Шупашкарта 16 ҫулти арҫын ача 9-ти шӑллӗне вӗлерсен Чӑваш Ен самай шавларӗ. Хӑшӗ-пӗри кӑна ача ирччен компьютер вӑййине вылянипе сӑлтавларӗ. Теприсем урӑхла калаҫрӗҫ. Анчах ҫав кун ир кӳлӗм мӗн пулса иртнӗ? Ҫакна кӗҫех суд татса памалла. Пуҫиле ӗҫе суда ярса панӑ ӗнтӗ.
Следстви версийӗ тӑрӑх, кӑҫал ака уйӑхӗн 16-мӗшӗнче хӑйсен килӗнче 16-ри арҫын ача ҫывӑракан шӑллӗне мӑйӗнчен виҫӗ хутчен ҫӗҫӗпе чикнӗ. Ашшӗ-амӑшӗ тепӗр пӳлӗмре ҫывӑрнӑ. Вилене ирхине ашшӗ тупнӑ.
Следстви вӑхӑтӗнче судпа медицина экспертизи ирттернӗ. Кун хыҫҫӑн ҫакӑ палӑрнӑ: арҫын ача психика тӗлӗшӗнчен сывӑ мар. Судра ӑна вӑйпа сипленме ярас ыйтӑва пӑхса тухӗҫ.
«Эпӗ — Раҫҫей гражданинӗ». Ҫакӑн пек ятпа Чӑваш Республикинчи аслӑ классенче вӗренекен яшсемпе хӗрсем олимпиадӑна хутшӑнса хӑйсен пӗлӗвне тӗрӗсленӗ. Вӗсем Раҫҫей тата Чӑваш Республикин историйӗпе, ҫӗршывӑн тӗп саккунӗпе — Конституципе, Раҫҫейре иртекен пулӑмсемпе, политикӑри лару-тӑрупа ҫыхӑннӑ тест ыйтӑвӗсене хуравланӑ. Асӑннӑ конкурса Трак ен ачисем те хастар хутшӑннӑ.
Красноармейски районӗн пӗрлештернӗ командинче 5 ача кӗнӗ. Вӗсенчен виҫҫӗшӗ — Красноармейски шкулӗнчен, иккӗшӗ — Трак шкулӗнчен.
Ҫивӗч тупӑшура 37 командӑран Красноармейски тӑрӑхӗнчи шкул ачисем 17 вырӑн йышӑнма пултарнӑ. Тупӑшӑва хатӗрлекенӗсем маларах асӑннӑ шкулсенче общество пӗлӗвне вӗрентекен В.М. Михайлов тата В.В. Борисова пулнӑ.
Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ҫынсене хӑйсен ыйтӑвӗсемпе йышӑннӑ.
Ун патне пыракансенчен кашниех тӗрлӗ ыйту хускатнӑ. Вӑрмар районӗнчи Энӗшпуҫ ял старости, Шалти ӗссен тытӑмӗнче ӗҫлесе тивӗҫлӗ канӑва тухнӑ Юрий Петров ялта клуб ҫуккишӗн пӑшӑрханнине пӗлтернӗ.
Шупашкарӑн Кӑнтӑр-Хӗвеланӑҫ микрорайонӗнче пурӑнакан хӗрарӑм Энтузиастсен урамӗнче пӗтӗмӗшле практика врачӗн офисне уҫтарттарасшӑн. Алькешра пурӑнакан хӗрарӑм хӑй пурӑнакан тӑрӑхра ача-пӑча нумай, вӗсене валли пахча кирлӗ тесе каланӑ.
Муркашри Колесниковсен ҫемйи йышӑнӑва ултӑ ачаран виҫҫӗшне ертсе пынӑ. Малтан вӗсем хӑйсене район центрӗнче 72 тӑваткал метрлӑ хваттер уҫҫине ҫывӑх вӑхӑтра парассине пӗлтерсе тав тунӑ. Аслисемпе йышӑнӑва пынӑ ачасем хӑйсене ЧР Элтеперӗн ёлкине билет пама ыйтнӑ та йышӑнура вӗсене билетлӑ тунӑ.
Сӑнсем (9)
Нумаях пулмасть Шупашкарта амӑшӗ тата икӗ ачи темӗнле газпа наркӑмӑшланса вилнӗ. Халӗ полицейскисем кун тӗлӗшпе тӗрӗслев ирттереҫҫӗ.
Ку раштав уйӑхӗн 9-мӗшӗнче 20 сехет ҫурӑра пулнӑ. Паллӑ мар ҫынсем Афанасьев урамӗнчи 1-мӗш ҫурт подъездӗнче темӗнле газ сирпӗтнӗ.
Ҫак газа пула амӑшӗпе икӗ ачи хӑйсене япӑх туйма тытӑннӑ. Наркӑмӑшланнӑскерсене васкавлӑ медпулӑшу пульницине илсе ҫитернӗ.
