Сӗтпе ӳстерекен чӗрчунсен (вӗсен шутне этем те кӗрет) амисем ялан тенӗ пекех аҫисенчен ытларах пурӑнаҫҫӗ. Ҫав вӑхӑтрах, кайӑк-кӗшӗк амисем пурнӑҫ вӑрӑмӑшӗпе мухтанаймаҫҫӗ, ҫапла май ҫунатлисен ку тӗлӗшпе пач урӑхла. Сӗтпе ӳстерекен амасемпе кайӑксен аҫисен те пӗрешкел арлӑх хромосоми пуррине асӑрханӑ хыҫҫӑн ӑсчахсем ҫакӑ пурнӑҫ вӑрӑмӑшне витӗм кӳме пултарни пирки шухӑшласа илнӗ.
Вӗҫен кайӑксен, сӗтпе ӳстерекенсемпе танлаштарас пулсан, пӗрешкел арлӑх хромосомӗсем аҫисенче пулни пирки сахалӑшӗ пӗлет — сӑмах кунта аҫисенче ҫеҫ тӗл пулакан икӗ Z-хромосома пирки пырать. Кайӑк амисен арлӑх хромосомисем вара Z-хромосомӑпа тата W-хромосомӑран тӑраҫҫӗ.
Пӗрешкел арлӑх хромосомӑсемпе пурнӑҫ вӑрӑмӑшӗ хушшинче ҫыхӑну пурри пирки тавҫӑрса илне хыҫҫӑн Ҫӗнӗ Кӑнтӑр Уэльс университечӗн (Австрали) ӑсчахӗсем 229 чӗрӗ чун тӗсӗсен — хурт-кӑпшанкӑран пуҫласа пулӑ таранах — даннӑйӗсене тишкернӗ. Тӗпчевре гермафродитсемпе, ҫавӑн пекех эмбрионӑн арлӑх палли ӳснӗ вӑхӑтри тавралӑх температурине пула палӑракан тӗссемпе усӑ курман.
Тӗпчев кӑтартса панӑ тӑрӑх, мӑшӑрлӑ арлӑх хромосомсем пурнӑҫ вӑрӑмӑшне вӑтамран вунҫичӗ процент ҫурӑ ӳстереҫҫӗ.
Пуш уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 15 ҫулти хӗрачана япӑх пулса кайнӑ. Ачан пуҫӗ ҫаврӑннӑ, ӑш хыпнӑ, ӑшӗ пӑтраннӑ. Васкавлӑ медпулӑшу ун патне 8 минутран ҫитнӗ.
Алексей Сурнаев фельдшер хӗрачана часрах пӗрремӗш пулӑшу панӑ. Унтан ачана машинӑна хурса пульницӑна илсе кайнӑ. Вӑхӑтра пулӑшу пани ачан пурнӑҫне ҫӑлнӑ. Унӑн сахӑр диабечӗ пулнӑ.
Тухтӑрсем палӑртнӑ тӑрӑх, чылай чухне ашшӗ-амӑшӗ ҫак чирӗн пӗрремӗш паллисене шута илмест, ача кайран реанимацие лекет. Шӑпарлан нумай ҫиет, анчах хӑвӑрт начарланать, яланах шыв ӗҫет, «пӗчӗккипе» нумай каять пулсан тухтӑр патне ҫитмеллех.
«Известия» хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗнӗ коронавирус ачасемпе ҫамрӑксене сайра хутра ерет. Ҫакна Китай Халӑх Республикинчи чирсене тӗрӗслекен тата вӗсен тӗлӗшпе профилактика ирттерекен центр тӗпченӗ.
Экспертсем чирленӗ 70 пин ытла тӗслӗхе тишкернӗ. 0-10 тата 10-19 ҫулсенчи ҫынсем чирлес хӑрушлӑх 1 процент ҫеҫ-мӗн. Анчах вирус ачасемпе ҫамрӑксемшӗн чӑннипех те хӑрушлӑх кӑларса тӑратманни пирки 100 проценчӗпех ҫирӗплетсе калама пулмасть-ха, ку ыйтӑва тӗплӗнрех тишкермелле.
Чулхулари патшалӑх университечӗн биологи тата биомедицина институчӗн директорӗ Мария Ведунова шутланӑ тӑрӑх, ачасемпе ҫамрӑксен организмӗ коронавирусран лайӑхрах хӳтӗленет. Кун пек ватӑ ҫынсем пирки калама ҫук: ҫулсем иртнӗҫемӗш ҫыннӑн организмӗ хавшаса пырать.
Кӳкеҫри инфекци пульницинче карантинра пулнӑ Китай ҫыннисене кӑларни пирки пӗлтернӗччӗ. ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви республикӑра коронавируспа лару-тӑру мӗнлерех пулнине хыпарланӑ.
