Ҫапларах пӗлтерет ЧНК сайчӗ. Асаилтеретпӗр, ҫак конкурс иртнӗ шӑматкун Чӑваш патшалӑх филармонинче иртрӗ. Унта пурӗ 37 юрӑҫ хутшӑннӑ.
Юрлакансем Чӑваш Енри тӗрлӗ районӗсемсер пуҫне Тутарстан, Пушкӑртстан республикисенчен, Ӗремпур, Сарӑту тата Чӗмпӗр облаҫӗсенчен ҫитнӗ.
Мала тухнисен йышӗнче ҫавӑн пекех ҫаксене асӑнма пулать: Ульяна Питакова (Шупашкар, 1-мӗш вырӑн), Кристина Николаева (Шупашкар районӗ, 2-мӗш вырӑн), Анатолий Ефимов (Пушкӑртстан, 3-мӗш вырӑн) тата Лидия Одинцова (Шупашкар, 3-мӗш вырӑн). Вӗсем фестиваль-конкурсӑн лауреат ятне тивӗҫнӗ.
Дипломантсем: Ангелина Васильева (Шупашкар), Марина Васильева (Пушкӑртстан), Зарима Князева (Елчӗк районӗ), София Афанасьева (Чӗмпӗр облаҫӗ), Оксана Казанцева (Пушкӑртстан) тата Ольга Егорова (Ӗремпур облаҫӗ).
Сарӑту облаҫӗнчи Анна Некезовӑна «Чи ҫепӗҫ чӑваш юрӑҫи» номинацире палӑртнӑ, Тутарстанри Анжелика Еремеевӑна — «Куракансем килӗштернӗ юрӑҫ», Шупашкарти Михаил Иванова — «Хӑйне евӗрлӗ ӑста юрлакан юрӑҫ». Куславкка районӗнчен Елена Терентьевӑна вара «Чӑваш наци конгресӗн Президенчӗн парни» лекнӗ.
Пӗр хӗрарӑм ҫӑкӑрти полиэтилен хутаҫа пула чутах чыхӑнса кайман. Пуш уйӑхӗн 15-мӗшӗнче «Pro Город» хаҫат редакцине Мария Жачева тӗлӗнмелле хыпар пӗлтернӗ. Вӑл ҫӑкӑрта… полиэтилен хутаҫ тупнӑ. Ҫӑкӑра Шупашкарти пӗр савут пӗҫернӗ.
Хӗр каланӑ тӑрӑх, хутаҫа ҫӑкӑрпа пӗрле пӗҫерме пултарнӑ.
— Лавккара тырра вӗтетмесӗр пӗҫернӗ ҫӑкӑр туянтӑм. Вӑхӑт нумаях та иртмерӗ — унра тӗлӗнмелле япалана асӑрхарӑмӑр. Хутаҫ унта епле лекме пултарнӑ-ха! Прозводство мӗн хӑтланать! Аппетит пӗтрӗ. Чутах чыхӑнса каяттӑм. Ҫак ҫӑкӑра текех туянас килмест, — тенӗ Мария Жачева.
«Pro Город» хаҫат корреспонденчӗ ҫак ҫӑкӑра пӗҫернӗ савутпа ҫыхӑннӑ.
— Кунашкалли пирӗн патра пӗрремӗш хут, — тенӗ производство лабораторийӗн пуҫлӑхӗ Ирина Ильмендерова. — Вӑл ӑҫтан тупӑннӑ — пӗлместпӗр. Савут ҫакна тӗпчӗ. Кунашкалли тек пулмӗ.
Ака уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Пӗтӗм вырӑс диктантне ҫырнӑ. Пӗлтӗр Чӑваш Енре вӑл пӗрремӗш хут йӗркеленнӗ. Унта 1000 ытла ҫын хутшӑнни йӗркелӳҫӗсемшӗн те кӗтменлӗх пулнӑ. Кӑҫалхи диктант епле иртнӗ-ши?
Пӗлтӗрхипе танлаштарсан, кӑҫал диктанта ҫын сахалрах хутшӑннӑ. Шупашкарта — 468 ҫын, Ҫӗнӗ Шупашкарта 40 ҫын ҫырнӑ. Пӗтӗмпе унта 508-ӑн хутшӑннӑ.
