Новосибирск облаҫӗнчи таможньӑра ӗҫлекенсем Китайра кӑларнӑ, анчах Раҫҫейри предприятисен тесе тыттарма пӑхнӑ нуские тытса чарнӑ. Пурӗ 500 пин мӑшӑр ытла нуски пулнӑ ҫыхӑра. Вӗсене илсе килекенсем Раҫҫейри «Уют» тата «Алена» предприятисенче кӑларнӑ тесе ӗнентерме хӑтланнӑ. Юлашкинчен асӑннӑ предприяти — Шупашкартан.

Тавар паллине суйса усӑ куракан тӗлӗшпе РФ Административлӑ майпа правӑна пӑсни ҫинчен калакан саккунӑн 14.10-мӗш статйипе административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ. Суя тавар паллипе усӑ курнине кура «Уют» тата «Алена» предприятисене 14 миллион тенкӗ ытлалӑх шар кӑтартнӑ иккен.

Ют предприятисен ячӗпе усӑ курса чӗркенӗ, тӗрӗссипе Китайран килнӗ нуские сутлӑха кӑлармӗҫ, ӑна ҫунтарса яма йышӑннӑ.

Мускаври хӑш-пӗр суйлавҫӑна пуш уйӑхӗн 18-мӗшенчи сасӑлав кунӗнче питех те ӑннӑ. Вӗсем Чӑваш Енри предприятисенчен пӗринче туса кӑларакан макарона, пӗр хутаҫне 13 тенкӗпе туяннӑ.

«Суйлава кайма илӗртме: Чӑваш Ен Патшалӑх канашӗн ертӳҫи ҫумӗнчен 13 тенкӗлӗх макарон». Ҫапла ятпа dailystorm.ru сайтра вырӑсла материал пичетленнӗ. Статьяна чӑваш парламенчӗн депутачӗн сӑн ӳкерчӗкӗпе тата макарон хутаҫӗпе пуянлатнӑ.

Шупашкарти хапрӑк макаронне ҫӗршывӑн тӗп хулинчи 201-мӗш суйлав участокӗ умӗнче сутнӑ. Сутуҫӑсем чек паман имӗш, апла пулин те интернет-кӑларӑм йӳнӗ макарон хуҫине палӑртнӑ. Ӑна Шупашкарти «Вавилон» макаронпа кондитер хапрӑкӗ туса кӑларнӑ. Интернет-кӑларӑм ку предприяти хуҫи Чӑваш Ен Патшалӑх канашӗн депутачӗ Олег Мешков пулнине, вӑл регионта харӑсах темиҫе предприяти тытса тӑнине палӑртнӑ.

Депутат предприятийӗсем апат-ҫимӗҫ туса кӑларассипе, юсавпа, куҫман пурлӑхпа, эрех-сӑра кӑларассипе ӗҫленине пӗлтернӗ.

Канашри коммерци организацийӗн 42 ҫулти директорӗ тата унта ӗҫлекен 24-ри каччӑ тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле (уголовлӑ) ӗҫе тишкерсе пӗтернӗ, суда ярса панӑ. Следовательсем ҫирӗплетнӗ тӑрӑх, предприятире ӗҫлекен пӗр ҫын шӑпах вӗсен айӑпӗпе хытах аманнӑ.

Следстви хучӗсем тӑрӑх ҫакӑ паллӑ: иртнӗ ҫулхи ҫурла уйӑхӗн 15-мӗшӗнче предприяти ертӳҫи 24 ҫулти ҫамрӑка ятарлӑ программӑпа вӗрентмесӗрех тата ӗҫ хӑрушсӑрлӑхӗн йӗркипе паллаштармасӑрах «Амкодор 342В» погрузчикӗн шыв тытӑмне юсама шаннӑ. Аппаланнӑ хушӑра вӑл пысӑк пусӑмлӑ ҫухавасене гидрораспределительтен уйӑрнӑ та погрузчикӑн ӑсса илмелли пайӗ вӗҫерӗнсе кайнӑ. Ӑсакан пая шӑратса ҫыпӑҫтаракан арҫын ҫине пӗр тонна ытла таякан хатӗр ӳкнӗ — арҫын сывлӑхне хытах сиенлетнӗ. Тепӗр арҫын вара пӑтӑрмаха вӑхӑтра асӑрхаса айккинелле тапса сикме ӗлкӗрнӗ.

Ертӳҫӗ тата 24 ҫулти ҫамрӑк ҫын шӑпине суд ҫитес вӑхӑтрах татса парӗ.