Халӗ Чӑваш Енри тепӗр виҫӗ ҫынна тухтӑрсем сӑнаса тӑраҫҫӗ. Вӗсем нумаях пулмасть Италирен таврӑннӑ. Палӑртмалла: унта коронавируспа чирлекенсем йышланнӑ.
Владимир Степанов пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енре вируспа кӗрешмелли препарат, хӳтӗленмелли хатӗр ҫителӗклех. Ҫапах хӑшӗ-пӗри аптекӑсенче медицина маскисем ҫуккине палӑртать. Китайра эпидеми сарӑлнине кура ҫынсем маскӑсем туянаҫҫӗ. Тавар вӑйлӑ сутӑнать, производительсем вара ӑна кӑларса ӗлкӗреймеҫҫӗ. Раҫҫейри чылай аптекӑра лару-тӑру ҫакнашкал-мӗн.
Чӑваш Енри васкавлӑ пулӑшу тухтӑрӗсем ют япала ҫӑтса янӑ ачапа ватӑ ҫын пурнӑҫне ҫӑлнӑ.
Инкекрен пӗри Вӑрнар районӗнче пулнӑ. Унта 11 уйӑхри пепке ача апачӗн хатӗрӗн хупӑлчине ҫӑтнӑ. Кӑвакарса кайнӑскер патне васкавлӑ пулӑшӑвӑн чи ҫывӑхри бригадине часрах янӑ. Хупӑлчана туртса кӑларнӑ хыҫҫӑн ачана пульницӑна илсе кайнӑ. Халӗ пӗчӗкскерӗн сывлӑхӗ чиперех.
Тепӗр инкек Шупашкарта пулса иртнӗ. Апат ҫинӗ чухне 67 ҫулти арҫын чӑх какайне пыра лартнӑ. Васкавлӑ пулӑшу чӗнсе тухтӑрсем патне унӑн арӑмӗ шӑнкӑравланӑ. Кӑвакарса кайнӑ арҫынна пулӑшма тухтӑрсем тӑватӑ минутран ҫитнӗ. Снежана Князева тата Татьяна Выросова фельдшерсем Геймлих мелӗпе усӑ курса какая туртса кӑларнӑ, кӑвакарса кайнӑ арҫын лӑшах сывласа янӑ.
Паян Шупашкарти шкулсенчен пӗринче, 1-мӗш гимназире, 7-мӗш класра вӗренекен хӗрача вилнӗ.
Пӑтӑрмах физкультура урокӗнче пулнӑ. Ача бассейнра тӑнне ҫухатнӑ. Чӑваш Енӗн Сывлӑх сыхлав министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, физкультура учителӗ ачана шывран туртса кӑларса фельдшерпа пӗрле пӗрремӗш пулӑшу пама пикеннӗ. Ҫав вӑхӑтрах вӗсем васкавлӑ пулӑшу чӗнсе илнӗ. Тухтӑрсем 9 минутран ҫитнӗ. Вӗсем шкул ачин клиника вилӗмне палӑртнӑ. Вырӑна тухтӑрсем реанимаци бригадине чӗнсе илнӗ. Асӑннӑ бригада 7 минутран ҫитнӗ. Ачана ҫӑлас тесе шурӑ халатлисем 1 сехет ытла тӑрӑшсан та усси пулман.
Инкек вырӑнне РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗн тӗпчевҫисем ҫитнӗ. Халӗ вӗсем тӗпчев пуҫарнӑ. Вӗсем ачан шывра ишме юранипе юраманни таранах тӗрӗслӗҫ.
Шупашкарта пурӑнакан пилӗк ҫынна сӗрӗм тивнӗ. Кун пирки паян Чӑваш Ен Сывлӑх сыхлав министерстви хыпарланӑ.
Республикӑн катастрофа медицинин тата васкавлӑ медицина пулӑшӑвӗн центрне усал хыпар пирки ирхине шӑнкӑравласа пӗлтернӗ. Инкек вырӑнне тухтӑрсем ҫийӗнчех васканӑ. Шар курнисем патне вӗсем 12 минутран ҫитсе те кӗнӗ. Шурӑ халатлисем пурне те вырӑнтах пӗрремӗш пулӑшу кӳнӗ.
Инкеке лекнӗ пилӗк ҫынна васкавлӑ пулӑшу машинипе пульницӑна илсе кайнӑ. Вӗсен шутӗнче виҫӗ ача пулни паллӑ. Ачасене Хулари ача-пӑча клиника пульницине вырттарнӑ, аслисене — Васкавлӑ медицина пулӑшӑвӗн пульницине.
«Ҫыхӑнура» форум уҫӑмлатнӑ тӑрӑх, инкек Шупашкарти Кӑнтӑр поселокӗнчи уйрӑм ҫын ҫуртӗнче пулнӑ.
