Паян Муркаш районӗнчи Ваҫкассинче тата Купӑрля ялӗсенче чӑвашсен пӗрремӗш профессорӗ, чӑвашсен пӗрремӗш хаҫатне, «Хыпара», кӑларма пуҫланӑ Николай Никольские асӑнса анлӑ мероприятисем иртрӗҫ. Ваҫкассинчи пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан шкулта «Н.В. Никольский — тӗпчевҫӗ-ӑсчах, ҫутта кӑларакан педагог, общество деятелӗ» ятпа ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ ӗҫлерӗ. Унтан паллӑ историкӑн, этнографистӑн, публицистӑн тӑван Купӑрля ялӗнче митинг тата концерт йӗркеленӗ.
Юбилее районти тата вырӑнти тӳре-шара, «Хыпар» издательство ҫурчӗн ӗҫченӗсем, ял халӑхӗ, шкул ачисем, культура ӗҫченӗсем хутшӑннӑ.
Унта пухӑннисенчен хӑшӗсем республикӑри тӳре-шара пыманнине палӑртнӑ. Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн ӗҫченӗ Алексей Леонтьев ҫакна палӑк умӗнче сӑмах каланӑ чухне, халӑх умӗнчех, асӑнса хӑварнӑ. Уява, Алексей Леонтьев калашле, республикӑн Вӗренӳ министерствинчен те, Культура министерствинчен те, Пичет политикин министерствинчен те, Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн социаллӑ политика тата наци ӗҫӗсем енӗпе ӗҫлекен комитетӗнчен те никам та пыман.
Ӗнер, ҫу уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Пӗтӗм Раҫҫейри шкул ачисен олимпиадин 2017-2018 ҫулсенчи ҫӗнтерӳҫисемпе тата призерӗсемпе тӗл пулнӑ.
Шкул ачисен Пӗтӗм ҫӗршыври олимпиадине ӑс-тӑн тӗп ӑмӑртӑвӗ тесе хаклаҫҫӗ. Унта пирӗн республикӑран ҫулсерен вуншар пин ача хутшӑнать. Вӗсем 21 тӗрлӗ предметпа ӑмӑртаҫҫӗ. Кӑҫал Чӑваш Енри вӗренекенсем Раҫҫей олимпиадисенче 21 призлӑ вырӑн йышӑннӑ.
Ачасемпе тӗл пулӑва Михаил Игнатьев Элтеперсӗр пуҫне Чӑваш Енӗн вӗрентӳ тата ҫамрӑксен политикин министрӗ Александр Иванов, И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн ректорӗ Владимир Иванов хутшӑннӑ, пултаруллӑ ачасене ӑс-тӑншӑн мухтаса ырланӑ, малашне те ӑнӑҫу суннӑ.
Шупашкарти ӳнер училищин 3-мӗш курс студентки Анастасия Прокопьева Раҫҫей шайӗнче «Искусствӑн илемлӗ тата хушма тӗсӗсем» ятпа иртнӗ професси ӑсталӑхӗн олимпиадинче виҫҫӗмӗш вырӑн йышӑннӑ.
Чӑваш Енӗн культура министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, олимпиадӑн финал тапхӑрӗ Мускаври С.Г. Строганов ячӗллӗ ӳнерпе промышленноҫӑн патшалӑх академийӗнче ҫу уйӑхӗн 14-16-мӗшӗсенче иртнӗ. Унта ҫӗршывӑн тӗрлӗ регионӗнчен пухӑннӑ 27 студент чи пцлтаруллин ятне ҫӗнсе илессишӗн тупӑшнӑ.
Палӑртса хӑвармалла, виҫӗ кун хушшинче вӗсем пулас дизайнерӑн мӗн пӗлмеллине шута илсе хатӗрленӗ тест ыйтусене хуравланӑ, тӗрлӗ ӗҫ пурнӑҫланӑ. Унсӑр пуҫне хӑйсене куҫарура кӑтартнӑ тата коллективпа епле ӗҫлемеллин вӑрттӑнлӑхӗсемпе паллаштарнӑ
Ҫӗрпӳ хулинчи «Южный» (чӑв. Кӑнтӑр) микрорайонта шкул тума пуҫланӑччӗ. Республика Правительствин пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, строительство ӗҫне пӗлтӗрех вӗҫленӗ. Тата тӗрӗсрех каласан, объекта 2017 ҫулхи раштав уйӑхӗн 28-мӗшӗнче хута янӑ. Анчах тавралӑха хӑтлӑх кӗртес ӗҫе, оборудовани кӳрсе килессине ҫуркуннене хӑварнӑ.