Шупашкарти Мускав район администрацийӗн пресс-релизӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, халӗ И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн филологӗсем ӗҫсене тӗрӗслеҫҫӗ. Паян е ыран кӑтартусем паллӑ пулӗҫ. Ӑна totaldict.ru сайтра пӗлме май пур. Е преподавательсемпе консультаци иртнӗ вӑхӑтра кашниех хӑйӗн ӗҫне акан 21–23-мӗшӗсенче 18 сехетрен пуҫласа 19 сехетчен асӑнмалӑх илсе кайма пултарать. Адрес: ЧПУн ҫӗнӗ корпусӗ (Университет урамӗ, 38-мӗш ҫурт), 5-мӗш хут, 523-мӗш пӳлӗм.
Пӗтӗмлетӳ пресс-конференцийӗ тата ҫӗнтерӳҫӗсен чыславӗ ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче пулӗ.
Аса илтерер: ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Пӗтӗм чӑваш диктанчӗ иртӗ.
Иртнӗ талӑкра республикӑра виҫӗ пушар пулнӑ. Куславккара, сӑмахран, 56 ҫулти арҫыннӑн мунчи ҫунса кайнӑ. «Хура мунчана» хутнӑ хыҫҫӑн арҫын вута пӑхса тӑман иккен те ҫулӑм хыпса илнӗ. Ҫивитти айӗнчен тӗтӗм тухнине асӑрханӑ кӳршӗсем пушарпа кӗрешекенсене пӗлтернӗ. Ҫулӑма сӳнтерме ҫур сехет кирлӗ пулнӑ.
Шупашкарти Ленин районӗнчи нумай хутлӑ ҫуртсенчен пӗринче такамсем ача коляскине чӗртсе янӑ. Ҫулӑма асӑрханӑ ҫынсем часах пушар хуралне пӗлтернӗ. Инкеклӗ ӗҫсен министерствин ӗҫченӗсем икӗ минутрах персе ҫитнӗ.
Йӗпреҫ районӗнчи Пӑкӑянта вара ҫулӑм 10 ҫулхи хӗрачана пула сиксе тухнӑ. Вӑл хут тата пир-авӑр чӗртсе янӑ. Ҫавӑнтан хуралтӑ чӗрӗлсе кайнӑ.
Типӗ курӑк чӗртсе яракансем те тупӑнаҫҫӗ иккен. Пушарпа кӗрешекенсем иртнӗ талӑкра ун пек вырӑнсене 15 хут тухса кайнӑ.
Шупашкар кӳлмекне тата Хӗрлӗ тӳреме ҫӗнетмелли проект ӗҫсене тумашкӑн 34 миллион тенкӗ тӑкакланӗ. Вӗсенчен 8 миллон тенки республика тата муниципалитет хыснисенчен пулӗ.
Транспорт, инженери инфратытӑмне, Шупашкарӑн тӗп пайне реконструкцилеме палӑртнӑ. Ҫаксене 2019 ҫул тӗлне, Шупашкар 550 ҫул тултарнӑ уяв валли, вӗҫлемелле.
Аса илтерер: кӳлмеке тата Хӗрлӗ тӳреме ҫӗнетес концепци пӗлтӗр пуҫланнӑ. Проектпа килӗшӳллӗн, 213 пин тӑваткал метр лаптӑка ҫӗнетӗҫ. Хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков каланӑ тӑрӑх, Тӗп парка, залива «Шупашкар: 500 ҫул» паркпа, Лакрей вӑрманӗпе турист тата велосипед маршручӗпе пӗрлештерме палӑртнӑ. Проекта пурнӑҫлакан Испани архитекторӗ Хосе Асебильо ку концепци хальлӗхе шухӑш кӑна пулнине пӗлтернӗ.
