2019 ҫулхи нарӑсӑн 26-мӗшӗнче И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче регионсем шайӗнчи чӑваш чӗлхипе литератури олимпиади иртнӗ.
Олимпиадӑна Чӑваш республикинчи тата республика тулашӗнчи шкулсенче
9-11-мӗш классенче вӗренекен 164 ача хутшӑннӑ. Вӗсенчен 85-шӗ чӑваш чӗлхипе литературине вырӑс шкулӗн программипе вӗренеҫҫӗ, 79-шӗ — республикӑри чӑваш шкулӗсенчен.
Республика тулашӗнчен олимпиадӑна пурӗ 10 вӗренекен килнӗ: Тутар Республикинчен – 2-ӗн, Пушкӑрт Республикинчен – 4-ӑн, Чӗмпӗр облаҫӗнчен – 4-ӑн. Вӗсем чӑваш чӗлхипе тата литературипе питӗ кӑсӑкланаҫҫӗ, юратса вӗренеҫҫӗ. Ҫакна олимпиадӑра аван кӑтартнӑ.
Олимпиадӑна килнӗ ачасем Шупашкарти паллӑ вырӑнсенче пулса курнӑ. Чӑваш патшалӑх университетӗн студенчӗсемпе тӗл пулнӑ.
Василий Кервен (Кошкин) поэт тата ҫыравҫӑ паян, нарӑс уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, 70 ҫул тултарнӑ.
Ялан ӑш пиллӗ ҫак ҫын — СССР Писательсен союзӗн пайташӗ, Трубина Мархви ячӗллӗ литература премийӗн лауреачӗ, Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, журналист.
Патӑрьел районӗнчи Упамса ялӗнче ҫуралнӑскер И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче вӗреннӗ. Шупашкарти 29-мӗш вӑтам шкулта, Шупашкарти коопераци институтӗнче тӑрӑшнӑ. Калем ӑсти пурнӑҫӗн сумлӑ пайне тӗрлӗ пичет кӑларӑмӗнче ӗҫлесе ирттернӗ: «Пионер сасси» (хальхи «Тантӑш»), «Хатӗр пул» (хальхи «Самант»), «Тӑван Атӑл» журналсенче ӗҫленӗ.
Василий Кервен ҫулне кура мар чӗрӗ те вӑр-вар: республикӑри тӗрлӗ хаҫат-журналпа туслӑ, унӑн хайлавӗсем вӗҫӗмех пичетленеҫҫӗ.
Ыран Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче 15 сехетре Василий Кервенӗн пултарулӑх каҫне пухӑнӗҫ. Унтах «Аслати чечекӗ» повеҫсемпе калавсен ҫӗнӗ кӗнекине хӑтлӗҫ.
Нарӑс уйӑхӗн 20-мӗшӗсенче Парижра чӑвашсен тӗлпулӑвне йӗркелесшӗн. Кун пирки Виктор Чугаров Шупашкар режиссерӗ «Idelreal.org» сайтра пӗлтернӗ.
Ярсубай Янгаров автор режиссёр каланине тӗпе хураса хыпарланӑ тӑрӑх, Парижри тӗлпулӑва Чӑваш культурин Францири «Avan-T-garde» ассоциацийӗн ертӳҫипе Ольга Николаевӑпа йӗркелесшӗн. Виктор Чугаров унта «Чӑваш чӗлхи» фильма малалла ӳкерӗ. Ӑна Берлинта ӳкернине эпир маларах пӗлтернӗччӗ.
Сӑмах май каласан, кӑрлач уйӑхн вӗҫӗнче Германири чӑвашсен пӗрремӗш тӗлпулӑвӗ иртнӗ. Унта 15 ҫын пухӑннӑ. Йышра ҫӗнӗ шухӑш авторӗ Ян Шрёдер нимӗҫ журналисчӗ тата эпир маларах асӑннӑ Виктор Чугаров режиссер та пулнӑ. Ян Шрёдер И.Я. Яковлев ячӗллӗ ЧППУра нимӗҫ чӗлхи вӗрентнӗ, кунти телеканалта ӗҫленӗ, чӑваш рэпне вуланӑ.
