Патӑрьелти «Добрый» (чӑв. Ырӑ) лавкка вӑрҫӑ ветеранӗсене ырӑ тунӑ. Юрий Трофимов уйрӑм усламҫӑн лавкки ӗнер Ҫӗнтерӳ кунӗ ячӗпе районти мӗнпур ветерана 500-шер тенкӗлӗх сертификат парнеленӗ. Патӑрьелте пурӑнакан виҫе ветерана лавкка 1000-шер тенкӗлӗхех сертификат тыттарнӑ.
«Паттӑрлӑхӑршӑн эпир сирӗн умӑрта пуҫа таятпӑр. Раҫҫей ҫарӗ паян та ҫар йӑли-йӗркине тытать, ҫӗршыва шанчӑклӑн хӳтӗлет», — тесе хитре сӑмахсем каланӑ май лавкка хуҫисем шур сухалсене ырӑ суннӑ.
Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫин ветеранӗсене — вӗсем паян Патӑрьел районӗнче 38-ӑн юлнӑ — «Рэмис» тулли мар яваплӑ пӗрлӗх (пуҫлӑхӗ — Минхайдер Юсупов) савӑнтарнӑ, вӑл кашни валлиех парне хатӗрленӗ.
Шупашкарти «Ҫӗнтерӳ» асӑну комплексӗнче Туслӑх аллейине уҫнӑ. Ку мероприятие Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗсем хутшӑннӑ.
Тӗрӗссипе, Туслӑх аллейине йӗркелес шухӑш пӗлтӗрех ҫуралнӑ. Хӑш йывӑҫсене лартасси пирки ун чухнех калаҫнӑ. Ҫӑка, юман, хурӑн е сирень лартма сӗнекенсем пулнӑ.
Кӑҫал аллейӑна уҫнӑ. Ун валли йывӑҫ суйланӑ — ҫӑка. Шупашкар хула пуҫлӑхӗ Леонид Черкесов вӑл хула сӑнӗ пулнине пӗлтернӗ. Ҫӑка аллейи Шупашкарта чылай. Туслӑх аллейинче вара 27 хунав лартнӑ. Мероприятие Чӗмпӗр облаҫӗнчи тата Тутар Республикинчи ентешлӗхсем те килнӗ.
Йывӑҫ лартнӑ ҫӗре Иван Торин ветеран хутшӑннӑ. Вӑл ку ҫӑкасем Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче паттӑрлӑх кӑтартнисем пирки аса илтернине палӑртнӑ. Йӗркелӳҫӗсем кунашкал акцисем малашне те иртессине шантарнӑ.
Чӑваш Енре Ҫӗнтерӳ кунӗ умӗн ветерансене савӑнтарасшӑн. Ҫу уйӑхӗн вӗҫӗччен республикӑра пурӑнакан 190 ветерана ҫурт-йӗр илмешкӗн сертификат парӗҫ.
Хальлӗхе ҫурт-йӗре лайӑхлатмашкӑн Чӑваш Енре 200 ытла ветеран черетре тӑрать. ЧР ӗҫлев тата социаллӑ политика министрӗ Сергей Димитриев ҫу уйӑхӗн вӗҫӗччен пурте сертификата тивӗҫессине пӗлтернӗ.
Ҫӗнтерӳ кунӗччен черетре тӑракан ветерансен 95 процентне ҫӗнӗ ҫуртпа тивӗҫтерме палӑртнӑ. Ҫапла майпа ҫу уйӑхӗн 9-мӗшӗччен 190 ветеран ҫӗнӗ хваттерлӗ пулӗ.
Сӑмах май, Ҫӗнтерӳ кунӗнче республикӑра 2500 мероприяти ирттерме палӑртнӑ.
Аслӑ Ҫӗнтерӳ умӗн Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫине хутшӑннӑ ҫынсене тата ветеранпа танлаштарнисене парнесемпе савӑнтарӗҫ. Пӗлтӗр вӗсене кӑштах укҫан хавхалантарнӑ. Кӑҫал та ырӑ ҫак йӑлана пӑхӑнӗҫ-ши?