Шупашкарӑн ҫӗнелмеле, анчах унӑн хӑйнеевӗрлӗхне ҫухатмалла мар-мӗн. Архитектор шухӑшӗпе, Хӗрлӗ тӳремре К.В.Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх драма театрӗпе тата культура-курав комплексӗпе юнашар икӗ павильон пулмалла. Тӳрем варринче вара – пысӑк экран. Хосе Асебильо тӳреме ҫапла майпа ҫӗнетме шухӑшлать.
Шупашкарта пурӑнакан Иван Андреевич Николаева шыраҫҫӗ. Вӑл 1995 ҫулта ҫуралнӑ.
Каччӑ кӑҫалхи пуш уйӑхӗн 17-мӗшӗнче килтен тухса кайнӑ та халӗ те таврӑнман. Ӑҫта вӑл? Никам та пӗлмест. Хӑй 18–20 ҫулсенчи пек курӑнать, ҫӳллӗшӗ — 176 сантиметр. Тӗреклӗрех, ҫӳҫӗ кӗске, хура тӗслӗ, куҫӗсем хӑмӑр. Уйрӑмлӑх палли хырӑм ҫинче пур. Унта 30 сантиметр таршшӗ суран йӗрӗ.
Иван килтен кайнӑ чухне тӗттӗм тӗслӗ сӑран куртка (пилӗкӗ таран), тӗттӗм кӑвак джинс шӑлавар, тӗттӗм тӗслӗ сӑран кроссавка тӑхӑннӑ пулнӑ. Ҫумӗнче докуменстем пулнӑ.
Иван Николаев ӑҫта пулнине пӗлекенсене 24-20-72, 24-20-73 е 02 (карас телефонран — 020) телефонсемпе шӑнкӑравлама ыйтаҫҫӗ.
Ҫавӑн пекех Шупашкарта йывӑр преступленисем тунӑ арҫынсене палӑртасшӑн. ЧР ШӖМӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, вӗсенчен пӗри 20–25 ҫулсенче, вӑтам кӗлеткеллӗ, 160–165 сантиметр ҫӳллӗш, куҫӗсем хӑмӑр. Хура тӗслӗ кӗске куртка (капюшонпа), тӗттӗм шӑлавар, кроссовка тӑхӑннӑ.
Иккӗмӗшӗ 25–30 ҫулсенче, вӑтам кӗлеткеллӗ, пичӗ ҫинҫе, куҫ харши ҫӑра. Хӑй хӑмӑртарах тӗслӗ куртка, ҫыхнӑ ҫута калпак тӑхӑннӑ пулнӑ.
Чылай шкулта ачасем ятарла формӑпа ҫӳреҫҫӗ. Ҫакна нумайӑшӗ ырланине илтме тӳр килнӗ ахӑртнех. Ара, илемлӗ тум ҫат тытакан джинс шӑлаварсенчен самай лайӑхрах-ҫке. Нумаях пулмасть шкул тумӗсен хӑтлавӗ иртнӗ.
ЧР Экономика министерствин пресс-релизӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ака уйӑхӗн 10-мӗшӗнче ЧР Вӗренӳ институтӗнче шкул ачисем валли тум ҫӗлекен фирмӑсемпе канашлу-хӑтлав иртнӗ.
Ҫакнашкал мероприяти Шупашкарти, Ҫӗнӗ Шупашкарти, Шупашкар тата Муркаш районӗсенчи вӗренӳ учрежденийӗн ертӳлӗхӗпе кӑҫал пуш уйӑхӗн вӗҫӗнче те иртнӗ. Хальхинче тӗп хуларан аякри шкулсен ертӳҫисене чӗннӗ.
Хӑтлава «Рассвет-ОВАС», «Пир-авӑр фабрики», «KAYSAROW», «Элита», «Аврора» ателье» фабрикӑсем хутшӑннӑ. Унта кашни хӑйӗн продукцйӗпе паллаштарнӑ. Ачасем тумсене тӑхӑнса кӑтартнӑ.