Чӑваш чӗлхин тӗпчевҫи, хальхи вӑхӑтра Республикӑн вӗренӳ институчӗн ректорӗнче тӑрӑшакан Юрий Исаев нарӑсӑн 13-мӗшӗнче 50 ҫул тултарнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Халӗ эпир унпа ҫыхӑннӑ савӑнӑҫлӑ хыпара пӗлтӗмӗр. Юрий Исаева Чӑваш Республикин Аслӑ шкулсен ректорӗсен канашӗн Хисеп грамотипе чысланӑ.
Савӑнӑҫлӑ пулӑм Вӗренӳ институчӗн ӑслӑлӑх канашӗн залӗнче пулса иртнӗ. Унта Чӑваш Республикин Аслӑ шкулсен ректорӗсен канашӗн ларӑвне пухӑннӑ. Канаш ертӳҫи, И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн ректорӗ Андрей Александров Юрий Исаева грамотӑпа чысланӑ. ЧПУ ректорӗ Юрий Исаев вӗренӳ тытӑмне пысӑк тӳпе хывнине палӑртнӑ.
Аса илтерер, Юрий Исаев 1969 ҫулта Патӑръел районӗнчи Нӑрваш Шӑхаль ялӗнче ҫуралнӑ. Филологи ӑслӑлӑхӗсен докторӗ.
Чӑваш Енӗн юстиципе харпӑрлӑх хутшӑнӑвӗсен министрӗн ҫумне Алексей Вязова ӗҫрен янӑ. Ун пирки кӑларнӑ йышӑнӑва паян, кӑрлач уйӑхӗн 31-мӗшӗнче, ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче вырнаҫтарнӑ. Кун ҫинчен «МК Чебоксары» хаҫат хӑйӗн сайтӗнче хыпарланӑ.
Хайхи ҫӑлкуҫ пӗлтернӗ тӑрӑх, йышӑнӑва Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗн пуҫлӑхӗ Иван Моторин алӑ пуснӑ. Ҫак документрах Алексей Валерьевича дожноҫран мӗншӗн хӑтарнине те асӑннӑ — вӑл урӑх ӗҫе куҫать-мӗн. Алексей Вязов юстици министрӗн ҫумӗнче — ЗАГС пайӗн пуҫлӑхӗнче 2014 ҫулхи раштавранпа ӗҫленӗ.
Палӑртса хӑвармалла, Алексей Валерьевич И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче вӗренсе юрист дипломне илнӗ, патшалӑх тытӑмӗнче 1998 ҫултанпа вӑй хурать.
Паян пирӗн ҫӗршывра Студентсен кунне паллӑ тӑваҫҫӗ. Ҫавна май ӗнер, кӑрлач уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, республикӑн тп хулинчи «Шупашкар – Арена» пӑр керменӗнче хоккей выляссипе юлташла матч ирттернӗ. Пӑр ҫине Чӑваш Енӗн Правительствипе республикӑри студентсен пӗрлештернӗ ушкӑнӗ тухнӑ.
Министрсен Кабинечӗн хоккей ушкӑнне яланхиллех Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ Михаил Игнатьев ертсе пынӑ.
Студентсен командинче республикӑри аслӑ шкулсенче вӗренекен каччӑсем пулнӑ. Сав шутра — И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн «Мамонты – ЧГУ», Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗн «Академия», Шупашкарти коопераци институчӗн «Коопер» тата Раҫҫейӗн халӑх хуҫалӑхӗн тата патшалӑх службин академийӗн Шупашкарти филиалӗн «С.К.А.Л.А» командин пайташӗсем.
Вӑйӑ туслӑх ҫӗнтернипе вӗҫленнӗ.
Раштав уйӑхӗн 12-мӗшӗнче И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУра ӗҫлекенсемпе вӗренекенсен конференцийӗ иртнӗ, унта университет ректорне суйланӑ. Ҫитес пилӗк ҫулта ку тилхепене унчченхи ректорах, Андрей Александров, тытса пырӗ.
Андрей Юрьевич ЧПУран вӗренсе тухнӑ, «Истори» тата «Юриспруденци» специальноҫсене алла илнӗ, вӑл – экономика ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, доцент. 2000-2010 ҫулсенче ЧПУн социаллӑ аталану пайӗн, социаллӑ аталану управленийӗн пуҫлӑхӗ пулнӑ, 2010 ҫултанпа вӗренӳ енӗпе проректор тивӗҫӗсене пурнӑҫланӑ, Ученӑйсен канашӑн ученӑй секретарӗ пулнӑ. 2013 ҫулхи раштав уйӑхӗн 10-мӗшӗнче ӑна университетӑн ректорне суйланӑ.