Шупашкар хула администрацийӗн социаллӑ ыйтусемпе ӗҫлекен пайӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, Ҫӗнтерӳ умӗн хула хыснинчен ветерансем валли укҫа уйӑрӗҫ. Ҫу уйӑхӗнче республикӑра пурӑнакан ветерансене тата ҫак статуса панӑ ҫынсене 500 тенкӗпе хавхалантарӗҫ.
Шупашкарта кунашкал хавхаланӑва 4669 ҫын тивӗҫме пултарать. Укҫана почта уйрӑмӗ урлӑ илме май пур. Пенсие киле илсе килеҫҫӗ пулсан 500 тенке те ҫитерӗҫ.
Ку акцие кашни ҫулах ирттереҫҫӗ. Аслӑ Ҫӗнтерӳ уявӗ ҫывхарнӑ май ветерансене инҫе ҫӳрекен пуйӑспа тӳлевсӗрех илсе ҫӳрӗҫ.
Кунашкал акцие Раҫҫейӗпех ирттереҫҫӗ. Билетсене купе вакунӗсем е «Сапсан» пысӑк хӑвӑртлахлӑ пуйӑсӑн эконом-класӗ валли илме май пур.
Документсене ака уйӑхӗн 15-мӗшӗнчех йӗркелеме тытӑннӑ. Тӳлевсӗр билет илмешкӗн ҫак документсем кирлӗ: Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин участникӗ е сусӑрӗ пулнине ӗнентерекен удостоверени, е «Ленинграда хӳтӗленӗшӗн» удостоверени.
Ветеранпа пӗрле каякан ҫыннӑн та кассӑна хӑйӗн ячӗ-шывне ӗнентерекен документсем илсе килмелле. Акци ҫу уйӑхӗн 3-10-мӗшӗсенче иртӗ.
Шел те, ҫулсем иртнӗ май республикӑра Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин тутине курнӑ ҫынсен йышӗ чаксах пырать. Патшалӑх вӗсене тӗрлӗ енлӗн пулӑшма тӑрӑшать.
Кӗҫех Аслӑ Ҫӗнтерӳ пулнӑранпа 71 ҫул ҫитет. Ун тӗлне Шупашкарти Ленин районӗнче пурӑнакан 10 ветеранӑн хваттерӗнче юсав ӗҫӗсем ирттересшӗн. Ӑна тӳлевсӗрех пурнӑҫлӗҫ.
Ҫак тӗллев валли укҫа-тенке хула хыснинчен уйӑрӗҫ. Хула администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, нумаях пулмасть ветерансем чӑннипех те пурӑнакан хваттерсене тӗрӗсленӗ.
Суйланӑ 10 хваттерте мӗнле юсав ӗҫӗсем ирттермелли пирки калаҫаҫҫӗ халӗ.
Чӑваш Енре Аслӑ Ҫӗнтерӗвӗ уявлама хатӗрленеҫҫӗ. Кӑҫал ветерансене парне памашкӑн 731 пин тенкӗ уйӑрма палӑртнӑ.
Чиновниксем Аслӑ Ҫӗнтерӗве мӗнле уявламаллине канашлура сӳтсе явнӑ. Халӗ Чӑваш Енре Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин 1250 сусӑрӗ тата хутшӑнаканӗ пурӑнать. 49 ҫынна «Ленинград блокадинче пулнӑ» палла тивӗҫнӗ. Фашистсен концлагӗрӗнче 79 ҫын пулнӑ. Ветерансен 62 тӑлӑх арӑмӗ пурӑнать. 18,9 пин тыл ӗҫченӗ кун кунлать.
Чиновниксем хальлӗхе уйӑрнӑ укҫа-тенке мӗнле пайлассине каламаҫҫӗ. Шутласан, вӑтамран ку категорие кӗрекен кашни ҫынна 29 тенкӗ лекет.