Паян ирхи икӗ сехет тӗлӗнче Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Ҫичӗпӳртре пушар тухнӑ. «Хӗрлӗ автан», вут-ҫулӑмпа кӗрешекенсем малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх,

пирус туртнӑ чух асӑрханманнипе алхасма тытӑннӑ. Пушар 65 ҫулти кил хуҫин пурнӑҫне татнӑ.

Ӗнер Шупашкарти Керамзит тӑкӑрлӑкӗнче вырнаҫнӑ уйрӑм ҫын предприятине вут-ҫулӑм хыпса илнӗ. Пушар пластик чӳрече кӑларакан организацин иккӗмӗш хутӗнче вырнаҫнӑ офисӗнче тата юнашарти япала упрамалли пӳлӗмре хуҫаланма тытӑннӑ. Унта сӑрӑ савӑчӗсем тата 50 литр кӗрекен газ баллонӗ пилӗк штук упраннӑ. Пушарпа кӗрешекенсем, юрать-ха, вырӑна вӑхӑтра ҫитнӗ, васкаса та хыпӑнса ӗҫленӗ. Вута сӳнтерекенсен тӑрӑшӑвне пула газ баллонӗсене сирпӗнме паман, пушара сӳнтернӗ.

Канаш хулине социаллӑ пурнӑҫпа экономика тӗлӗшӗнчен аталантармалли ятарлӑ территорисен шутне кӗртнӗ. Ку йышӑнӑва Раҫҫей шайӗнче кӑларнӑ. Ӑна РФ правительствин Пуҫлӑхӗ Дмитрий Медведев паян, пуш уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, алӑ пуснӑ.

Чӑваш Енри монохуласенчен (ун пеккисем республикӑра пиллӗк) пӗртен-пӗр Канаш ҫеҫ ҫав списока лекнӗ.

Канаша ятарлӑ статус пани инвестици проекчӗсене аталантарма пулӑшмалла. Унта вырнаҫаканн производствӑсене налук-хырҫӑ тӳлессипе ҫӑмӑллӑх кӳрӗҫ.

Канашра тулӑ тӗплӗн тирпейлекен, чукун тата хурҫӑ шӑратакан, тумтир ҫӗлекен производствӑсем, бетон, гипс тата цемент производствисем йӗркелеме, машиностроенипе ҫыхӑннӑ производствӑна аталантарма ӗмӗтленеҫҫӗ.

Ятарлӑ статуса 10 ҫуллӑха параҫҫӗ. Ҫав вӑхӑтра унти предприятисен тупӑш налукне малтанхи пилӗк ҫулта 20 процентран 5 процент таран чакарса парӗҫ, кайранхи тепӗр 5 ҫуллӑха — 10 процент.

Хальхи вӑхӑтра Канаш хулин экономика тӑнӑҫлӑхӗ вырӑнти «Промтрактор-Вакун» предприятирен, автоагрегат савутӗнчен килет.

Шупашкарти лавккасенчен пӗринче пӗр хӗрарӑм шӑккалат канихвет туяннӑ. Упаковкӑри пылак ҫимӗҫе юратса ҫиес вырӑнне йӗрӗнмелле пӑтӑрмах сиксе тухнӑ. Чие ҫырлиллӗ шӑккалата хӗрарӑм нарӑсӑн 20-мӗшӗнче илнӗ иккен. Унпа вӑл ачасене ҫуралнӑ кунта сӑйлама ӗмӗтленнӗ. «Хапрӑкра ӗҫлекенсем перчетке мӗншӗн тӑхӑнмаҫҫӗ?» — кӑмӑлсӑрланать тавар туяннӑ Екатерина ятлӑ хӗрарӑм.

Пӑтӑрмах пирки вӑл «Про Город» портала систернӗ. Унтисем хапрӑкпа ҫыхӑннӑ. Ӗҫлекенсемпе хапрӑкра тепӗр хутчен инструктаж ирттерме шантарнӑ.

Тӗпчесе пӗлме ятарласа комисси йӗркеленӗ. Пӑтӑрмах хапрӑкри пӗр-пӗр ӗҫчен гигиенӑна пӑхӑнманнипе сиксе тухма пултарнӑ тесе шутлаҫҫӗ. Пылак ҫимӗҫ кӑларакан предприятин тӗп директорӗ Елена Макеева ӗҫре ҫирӗпрех йӗрке тума шантарнӑ.

Нарӑс уйӑхӗн 26-мӗшӗнче пирӗн республикӑра ӗҫрех икӗ ҫын вилнӗ. Вӗсенчен пӗр инкекӗ Комсомольски районӗнчи Тукай ялӗнче пулса иртнӗ. Каҫхи пилӗк сехет тӗлӗнче машинӑпа трактор паркӗнче 57-ри арҫын виллине асӑрханӑ. Вӑл ҫын хуҫалӑхра водительте ӗҫленӗ. Ҫав кун хайхи машинӑн двигательне ӗҫлеттернӗ, машина юсанӑ, гараж алӑкне вара хупса хунӑ. Водитель сӗрӗмпе вилнӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ.

