Чӑваш Енӗн Федераци Канашӗнчи кунӗсем иртӗҫ. Вӗсене ҫӗртме уйӑхӗн 20-21-мӗшӗсенче йӗркелӗҫ.
Ҫавӑн йышши мероприяти унччен вунӑ ҫул каялла пулса иртнӗ. 2022 ҫулта вара Федераци Канашӗнче Валентина Матвиенко хутшӑннипе «Женщина в тылу. Подвиг. Любовь. Победа» (чӑв. Тылри хӗрарӑм. Паттӑрлӑх. Юрату. Ҫӗнтерӳ) пысӑк курав йӗркеленӗ. Ӑна Сӑр тата Хусан хӳтӗлев чиккисене чавма хутшӑннисене хисеп туса ирттернӗ.
Чӑваш наци музейӗ вырсарникун, нарӑс уйӑхӗн 12-мӗшӗнче, хӑйӗн черетлӗ ҫуралнӑ кунне уявлӗ. Ҫавна май ун чухне учрежденири ялан ӗҫлекен экспозицисемпе тӳлевсӗрех паллашма май туса парӗҫ. Ушкӑнсем валли экскурсисем тата ӑсталӑх сехечӗсем ирттерӗҫ.
Чӑваш Ен историйӗпе паллаштаракан экскурси 12 сехетре пуҫланӗ, тӗрленӗ Раҫҫей карттипе паллаштараканни — 14 сехетре.
Тӗрлӗ ӑсталӑх сехечӗ 11 сехетре, 12 сехет те 30 минутра, 14 сехетре иртӗҫ.
Нумаях пулмасть Шупашкарти «Каскад» суту-илӳпе кану центрӗнче «В тишине» (чӑв. Шӑплӑхра) Мускаври музейӑн куравӗ уҫӑлнӑ. Вӑл кӑрлач уйӑхӗн 29-мӗшӗччен ӗҫлӗ.
Асӑннӑ музея икӗ ҫул каярах Мария Айзина уҫнӑ. Маларах курав 9 хулара ӗҫленӗ, халӗ, ав, — Шупашкарта.
Курава пыракансен алӑпа кӑтартса пӗр-пӗринпе калаҫмалла, куҫпа пӑхса пӗрне-пӗри ӑнланмалла, ӳт-пӳ хусканӑвне сӑнамалла.
Куравра интерактивлӑ 4 лапам ӗҫлет.
Паян, раштав уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗн Хальхи вӑхӑтри ӳнерӗн центрӗнче Александр Дымников сӑнӳкерчӗкӗсен куравӗ уҫӑлӗ.
Александр Дымников 1961 ҫулта Ленинградра (халӗ — Питӗр) ҫуралнӑ. Ленинградри патшалӑх университетӗнчи физика факультетӗнче вӗреннӗ. Паян вӑл — физик, куҫман пурлӑх специалисчӗ, фотограф, ҫулҫӳревҫӗ, Раҫҫейри фотохудожниксен союзӗн Питӗрти филиалӗн председателӗ.
1980 ҫултанпа физик ту туризмӗпе кӑсӑкланма тытӑннӑ, ту туризмӗн ӑмӑртӑвӗсене те хутшӑннӑ. Ҫулҫӳреве вӑл велосипедпа та, йӗлтӗрпе те тухса кайнӑ, байдаркӑпа тинӗс тӑрӑх ҫӳренӗ. Авалхи цивилизаци йӗрӗсене тупса палӑртас тӗллевпе Перу, Боливи, Египет, Сири, Ливан, Иран, Турци, Греци тата Израиль ҫӗршывӗсенче экспедицисенче пулнӑ.
Ҫитес ҫул пуш уйӑхӗн 2-3-мӗшӗсенче регионсен хушшинчи "Ҫӗрулми" курав иртет. 15-мӗш хут иртекенскере Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче йӗркелеҫҫӗ тесе пӗлтернӗччӗ малтан. Кайран ӑна "Каскад" суту-илӳ комплексӗнче ирттерессине каланӑ.
Кунашкал курава пӗрремӗш хут 2009 ҫулта ирттернӗ. Ӑна МТВ-центрта, "Контурта", "Николаевски" суту-илӳ комплексӗнче йӗркеленӗ.
Сӑмах май, кӑҫал ҫынсем вӑрлӑх ҫӗрулмине темӗн тӑршшӗ черет тӑрса илнӗччӗ.
Ҫеҫпӗл Мишшин ҫуралнӑ кунӗ умӗн Шупашкарти Ҫеҫпӗл ячӗллӗ библиотекӑра «Ҫеҫпӗл — ҫӗн ӗмӗр чӑвашӗ» ятпа куҫса ҫӳрекен картинӑсен куравӗ уҫӑлнӑ.
Ӑна йӗркелекнни — Ҫеҫпӗл Мишши музейӗн ертӳҫи Антонина Андреева.