Камсем тата мӗнле газ сирпӗтнӗ подъездра? Ҫакна полицейскисен уҫӑмлатма тивӗ.
Нумаях пулмасть Раҫҫейре географи диктанчӗ иртрӗ. Ку акцие Чӑваш Ен те хутшӑннӑ.
Диктанта мӗнле шайра ҫырнӑ-ха? Пирӗн республикӑри икӗ ҫын ӑна 100 баллӑх пурнӑҫланӑ. Пӗрре те йӑнӑшман вӗсем. Раҫҫейӗпе илсен, 100 баллӑх ҫырнисем 35-ӗн кӑна. Диктанта вара 27,5 пин ҫын ҫырнӑ.
Халӗ Шупашкарта диктанта йӑнӑшмасӑр ҫырнисене шыраҫҫӗ. Анкетӑсенче ят-шыва палӑртмасан та юранӑ, ҫавӑнпа камсем пулнине пӗлме ҫук. Раҫҫей географи обществин шухӑшӗпе, вӗсем — вӗрентекенсем. Вӗсене 45-26-53 номерпе шӑнкӑравлама ыйтаҫҫӗ.
Икӗ бал сахалтарах ҫырнисене те парнепе хавхалантарасшӑн. Республикӑри тӑватӑ ҫын диктантра 98 бал пухнӑ. Вӗсен йышӗнчен виҫҫӗшӗ — шкул ачисем. 99 бал пухакан пулман.
Аса илтерер: Чӑваш Енре диктанта 780 ҫын ҫырнӑ. Вӗсенчен ҫурри — шкул ачисем. Раҫҫейӗпе илес тӗк, диктанта вӑтамран 35 баллӑх ҫырнӑ. Пирӗн республикӑри кӑтарту — 56 бал. Пӗр сӑмахпа, Раҫҫейре географи предметне «виҫҫӗлӗх» пӗлеҫҫӗ.
РФ Президенчӗ ҫумӗнчи ачасен прависене хӳтӗлекен уполномоченнӑй Павел Астахов ачасен пурнӑҫӗшӗн ӑнӑҫлӑ регионсене палӑртнӑ. Тӳрех калар: унта Чӑваш Ен те кӗнӗ.
— Пирвайхи икӗ ҫулта Раҫҫейри пур региона та инспекци тӗрӗслевӗсемпе ҫитрӗмӗр, виҫӗ пин ытла учреждени пӑхса ҫаврӑнтӑмӑр. Ҫапла майпа кашни субъектра ачасем мӗнле пурӑннине калама пултаратпӑр, — тенӗ Павел Астахов ТАСС агентствӑна.
Ӑнӑҫлӑ регионсен йышне Тутарстан, Чечня, Пушкӑртстан, Краснодар крайӗ, Воронеж, Ленинград, Калуга, Тӗмен облаҫӗсем, Ханты-Манси автономи округӗ те кӗнӗ. Байкал тӑрӑхӗнче, Ярославль, Иркутск, Амур облаҫӗсенче, Хакасире, Якутире, Тверь облаҫӗнче тата Дагестанра ку енӗпе лару-тӑру япӑх-мӗн.
Рейтинга хатӗрленӗ чухне специалистсем ачасен прависене хӳтӗлекен уполномоченнӑй аппаратне килнӗ ыйтусене шута илнӗ.
Чӑваш наци конгресӗ тата районсен ентешлӗхӗсем ачасем валли Ҫӗнӗ ҫул ёлки йӗркелеме шут тытнӑ. Уяв раштавӑн 25-мӗшӗнче иртмелле. Чӑваш ёлкине Шупашкарти «Ҫеҫпӗл» кинотеатра йыхравлаҫҫӗ. Уяв 14 сехетре пуҫланмалла. Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗ — 62-35-61.
ЧНКпа районсен ентешлӗхӗсем пултаруллӑ чӑваш ачисене уява чӗннине пӗлтереҫҫӗ. Чӑваш ёлкинче ачасем тӑван чӗлхепе сӑвӑ калӗҫ, чӑвашла юрласа ташлӗҫ. Чӑвашла калаҫакан Хӗл мучипе Юрпикепе савӑнӗҫ. Уявра Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗн артисчӗсем те пулмалла. Профессилле сцена ӑстисем ачасене чӑннипех те савӑк кӑмӑл парнелӗҫ. Тӑкаксене ентешлӗхсен ертӳҫисем хайсем ҫине илнӗ.
«Йыхрав ҫырӑвӗсене ЧНК район администрацийӗсемпе вӗрентӳ уйрӑмӗсене ярса панӑ», — тесе ӗнентерет ЧНК пресс-служби.
Ӗнер Етӗрнери пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан иккӗмӗш шкулта вӗренекен кадетсемпе паттӑр подпольщиксен, Николайпа Варвара Волковсен, xӗpӗпe Нина Карагановӑпа унӑн мӑнукӗ Александр Караганов тӗл пулнӑ.
Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫи пуҫлансан Николай Волков Белоруҫри Гродно хулинче фашистсене xиpӗҫ кӗрешмелли ушкӑн туса хунӑ. Ҫавӑншӑн ӑна, унӑн мӑшӑрне тата чылай подпольщика фашистсем тискеррӗн вӗлернӗ.
Паттӑр ҫap ҫынни вӗреннӗ шкулти кадетсен ушкӑнне кӑҫал Николай Волковӑн вилӗмсӗр ятне пани пирки ЧНКн пресс-ҫыруҫи Зоя Яковлева пӗлтерет.
Пухӑннисем паттӑр подпольщика асӑнса йӗркеленӗ стендпа паллашнӑ. Асӑну хӑмине хатӗрлеме И.Н. Ульянов ячӗллӗ ЧПУ профессорӗ Владимир Васильев пуҫтарма пулӑшнӑ.
Нина Караганова ашшӗпе амӑшне вӗлерсен фашистсем хуҫаланакан Гродно хулинче шӑллӗпе иккӗшӗ ырӑ ҫынсем пулӑшнипе кӑна вилӗмрен ҫӑлӑннине, кайран Етӗрнене каялла килнине куҫҫуль витӗр каласа кӑтартнӑ.
Нумаях пулматсь республика шайӗнче «Аслӑ тытӑҫу» вӑйӑ иртнӗ. Ӑна «Хавал» пӗрлешӳ «Ӑнӑҫу чӗлхи» ют чӗлхе шкулӗ пулӑшнипе ирттернӗ. Конкурс «хулари» тата «ялти» номинацисемпе иртнӗ.
Трак тӑрӑхӗнчен вӑййа Упи шкулӗнчи «Ҫавал хумӗсем» тата Красноармейски шкулӗнчи «Кӑмӑл» ушкӑн хутшӑннӑ. Кашни ушкӑнра 5 шкул ачи пулнӑ.
Вӗренекенсем вӑйӑра 8 тӗрлӗ ӑмӑртура тупӑшнӑ.
«Килти ӗҫ» ӑмӑртура Чӑвашра кӑларнӑ таварсене рекламӑламалла тивнӗ. «Ҫавал хумӗсем» ушкӑн «Чесла» общество таварне, «Кӑмӑл» «Кетра» кирпӗч савучӗн таварне ӑнӑҫлӑ рекламӑланӑ.
Ачасем малалла «Кӑптак пуплев» ӑмӑртура тупӑшрӗҫ. Унта вӗсен предложенири сӑмахсене тӗрӗс вырнаҫтарма тивнӗ. «Диктант» ӑмӑртура вара ачасен чӑвашла ҫӑмӑлах мар текста тӗрӗс ҫырмалла пулнӑ. Кунта та Красноармейски район ачисем малти вырӑнсене йышӑннӑ.
«Аслӑ тытӑҫу» вӑйӑра ял шкулӗсем хушшинче Упи шкулӗн вӗренекенӗсем 1-мӗш вырӑна тухнӑ. Хула шкулӗсем хушшинче Красноармейски шкулӗ 2-мӗш вырӑн йышӑннӑ.
Иртнӗ шӑматкун тӗп хулари пиллӗкмӗш гимназире республикӑри 10–11-мӗш классенче вӗренекен икҫӗр ача пуҫтарӑнчӗ. Вӗсем пурте район шайӗнче иртнӗ «Эпӗ — Раҫҫей гражданинӗ» конкурсра мала тухма пултарнӑ.
Комсомольски районӗнчен килнӗ ушкӑн пилӗк ачаран тӑрать. Комсомольски иккӗмӗш, Нӗркеҫ, Хирти Мӑнтӑр вӑтам шкулӗсенчи вӗренекенсем хушшинче Асанкасси вӑтам шкулӗнчи икӗ вӗренекен — Аня Прокопьева тата Наталья Храмова пулчӗҫ.
Хутшӑнакансене пысӑк программа кӗтрӗ пулин те, чи кирли — вӗсем конкурсӑн ҫитес тапхӑрне хутшӑнасси. Паллах, ыйтусем ҫӑмӑлах мар, вӗсенчен ытларах пайӗ суйлавпа ҫыхӑннӑ. Тестра пурӗ ҫӗр ыйту. Кашнинех, паллах, тӗрӗс хуравсем ытларах тупса мала тухас килет.
Конкурс пӗтӗмлетӗвӗсем ҫитес вӑхӑтра паллӑ пулӗҫ.
+18.3 °C