Нарӑс уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн наци вулавӑшӗнче Владимир Степановӑн «Великие битвы наших предков. Пирӗн несӗлсен аслӑ вӑрҫисем» истори очеркӗсен пуххине хӑтлама пухӑннӑ.
«Презентацире халӑх йышлӑччӗ. Ҫӗнӗ кӑларӑма пахаланине ӳкерме Чӑваш телевиденийӗ те килме ӳркенмен. Шел те, кӗнекене вуласа тухнисем иккӗн ҫеҫчӗ залра: авторӗ хӑй тата редакторӗ – эпӗ. Кӑларӑмпа паллашма шантарнисем е килсе ҫитеймен, е очерксен пуххине шӗкӗлчеме ӗлкӗреймен иккен. Историксем те ҫукчӗ. Вӗсен хаклавне питӗ илтесшӗнччӗ Марина Карягина тележурналист тата ҫыравҫӑ. Ман шутпа, ку ыйту ыттисене те кӑсӑклантарчӗ. Шаннӑ кайӑк йӑвара пулмарӗ. Ҫавӑнпа мероприяти тӑршшӗпе ытларах Владимир Степановӑн калаҫма тиврӗ», — тесе пӗлтернӗ Чӑваш Енри профессионал ҫыравҫӑсен Фейсбукри ушкӑнӗнче хӑтлава хутшӑннӑ Чӑваш кӗнеке издательствин ӗҫченӗ, Владимир Степановӑн кӗнекин редакторӗ Ольга Иванова.
Пӗлтӗр Чӑваш Ен Правительстви республикӑри вулавӑшсене чӑвашла кӗнекесемпе пуянлатма 3,5 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Кӗнекесене, пурӗ 15865 экземпляр, Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗ туяннӑ. Вӗсене Чӑваш кӗнеке издательстви сутнӑ.
Туяннӑ кӗнекесен авторӗсем – Геннадий Айхи, Георгий Краснов, Денис Гордеев, Николай Сидоров, Улькка Эльмен, Анатолий Емельянов, Станислав Сатур тата ыттисем. Ачасемпе ҫамрӑксем валли ҫыракан авторсен алҫырӑвӗсен конкурсӗсенче ҫӗнтернӗ ӗҫсене те туяннӑ. Кунта Юрий Сементерӗн «Параппанлӑ Митраппан», Владислав Николаевӑн «Кӑшӑлвирус», АраМишшин «Тӑвалла ҫул» кӗнекисене асӑнса хӑвармалла. Кашни вулавӑша наци кӗнеки 33-шер экземпляр лекнӗ, ҫавсенчен ҫуррине яхӑнӗ – ача-пӑча литератури.
Чӑваш кӗнеке издательствинче Петӗр Яккусенӗн «Кӗмӗл ҫутиллӗ хирсем» кӗнеки пичетленсе тухнӑ.
«Унта, тӗпрен илсен, паллӑ поэтӑн иртнӗ ӗмӗрӗн 80-мӗш ҫулӗсенче ҫырнӑ, анчах ку таранччен ниҫта та пичетленмен хайлавӗсем кӗнӗ. Ҫавӑн пекех авторӑн сайра кун ҫути курнӑ сӑввисем те вырӑн тупнӑ кӑларӑмра», — тесе хыпарланӑ издательство сайтӗнче.
Петӗр Яккусен (Петр Яковлевич Яковлев) 1950 ҫулхи ҫурла уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Красноармейски районӗнчи Упаҫырми ялӗнче ҫуралнӑ. И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнчен вӗренсе тухнӑ. Филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ. Наукӑпа тӗпчев институтӗнче, Красноармейски тата Элӗк районӗсенчи шкулсенче, Чӑваш патшалӑх университетӗнче ӗҫленӗ. Вӑл 2021 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 7-мӗшӗнче ҫӗре кӗнӗ.
Кӑрлач уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Наци библиотекинче Литература ёлки иртессине эпир унччен пӗлтернӗччӗ-ха.
Культура мероприятине Чӑваш Енри Профессионал ҫыравҫӑсен союзӗн пайташӗсем пухӑннӑ. Светлана Гордеева ҫыравҫӑ Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, поэтсемпе писательсем иртсе кайнӑ ҫулталӑка пӗтӗмлетнӗ, пичетленнӗ кӗнекесем ҫинчен каласа кӑтартнӑ. 2021 ҫул вӗҫӗнче кун ҫути курнӑ «Семь поэтов» сӑвӑ кӗнекине кӗме тивӗҫнӗ авторсем хӑйсен хайлавӗсене вуланӑ. Александр Шпаннагель, Светлана Гордеева, Наталья Селезнева, Валентина Белова, Раиса Воробьева хӑйсен сӑввисемпе паллаштарнӑ.
