«Чӑваш чӗлхипе литературине вӗренес кӑмӑлне ҫӗклес, чӑваш чӗлхипе литературине, историйӗпе культурине тӗпчес енӗпе пултаруллӑ ачасене тупса палӑртас тӗллевпе» республикӑн Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерстви наци культурин «Туслӑх хӗлхемӗ» фестивальне ирттерессине пӗлтернӗ. Ку хыпара Чӑваш Енӗн Вӗренӳ институчӗ хыпарланӑ.
Фестивале хамӑр республикӑри тата тулай вӗренӳ организацийӗсен 1–4-мӗш класӗсенче вӗренекенсем хутшӑнаяҫҫӗ.
Фестиваль номинацийӗсем: «Сӑмах илемӗ», «Чӑваш вӑййи», «Янра, чӑваш юрри»,«Чӑваш ташши».
Фестиваль виҫӗ тапхӑрпа иртет. Пӗрремӗш тапхӑра районсемпе хула шайӗсенче нарӑс уйӑхӗн 25-мӗшӗччен йӗркелӗҫ.
«Творчествӑллӑ ӗҫлекен чӑваш чӗлхи учителӗсене тупса палӑртас, чӑваш чӗлхине вӗрентсе пухнӑ паха опыта сарас, чӗлхене упраса хӑвармалли тата аталантармалли условисем тӑвас тӗллевпе» чӑваш чӗлхине вӗрентекенсен конкурсне иртет.
Конкурса Чӑваш Республикинче тата ун тулашӗнче чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекенсем тата шкулчченхи вӗренӳ организацийӗсенче ӗҫлекен воспитательсем хутшӑнаяҫҫӗ.
Конкурс номинацийӗсем: «Ҫӗнӗ мел шутласа кӑларакан учитель» (новатор); «Ӑстаҫӑ учитель»; «Ҫамрӑк учитель»; «Шкулчченхи вӗренӳ организацийӗн чӑваш чӗлхипе кӑсӑклантаракан чи лайӑх воспитатель»; «Меслетлӗх ӗҫӗсен пултаруллӑ авторӗ» тата «Тӑван чӗлхен хастар управҫи» ятарлӑ номинаци.
Конкурс икӗ тапхӑрпа иртет: кӗретсӗр тата кӗретлӗ. 1-мӗш тапхӑрта ҫӗнтернисем куҫӑн тапхӑра хутшӑнайӗҫ.
Кӑҫалхи кӑрлачӑн 12–24-мӗшӗсенче Петӗр Хусанкай поэт ҫуралнӑранпа 115 ҫул ҫитнине халалласа вӗрентекенсемпе вӗренекенсен пултарулӑхӗн «Хусанкай вулавӗсем – 2022» фестивалӗ иртессине эпир унччен пӗлтернӗччӗ. Пултарулӑх ӑмӑртӑвне республикӑн Вӗренӳ институчӗ йӗркеленӗ.
Фестивале Чӑваш, Тутар, Пушкӑрт Республикисенчен пӗтӗмпе 257 ачапа 43 учительпе культура ӗҫченӗсем хутшӑннӑ. «Вӗсем хӑйсен пултарулӑхне Петӗр Хусанкайӑн сӑввисене чӑвашла, тутарла, вырӑсла вуласа ӳкернӗ видеороликсем хатӗрлесе кӑтартрӗҫ», — тесе пӗлтернӗ Вӗренӳ институтӗнче.
«Пӑшӑрхантараканни – конкурса хутшӑнакансенчен ҫурри ытла «Таня» поэма сыпӑкӗпе «Тилли юррисем» ярӑмри «Мехел» сӑвва вулани. Малашне фестивале хутшӑнакансен шкул программине кӗртнӗ сӑвӑсене кӑна вуламалла мар, ун картинчен те тухас пулать. Картаран тухма пултарни вӗрентекен чӑваш литературине пӗлнине тата унӑн тавра курӑмӗ анлӑ иккенне кӑтартать», — тесе шухӑшлаҫҫӗ Чӑваш Енӗн Вӗренӳ институтӗнче.
ЧР Элтеперӗ Олег Николаев Патшалӑх Канашне янӑ Ҫырура Чӑваш кадет корпусӗнче вӗренекенсене тӳлевсӗр апат ҫитересси пирки каланӑ. Ҫавӑн пекех тумтиршӗн те тӳлеме тивмӗ.
Анчах ку ҫӗнӗлӗхе ҫитес вӗренӳ ҫӳлӗнчен пурнӑҫа кӗртме палӑртнӑ. «Атӑлҫи федераци округӗнчи ытти кадет корпусӗсен хушшинче Чӑваш кадет корпусӗн сумне, рейтингне ӳстерес тӗллевпе кадетсене пурне те тӳлевсӗр вӗри апатпа, тумтирпе тивӗҫтерме хушнӑ», - тенӗ Олег Николаев.
Халӗ специлистсем кирлӗ документсене хатӗрлеҫҫӗ.
Кӑшӑлвируса сарӑлма чарас енӗпе ӗҫлекен оперативлӑ штабӑн черетсӗр ларӑвӗ иртнӗ. Унта тунтикунран пуҫласа Ҫӗнӗ Шупашкарти шкул ачисене те дистанци мелӗпе вӗренме ямашкӑн йышӑннӑ.
Хальлӗхе ачасене нарӑс уйӑхӗн 6-мӗшӗччен ҫапла вӗренме янӑ. Лару-тӑрӑва сӑнасах тӑрӗҫ. Вӑл мӗнле пулнине кура кайран тивӗҫлӗ йышӑну тӑвӗҫ.