Пурнӑҫланӑ ӗҫсене тӳлеме республика хыснинче кӑҫал 53,2 млн тенкӗ пӑхса хӑварнӑ.
Виҫӗ хутлӑ шкулта пӗр сменӑра 1000 ача вӗренӗ. Ӑна хута ярсан Ҫӗрпӳри ачасем икӗ сменӑпа вӗренме пӑрахӗҫ. Хальхи вӑхӑтра иккӗмӗш сменӑна ҫӳрекен 301 ача пӗрремӗш сменӑра вӗренме пуҫлӗ. Ҫакӑ вӗсемшӗн те, вӗрентекенсемшӗн меллӗ пулӗ.
Шкула хӑтлӑх кӳресси епле шайра пулнине паян Иван Моторин премьер-министр хакланӑ.
Чӑваш Ен прокуратурин пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑри шкулсенчен пӗрине надзор органӗ карта тытма хушнӑ.
Хӗрлӗ Чутай район прокуратури асӑннӑ муниципалитетри шкулсенчен пӗринче вӗренӳ ҫинчен калакан саккуна епле пурнӑҫланине тӗрӗсленӗ.
Прокуратура ӗҫченӗсем асӑрханӑ тӑрӑх, Мишеркассинчи пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан шкул тавралла карта ҫук. Пачах та мар-ха. Пӗр вырӑнта, 15 метр таран, пулман. Карта ҫуккине кура, тӗрӗслевҫӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, шкул лаптӑкне ют ҫынсем ирӗклӗнех кӗрееҫҫӗ.
Кӑлтӑка пӗтерме ыйтса прокуратура суда тавӑҫпа тухнӑ. Тӳресем те шкул тавралла, карта кирлех тесе йышӑннӑ. Картана кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗн 1-мӗшӗччен тытмалла. Суд йышӑнӑвӗ саккунлӑ вӑя хальлӗхе кӗреймен-ха.
Шупашкарти 40-мӗш шкулта 2-мӗш класра вӗренекен Михаил Турханов Пӗтӗм Раҫҫейри ачасен ӑслӑлӑхпа тӗпчев тата пултарулӑх ӗҫӗсен «Ӑслӑлӑхри пӗрремӗш утӑмсем» конкурсӗнче ҫӗнтернӗ. Вӑл Мускав облаҫӗнче ака уйӑхӗн 26-28-мӗшӗсенче иртнӗ.
Конкурса сахал мар ача хутшӑннӑ: куҫӑн мар майпа иртнӗ турта – 900 ытла шӑпӑрлан, куҫӑн майпа иртнинче вара – 500 ытла. Чӑваш Енрен виҫҫӗн кайнӑ: Денис Герасимов, Павел Михеркин тата Михаил Турханов.
Михаил жюри пайташӗсен «Самолет ҫунатти. Вӑл мӗнрен тӑрать» тӗпчев ӗҫӗпе паллаштарнӑ. Ҫамрӑк тӗпчевҫӗ эксперт комиссийӗн мӗнпур ыйтӑвне хуравланӑ, ҫапла майпа вӑл хӑйӗн секцинче малти вырӑна тухнӑ.
Авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа Шупашкарти шкул ачисем хула историне вӗренме пуҫлӗҫ. Заняти эрнере пӗр хутчен иртӗ.
«Манӑн хула Шупашкар» предмета 5-9-мӗш классем ҫур ҫул вӗренӗҫ. Халӗ ӑна 19 шкулта кӑна шӗкӗлчеҫҫӗ.