Чӑваш Енри профессионал писательсен союзне ертсе пынӑ Лидия Филиппова пӗлтӗрхи ӗҫ-хӗле тишкернӗ, пӗрлешӗвӗн хальхи ертӳҫи Ольга Куликова (Улькка Эльмен) кӑҫалхи плансем ҫинчен каласа кӑтартнӑ.
Чӑваш республикин ачасемпе ҫамрӑксен вулавӑшӗ ҫамрӑк авторсен «Ҫӗнӗ ятсем уҫатпӑр — Открываем новые имена» литература конкурсӗ малалла пынине аса илтерет. Кулленхи, шучӗпе саккӑрмӗш, хальхи чӑваш ҫырулӑхне йӗркеленӗренпе 150 ҫул ҫитнине халалланӑ. Ӗҫсене 2022 ҫулхи пуш уйӑхӗн 1-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ. Кӑҫалхи ака уйӑхӗн 25-мӗшӗ тӗлне пӗтӗмлетӗҫ.
Литература конкурсне ӗҫсене чӑвашла та, вырӑсла та ярса пама юрать. Хутшӑнакансен ӳсӗмӗ — 15 ҫултан пуҫласа 35 ҫул таран. Хайлавсен калӑпӑшӗ 12 шрифтпа хатӗрленӗ А4 форматлӑ 20 страницӑран ытла пулмалла мар. Конкурс йӗрки-шывӗпе туллин вулавӑшӑн сайтӗнче паллашма пулать.
Конкурс йӗркелӳҫисем палӑртнӑ тӑрӑх, чи лайӑх ӗҫсене республикӑри хаҫатсенче пичетлесе кӑларӗҫ, ҫавӑн пекех вӗсем конкурс ячӗпе тухакан литература хайлавӗсен пуххин улттӑмӗш кӑларӑмне кӗрӗҫ.
Кӑрлач уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Наци библиотекинче Литература ёлки иртӗ.
Светлана Гордеева ҫыравҫӑ Чӑваш Енри Профессионал ҫыравҫӑсен союзӗн Фейсбукри страницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ёлкӑра Ҫӗнӗ ҫул тата Сурхури ҫинчен сӑвӑсем вулӗҫ. Вырӑсла ҫыракан авторсен пӗлтӗр пичетленсе Наци библиотекинчи «Семь поэтов» сӑвӑ кӗнекипе те паллаштарма палӑртнӑ унта.
Литература ёлки 16 сехетре 212-мӗш пӳлӗмре пуҫланӗ.
Чӗмпӗр облаҫӗнчи чӑвашсен „Канаш“ хаҫачӗпе облаҫри чӑвашсен наципе культура автономийӗ ҫумӗнчи Чӗмпӗр Ен ҫыравҫисен «Шевле» литература пӗрлешӗвӗн «Атӑл юрри» илемлӗ литературӑпа публицистика альманахӗ кун ҫути курчӗ. Обществӑлла редколлеги 5 (7) номере Ҫӗнӗ чӑваш алфавитне 150 ҫул ҫитнине халалланӑ. Ҫак кунсенче хулари 17-мӗш номерлӗ наци вулавӑшӗнче унӑн хаклавӗ те иртрӗ.
Ҫӗнӗ кӑларӑм 122 страницӑран, «Поэзи», «Проза», «Ҫамрӑк хунав», «Публицистика», «Таврапӗлӳ», «Юрӑ-кӗвӗ» пайсенчен тӑрать. Альманаха вырӑнти 27 ҫыравҫӑн илемлӗ хайлавӗсем кӗнӗ.
„Атӑл юррин“ историйӗ пысӑк. Унӑн пӗрремӗш номерӗ 1920 ҫултах тухнӑ, иккӗмӗшӗ – 1921 ҫулта. Кун хыҫҫӑн ӗҫ чарӑнса ларнӑ. Чӗмпӗр облаҫӗнче наци политикин ҫӗнӗ хумӗ ялкӑшма тытӑнсан, чӑваш ҫыравҫисем „Шевле“ литература пӗрлешӗвне пухӑнсан, 2000 ҫулта тин 3-мӗш номерӗ кун ҫути курма пултарчӗ. Редакторӗ В.Ф. Ромашкин. Ҫӗнӗ ӗмӗрте вӑл — пӗрремӗш. Ҫавӑнпа номерӗ те иккӗллӗ ҫырӑнать — 1(3). 2012 ҫулта шевлеҫӗсемпе хаҫат редакцийӗ тепӗр номер кӑларчӗ — 2 (4). Редакторӗ Н.Н. Ларионов. 2019 ҫултанпа „Атӑл юрри“ кашни ҫулах — виҫӗ номер (3 (5), 4 (6), 5 (7) — вулакан патне ҫитрӗ.