Аса илтерер: Шупашкарти шкул ачисем ӗнертенпе дистанци мелӗпе вӗренеҫҫӗ. Республикӑри хӑш-пӗр шкулсем те ҫапла вӗренме пултарасси пирки каланӑ.
Юлашки вӑхатра шкул ачисен хушшинче кӑшӑлвируспа чирлекенсен йышӗ нумайланнӑ. Ҫавна май вӗсене ырантан дистанци мелӗпе вӗрентме йышӑннӑ. Ку Шупашкарти шкулсене пырса тивет. Ҫапла пӗлтернӗ ЧР Элтеперӗ Олег Николаев.
Хальлӗхе палӑртнӑ тӑрӑх, Шупашкарти шкул ачисем нарӑс уйӑхӗн 6-мӗшӗччен ҫапла вӗренӗҫ. Ҫак хушӑра лару-тӑру мӗнле улшӑннине сӑнӗҫ. Кайран кирлӗ пулсан улшӑнусем кӗртӗҫ.
Палӑртмалла: паянхи кун тӗлне республикӑра 660 шкул ачи кӑшӑлвируспа чирлет. Вӗсенчен 430-шӗ - Шупашкарта. Шупашкар районӗнче те чирлекенсем сахал мар. Анчах унта хӑш-пӗр шкула ҫеҫ дистанци мелӗпе вӗрентесси пирки шутлаҫҫӗ.
Шупашкарти ача пахчисенче тата шкулсенче ачасен апатланӑвӗн хакне ӳстересшӗн. Кун пирки Шупашкар хула администрацийӗн вӗренӳ управленийӗн пайӗ пӗлтерет.
Юлашки хутчен апатлану хакне 2018 ҫулта ӳстернӗ. Халӗ социаллӑ пӗлтерӗшлӗ таварсен хакӗ 17,6 процент ӳснӗ. Ачасем шкулта, ача пахчинче пахалӑхлӑ апат ҫиччӗр тесен хакне ӳстерме тивет.
Ҫулталӑк пуҫламӑшӗнче ашшӗ-амӑшӗн хушшинче ыйтӑм ирттернӗ. Унта хутшӑннисен пӗрре виҫҫӗмӗш пайӗ вӗри апат хакне ӳстерме хирӗҫ маррине палӑртнӑ. Хальлӗхе хак мӗн чухлӗ ӳсессине каламан.
Юлашки вӑхӑтра Чӑваш Енре шкулсенче кӑшӑлвирус енчен лару-тӑру йывӑрланнӑ. Паян кун пирки оперштаб ларӑвӗнче вӗренӳ министрӗ пӗлтернӗ.
Хальхи вӑхӑтра шкулта ӗҫлекен 27 ҫыннӑн кӑшӑлвирус пуррине палӑртнӑ. Пӗлӳ илекен 145 ача кӑшӑлвируспа чирленӗ. Иртнӗ эрнепе танлаштарсан, шкулсенче чирлесси вунӑ хутчен ӳснӗ. Ун чухне кӑшӑлвируспа чирлекенсем 8-ӑн пулнӑ.
Паянхи кун икӗ шкул дистанци мелӗпе вӗренет: Вӑрнар районӗнчи Нурӑсри шкул-интернат тата Комсомольски районӗнчи Тукай шкулӗ. 31 шкулти 57 класс дистанци мелӗпе вӗренет.
Ӗпхӳ хулинче Пушкӑртстанри пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан шкулсенчи 8-11 классенче вӗренекенсен хушшинче тӑван чӗлхепе (тутар, чӑваш, мари, удмурт) литература олимпиади иртнӗ. Унта хутшӑннӑ Пелепей районӗнчи Слакпуҫ шкул вӗренекенӗсем Юлия Егоровапа (9 класс) Карина Павлова (11 класс) чӑваш чӗлхипе литература олимпиадинче ҫӗнтернӗ.
«Урал сасси» хаҫатра пӗлтернӗ тӑрӑх, Пушкӑртстанри республика олимпиадин юлашки тапхӑрне 153 шкул ачи хутшӑннӑ: тутар чӗлхипе – 94, чӑваш чӗлхипе – 25, мари чӗлхипе – 23, удмурт чӗлхипе – 11 вӗренекен.
Чӑваш Республикӑн ача-пӑчапа ҫамрӑксен вулавӑшӗнче шӑпӑрлансене чӑвашла вӗрентеҫҫӗ. Ҫак эрнере «Чӗвӗл-чӗвӗл чӗкеҫсем» клубӑн кӑҫалхи пӗрремӗш занятийӗ иртнӗ. Ачасем теттесене вӗренме тытӑннӑ.
Занятие пынӑ хулари 75-мӗш ача пахчине ҫӳрекен ачсем халӗ тетте, мечӗк, пукане, упа, мулкач сӑмахсене пӗлеҫҫӗ.
Ӳлӗмрен ачасем «Чӗрчунсем», «Апат-ҫимӗҫ», «Тумтир», «Эрне кунӗсем», «Ҫулталӑк вӑхӑчӗ», «Манӑн юлташ» тата ытти темӑа сӑмахсене ӑша хывӗҫ.
Вулавӑшӑн пресс-секретарӗ Инна Капитонова пӗлтернӗ тӑрӑх, клуб ертӳҫисем (вӗсем — библиотека ӗҫченӗсем) шӑпӑрлансем чӑвашла сӑмахсене ҫӑмӑллӑн вӗренме пултарасса шанаҫҫӗ.
-8.7 °C