Кашни ҫулах ҫуркунне йывӑр тиевлӗ машинӑсене республикӑри хӑш-пӗр ҫулпа ҫӳреме чараҫҫӗ. Кӑҫал ку чару ака уйӑхӗн 2-мӗшӗнчен пуҫласа ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗччен пулӗ. Кун пирки ЧР Транспорт министерствин проект хушӑвӗнче палӑртнӑ.
Ҫак тапхӑрта юр ирӗлет, йӗпе-сапана пула асфальт арканать. Республикӑри 43 ҫула сыхласа хӑварас тесе йывӑр тиевлӗ машинӑсене ҫӳреме чараҫҫӗ.
Кунашкал чару ҫулла та пулӗ. Ун чухне, шӑрӑхра, асфальт арканас хӑрушлӑх пур. Ҫулла, ҫӗртмерен пуҫласа ҫурла уйӑхӗччен, йывӑр тиевлӗ машинӑсене хӑш-пӗр ҫулпа ҫӳреттермӗҫ.
Шупашкарта вара йывӑр тиевлӗ машинӑсен пуш уйӑхӗн 10-мӗшӗнчен ҫӳреме юрамасть.
Шупашкарти аэропорт техника енчен пуянлансах пырать. Иртнӗ ҫул вӗҫӗнче унта амбулифт туяннӑччӗ. Ҫак хатӗр урапапа ҫӳрекен сусӑрсене самолета лартма тата антарма кирлӗ. Ӑна Ҫӗнӗ Шупашкарта пӗлтӗр иртнӗ сусӑрсен Пӗтӗм Раҫҫейри ӑмӑртӑвне килнӗ спортсменпа сиксе тухнӑ пӑтӑрмах хыҫҫӑн туянма йышӑннӑччӗ. Шупашкарти аэропорт пӗлтӗрхи чӳк уйӑхӗнче амбулифт туянассине иртнӗ ҫулхи ҫурла уйӑхӗнче Чӑваш Енӗн Транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министерстви пӗлтернӗччӗ. Оборудовани Шупашкара раштав уйӑхӗн 27-мӗшӗнче килсе ҫитнӗччӗ.
Шупашкарти аэропортра халӗ тата пассажир трапӗ туяннӑ. Ҫӗнӗ хыпара паян пӗлтернӗ. Ку оборудовани те — самолетпа вӗҫме кӑмӑллакансене меллӗ пултӑр тесе илнӗ япала.
Шупашкар хулин экс-пуҫлӑхӗ Ирина Клементьева тӗлӗшпе тепӗр икӗ пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ӑна должноҫӗпе ытлашши усӑ курнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Аса илтерер: унччен ун тӗлӗшпе ултӑ пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Вӗсенчен виҫҫӗшне – должноҫпа ылашши усӑ курнӑшӑн, тепӗр виҫҫӗшне – укҫа-тенке тӑкакланӑшӑн. Ирина Клементьева халӗ килти арестра ларать. Ку срока ака уйӑхӗн 17-мӗшӗччен тӑснӑ.
Хальхинче мӗншӗн пуҫиле ӗҫсем пуҫарнӑ-ха? Следстви версийӗ тӑрӑх, 2012-2016 ҫулсенче Клементьева «Чӑваш Ен – Мед» страхлав компнийӗн сӗтел-пуканне, ытти хатӗр-хӗтӗре упӑшки ертсе пыракан фирмӑна тӳлевсӗр панӑ. Документра вара ку тӑкаксене страхлав команийӗ ҫине ҫыртарнӑ. Ҫапла майпа тӑкак 870 пин ытла тенкӗпе танлашнӑ.
2012 ҫулхи раштавра вӑл ҫав фирмӑпах килӗшӳ алӑ пуснӑ. Унта палӑртнӑ тӑрӑх, страхлав компанийӗ медицина хатӗр-хӗтӗрне каярахпа туянма май туса парса йӳнӗпе тара панӑ. Тӑкак 1,3 ытла миллион тенкӗпе танлашнӑ.
Паян Шупашкарти Халӑхсен туслӑхӗн ҫуртӗнче «Иван Яковлев - ҫамрӑксен чӗринче» уяв каҫӗ иртнӗ. Ӑна Халӑхсен туслӑхӗн ҫурчӗ, Чӑваш патшалӑх киностудийӗ, Шупашкарти ҫамрӑксен пӗрлӗхӗ тата ыттисем йӗркеленӗ.
Тӑван халӑхӑмӑра ҫутта кӑларнӑ, ҫырулӑх панӑ Иван Яковлев ҫуралнӑранпа кӑҫалхи ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче 170 ҫул ҫитет. Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи вак халӑхсен чи сумлӑ ҫыннисенчен пӗри вӑл.
