Чӑваш Республикин Аслӑ судӗнче нумаях пулмасть ҫӗнӗ тӳресене удостоверени панӑ. Ҫапла вара этем шӑпине (айӑплава ҫирӗплетессипе ҫирӗплетмесси, айӑплӑ тесен мӗнле явап тыттарасси вӗсенчен килет-ҫке) татса пама ҫӗнӗрен ултӑ ҫын ирӗк илнӗ.
Тӳресене ҫирӗплетекен хутсене ҫӗршывӑн Президенчӗ алӑ пусса ҫирӗплетнӗ. Чӑваш Республикин Аслӑ сучӗн председателӗн ҫумӗ пулса тӑни ҫинчен калакан хута Анатолий Петрова тыттарнӑ, Ҫӗнӗ Шупашкарти хула сучӗн председателӗ тесе — Вера Шуркована, унта тӳрере тӑрӑшма — Наталья Смаевана, Шупашкарти Ленин район сучӗн председателӗн ҫумӗ пулма тесе Юрий Сорокина ырланӑ, унти суд тӳрине — Наталья Фоминана, асӑннӑ хулари Калинин район сучӗн председателӗн ҫумне — Татьяна Дмитриевӑна.
Чӑваш Республикин Арбитраж судне мина хунӑ текен информаци тӳрре килмен. Хӑратакан ҫак хыпара паян, ирхи 10 сехет те 40 минутра, телефонпа хыпарланӑ. Арбитраж сучӗн йышӑну пӳлӗмне шӑнкравлаканӗ арҫын пулнӑ иккен.
Хӑрамалли хыпара илтсен йӗрке сыхлакан органсене часрах пӗлтернӗ. Лешсем тата ытти васкавлӑ службӑсем пӗрле пулса ӗҫе кӳлӗннӗ, сирпӗтекен хатӗре шырама тытӑннӑ. Судра ӗҫлекенсене тата унта пынисене урама йӑпӑр-япӑр кӑларса тӑратнӑ, ҫурта пур енчен ҫавӑрса илнӗ. Кӑнтӑрла тӗлне шырав ӗҫӗсене вӗҫленӗ. Нимле мина та тупман.
Унтан тата тепӗр шырав пуҫарнӑ. Хальхинче — суя шӑнкӑрав хуҫине. Терроризм пирки суйса пӗлтернӗшӗн ӑна 3 ҫуллӑха хупса хума пултараҫҫӗ.
Чӑваш Ен Элтеперӗн администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, 2013 ҫулхи раштав уйӑхӗнче Чӑваш Республикипе «Васкавлӑ тата тӑхтама юраман пулӑшу» АНО алӑ пуснӑ килӗшӗве пурнӑҫа кӗртме тытӑннӑ. Чӑваш Ене васкавлӑ медпулӑшӑвӑн ҫӗнӗ 39 машини ҫитнӗ.
Нумаях пулмасть ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев Шупашкарти тата Ҫӗнӗ Шупашкарти васкавлӑ мудпулӑшу станцийӗсен подстанцийӗсене ҫӗнӗ автомашинӑсен уҫҫисене панӑ. Михаил Васильевич каланӑ тӑрӑх, васкавлӑ медпулӑшӑвӑн автопаркӗ 100 проценчӗпех ҫӗнелнӗ.
Шупашкара 27 машина лекнӗ. «Газель-Бизнес» автомобильсене медицина аппаратурипе, наҫилккасемпе, ГЛОНАСС GPS системӑпа тивӗҫтернӗ. Ҫӗнӗ Шупашкара 8 машина ҫитнӗ. 4 автомашина резервра пулӗҫ.
«Васкавлӑ тата тӑхтама юраман пулӑшу» АНО дректорӗ Илья Ковалев республикари виҫӗ муниципалитетра «03» службӑн автопаркне ҫӗнетес тӗлӗшпе калаҫусем пыраҫҫӗ.
Паян Пӗтӗм тӗнчери сывлӑх кунне палӑртаҫҫӗ. Ҫавна май шӑматкун республикӑн влаҫ органӗсенче ӗҫлекенсем Шупашкарти «Спартак» ача-пӑчапа ҫамрӑксен спорт шкулне пухӑннӑ. Унта вӗсем волейбол турнирӗ ирттернӗ.
Вӑййа тӑватӑ ушкӑн хутшӑннӑ: республикӑн Правительствин, Патшалӑх Канашӗн, Шупашкар хула администрацийӗн тата районсемпе хула пуҫлӑхӗсен пӗрлештернӗ ушкӑнӗсем. Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев кашни студентӑн, кашни шкул ачин спорт мероприятийӗсене хутшӑнмаллине палӑртнӑ. Элтепер шучӗпе ҫывӑх вӑхӑтра халӑхӑн 40 проценчӗ спортпа туслашӗ.
