «Атлас театральной России» (чӑв. Театр Раҫҫейӗн атласӗ) фестиваль. Ҫавӑн чухне ҫӗршыври регионсенчи театрсем тата пултарулӑх коллективӗсем Никита Михалковӑн «Мастерская «12» сцени ҫинче хӑйсен чи лайӑх ӗҫӗсемпе паллаштарӗҫ.
«Пӗтӗмпех Раҫҫӗйӗн тӗрленӗ карттинчен пуҫланчӗ, вал мана хавхалантарчӗ», — палӑртса хӑварнӑ Никита Михалков.
Ака уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Чӑваш академи драма театрӗнче «Мӗн-ши вӑл телей?» пьеса тӑрӑх лартнӑ спектакль кӑтартӗҫ.
Асӑннӑ пьесӑна Николай Терентьев иртнӗ ӗмӗрӗн 60-мӗш ҫулӗсенче ҫырнӑ. Унта вӑл колхозсем аталаннӑ тапхӑра ҫутатса панӑ.
Театр ҫӗнӗ ӗҫе ҫыравҫӑ ҫуралнӑранпа 95 ҫул ҫитнине халалланӑ. Спектакльти сюжета паянхи кунпа ҫыхӑнтарнӑ.
Режиссёрӗ — Наталия Сергеева.
+16.3 °C