Чӑваш патшалӑх истори архивне Раҫҫей тава тивӗҫлӗ артистки, Чӑваш халӑх артистки Любовь Фёдорова хӑйӗн архивӗнчи сӑнӳкерчӗксемпе документсене парнелерӗ.
Ӗнер культура учрежденийӗнче «Архиври каҫ-2023» мероприяти иртрӗ. Артисткӑна унта хаклӑ хӑна евӗр чӗннӗ. Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче 50 ҫул ытла ӗҫлекен сцена ӑсти хӑйӗн ҫинчен каласа кӑтартрӗ, тӗлпулӑва пуҫтарӑннисен ыйтӑвсене кӑмӑлтан хуравларӗ. Ҫак йӗркесен авторӗ те майлӑ самантпа усӑ курса хӑйне кӑсӑклантаракан ыйтӑва пама пултарчӗ.
Маларах эпир Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамбльне илемлӗх ертӳҫи пулса нумай ҫул ертсе пынӑ Юрий Васильев хӑйӗн архивӗнчи материалсене парнелени пирки хыпарланӑччӗ.
Чӑваш патшалӑх ҫамӑксен театрӗ кӑҫал та тӗрлӗ фестивале ҫитӗ.
Утӑ тата авӑн уйӑхӗсенче коллектива Иркутскра иртекен II Пӗтӗм тӗнчери «Байкальский талисман» (чӑв. Байкал талисманӗ) тата Саранскра пухӑнакан Раҫҫейри наци театрӗсен «Театральная осень» (чӑв.~~ Театр кӗрӗ~~) фестивальне йыхравланӑ.
Чӳк уйӑхӗнче ҫамрӑксен театрӗнче Регионсем хушшинчи ҫамрӑксен наци театрӗсен VII «СеспельФЕСТ» («Волжские сказки») фестивалӗ пулӗ.
Хальхи вӑхӑтра театр хӑйӗн 90 ҫулхи юбилейне халалласа кӗнеке кӑларассипе ӗҫлет.
Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче Чӑваш спектаклӗсен фестивалӗ пырать. Вӑл ӗнер, ака уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, пуҫланнӑ.
Фестивале чӑваш патриархӗ Иван Яковлев ҫуралнӑранпа 175 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Виҫӗ куна пыракан фестиваль вӑхӑтӗнче виҫӗ спектакль кӑтартма палӑртнӑ. Вӗсем — Юхма Мишши ҫыравҫӑн хайлавӗсем тӑрӑх хатӗрленӗ «Куккук куҫҫулӗ» тата «Шурҫамка» спектакльсем тата «Сеспель» поэзи перфомансӗ. «Куккук куҫҫулӗ» спектакле ӗнер кӑтартнӑ.
Спектакльсене пӑхма Мускаври театр критикӗ Валентина Федорова килсе ҫитнӗ.
Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче Чӑваш спектаклӗсен фестивалӗ пырать. Вӑл ӗнер, ака уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, пуҫланнӑ.
Фестивале чӑваш патриархӗ Иван Яковлев ҫуралнӑранпа 175 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Виҫӗ куна пыракан фестиваль вӑхӑтӗнче виҫӗ спектакль кӑтартма палӑртнӑ. Вӗсем — Юхма Мишши ҫыравҫӑн хайлавӗсем тӑрӑх хатӗрленӗ «Куккук куҫҫулӗ» тата «Шурҫамка» спектакльсем тата «Сеспель» поэзи перфомансӗ. «Куккук куҫҫулӗ» спектакле ӗнер кӑтартнӑ.
Спектакльсене пӑхма Мускаври театр критикӗ Валентина Федорова килсе ҫитнӗ.
Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче Иакинф Бичурин востоковеда халалласа спектакль лартма ӗмӗтленеҫҫӗ. Кун пирки культура учрежденийӗн тӗп режиссёрӗ Байрас Ибрагимов ӗнер пресс-конференцире пӗлтернӗ.
Сӑмах май каласан, Иакинф Бичурин ҫинчен Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ те спектакль лартнӑччӗ, анчах вӑл ӗҫе тӗрлӗрен хакларӗҫ, ӑна хытах хурланине те илтме тӳр килнӗччӗ.
Асӑннӑ театра юратакансем ҫывӑх вӑхӑтра Александр Пушкинӑн «Евгений Онегин» романӗ тӑрӑх лартнӑ моноспектакле курма пултарӗҫ. Елен Нарпи чӑваш халӑх юмахӗсем тӑрӑх хатӗрленӗ «У-ух – властелин подземелья» инсценировка та кӑсӑклӑ пуласса шанаҫҫӗ. Унсӑр пуҫне Владимир Гуркинӑн «Кадриль» камитне тата Александр Островскин «Гроза» драмине куракансем патне ҫитерӗҫ.
«Чтобы язык жил, нужно им просто пользоваться». Ҫакӑн пек ят панӑ «Советская Чувашия» хаҫатӑн паянхи номерӗнче пичетленсе тухнӑ статьяна. Унта Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче иртнӗ эрне вӗҫӗнче йӗркеленӗ стратеги сессийӗнче сӳтсе явнӑ ыйтусем ҫинчен ҫырса кӑтартнӑ.