Куравра Чӑваш наци музейӗнче упранакан Георгий Фомиряков этнофутурист-ӳнерҫӗн картинисенчен пӗр пайне кӑтартнӑ. Тепӗр пайӗ Шупашкарти Ҫеҫпӗл Мишши музейӗнчи «Ҫеҫпӗл Мишшин юн чӗри» куравра иккен.
Ольга Тургай радиожурналист, драматург «Контактра» пӗлтернӗ тӑрӑх, Ҫеҫпӗл Мишши музейӗн ертӳҫи Антонина Андреева куравпа паллаштарнӑ май гениллӗ поэтӑмӑр ҫинчен питӗ интереслӗ каласа панӑ. Халӑх поэчӗ В.Туркай Ҫеҫпӗл Мишшин Чӑваш тӗнчинчи, литературинчи пӗлтерӗшӗ ҫинчен чарӑнса тӑнӑ.
Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче «Чувашия в лицах» (чӑв. ~Чӑваш Ен сӑнсенче~~) курав ӗҫлет. Ӑна Чӑваш Енре кӑҫал иртекен паллӑ ентешсен ҫулталӑкне халалланӑ. Куравпа раштав уйӑхӗн 9-мӗшӗччен паллашма май пур.
«Чӑваш Ен сӑнсенче» проект авторӗ — Чӑваш Енри Художниксен союзӗн председателӗн ҫумӗ Иван Александров. Курава республика укҫипе йӗркеленӗ.
Ӳнер музейӗнчи ҫав куравра республика аталанӑвне пысӑк тӳпе хывнӑ паллӑ 20 ентешӗн портречӗ сӑнланнӑ. Вӗсем — политиксем, музыкантсем, писательсем, спортсменсем, ученӑйсем, педагогсем, врачсем, художниксем.
Хальхи ӳнер центрӗнче ҫак кунсенче Анастасия Максимован «Мой Барбизон» куравӗ ӗҫлет.
Анастасия Николаевна 1988 ҫулта Шупашкарта ҫуралнӑ. 2005-2010 ҫулсенче И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче художествӑпа графика факультетӗнче аслӑ пӗлӳ илнӗ. Унтан вӑл, хӗрлӗ дипломпа вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн, художествӑпа графика факультечӗн живопись кафедринче методист, каярах преподаватель пулса ӗҫленӗ.
Анастасия Максимова ял пейзажне сӑнлама юратать. Унӑн ачалӑхӗпе яшлӑхӗ Вӑрмар районӗнчи Тупах ялӗнче иртнӗ. Мӗнпур ӗҫне тенӗ пек вӑл ҫав яла халалланӑ. Хрантсус художникӗсем ӗлӗк-авал хӑйсен хавхаланӑвне Фонтебло вӑрманӗ патӗнче, Барбизон текен вырӑнта, тупнӑ пулсан, Шупашкар ӑстин хавхалану вырӑнӗ — Тупах ялӗ.
Шупашкарта пурӑнакан ватӑсем ҫитмӗл урлӑ каҫсан ӳкерме вӗренеҫҫӗ. Надежда Трофимова киҫтӗке 75 ҫула ҫитсен ҫине тӑрса алла илнӗ. Ун чухне вӑл Шупашкар хулинчи халӑхӑн солциаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центрта «АРТ-Че» изостуди уҫӑлнине пӗлнӗ. Ку вӑл 2019 ҫулта пулса иртнӗ.
Ӳкерес ӗмӗтлӗ ватӑсене Шупашкар хулинчи ӳнер училищин директорӗнче ӗҫленӗ, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ художникӗ Вячеслав Сивов ӳкерме вӗрентме тытӑннӑ.
Хальхи вӑхӑтра студие ватӑ ҫӳрет: Надежда Разбакова, Нонна Семенова, Зинаида Сергеева, Надежда Трофимова, Татьяна Куйбина, Татьяна Иванова.
Ҫак эрнере ӳнер студин черетлӗ, виҫҫӗмӗш, куравӗ уҫӑлнӑ. Экспозицисене хулари В. Маяковский ячӗллӗ тӗп вулавӑшра вырнаҫтарнӑ.
Чӑваш Енри хӗр «Третьяковская галерея-online» (чӑв. Третьяков галерейи-онлайн) конкурсра ҫӗнтернӗ.
Пултарулӑх ӑмӑртӑвне «Поколение М» федерацин ыркӑмӑллӑх проекчӗпе килӗшӳллӗн йӗркеленӗ.
Конкурс ҫӗнтерӳҫисен хушшинче — Шупашкарти ӳнер училищин студентки София Васильева. 18 ҫулти хӗрӗн ӗҫне цифра ботаника библиотекине кӗртӗҫ, ӳкерчӗке Мускаври Третьяков галерейинче кӑтартӗҫ. Унта валли ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесӗнчи художниксен 17 ӗҫне суйласа илнӗ. Шупашкарти София Васильева пион чечекне ботаника иллюстрацийӗ евӗр ӳкернӗ.
-1.7 °C