Ҫар конфликтне хутшӑнса пуҫ хунӑ салтаксен вилтӑприсене те йӗркене кӗртӗҫ.
Чӑваш Енре Аслӑ Ҫӗнтерӗве ирттермешкӗн хатӗрленеҫҫӗ. Уявра яланхи пекех ветерансене, тыл ӗҫченӗсене тата ыттисене чыслӗҫ.
Анчах кӑҫал уява ирттермешкӗн укҫа сахалрах уйӑрма палӑртнӑ. фронтовиксене, концлагерьте пулнисене, Раҫҫей Геройӗсене, Мухтав орденӗн кавалерӗсене чысламашкӑн 731,2 пин тенкӗ уйӑрмалла. Танлаштармашкӑн: пӗлтӗр ку тӗллевпе 1,84 миллион тенкӗ тӑкакланӑ. 2014 ҫулта та 1 миллион тенкӗ ытла уйӑрнӑ.
Урамсене, лапамсене ҫапӑҫусенче палӑрнӑ геройсен ячӗсене парас ӗҫе малалла тӑсаҫҫӗ. Сӑмах май, пӗлтӗр республикӑра Тӑван ҫӗршыв вӑрҫин 1,5 пин сусӑрӗ, 22 пин тыл ӗҫченӗ, салтаксен 5,6 пин тӑлӑх арӑмӗ, концлагерьте пулнӑ 84 узник пулнӑ.
Чӑваш наци библиотекин «Мерчен» залӗнче Архипов Севастиан Михайловича асӑнса уяв ирттернӗ. Архипов Севастиан Михайлович (08.01.1921–18.12.2014) Элӗк районӗнчи Тури Выла ялӗнче ҫуралса ӳснӗ. Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Штанашри 7 ҫул вӗренмелли шкултан, Етӗрнери педтехникумран вӗренсе тухнӑ. Ҫӗмӗрле районӗнчи Юманай шкулӗнче пуҫламӑш класс вӗрентекенӗ пулса ӗҫлеме тытӑннӑ. 1939 ҫулхи чӳкӗн 27-мӗшӗнче ҫамрӑк ҫар ретне тӑрать. Вӑл Тӑван Ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин малтанхи кунӗсенчен пуҫласа юлашки кунӗсемчченех ҫапӑҫать, темиҫе хутчен те аманать. Фронтовик Курск пӗккинче, Харьков, Луцк, Лубна, Белгород хулисене ирӗке кӑларнӑ ҫӗрте ҫапӑҫнӑ. Вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче ӑна Рашкоф (1944) хулин коменданчӗ пулма уйӑрса лартнӑ. 1945 ҫулсенче Скальмежиценово (Польша) хулинче 3 хутчен аманнӑ, госпитальсенче сипленнӗ. Севастиан Архипова хастарлӑхшӑн Тӑван Ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин 1-мӗшпе 2-мӗш степенлӗ, Хӗрлӗ Ҫӑлтӑр орденӗсемпе, 13 медальпе чысланӑ.
1946 ҫулта каччӑ тӑван ялне таврӑнать. Ҫулталак хушши Тутарстанра тӑрӑшать, унтан каллех Ҫӗмӗрле районӗнчи Юманайри вӑтам шкулта пуҫламӑш класри ачасене вӗрентме пуҫлать.
Красноармейски районӗнчи Упи ял тӑрӑхӗнче пурӑнакан вӑрҫӑ ветеранӗсене М.А. Алексеевпа У.Н. Ильинана раштавӑн 29-мӗшӗнче «Красноармейски районӗ умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» медальпе чысланӑ.
Ветерансене Упи ял тӑрӑх пуҫлӑхӗ Надежда Ивановна Дмитриева тата унтах ӗҫлекен специалист-эксперт Алина Александровна Алексеева тав сӑмахӗ каланӑ, вӗсене чысласа медальсене ҫакса янӑ.
-9.7 °C