Чӑваш писателӗсен Союзӑн президиумне,
Союз председатӗльне Ольга Куликовӑна
Хиспеплӗ Ольга Григорьевна!
Ӗнер, декабрӗн 4-мӗшӗнче писательсен Союзӗн съездне хутшӑнса курни-илтнипе ҫыратӑп ҫак ҫырӑва. Ҫырмаллах терӗм. Йӗркипе.
1. Съезд пуҫламӑшӗнче пулса-иртнӗ тавлашу-харкашу чӑтма ҫук киревсӗр. Хам курман пулсан ӗненместӗмччӗ те пуль. Ытла та нӗрсӗррӗн тыткаларӗҫ ҫамрӑкраххисем президиумра хушнӑ ӗҫе туса пыракан ватӑ ҫынна «сволӑчь, тух унтан, ват кӑркка, намӑссӑр…» сӑмахсемпе пӗтӗм халӑх умӗнче хаяррӑн тапӑнчӗҫ. Мӗнле чӑтрӗ-ши Кибеч юлташ? Ҫак «профессионаллӑ писательсен» калаҫма вӗренме паянхи вӑрӑ-хурах «сходкисенчен» тӗслӗх илни те пӑсӑк мар. Ав мӗнле культурнӑ калаҫаҫҫӗ вӗсем хӑйсен хушшинче!
Пулса иртнипе ҫырлахма юрамаҫ (ҫаплах ҫыратӑп), вӗсен сумлӑ ячӗсене пӑхмасӑрах президиум протоколӗнче ҫырсах асӑрхаттармалла, каҫару ыйттармалла. Килӗшмесен акт ҫырса суда памалла. Ҫӗнӗ шӑпӑрпа хӑвалас, тасатас пулать. Цыпленков телеоператор кино та кӑларма пултарӗ…
2. Писательсен союзӗн ятӗнче «профессионаллӑ» сӑмах икӗ ушкӑна пӗрлештернӗ хыҫҫӑн хӑйӗн пӗлтерӗшӗвне ҫухатрӗ, чӑннипех каласан, хирӗҫлет те.
Чӑваш кӗнеке издательствинче ҫывӑх вӑхӑтра Дмитрий Суслин ача-пӑча ҫыравҫин, фантастӑн кӗнеки пичетленсе тухӗ.
«Ку кӗнекене эпӗ тахҫантанпах кӗтнӗ. Хуплашка ҫинче манӑн хушаматлӑ кӗнеке юлашки хутчен 2011 ҫулта тухнӑччӗ. Кӗтсе илтӗм! Чӑваш кӗнеке издательстви Димкӑпа Лешка Корживковсем ҫинчен хаваслӑ калавсене типографие ячӗ. 22 калав. Кашнине тӗрлӗ тӗслӗ ӳкерчӗкпе капӑрлатнӑ. Художникӗ — Елена Енькка. Ӑна эпӗ хам суйларӑм, кӗнеке кӑларма хутшӑнма ӳкӗте кӗртрӗм», — пӗлтернӗ автор Фейсбукра.
Ҫӗнӗ кӑларӑм Ҫӗнӗ ҫул тӗлне пичетленсе тухмалла.
Чӑваш кӗнеке издательствинче Раиса Воробьеван «Лера теттисем» кӗнеки пичетленсе тухнӑ. Авторӑн сӑввисене вырӑсла Людмила Симонова куҫарнӑ. Редакторӗ – Ольга Иванова, ӳнерҫи – Наталия Андреева. Тиражӗ – 1000 экземпляр.
Чӑваш кӗнеке издательствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, «Лера теттисем» — Раиса Васильевнӑн пӗрремӗш кӗнеки мар.2015 ҫулта «Чарусӑр ҫерҫисем. Шумные воробушки», 2019 ҫулта «Асамлӑ вӑрманта. В волшебном лесу» сӑвӑ пуххисем пӗчӗк вулакансем патне ҫитнӗ.
Автор вулавӑшсенчи тӗлпулусене те тӑтӑш тухса ҫӳрет.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (04.06.2025 03:00) сайра пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 745 - 747 мм, 13 - 15 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Сергеев Леонид Павлович, чӑваш чӗлхеҫи ҫуралнӑ. | ||
| Ахрат Иван Васильевич, чӑваш ҫыравҫи, сӑвӑҫи, журналисчӗ ҫуралнӑ. | ||
| Иванов Виталий Петрович, этнограф, истори ӑслӑлӑхӗсен докторӗ ҫуралнӑ. | ||
| Никитин Вячеслав Никитич, РСФСР тава тивӗҫлӗ юрисчӗ ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
| Комсомольски районӗнчи Урмаелте «Кара Пулат» мичете уҫнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |