Японири Киото хулинче чӑваш чӗлхи курсне йӗркеленӗ. Кун пирки «Хавал» ушкӑн «Контактра» страницӑри хӑйӗн пабликӗнче пӗлтернӗ.
«Унта Масанори Готто вӑл курса ертсе пырать пулӗ. Мӗншӗн тесен Японире чӑн чӑвашла калаҫма пултараканни Масанори кӑна», — тесе пӗлтернӗ хӑйӗн шухӑшне ҫав хыпара вуласа пӗлнӗ хыҫҫӑн Наталия Кашкар ятлӑ ҫын. «Тата Yuto аванах калаҫма пӗлет. Масая кӑшт кӑна. Анчах та вӗрентмешкӗн пуҫламӑш шайра ҫителӗклӗ)», — хуравланӑ ӑна Александр Блинов.
Чӑваш чӗлхи урокне «Ютуб» видеохостингра «Turkbodn diLanguage» страницӑра вырнаҫтарнӑ.
Токиора ҫак кунсенче Олимпиада иртнине пурте пӗлетпӗр ӗнтӗ. Ӑмӑрту ҫурла уйӑхӗн 8-мӗшӗнче вӗҫленӗ.
Ҫурла уйӑхӗн 24-мӗшӗ—авӑн уйӑхӗн 5-мӗшӗсенче Токиора XVI ҫуллахи паралимп вӑййисем иртӗҫ. Чӑваш Енрен унта пилӗк спортсмен хутшӑнӗ: Елена Иванова, Сергей Бирюков, Денис Гаврилов ҫӑмӑл атлетсем, Сергей Иванов ертсе пыракан спортсмен тата Татьяна Гуреева парабадминтонистка.
Японин тӗп хулине пирӗн ҫӗршывран 241 Раҫҫей спортсменӗ тухса кайӗ, ҫав шутра тава тивӗҫлӗ спорт мастерӗсем — 90-ӑн, тӗнче класлӑ спорт мастерӗсем — 94-ӑн.
Олимпиадӑна хутшӑнма Чӑваш Енри 4 спортсмен тивӗҫнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: спорт гимнастики енӗпе — Владислав Поляшов тата Елена Герасимова, ирӗклӗ кӗрешӳ енӗпе — Сергей Козырев, шӑчӑпа сикессипе — Анжелика Сидорова.
Тутар чӗлхине Японире вӗрентме пуҫланӑ. Токиори ют чӗлхесен институтӗнче Юто Хиcияма ҫамрӑк ӑсчах вӗрентет.
Вӑл журналистсене пӗлтернӗ тӑрӑх, тутар чӗлхине вӗрентме тахҫанах ӗмӗтленнӗ. Каччӑ хӑй вӑхӑтенче тутар чӗлхипе тата литературипе пӗтӗм тӗнчери олимпиадӑра ҫӗнтернӗ. Хусанти университетӑн магисиратуринче вӗреннӗ. Унта тутар чӗлхипе диссертаци хӳтӗленӗ.
Халӗ Юто Хиcияма тутарла ирӗклӗн калаҫать ҫеҫ мар, ҫырать те. Тутар грамматикине тӗпченӗ май ӑслӑлӑх статйисем шӑрҫалать. Японири ӑсчах тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенче аккаунтсене тутар чӗлхипе йӗркелет, тутарсемпе Тутарстан ҫинчен хӑйӗн ҫӗршыв ҫыннисене каласа кӑтартать.
Чикӗ леш енне агропромышленность продукцине ӑсатассипе иртнӗ эрнере пирӗн республика ҫӗршывра та палӑрнӑ. Ҫӑнӑхран хатӗрленӗ кондитер изделийӗн тата ҫу культурисен экспорт калӑпӑшӗпе Чӑваш Ен Раҫҫейри регионсем хушшинче тӑваттӑмӗш вырӑн йышӑннӑ; чӑх ашӗпе – 11-мӗш; шӑккӑлатпа – 13-мӗш.
Ҫурла уйӑхӗн 30-мӗшӗ тӗлне пирӗн тӑрӑхри аграрисем 17,4 АПШ долларӗллӗх продукци ӑсатнӑ, ку вӑл пӗлтӗрхи ҫав вӑхӑтринчен 26 процент нумайрах. Ҫӑнӑхран хатӗрленӗ кондитер изделийӗсен калӑпӑшӗ 48 процент ӳснӗ. Асӑннӑ продукци Чӑваш Енрен Китая, Грузие, Казахстана, Украинӑна, Японие, Азербайджана тата ытти хӑш-пӗр ҫӗршыва ӑсанать. Сӗт-ҫу тата аш-пӑш продукцине, тӗпрен илсен, Китай туянать. Ҫу культурисем Германие, Бельгие, Польшӑна, Румыние каяҫҫӗ.
Хӗвел системинче астериод ӳкнипе йӗркеленнӗ чи пысӑк кратера тупнӑ. Тӗрӗссипе каласан, вӑл лаптӑк ҫинчен тахҫанах пӗлнӗ, анчах япун астрономӗсем кратер мӗнле майпа йӗркеленнине тӗпчесе пӗлнӗ.
Тӗпчевҫӗсем Юпитерӑн уҫлӑхташӗнче — Ганимедӑра — вырнаҫнӑ пысӑк айлӑмсене тишкернӗ. Лаптӑк ҫийӗн пӑхсан вӗсен пурин те варри пуррине курма май пур. Астрономсем «Вояджер-1» тата «Вояджер-2» зондсем тунӑ сӑнӳкерчӗксене тӗпченӗ те Ганимед ҫинчи айлӑмсем астероид ҫапӑннипе пулни патне тухнӑ.
Унсӑр пуҫне, Хӗвел системинче ӑна чи пысӑк кратер теме пулать. Ӑсчахсем моделлесе пӑхнӑ та ҫакнашкал вырӑн диаметрӗпе 150 ҫухрӑмран кая мар астероид пырса ҫапӑннипе йӗркеленме пултарнине курнӑ. Ҫӑпӑннӑ самантра унӑн хӑвӑртлӑхӗ ҫеккунтра 20 ҫухрӑмпа тан пулма пултарнӑ тесе шутлаҫҫӗ.
Ӑсчахсем кратера малалла та тӗпчесшӗн, ҫавна май вӗсем JUICE мисси пуҫланасса кӗтеҫҫӗ.
«Чӑвашла радио итлес терӗм, чӑвашла вӗренмешкӗн. Сайта уҫрӑм та итлеме пуҫларӑм, вырӑсла калаҫаҫҫӗ. Ытти канала куҫрӑм, вырӑсла юрӑ янрать... Ман шутпа, чӑваш чӗлхине упрас тесен, чӑвашла радиора кунӗпех чӑвашла кӑна янрамалла», – тесе чӑвашла ҫыпӑҫуллӑ ҫырнӑ тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринче Yuto Hishiyama.
Яндекс.Тӑлмачпа куҫарнӑ пулӗ тесе шухӑшлама кирлӗ мар. Вӑл каччӑ тахҫантанпах чӑваш чӗлхине тата тутар чӗлхине вӗренет. Сӑмах май каласан, вӑл «#эпӗчӑвашлакалаҫатӑп» хэштегпа чӑвашла сӑвӑ вуланине те хӑйӗн страницине вырнаҫтарнӑ. «Чӑваш чӗлхи манӑн тӑван чӗлхе мар пулсан та, вӑл мана вӑй парать. Юратса вӗренетӗп. Ӗмӗрлӗхе упранса юлтӑр!», – тесе ҫырнӑ ҫамрӑк.
Юлашки 10 ҫулта пуҫ ывӑннипе 30 ҫултан пуҫласа 50 ҫул таранчченхисем аптӑрама тытӑннӑ.
«Окумура» астӑвӑм клиникин (вӑл Японире вырнаҫнӑ) директорӗ тата нейрохирургӗ Аюми Окумура пӗлтернӗ тӑрӑх, халӗ вӑй питтисемех манса кайнипе аптӑраҫҫӗ. Кун пирки «Nikkei Style» журнал хыпарланӑ.
Маларах ватӑ ҫынсем манса кайнипе нушаланнӑ пулсан, халӗ ку амакпа ҫамрӑксемех аптӑраҫҫӗ. Компьютерсемпе тата смартфонсемпе усӑ курасси йышланнӑ, пуҫ нумай информацие (ҫырусене, халӑх ушкӑнӗсене, сӑнӳкерчӗксене тата видеосене) йышӑнса пӗтереймест.
