Куславккари Н.И. Лобачевский ячӗллӗ музейра «Человек, сломавший пространство» (чӑв. Уҫлӑха уҫнӑ ҫын) курав уҫӑлӗ. Кун пирки Чӑваш Енӗн Культура министерстви пӗлтернӗ.
Сӑмах май каласан, музей-ҫуртра ӗнер культура министрӗ Светлана Каликова пулнӑ.
Музей-ҫурт Николай Лобачевский вырӑс математикӗ 1848-1856 ҫулсенче пурӑннӑ ҫуртра вырнаҫнӑ. 1994 ҫулта унта музей уҫнӑ. Вӑл федераци пӗлтерӗшлӗ культура эткерлӗхӗн объекчӗ тата истори палӑкӗ шутланать.
Икӗ ҫул каялла унта «Уҫлӑха уҫнӑ ҫын» проекта пурнӑҫлама тытӑннӑ. Экспозицие кӑҫалхи раштав уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне уҫӗҫ.
Музея техника енчен пуянлатма федераци бюджетӗнчен 5 миллион тенкӗ, республика бюджетӗнчен 10 миллион тенкӗ уйӑрнӑ.
Ҫурла уйӑхӗн 28-мӗшӗнче Куславкка муниципаллӑ округӗнчи Илепар ялӗнче культура ҫурчӗ уҫӑлнӑ. Чӑваш Енӗн Культура министерствинче ӑна «Культура» наци проекчӗпе килӗшӳллӗн хӑпартса лартнине пӗлтереҫҫӗ.
Культура ҫуртне пӗлтӗр тума пуҫланӑ. Ӑна хальхи вӑхӑтри обрудованипе тивӗҫтернӗ май фильмсем кӑтартӗҫ, концертсем лартӗҫ. Кульутра ҫуртӗнче ачасем валли спорт тата пултарулӑх кружокӗсем ӗҫлессине ӗнентереҫҫӗ.
Кӑҫал пирӗн республикӑри муниципалитетсенче 14 клуб тӑваҫҫӗ. Вӗсенчен иккӗшне — вырӑнти хысна укҫипе, ҫиччӗшне — пуҫаруллӑ бюджет шучӗпе, пӗрне — «Культура» нацпроектпа, тӑваттӑшне — «Культурӑна аталантарасси» патшалӑх программипе.
Нумаях пулмасть Чӑваш кӗнеке издательствинче Ухсай Яккӑвӗн «Кӗслеҫӗпе упа» кӗнеки пичетленсе тухнӑ. Издательствӑра пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑна пултаруллӑ ҫыравҫӑн хӗрӗ Ольга Ухсай пухса хатӗрленӗ.
Кӗнекене виҫӗ хайлав кӗнӗ. Сӑвӑлла ҫав юмахсем малтанхи хут 1954 ҫулта «Кӗслеҫӗпе упа» кӑларӑмра кун ҫути курнӑ. «Вӗсенче автор ӗмӗрхи темӑсене хускатнӑ: пуян пурнӑҫпа чухӑнлӑх, ырӑ кӑмӑллӑхпа чунсӑрлӑх, тавҫӑрулӑхпа айванлӑх... Сӑнарсен ӗҫӗ-хӗлӗ урлӑ ҫыравҫӑ ҫынсенчи ҫитменлӗхсене питлет, ултавҫӑсене тӑрӑ шыв ҫине кӑларать», — тесе пӗлтернӗ Чӑваш кӗнеке издательствинче.
Кӗнекене Татьяна Бурдина художник илемлетнӗ. Редакторӗ – Ольга Иванова. Тиражӗ – 1000 экземпляр.
Ыран, ҫурла уйӑхӗн 28-мӗшӗнче, Шупашкарти ача-пӑчапа ҫамрӑксен пултарулӑх керменӗн педагогӗсен ӗҫӗсен куравӗ уҫӑлӗ. Вӑл Чӑваш тӗррин музейӗнчен ӗҫлеме тытӑнӗ.
Куравра Ольга Волкова, Светлана Лотова, Ольга Кондратьева тата Светлана Савельева пултарулӑхӗпе паллашма май килӗ.
Вӗсем чылай ҫул ӗнтӗ декоративлӑ прикладной ӳнер енӗпе тӑрӑшаҫҫӗ. Ҫав ӑсталӑха ачасене хӑнӑхтарнӑ май вӗсене чӑваш халӑх пултарулӑхӗпе кӑсӑклантарса ярассипе ҫине тӑраҫҫӗ.
К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ черетлӗ, 107-мӗш, сезона «Салампи» спектакльпе уҫӗ. Кун пирки театр директорӗ Елена Николаева коллективпа ирттернӗ пухура пӗлтернӗ.
«Театр куракансене авӑн уйӑхӗн 10-мӗшӗнче йышӑнӗ. Ун чухне Чӑваш Енри театрпа культура учрежденийӗсем театрпа концерт сезонне уҫӗҫ.
Чӑваш драми авӑн уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Наталия Сергеева режиссёр лартнӑ «Салампи» спектакле кӑтартӗ.
Юпа уйӑхӗнче кураканӑмӑрсене «Василисса» ӗҫе килсе курма йыхравлатпӑр. Унӑн режиссёрӗ — Тольятти хулинчи Алена Савельева.