Шӑмӑршӑ районӗнче пурӑнакан 55 ҫулти арҫын полици уйрӑмне чӗртсе янӑ. Анчах ҫулӑм пысӑк тӑкак кӑтартса ӗлкӗреймен. Пакунлисем пушара вӑхӑтра сӳнтернӗ.
Пӑтӑрмах пӗлтӗрхи юпа уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Патӑрьел районӗнчи полицейски уйрӑмӗнче пулса иртнӗ. Шӑмӑршӑ арҫынни полицейскисем ун заявленийӗсем тӗлӗшпе тунӑ йышӑнусемпе килӗшмен. Тавӑрас тесе-ши ӗнтӗ, 2 литр растворитель туяннӑ та полици ҫуртне кӗмелли алӑк умне сапса чӗртсе янӑ.
Арҫын тӗлӗшпе РФ Пуҫиле кодексӗн 214-мӗш статйин 2-мӗш пайӗпе килӗшуллӗн ӗҫ пуҫарнӑ. Вандал-арҫын сывах мар тесе шухӑшлаҫҫӗ иккен. Ҫапла пӗтӗмлетнӗ тухтӑрсем ятарлӑ тӗрӗслев вӑхӑтӗнче. Анчах ӑна ирӗксӗр сипленме ярасси суд йышӑнӑвӗнчен килет. Ӗҫе халӗ суда ярса панӑ.
Раҫҫее Иран тата Кӑнтӑр Корея ҫыннисене кӗртмӗҫ. Вӑхӑтлӑха. Ҫак йышӑну асӑннӑ тӑрӑхсенчен вӗренме, ӗҫлеме, курас тӗллевпе килекенсене пырса тивӗ. Пирӗн ҫӗршыв урлӑ урӑх ҫӗре каякансен те чарӑва пӑхӑнма тивӗҫ.
Раҫҫейӗн Ют ҫӗршыв ӗҫӗсен министерстви Иранӑн пирӗн ҫӗршыври консульствисенче виза пама чарӑнӗ. Иран гражданӗсене те электрон виза лекмӗ. Иран ҫыннисем транзит визӑсем те илеймӗҫ. Унччен панӑ визӑсене пӑрахӑҫлӗҫ.
Кӑнтӑр Корея ҫыннисене пирӗн ҫӗршыва пуш уйӑхӗн 1-мӗшӗ хыҫҫӑн кӗртме пӑрахнӑ.
Еврази экономика зонине кӗрекен ҫӗршыв ҫыннисене, самолёт экипажӗсене, официаллӑ делегаци пайташӗсене тата Раҫҫейре пурӑнма ирӗк илнисене (вӗсем Мускаври «Шереметьево» аэропортӑн F терминалне килсен) чармӗҫ. Мускаври ҫак аэропортӑн асӑннӑ терминалӗнче тухтӑрсем тӗрӗслеҫҫӗ, ҫынсене карантинта тытмалли май пур.
Пӗтӗм тӗнчери хӗрарӑмсен кунне уявланӑ вӑхӑтра Чӑваш Енри пульницӑсем епле ӗҫлесси халех паллӑ. Приказа ЧР Сывлӑх сыхлав министерстви нарӑс уйӑхӗн 18-мӗшӗнчех алӑ пуснӑ.
Амбулаторире тата стационарта пуш уйӑхӗн 7-мӗшӗнче шӑматкунхи графикпа ӗҫлӗҫ. Пуш уйӑхӗн 8-мӗшӗнче — канмалли уяв кунӗ, пуш уйӑхӗн 9-мӗшӗнче — канмалли кун.
Васкавлӑ пулӑшу кирлисене Васкавлӑ медицина пулӑшӑвӗн пульницинче, Республикӑри ача-пӑча клиника пульницинче, Хулари 1-мӗш клиника пульницинче пуш уйӑхӗн 7-9-мӗшӗсенче талӑкӗпех йышӑнӗҫ.
Сӗт кухнисемпе ача-пӑча апатне валеҫекен пунктсем пуш уйӑхӗн 7-мӗшӗнче тата 9-мӗшӗнче графикпа килӗшӳллӗн ӗҫлӗҫ, 8-мӗшӗнче канӗҫ.
Республикӑн судпа медицина экспертизин бюровӗ те пуш уйӑхӗн 7-мӗшӗнче тата 9-мӗшӗнче графикпа килӗшӳллӗн ӗҫлӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (10.01.2025 15:00) пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 757 - 759 мм, 0 - -2 градус сивӗ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Скворцов Юрий Илларионович, чӑваш ҫыравҫи, сӑвӑҫи ҫуралнӑ. | ||
Пулӑм хуш... |