Васэда университечӗн профессорӗ Есикуни Эдагава (вӑл та неврологи специалисчӗ) ытлашши нумай информаци пуҫ мимине сиенлетнине ӗнентерет. Ҫын манма, тарӑхма тата канӑҫсӑрланма пуҫлать.
Японире Ҫӗр ҫинчи чи ватӑ арҫын пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Титэцу Ватанабэ ятлӑ ҫав ҫынна Ҫӗр ҫинчи чи аслӑ арҫын тесе виҫӗ эрне каялла официаллӑ йышӑннӑ. Вӑл 112 ҫулта пулнине ТАСС информаци агентстви Киодо агентство хыпарланӑ тӑрӑх паян ирпе пӗлтернӗ.
Ниигата префектурӑра пурӑннӑ арҫын 1907 ҫулхи пуш уйӑхӗн 5-мӗшӗнче ҫуралнӑ.
Японире пурӑннӑ вӑрӑм ӗмӗрлӗ арҫын нарӑс уйӑхӗн 23-мӗшӗнче куҫне хупнӑ.
Ҫӗр ҫинчи чи вӑрӑм ӗмӗрлӗ арҫын унччен шутланнӑ ҫын та Японирен пулнӑ. 113 ҫулти Масадзо Нонака пӗлтӗрхи кӑрлачӑн 20-мӗшӗнче вилнӗ.
Япони ҫыннисем Ҫӗр ҫинчи чи вӑрӑм ӗмӗрлӗ ҫынсен танлаштарӑмӗнче ҫӳлти йӗркесене йышӑнаҫҫӗ. Японири чи вӑрӑм ӗмӗрлӗ хӗрарӑм Фукуока префектурӑра пурӑнать. Канэ Танака ятлӑскер 117 ҫулта.
Чӑваш Ен спортсменкин Татьяна Гурееван Паралимпиадӑна хутшӑнас шанчӑк пысӑк. Ҫакӑн пирки Бадминтон енӗпе ЧӑвашмЕн командин тӗп тренерӗ Григорий Сергеев каланӑ.
Юпа уйӑхӗн 13-20-мӗшӗсенче Дани ҫӗршывӗнче парабадминтон енӗпе тӗнче шайӗнчи ӑмӑрту иртнӗ. Унта тупӑшнине кура 2020 ҫулхи Паралимпиадӑна суйласа илеҫҫӗ.
Чӑваш Енри Татьяна Гуреева пӗччен разрядра турккӑ хӗрне Эмине Сечкина ҫӗнтерсе бронза медале тивӗҫнӗ. Ставрополь тӑрӑхӗнчи Ирина Кузьменкӑпа мӑшӑрлӑн тупӑшнӑ чух та бронза медаль ҫӗнсе илнӗ.
Раҫҫейӗн пӗрлештернӗ командин ҫӳлти рейтингӗнче ҫавӑн пекех — Юрий Степанов тата Илья Паргеев. Вӗсем те Чӑваш Ен спортсменӗсем.
Рейтинга палӑртмалли тепӗр ӑмӑрту чӳк уйӑхӗн 11-16-мӗшӗсенче Японире иртӗ.
Ҫурла уйӑхӗн 23-25-мӗшсенче Шупашкарта Ыттисенчен уйрӑлса тӑракансен V «Одинаковыми быть нам необязательно» (чӑв. Пирӗн пӗр пек пулмасан та) фестивалӗ иртӗ. Ӑна ыттисенчен уйрӑлса тӑракан куракансем валли йӗркелеҫҫӗ. Мероприяти пуҫаруҫи — РФ Культура министерстви. Ыттисенчен уйрӑлса тӑракансен фестивальне Пукане театрӗсен пӗтӗм тӗнчери «Карусель сказок» (чӑв. Юмахсен каруселӗ) I фестивальне пуҫтарӑннӑ май ирттерӗҫ. Чӑваш Ен тӗп хулине Китайран, Раҫҫейӗн ҫичӗ регионӗнчен: Мускавран, Улатимӗр, Волгоград, Воронеж, Мускав облаҫӗсенчен, Тутарстантан, Удмурт Республикинчен пултарулӑх ушкӑнӗсем килмелле.
«Юмахсен каруҫҫельне», сӑмах май, хӑнасем 7 ют ҫӗршыран: Бангладешран, Беларуҫран, Германирен, Казахстанран, Китайран, Японирен тата Раҫҫейӗн 18 регионӗнчен ҫитмелле.
-1.7 °C