Турнирта Чӑваш Енӗн Правительствин ушкӑнӗ ҫӗнтернӗ, вӑл куҫса ҫӳрекен Кубока тивӗҫнӗ. Республикӑн ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Павлов пирки чи лайӑх хӳтӗлевҫӗ тесе йышӑннӑ, чи лайӑх тапӑнакан — ӗҫлӗх службинче тӑрӑшакан Сергей Викторов, чи лайӑх вылякан — ЧР Патшалӑх канашӗн депутачӗ Игорь Кушев, чи лайӑх хӳтӗлевҫӗ — Шупашкар хулинчи Калинин администарцийӗнче ӗҫлекен Вадим Мальцев, чи лайӑх универсаллӑ вӑйӑҫ — Ҫӗнӗ Шупашкар администрацийӗн ӗҫченӗ Александр Сироткин.
Нумаях пулмасть Шупашкарти 2-мӗш шкулта шкула ҫӳремен тата кӗҫӗн классенче вӗренекенсен тӗпчев ӗҫӗсемпе пултарулӑх проекчӗсен «Эпӗ — тӗпчевҫӗ» Раҫҫей конкурсӗн регион шайӗнчи тапхӑрӗн турӗ иртнӗ. Республикӑри 15 районти тата 5 хулари ҫамрӑк тӗпчевҫӗ хутшӑннӑ.
Куҫӑн майпа иртнӗ тура 3–11 ҫулсенчи 165 ача хутшӑннӑ. Тӑватӑ предмет енӗпе 16 секци ӗҫленӗ: «Гуманитари», «Естествознани. Чӗрӗ ҫутҫанталӑк», «Естествознани. Чӗрӗ мар ҫутҫанталӑк» тата «Физика-техника».
Пӗрремӗш турта экспертсем ачасемпе калаҫнӑ, мӗншӗн вӗсем хӑйсен темисене суйлани пирки ыйтса пӗлнӗ. Ачасем хуравланисӗр пуҫне ыттисене ыйтусем панӑ. Калаҫу пӗтӗмлетӗвӗпе килӗшӳллӗн ачасене доклад тумашкӑн суйланӑ.
Ҫӗнтерӳҫӗсен йышӗнче Вӑрнар районӗн ачисем те пулнӑ. Вӑрнарти 3-мӗш ача пахчинчи Ольга Семенова 3-мӗш вырӑн йышӑннӑ. 4-мӗш ача садне ҫӳрекен Дмитрий Григорьев 2-мӗш вырӑна тухнӑ. Вӑрнарти 2-мӗш шкул вӗренекенӗ Дмитрий Скороходов 3-мӗш пулнӑ.
Мӑнкун умӗн Чаваш Енре ыркӑмӑллӑх акцийӗ пуҫарнӑ. Ку сахал тупӑшлӑ ҫемьесене, сусӑрсене пырса тивет.
Шупашкарти Мускав район администрацийӗн официаллӑ сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Мӑнкун умӗн сахал тупӑшлӑ, нумай ачаллӑ ҫемьесем, сусӑрсем, Турӑ Амӑшӗн Хусан турӑшӗн Апашри храмӗн ятарлӑ интерначӗсен воспитанникӗсем валли тумтир пухма палӑртнӑ.
Акци вӑхӑтӗнче ачасен тата аслӑ ҫынсен тумтирӗсене, пушмакӗсене йышӑнӗҫ. Анчах вӗсем тӑхӑнма юрахлӑ пулччӑр. Ҫавӑн пекех спорт инвентарӗсене, пластмасса теттесене, ача-пӑча кӗнекисене илсе килме юрать. Ача кӳмисене, велосипедсене, сумкӑсене, шкула ҫӳремелли рюкзаксене тата ытти пулӑшӑва та йышанӗҫ.
Япаласене «Ровесник» культура ҫуртне ака уйӑхӗн 15-мӗшӗччен ирхи 8 сехетрен пуҫласа каҫхи 7 сехетчен килсе пама май пур. Анчах вырсарникунсерен йышӑнмӗҫ.
Ака уй ӑхӗн 2-мӗшӗнче ачасемпе ҫамрӑксен реабилитаци центрӗнче ҫавра сӗтел иртнӗ. Ӑна аутизмпа аптӑракан ачасене халалланӑ. Ҫак куна ахальтен суйламан: акан 2-мӗшӗнче аутизм пирки информаци сармалли кун.
Шупашкарта аутизм ыйӑвне пӗрремӗш хут хускатнӑ. ЧР Хӗрарӑмсен канашӗн председателӗ Ольга Зайцева юлашки вӑхӑтра Чӑваш Енре ҫак чирпе аптӑракан ачасен йышӗ ӳснине пӗлтернӗ. Халӗ ҫакнашкал 79 шӑпӑрлан шутра тӑрать.