Ҫапларах пӗлтерет «Время Чувашии» (чӑв. Чӑваш Ен вӑхӑчӗ) информаци агенстви. Ҫуртӑн ыйтӑвне татса пама пултаракан хуравсенчен ку пӗри кӑна-ха. Тепӗр меслет: хальхи хуҫан туса ҫитермен ҫурта кама та пулин сутса ямалла. Ҫак пулса ҫитеймен хӑна ҫуртне унччен турккӑсем тата китайсем кӑсӑкланнӑ пулнӑ, анчах «ОДИС-отель» хуҫи вӗсемпе пӗр чӗлхе тупайман имӗш.
«Сувар-отель» хальхи сӑнӗпе таврари пӗтӗм хула илемне пӑсать имӗш. Нумай пулмасть иртнӗ канашлура вара Михаил Игнатьев ҫапларах каланӑ пулать: «Хӑна ҫурчӗ пирки ҫакна калайратӑп. Эпир ун хуҫипе тӗл пулса, ӑна икӗ вариант сӗнсе. Пӗтӗм сӑна пӑснӑран е вӑл ӑна кама та пулин сутса ярать. Е, сутассипе ӗҫ тухмасть пулсан, хӑна ҫуртне ишмелли кӑна юлӗ. Кунпа вара ыйту вӗҫленӗ. Ку ӗҫе пуҫарнӑ чухне ҫурта тума ирӗк паракан хутсем пушшех те пулман».
Ӗнер Шупашкарта «Макдоналдс» апатне хирӗҫ пикет ирттернӗ. Вӑл 16 сехетре пуҫланнӑ. Ку вӑхӑтра халӑх шӑп та лӑп ӗҫрен таврӑнать те ҫул хӗрринчех иртнӗ пикет троллейбус-автобуссенче ҫӳрекенсене самай кӑсӑклантарнӑ пулать. Уйрӑмах унта американ апатне хирӗҫ тухни ҫынсен кӑмӑлне кайнӑ пулас. «Прогород» хаҫат «Обама, хлебни борща» (чӑв. Обама, борщ тутан), «Ядобвитый картофель в топку!» (чӑв. Наркӑмӑшлӑ ҫӗрулмие кӑмакара ҫунтарар), «У нас свои блины, бургеры нам не нужны» (чӑв. Пирӗн икерчӗ пур, бургер кирлӗ мар) чӗнӳсем пулни пирки пӗлтерет.
Пикета ЛДПР парти йӗркеленӗ иккен. Пурӗ 13 ҫын пухӑнма шутланӑ, улттӑшӗ кӑна ҫитнӗ пулин те АПШна хирӗҫле акци ирттерсе «шӑв-шав» ҫӗклеме вӗсем пултарнӑ.
Кунашкал акци халӑх кӑмӑлне каять пулсан, тен, ҫывӑх вӑхӑтра яппунсен сушине, турккӑсен рахат-лукумне хирӗҫ тухнӑ пикетсене те кӗтме пулать пулӗ.
Сӑнсем (6)
Шкул ачисен Пӗтӗм Раҫҫей олимпиадин юлашки тапхӑрӗ пуш уйӑхӗн 20-мӗшӗнче пуҫланнӑ. Кӑҫал унта Чӑваш Енрне регион шайӗнче нумай балл пухнӑ 110 ача хутшӑннӑ.
ЧР Вӗренӳ министерствин пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, нумаях пулмасть хӑш-пӗр предметпа (нимӗҫ чӗлхи, ӳнер, хрантсус чӗлхи, истори, экологи) олимпиада вӗҫленнӗ. Чӑваш ачисем лайӑххисен йышне кӗме пултарнӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкарти 6-мӗш гимназире вӗренекен Ульяна Василькова, Шупашкарти 59-мӗш шкулти Анна Маскина, Ҫӗмӗрлери 3-мӗш шкулта ӑс пухакан Олеся Моложина ӳнер предмечӗпе маттур пулнӑ. Шупашкарти 4-мӗш гимназири Анастасия Смирнова хрантсус чӗлхипе палӑрнӑ. Ҫӗнӗ Шупашкарти 18-мӗш лицейре ӑс пухакан Софья Окилова экологи предмечӗпе маттур пулнӑ. Тӑвайри вӑтам шкулта вӗренекен Елена Нефитова вара экологи предмечӗпе ҫӗнтернӗ.
+0.3 °C