Тӑван чӗлхене упраса хӑварассипе энтузиастсем нумай ӗҫлени пирки статьяра асӑнса хӑварнӑ май Чӑваш халӑх сайчӗн тӗп редакторне, Чӑваш чӗлхин лабораторийӗн ертӳҫине Николай Плотникова ырӑпа асӑннӑ.
Хаҫатри материалта «Яндекс. Тӑлмача» та аса илнӗ, Аҫтахар Плотников пӗлтӗртенпе «Атӑл Тӑлмач» ресурспа ӗҫлени ҫинчен те каласа кӑтартнӑ. Ку ӗнтӗ вӑл — чӑваш чӗлхине цифрӑлассиле ҫыхӑннӑ ӗҫ-пуҫ.
Статьяра чӑваш чӗлхипе ҫыхӑннӑ ытти ҫивӗч ыйтӑва та хускатнӑ.
Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче паян, ака уйӑхӗн 14-мӗшӗнче К.В. ячӗллӗ Чӑваш паталӑх академи драма театрӗн 105 ҫулхине халалласа «Вся жизнь – театру!» (чӑв. Пӗтӗм пурнӑҫ — театра) театр тӗпелӗ иртӗ. Вӑл 14 сехетре пуҫланӗ.
Кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн 27-мӗшӗнче культура учрежденийӗ 105 ҫул тултарчӗ. Театр чӑн-чӑн пысӑк ӑстана ҫаврӑннӑ артистсемпе мӑнаҫланма пултарать. Вӗсен йышӗнче — СССР халӑх артисчӗсем Алексей Ургалкин, Борис Алексеев, Вера Кузьмина, Валерий Яковлев; Раҫҫей халӑх артисчӗсем Нина Григорьева, Николай Григорьев, Нина Яковлева; Раҫҫей тава ивӗслӗ артисчӗсем Виктор Родионов, Ефим Никитин, Николай Степанов, Геннадий Терентьев, Иван Иванов, Валентина Трифонова, Любовь Федорова, Геннадий Большаков; чӑваш халӑх артисчӗсем Елена Шорникова, Валериан Лебедев, Николай Охотников, Валентина Иванова, Валентина Ситова, Вячеслав Александров.
Ҫав ҫулсенче тӗп режиссёр пулса И. С. Максимов-Кошкинский, П. Н. Осипов, К. И. Иванов, Л. Н. Родионов ӗҫленӗ. Паян ҫак ӗҫре В.Н. Яковлев тӑрӑшать.
Ака уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗн солисткин Ольга Кириллован пултарулӑх каҫӗ иртӗ.
Пӗтӗм тӗнчери тата Пӗтӗм Раҫҫейри конкурссен лауреачӗ тата вӑл ӗҫлекен пултарулӑх коллективӗ ҫӗршывӑн тӗрлӗ хулинче ҫеҫ мар, чикӗ леш енче те пӗрре ҫеҫ мар пулнӑ.
Юрӑҫӑн репертуарӗнче чӑваш классик-композиторӗсен юррисем йышлӑ. ов-классиков. Хальхи вӑхӑтрисенчен вӑл Ю. Жуковпа, Ю. Кудаковпа, Ю. Петуховпа, А. Павловпа туслӑ ҫыхӑну тытать.
Паян Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрне йӗркеленӗренпе 90 ҫул ҫитнӗ.
Шӑп та лӑп тӑхӑр теҫетке ҫул каялла, 1933 ҫулхи ака уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Шупашкарти рабочи клубӗнче (вӑл Ефремов купсасен буьварӗнче вырнаҫнӑ) Леонид Бочин пьесипе «Топай» спектакль кӑтартнӑ. Театр артисчӗсем Шупашкарти музыка техникумӗн театр уйрӑмӗн студенчӗсем пулнӑ. Театрта спектакльсене чӑвашла тата вырӑсла кӑтартнӑ.
1979 ҫулта коллектив Ҫеҫпӗл Мишши премине тивӗҫнӗ, 1984 ҫулта — Халӑхсен туслӑхӗн орденне. 1999 ҫултанпа театр Ҫеҫпӗл Мишши ячӗпе хисепленет.
Юбилей каҫне театрта ака уйӑхӗн 21-мӗшӗнче ирттерӗҫ.
Ака уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗн сцена ӑсти — Чӑваш Республикин халӑх артисчӗ Александр Пӑртта 60 ҫул тултарать. Ҫавна май ака уйӑхӗн 7-мӗшӗнче культура учрежденийӗнче артистӑн юбилей каҫӗ иртӗ.
Пулас артист, драматург тата ҫыравҫӑ Красноармейски районӗнчи Алманчӑ ялӗнче ҫуранӑ. Ярославль хулинчи театр училищинчи (аслӑ шкулти) актёр факультетӗнчен вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн Чӑваш пукане театрӗнче ӗҫлеме тытӑннӑ. 1990 ҫулта вӑл Ҫамрӑксен театрне куҫнӑ.
+0.3 °C