«Эпӗ нихӑҫан та чапшӑн, ӑшӑ вырӑншӑн, пысӑк укҫашӑн, мухтав сӑмахӗшӗн ӑшталанман, хамӑн тӑван халӑхшӑн, ӑна вӗрентес ӗҫшӗн усӑллӑ та кирлӗ ҫын пулнине туйса, ҫак ӗҫе эпӗ ҫеҫ тума пултаратӑп пулӗ тесе те ӗненсе вӑй хунӑ…», — илсе кӑтартнӑ Иван Яковлев сӑмахӗсене Надежда Смирнова журналист. Аслӑ вӗрентекенӗмӗр ячӗ паян та пирӗн асӑмӑрта. Паянхи уяв каҫӗ ҫакна тата тепӗр хут ҫирӗплетсе пачӗ.
Паян, нарӑс уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, Шупашкарта маршрутка йывӑр тиевлӗ машинӑна пырса тӑрӑннӑ. Авари Трактор тӑвакансен проспектӗнчи Яхтинг тӗлӗнче пулнӑ.
266-мӗш маршрутка йывӑр тиевлӗ машинӑпа ҫапӑннӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, йывӑр тиевлӗ машина ҫаврӑнма чарӑннӑ. Ҫав вӑхӑтра ун ҫине маршрутка пырса кӗнӗ. Салонра пассажирсем пулнӑ. Вӗсенчен пиллӗкӗшне пульницӑна ӑсатнӑ.
Ку хыпара «Ҫыхӑнура» канашлура сӳтса явнӑ. «Ку транспорт хирӗҫ килекен ҫул та мар-ҫке. Маршрутка ҫаплах арканмалла мӗнле хӑвӑртлӑхпа пынӑ вара?» - ҫырнӑ Васильч. «Ахӑртнех, чарӑнура 33-мӗш маршрутка тӑнӑ, ку водитель малта пырас, пассажирсене пуҫтарас тесе васканӑ-тӑр», - палӑртнӑ 211.
Ыран, нарӑс уйӑхӗн 17-мӗшӗнче, Чӑваш Енри пилӗк сыватӑш Уҫӑ алӑксен кунне ирттерет. Хальхинче пациентсене Шупашкар хулинчи 2-мӗш ача-пӑча пульници, Республикӑри наркологи диспансерӗ, Республикӑри кардиологи диспансерӗ, Шупашкар хулинчи стоматологи поликлиники тата 1-мӗш клиника пульници йышӑнӗҫ.
Наркологи диспансерӗн специалисчӗсем халӑха Шупашкарта, Ҫӗнӗ Шупашкарта тата Ҫӗмӗрлере консультаци парӗҫ. Шӑл тухтӑрӗсем ҫынсене тӗп хулари 2-мӗш тата 7-мӗш поликлиникӑсенче йышӑнма палӑртнӑ. 1-мӗш клиника пульницинче пӗтӗмӗшле практика тухтӑрӗсенчен тата ытти врачран сӗнӳ-канаш ыйтма май пулӗ. 2-мӗш ача-пӑча больницинче вара педиатр, невролог, офтальмолог, кардиолог тата отоларинголог медицина пулӑшӑвӗ парӗҫ.
Шупашкарта тӑхӑр уйӑхри ача хваттерти ӑшӑ пӑрӑхне тытса аллине пӗҫертнӗ. Кун пирки «Хула пирки» кӑларӑм (выр. «Про Город») хыпарлать.
Пӑтӑрмах нарӑсӑн 14-мӗшӗнче 324-мӗш Стрелоксен дивизийӗн урамӗнчи 19-мӗш ҫуртри пӗр хваттерте пулнӑ. Упаленекен, утма хӑнӑхакан ача пӑрӑха ярса тытнӑ та шари ҫухӑрма тытӑннӑ. Аллине пӗҫертнӗ ачана амӑшӗ пӗрремӗш пулӑшу панӑ, тухтӑрсене чӗннӗ. Ачана пульницана илсе ҫитернӗ, сулахай алли тата ал лаппи иккӗмӗш степень лартмалӑхах пиҫнине палӑртнӑ.