Андрей Александров – Раҫҫей Федерацийӗн аслӑ професси вӗренӗвӗн хисеплӗ ӗҫченӗ.
Паян Таиландӑн тӗп хулинче, Бангкокра, «Тӗнче пики» пӗтӗм тӗнчери илем конкурсӗ иртнӗ. Унта Чӑваш Енри Йӑлӑм хӗрӗ Юлия Полячихина хутшӑннӑ. Вӑл малтан «Раҫҫей пики» ята тивӗҫнӗччӗ. Ҫӗршыври конкурсра мала тухнипе хавхаланнӑ пике ҫине тӑрсах малалла хатӗрленнӗ. И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх универистетӗнче журналиста вӗренекенскер тӗнче шайӗнчи конкурс валли акӑлчан чӗлхине ҫине тӑрса ӑша хывма тытӑннӑ. Хӗр кӑҫалхи ҫуркунне республикӑри хаҫат-журналта, телевидени-радиора пулнӑччӗ.
«Тӗнче пики» конкурсра Раҫҫей пики, пирӗн ентешӗмӗр ҫурма финала лекеймен. Европа регионӗнчен унта Польша, Бельги, Великобритани, Венгри тата Ирланди хӗрӗсем кӗнӗ.
«Тӗнче пики» конкурсра Филиппин хӗрӗ Катриона Грэй мала тухнӑ.
Шупашкарти Ҫеҫпӗл Мишши музейӗнче Чӑваш поэзийӗн центрне уҫнӑ. Кун пирки культура учрежденийӗн ертӳҫи Антонина Андреева Фейсбукра пӗлтернӗ.
Чӑваш поэзийӗн центрне йӗркелеме Ҫеҫпӗл Мишши премийӗн лауреачӗ Арсений Тарасов сӗннӗ. Ун шухӑшне ырласа Ҫеҫпӗл Мишши премийӗн ытти лауреачӗ: Юрий Сементер, Раиса Сарпи, Николай Ишентей —
пухӑннӑ. Поэтсемпе тӗл пулма И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн вырӑс тата чӑваш филологийӗпе журналистика факультечӗн 1-мӗш курс студенчӗсем аслӑ шкул ӗҫченӗсем Екатерина Якимова, Людмила Васильева ертсе пынипе пухӑннӑ.
«Ман ҫине пырса юрӑ юрласа кӑтартӑр, сӑвӑ вуласа» поэзипе музыка каҫне Ҫеҫпӗл Мишшин «Эп вилсен...» сӑввине халалланӑ.
Поэтсене Арсений Тарасов ӳлӗмрен уйӑхра пӗрре пухӑнма сӗннӗ. Унта вӗсем чӑваш поэчӗсен ҫӗнӗ хайлавӗсене вӗсене пичетличчен уҫҫӑн сӳтсе явӗҫ.
Раштавӑн 9-12-мӗшӗсенче Л.Толстой ячӗллӗ Хусанти федераци университечӗ ҫумӗнчи филологи тата культура коммуникацийӗсен институтӗнче Раҫҫейри халӑхсен тата тӗрӗк чӗлхиллӗ ҫӗршывсен литератури енӗпе студентсемпе шкул ачисен фестивалӗ иртнӗ.
Ҫӗрпӳ районӗнчи Сӑнав шкулӗн вӗренекенӗ Анна Егорова III степень Диплома тивӗҫнӗ. Ӑна хатӗрлекенӗ – чӑваш чӗлхипе литературин вӗрентекенӗ Татьяна Петрова. Патӑрьел районӗнчи Туҫа шкулӗнче ӑс пухакан Валерия Николаева, Вӑрмарти Г.Егоров ячӗллӗ шкулта вӗренекен Татьяна Мишина, Канашри педколледж студентки Ника Александрова, И.Ульянов ячӗллӗ ЧПУ студентки Анастасия Федорова призерсен йышне кӗнӗ.
Палӑртмалла: фестиваль финалне Азербайджанри, Казахстанри, Кӑркӑсстанри, Узбекистанри, Алтайри, Пушкӑртстанри, Бурятири, Кабарда-Балкарти, Калмӑкри, Комири, Мӑкшӑри, Тутарстанри, Хакасри, Чӑваш Енри, Якутири 130 ытла студентпа шкул ачи хутшӑннӑ.
+7.3 °C