1999 ҫулта ун чухнехи мэр Анатолий Игумнов пуҫарӑвӗпе истори ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗсем Антонина тата Владимир Даниловсем, Татьяна Иванова Шупашкар пирки кӗнеке ҫырма пуҫланӑ. 5-мӗш классем валли пӗрремӗш кӗнеке 2000 ҫулта тухнӑ. 2001-2004 ҫулсенче 6-9-мӗш классем валли хатӗрленӗ. Унтанпа 15 ҫул иртнӗ, анчах 5-мӗш класс кӗнеки ҫеҫ ҫӗнӗрен пичетленнӗ. Халӗ авторсем пособисене тепре кӑларма хатӗрленеҫҫӗ. Кун валли хула администрацийӗ укҫа уйӑрӗ. Кӗнекенсем тата интереслӗрех пуласса шантараҫҫӗ.
Ҫу уйӑхӗн 3-мӗшӗнче республикӑра «Ҫулталӑкри вӗрентекене» тата «Ҫулталӑкри воспитателе» суйланӑ. Ҫак ятсене кӑҫал кам тивӗҫнӗ-ха?
Шупашкарти 12-мӗш шкулта ачасене математика вӗрентекен Татьяна Андреева чи маттурри пулнӑ. Ҫак ята тивӗҫессишӗн пӗтӗмпе Чӑваш Енри 123 педагог тупӑшнӑ. Татьяна Андреева Раҫҫей шайӗнчи конкурса хутшӑнӗ, Чӑваш Ен чысне хӳтӗлӗ.
Чи лайӑх воспитатель вара Ҫӗмӗрлере пурӑнать. Елена Михайлова хулари «Родничок» ача пахчинче вӑй хурать. Кӑҫал вӑл «Ҫулталӑкри чи лайӑх воспитатель» ята тивӗҫнӗ.
Паян Шупашкарти Ухсай Яккӑвӗ ячӗллӗ Культура керменӗнче педагогсен республика конкурсӗн финалне хутшӑннисене чысланӑ.
Чӑван Ен Элтеперӗн 150 пин тенкӗ премине «Ҫулталӑкри чи лайӑх вӗрентекен» ята тивӗҫнӗ Шупашкарти 2-мӗш шкулти Татьяна Андреевӑна панӑ. «Чи лайӑх воспитатель» номинацире ҫӗнтернӗ Ҫӗмӗрлери 19-мӗш ача пахчинчи Елена Михайлова педагог-психолог 100 пин тенкӗ укҫа лекнӗ. «Чи лайӑх класс ертӳҫи» — Ҫӗмӗрле районӗнчи Улхаш шкулӗнчи Александр Мальков, «Ҫулталӑкри чи лайӑх социаллӑ педагог» — Канашри транспортпа энергетика техникумӗнчи Ирина Сладкова, «Ҫулталӑхри чи лайӑх педагог-психолог» — Шупашкарти 2-мӗш шкулти Александра Горелова. Вӗсене 50-шар пин тенкӗ парса хавхалантарнӑ. «Педагогикӑри дебют» ята Шупашкарти транспорт тата строительство технологийӗсен техникумӗнчи Ксения Михайлова тивӗҫнӗ.
Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗн студенчӗсем черетлӗ хутчен патент илнӗ. Аслӑ шкулӑн ректорӗн халӑхпа тата массӑллӑ информаци хатӗрӗсемпе ҫыхӑну тытакан пулӑшуҫи Надежда Осипова ҫак йӗркесен авторне пӗлтернӗ тӑрӑх, Ҫуркуннепе Ӗҫ уявӗ умӗн унта патент хӳтӗлесси йӑлана кӗнӗ.
Ял хуҫалӑх академийӗн инженери факультечӗн техника сервисӗн кафедрин ӗҫченӗсем халӗ черетлӗ ӗҫшӗн патент илме пултарнӑ. «Устройство для обработки поверхности дорожных покрытий» (чӑв. Ҫул-йӗрӗн ҫийне лайӑхлатмалли хатӗр) шухӑшласа кӑларнисем — кафедра ӗҫченӗсем: Ю.В. Иванщиков, Ю.Н. Доброхотов и Р.В. Андреев. Надежда Осипова пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗнӗ хатӗрӗн патент хуҫи Чӑваш патшалӑх ялхуҫалӑх академийӗ шутланать.
-3.7 °C