Ҫамрӑк хӗрарӑм каланӑ тӑрӑх, хутса ӑшӑтмалли тапхӑр пуҫланнӑранпах пӑрӑхсем калама ҫук вӗри тата хваттерте питӗ шӑрӑх. Ҫурт-йӗре пӑхса тӑракан компани шучӗпӗ айӑпли - ӑшӑ энергийӗпе тивӗҫтерекен «Т Плюс» фирма. Лешсем вара хваттерти ӑшӑ пӑрӑхӗсемшӗн хайхи леш компани яваплӑ теҫҫӗ. Апла-и, капла-и — шар курнӑ ҫемье куншӑн укҫа шыраса илме пултарать. Саккунпа килӗшӳллӗн вӗсен халь ҫурт-йӗре пӑхса тӑракан компание тата патшалӑхӑн пурӑнмалли ҫурт-йӗр инспекцине ҫӑхав ҫырмалла.
Ҫак самантра Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче «Ҫӗнӗ сывлӑш — Ҫӗнӗ варкӑш — Кӗтрет» уяв каҫӗ пырать. Мероприятие культура учрежденийӗ ҫӗнӗ ҫуртри (пӗлтӗртенпе вӑл «Ҫеҫпӗл» кинотеатрта тӗпленчӗ) ҫӗнӗ сценӑна уҫнӑ ятпа йӗркеленӗ.
Уяв пуҫланиччен театрӑн ӗҫченӗсем сӑн ӳкерӗннӗ, театрӑн халӑхпа ҫыхӑну тытакан специалисчӗ Надежда Андреева: «Кӗҫех уяв пуҫланать», — тесе Фейсбукри хӑйӗн страницинче нумаях пулмасть ҫырнӑ.
Аса илтерер, театра йӗркеленнӗренпе кӑҫал 85 ҫул ҫитет. Сумлӑ юбилее вӑл юсаса ҫӗнетнӗ 375 ҫынлӑх ҫӗнӗ сценӑпа кӗтсе илет. Ӑна юсама, ҫутӑ хатӗр-хӗтӗрӗ, кирлӗ ытти оборудовани туянма республика хыснинчен пӗлтӗр 12 миллион тенкӗ ытла уйӑрнӑ.
«Нордвинд» авиакомпани Шупашкартан Мускава тата каялла вӗҫекен самолётсен расписанине улшӑнусем кӗртессине пӗлтернӗ. «Мой город Чебоксары» (чӑв. «Ман хула Шупашкар») портал пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗнӗ расписани пуш уйӑхӗн 25-мӗшӗнче вӑя кӗрӗ.
Чӑваш Енӗн транспорт министерстви хыпарланипе килӗшӳллӗн, республика тӗп хулинчен самолёт пӗр сехет маларах вӗҫӗ. Ҫапла вара хула ҫыннисем тата хӑнисем тӳпене 9:10 сехетре хӑпарӗҫ, Мускаври «Шереметьево» аэропорта 10:30 сехетре ҫитӗҫ.
Унсӑр пуҫне «сывлӑш карапӗ» ҫӗршывӑн тӗп хулинчен те урӑх вӑхӑтра вӗҫсе тухӗ. Пассажирсене, хальхипе танлаштарсан, 40 минут маларах лартса тӳпене 7.05 сехетре ҫӗкленӗ, Шупашкарти аэропорта 8.25 сехетре анса ларӗ.
Палӑртса хӑвармалла, «Нордвинд» авиакомпанийӗн самолёчӗсемсӗр пуҫне Шупашкартан Мускава тата каялла «Победа» фирмӑн «сывлӑш карапӗсем» те вӗҫеҫҫӗ.
Чӑваш Республикин Арбитраж сучӗ Шупашкарти икӗ пысӑк промышленность предприятийӗн шӑпине каярах татса парӗ. Ҫакӑн пирки «Правда ПФО» интернет-хаҫат паян пӗлтернӗ.
Кунта сӑмах Внешэкономбанк (чӑв. Тулашэкономбанк) кредит учрежденийӗ «Промтрактор» предприятин Шупашкарти промышленность тракторӗсен савутне тата «Промтрактор-Вагон» акционерсен обществине панкрута кӑларма ыйтни пирки пырать. Пӗрремӗш тӗлӗшпе суд пуш уйӑхӗн 2-мӗшӗнче иртӗ, тепринпе — ыран, нарӑс уйӑхӗн 16-мӗшӗнче.
Маларах эпир Чӑваш Енӗн энергетикӗсем Шупашкарти промышленность тракторӗсен савутне ҫутӑсӑр хӑварма суда тавӑҫпа тухнине пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, суд тавӑҫа тишкернӗ май мӗнпур материала пӑхса тухнӑ та ҫапларах пӗтӗмлетнӗ: савута ҫутӑсӑр хӑварсан предприятин парӑмпа татӑлма ниепле те май пулмӗ.
-4.7 °C