Чӑваш халӑхӗн кун-ҫулӗпе кӑсӑкланакансем Ахмед Ибн Фадлан ятне аван пӗлеҫҫӗ. Чӑваш мар пулин те пирӗн халӑх историйӗнче те вӑл йӗр хӑварнӑ теме юрать. Араб ҫулҫӳревҫи тата ҫыравҫи Атӑлҫи Пӑлхар патшалӑхӗнче пулнӑ хыҫҫӑн ҫырнисене пиртен нумайӑшӗ вуланӑ. Сыпӑксем кӑна пулин те кӑсӑкли нумай унта.
Ибн Фадлана Багдад элчелӗхӗн секретарӗ пулнӑ май 922 ҫулта Пӑлхара туслӑ ҫыхӑнусем йӗркелеме янӑ.
Ҫу уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Воронежри патшалӑх университетӗнче Ибн Фадланӑн бюстне уҫнӑ. Ҫулҫӳревҫӗн ӗҫ-хӗлӗ хальхи Воронеж облаҫӗн территорийӗпе ҫыхӑнман пулин те Иракри Багдад провинцийӗн кӗпӗрнаттӑрӗ Ибн Фадлан бюстне университета парас тенӗ. Ҫак шухӑш патне вӑл университет «Ирак Республики валли пысӑк квалификациллӗ кадрсем хатӗрлес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑшӑн» ҫитсе тухнӑ.
Ятарлӑ хушӑва Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ӗнер йышӑннӑ. Ҫӗнӗ документ сӗтев илекенсемпе тухӑҫлӑрах кӗрешме май парасса шанаҫҫӗ иккен.
Указра палӑртнӑ тӑрӑх, республикӑн ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсен тӳре-шара парне илни ҫинчен пӗлтермелли йӗркене пӗр уйӑх хушшинче ҫирӗплетмелле. Вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсен та ҫавӑн пек хут ал айӗнче пулмалла.
Раҫҫей шайӗнчи пирки каласан, ҫӗршывӑн премьер-министрӗ йышӑннӑ хутра вара 3 пин тенкӗрен хаклӑрах парнесене хаклаттарма сӗннӗ. Унтан йӳнӗреххисене тӳресенчех хӑварӗҫ, хаклисене вара укҫан туянма юрать.
Чӑваш наци музейӗ «Музее парне» акци йӗркелесси пирки пӗлтернӗ. Ӑна вӑл кӑрлачӑн 20-мӗшӗнче пуҫарса янӑ та нарӑс уйӑхӗн 12-мӗшӗччен тӑсӑлӗ.
Аваллӑх управҫи тӑван тӑрӑхӑн историйӗпе культурине ҫутатакан япаласене хаваспах йышӑнӗ. Ӑна вара музейҫӗсем экспонат вырӑнне хурса ҫынсене те кӑтартӗҫ, типтерлӗн те упрӗҫ. Ҫемье реликвийӗ евӗр упранакан авалхи сӑн ӳкерчӗксемпе тата хутсемпе пӗрле йӑлари хатӗрсене, халӑх тумтирне, ытти мула та тиркемӗҫ.
Музей шӑматкунпа вырсарникунсӑр пуҫне ирхи 9 сехетрен пуҫласа каҫхи 17-ччен йышӑнать. Апат вӑхӑчӗ — кӑнтӑрла иртни пӗрререн тытӑнса иккӗччен.
Чӑваш Республикин наци вулавӑшӗ нумай пулмасть грампалстинкӑсен пуххипе пуянланнӑ. Ҫак парнене «Музыкальные мультимедиа библиотеке» (чӑв. «Кӗвӗ-ҫемӗллӗ мультимедие вулавӑша») акци вӑхӑтӗнче Михаил Кондратьев кӗвӗ тӗпчевҫи илсе килсе панӑ иккен.
Фонограммӑсен пуххи пурӗ 3 пайран тӑрать: чӑваш кӗвӗҫӗсен хайлавӗсем, чӑваш фольклорӗ, чӑвашсен юрлас ӳнерӗ.
Кӗвӗ хывакансен пуххине «Чебоксарские вечера», «Песней порадуем друзей», «Край родной», «Герман Лебедев: хоровые произведения», «Чебоксарский сувенир», «Уҫланкӑри палан: Филипп Лукин юррисем», «Хоры чувашских композиторов» пластинкӑсем кӗнӗ, вӗсенче Федор Павлов, Степан Максимов, Анисим Асламас, Владимир Иванишин, Герман Лебедев, Григорий Хирпӳ, Филипп Лукин, Виктор Ходяшев, Аверий Токарев, Александр Васильев, Федор Васильев, Тимофей Фандеев кӗвӗленӗ юрӑсене тупма пулать.
Чӑвашсен юрлас ӳнерӗн пайне вара «Поет хор чувашского телевидения и радио» (дирижерӗ Петр Федоров), Чувашский государственный ансамбль песни и танца (илемлӗх ертӳҫи Юрий Васильев), «Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗн ӑсталӑхӗ» (илемлӗх ертӳҫи Юрий Васильев, хормейстер Герман Егоров), «Хор чувашского телевидения и радио (дирижерӗ П.
Францинче пурӑнакан вырӑс художникӗ Николай Дронников Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшне парнепе савӑнтарнӑ. Унччен те вӑл хӑйӗн кӗнекисене тата художество произведенийӗсене парнелекеленӗ иккен-ха. Хальхинче вӑл мӗнпе савӑнтарнине вулавӑш ӗҫченӗсем пӗлтерме васкамаҫҫӗ. Кӑсӑкланакаснем юпа уйӑхӗн 31-мӗшӗнче 11 сехетре вулавӑша ҫул тытма пултараҫҫӗ. Ун чух ҫав парнесене савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура парассине йӗркелӗҫ.
Николай Дронников Чӑваш халӑх поэчӗн Геннадий Айхин ҫывӑх юлташӗ пулнӑ. Наци вулавӑшӗпе те вӑл туслашма ӗлкӗрнӗ.
-0.7 °C