Тӗп пулӑмсене вара пирӗн илемлӗх ертӳҫи, ятлӑ-сумлӑ режиссёр тата педагог, СССР халӑх артисчӗ Валерий Яковлев 85 ҫул тултарнине халаллӑпӑр», – тенӗ Елена Васильевна.
Шупашарта литература картлашки пур. Вӑл — хулари юханшыв портӗнче.
Телеграмри «Пуринчен малтан. Ҫывӑрса юлмасан» каналта пӗлтернӗ тӑрӑх,
кашни 35 картлашкана кӗнекен ятне тата авторне кӑтартакан енӗ евӗрлӗ ӳкерсе илемлетнӗ. Пусмапа утнӑ чухне Ухсай Яккӑвӗ, Геннадий Айхи, Юхма Мишши, Константин Иванов, Леонид Агаков тата ытти ҫыравҫӑн ятне курма пулать.
Проекта пурнӑҫа кӗртекенӗ – Сергей Петров ӳнерҫӗ.
| ҪУР | 21 |
Паян, ҫурла уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, Чӑваш халӑх поэчӗ Геннадий Айхи ҫуралнӑранпа 90 ҫул ҫитрӗ. Ҫак сумлӑ юбилея «Культура» телеканал хӑйне майлӑ палӑртать – прайм-таймра, 19 сехет те 45 минутра «Сестра» документлӑ фильм эфира тухать. Кӑларӑм 45 минутлӑха пырать. Ӑна Айхи йӑмӑкне, чӑвашсен паллӑ ҫыравҫине тата куҫаруҫине Ева Лисинӑна халалланӑ. Илемлӗ сӑмах ӑстисен – пиччӗшӗпе йӑмӑкӗн – пултарулӑхне кӑмӑллакансене чӑн-чӑн парне кӗтет теме пулать. Каҫхине пӑхма май килмесен кулянма кирлӗ мар: ҫӗрле, ҫурҫӗр иртни 2 сехет те 15 минутра ӑна тепӗр хут кӑтартаҫҫӗ. Ыйхӑ вӗҫнисем те вӑхӑта ҫавна май усӑллӑ ирттерӗҫ.
Аса илтеретпӗр: унччен маларах Ева Лисина ҫинчен «Культура» телеканалпа тепӗр кӑларӑм пулнӑччӗ – «Письма из провинции» ярӑмпа «Ева» фильм кӑтартнӑччӗ. Ку хутӗнче те кӑларӑма Алексей Айхи композитор кӗввипе илемлетнӗ.
Ҫамрӑк ӳнерҫӗ Ксения Кокель Шупашкарти Хевеш урамӗнчи 30-мӗш ҫурт ҫине ӳкернӗ муралпа Атӑлҫи федераци округӗнче иртекен стрит-арт конкурсне хутшӑннӑ. Унтан лайӑх хыпар ҫитнӗ: вӑл 2-мӗш вырӑн йышӑннӑ.
Аса илтерер: Ксения ҫурт стени ҫине «Манӑн кил – манӑн крепоҫ» ӗҫе пурнӑҫланӑ. Унта чӑваш хӗрарӑмне сӑнланӑ. Унпа вӑл «ФормART» конкурса хутшӑннӑ.
Пӗрремӗш вырӑна Чӗмпӗр облаҫӗнчи Марат Петров тивӗҫнӗ. Виҫҫӗмӗш вырӑна Саратов облаҫӗнчи Юлия Чиженькова йышӑннӑ. Ҫӗнтерӳҫӗсене хӑйсен пултарулӑхне аталантарма грант параҫҫӗ. Ксения Кокель 150 пин тенке тивӗҫнӗ.
Ҫурла уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Раҫҫейре «Кино каҫӗ» акци иртӗ. Ӑна йӑлана кӗнӗ тӑрӑх Раҫҫей киновӗн кунне халалласа йӗркелеҫҫӗ.
Пирӗн республикӑра унта Ҫамрӑксен театрӗн «Ҫеҫпӗл» кинотеатрӗ тата округсенчи 18 кинозал хутшӑнаҫҫӗ. Акцие хутшӑнакансене Раҫҫей кинематографӗн ҫӗнӗ фильмӗсене тӳлевсӗрех кӑтартаҫҫӗ: Александр Андрющенкӑн «Сто лет тому вперед» фантастика блокбастерӗ, Александр Войтинскин «По щучьему велению» юмахӗ тата Александр Герман-кӗҫӗннин «Воздух» ҫарпа истори драми.
Шупашкар муниципаллӑ округӗнчи «Ясна» этнокомплексра паян Пушкӑртстанри чӑвашсем пулнӑ.
Галина Григорьева-Айпикен халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, вӗсем парнесемпе килнӗ, музея ҫӗнӗ экспонатсемпе пуянлатнӑ. Аякри йӑхиашӑмӑрсене чӑваш юррипе кӗтсе илнӗ.
«Тваткал пахчи, ҫырла пахчи.
Ҫырли пиҫсен илемлӗ.
Ах, Тор-Тор, панулми.
Татымап, ҫиимап,
Тӑвансӑр пуҫне пурнымастӑп.
Тӑван пӳрчӗ, тваткал пӳрчӗ.
Тӑвансем пухӑнсан илемлӗ.
Ай, Тор-Тор, панулми,
Татымап, ҫиимап,
Тӑвансӑр пуҫне пурнымастӑп...», — шӑрантарнӑ хӑнасене кӗтсе илнӗ май.
-1.7 °C