Ҫивӗч тепӗр ыйту — аутизмпа чирлӗ ачасен реабилитацийӗ. Ҫавра сӗтелре ҫак чире маларах тупса палӑртни пӗлтерӗшлӗ вырӑн йышӑннине каланӑ. ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерствин штатра тӑман психотерапевчӗ Елена Клинина пӗлтернӗ тӑрӑх, сиплевпе реабилитаци курсне ача 5-6 ҫулта чухнех тытӑнмалла. Аутизм тӗппипех сипленменни паллӑ-ха, анчах хальхи технологисемпе усӑ курса ачана хӑйӗн кӑмлӑлне контрольлеме, хӑранипе кӗрешме вӗрентме пулать. Псхотерапевт хальхи вӑхӑтра аутизм чир мар, ҫыннӑн хӑйне евӗр аталанӑвӗ пулнине палӑртнӑ.
Ҫавра сӗтелре аутизмпа чирлӗ ачасене вӗрентесси, воспитани парасси пирки те калаҫнӑ. Ҫакнашкал ачасене пӑхса ӳстерекен амӑшӗсем хӑйсен пурнӑҫӗпе паллаштарнӑ, сӗнӳсем панӑ.
Нумаях пулмасть Шупашкарта «Раҫҫей юррисем» фестиваль-марафон вӗҫленчӗ. Надежда Бабкина чӑваш тата ытти халӑхпа пӗрле Ҫӗнӗ Шупашкарта, хӑш-пӗр районта савӑнчӗ. Надежда Георгиевна Шупашкарта пулнӑ май Трактор историйӗн музейне ҫитсе курнӑ. «Трактор завочӗсем» концерн» ҫак кӗтменлӗхрен тӗлӗннӗ, хаклӑ хӑнана хисеплесе ЧЕТРАТ40 бульдозерӑн макетне парнеленӗ.
Т40 бульдозер копине «Промтрактор» АУО специалисчӗсем 1:43 масштабпа хатӗрленӗ. Надежда Бабкина ҫак парнене пысӑк хак панӑ, вӑл ӑна 4 ҫулти мӑнукне парнелеме шантарнӑ. Юрӑҫ каланӑ тӑрӑх, пӗчӗкскер ҫак тракторпа мӗн тумаллине пӗлетех. Тен, пурӑна киле профессионал бульдозерист пулма шухӑшлӗ.
Артистка тахҫан хӑй те трактор рулӗ умне ларнӑ-мӗн. Шкулта вӑл гусеницӑллӑ техникӑпа каяссипе зачет тытнӑ.
Республикӑра ача-пӑча валли тӗрлӗ конкурс час-часах йӗркелеҫҫӗ. Хальхинче шапӑрлансен ӳкерчӗкӗсен конкурсне пуҫарнӑ. Ҫӗнтерӳҫӗ ӗҫӗ канихвет чӗркенӗ хут ҫинче пулӗ.
Ака уйӑхӗн 30-мӗшӗ — пушар хуралӗн професси уявӗ. Ҫавна май РФ чрезвычайлӑ лару-тӑру министерствин Чӑваш Енри тӗп управленийӗ ачасен «Ачасем — хӑрушсӑрлӑхшӑн!» ӳнер конкурсӗ йӗркеленӗ.
Конкурс йӗркелӳҫисем пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗнтернӗ ӳкерчӗке уяв умӗн Шупашкарти пӗр кондитер хапрӑкӗ кӑларма палӑртнӑ канихвет хучӗсем ҫине вырнаҫтарӗҫ.
Ӳкерчӗксен конкурсне ача пахчине ҫӳрекенсене, шкулсенче тата ӳнер шкулӗсенче вӗренекенсене, интернатсенче, ача ҫурчӗсенче пурӑнакансене хутшӑнма чӗнеҫҫӗ. Ҫӗнтерӳҫӗсене парнесемпе, пылак ҫимӗҫемпе чыслӗҫ.
Раҫҫейӗн Правительстви федераци пурлӑхне 2014–2016-мӗш ҫулсенче приватизацилессине прогноз планне ҫирӗплетнӗ иккен. Ҫавӑнта республикӑри икӗ объект: Шалти ӗҫсен министерствин типографийӗ тата Шупашкарти юханшыв порчӗ кӗнӗ.
«Акцийӗсем федераци харпӑрлӑхӗнчи акционер обществисене приватизацилени федераци хыснине укҫа кӳрессине ӳстерме, компанисене рынока кӑларма тата корпоратив управленийӗн меслетне ылмаштарма май парать», — тенӗ-мӗн РФ Правительствин сайтӗнче.
«Время Чувашии» (чӑв. Чӑваш Ен вӑхӑчӗ) информагентство асӑрханӑ тӑрӑх, приватизаци планне тӗрлӗ хулари аэропортсемпе юханшывсен порчӗсем кӗнӗ. Патшалӑх хӑш-пӗр банкри тата 20-е яхӑн издательствӑпа типографири хӑйӗн тӳпине те — акцисене — сутса яма шухӑшлать.
+0.3 °C