Шупашкарти Сӗнтӗрвӑрри ҫулӗ ҫинче вырнаҫнӑ предприятисенчен пӗрин цехӗнче электромонтёр вилнӗ. Вӑл электродвигатель ылмаштарнӑ чух 3,5 метр ҫӳллӗшӗнчен персе анса пуҫне сиенленӗ.

Производствӑри инкексен сӑлтавне РФ Следстви комитечӗн республикӑри уйрӑмӗн тӗпчевҫисем хаклаҫҫӗ: яваплисем ӗҫ йӗркине пӑснипе пӑсманнине палӑртӗҫ.

Хӗрлӗ Чутай районӗнчи прокуратура вырӑнти ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх организацийӗсенчен пӗри юр вӑхӑтра тасатманнине палӑртнӑ.

Чӑваш Енӗн прокуратурин пресс-службинче хыпарланӑ тӑрӑх, кӑлтӑклӑ ӗҫлекенни — «Жилсервис» предприяти.

Район центрӗнчи нумай хваттерлӗ ҫуртсене тытса тӑракан ҫак организаци ҫивитти ҫинчи юра вӑхӑтра тасатман иккен. Хӗрлӗ Чутайӗнчи нумай хваттерлӗ 5 ҫурт ҫивитти ҫинче юр 30 сантиметртан хулӑн пулнине пӗлтернӗ.

Прокуратура ҫавна кура «Жилсервис» предприяти пуҫлӑхӗ ячӗпе асӑрхаттару хучӗ ҫырса панӑ. Йӗркене пӑсни пулать тесе предприятин тӗп инженерӗ ячӗпе административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ.

Ҫурт-йӗре тытса тӑракансем прокуратура тӗрӗсленӗ хыҫҫӑн юра тасатнӑ.

Кӑҫалхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗ тӗлне Чӑваш Енри 5 предприятире ӗҫ укҫипе 32,5 миллион тенкӗ парӑм пухӑнса кайнӑ. Ӗҫлекенсене вӑхӑтра тӳлемесӗр нушалантаракан предприятисем ҫаксем: Етӗрнери кирпӗч савучӗ, Шупашкарти 1-мӗш типографи, «Чӑвашавтотранс», Инкеклӗ лару-тӑру енӗпе ӗҫлекен патшалӑх комитечӗн граждан хӳтӗлевӗн вӗренӳпе методика центрӗ, «СУОР» общество.

Уйӑх пуҫланнӑранпа Етӗрнери кирпӗч савучӗпе вӗренӳпе методика центрӗнче парӑмпа татӑлса пӗтнӗ. Самай парӑмли - «Чӑвашавтотранс». 977 ҫын умӗнчи унӑн парӑмӗ - 10,7 миллион тенкӗ. «СУОР» предприяти 156 ҫын умӗнче 4,8 миллион тенкӗ парӑм пухса тултарнӑ. Малтан асӑннинче ӗҫ укҫине пуш уйӑхӗн 8-мӗшӗ тӗлне татма шантарнӑ, строительство организацийӗнче - ака уйӑхӗнче. Пӗрремӗш типографи панкрута тухнӑ та унта ӗҫленисен умӗнчи парӑма предприяти пурлӑхне сутса ярсан ҫеҫ тӳлейӗҫ. Ку вӑхӑт кӑҫалхи иккӗмӗш кварталта ҫеҫ ҫитӗ.

Улатӑр хулинче пассажирсене турттаракансемпе канашлу иртнӗ. Ҫак енӗпе унта уйрӑм ҫынсем тата организацисем тимлеҫҫӗ иккен. Кун пирки хула администрацийӗн пресс-служби хыпарланӑ. Хулари 10 маршрута тытса тӑракансем — «Чӑвашавтотранс» предприятин филиалӗ, «Сура» юлташлӑх тата уйрӑм усламҫӑсем.

Канашлура хула ҫыннисен ӳпкевӗсем пирки те каланӑ: маршрут тата график йӗркине пӑсакансем пур иккен. Ҫакӑн пирки канашлура хытах калаҫса илнӗ. Расписанире пӑхса хӑварнӑ тӑрӑх, юлашки рейссен ҫула 20 сехет те 30 минутра тухмалла.

Канашлӑва Улатӑр хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Юрий Боголюбов ертсе пынӑ, вӑл транспортӑн йӗркене ҫирӗп пӑхӑнмаллине палӑртса хӑварнӑ, пассажирсене меллӗ пулмаллине аса илтернӗ.