«Ялти вӗрентекен» программа 2020 ҫулта вӑя кӗрӗ. Яла ӗҫлеме кайма килӗшекен педагогсене 1 миллион тенкӗ парӗҫ.
Чӑваш Енре вӗрентекенсем, пулас педагогсем ку программӑпа усӑ курма хатӗр-и? Паян ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев хӑйӗн канашҫипе, И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУ ректорӗпе Владимир Ивановпа тӗл пулнӑ. Тӗлпулура вӗсем шӑпах ҫитес ҫултан вӑя кӗрекен «Ялти вӗрентекен» программа пирки, республикӑри шкулсенче кадр дефицитне пӗтересси ҫинчен калаҫнӑ.
Владимир Иванов пӗлтернӗ тӑрӑх, программӑпа усӑ курма хатӗр студентсем пур. Программӑна хутшӑнмашкӑн 43 ҫын ҫырӑннӑ та-мӗн.
Геграфи диктантне ҫырасси йӑлана кӗнӗ ӗнтӗ. Кӑҫал ку акци юпа уйӑхӗн 27-мӗшӗнче иртӗ. Яланхи пекех унта Шупашкар та хутшӑнӗ. Кунсӑр пуҫне лапамсем Канашра тата Елчӗкре ӗҫлӗҫ.
Тӗп лапам И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн историпе географи факультетӗнче пулӗ. Унта Вырӑс географи обществин Чӑваш енри уйрӑмӗн штаб-хваттерӗ вырнаҫнӑ. Унта 700 яхӑн ҫын диктант ҫырма пултарӗ.
Шупашкарта И.Я.Яковлев ЧППУ ҫумӗнче те лапам ӗҫлӗ (Пирогов урамӗ, 25-мӗш ҫурт). Ҫавӑн пекех диктанта Чӑваш наци музейӗнче тата 24-мӗш шкулта ҫырма май пулӗ.
Чӑваш Енри ҫамрӑк спортменка Полина Петухова кикбоксинг енӗпе иртнӗ ӑмӑртура тӗнче гран-прине ҫӗнсе илнӗ. «World Grand Prix WAKO-2019» ӑмӑрту Чехири Прага хулинче иртнӗ.
Турнира 17 ҫӗршыври 220 спортмен хутшӑннӑ. Ҫӗнтерӳҫӗсене чемпион пиҫиххине панӑ. Полина Петухова 52 килограмм тайман виҫе категорийӗнче вӑй виҫнӗ. Икӗ кунра вӑл Польша, Австри, Чехи спортсменкисемпе тупӑшнӑ. Пирӗн ентеш виҫӗ тытӑҫура ҫӗнтернӗ, пиҫиххи ҫӗнсе илнӗ. Халӗ Полина Баснипе Герцеговинӑра иртекен ӑмӑртӑва хатӗрленет.
Каласа хӑварар: Полина Петухова И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн химипе фармацевтика факультетӗнче ӑс пухать, «Энергия» спорт шкулӗнче ӑсталӑхне туптать.
Респубикӑри психпульницӑра ҫӗнӗ тӗп тухтӑр ӗҫлеме тытӑннӑ. Ку пукана ЧР тава тивӗҫлӗ тухтӑрӗ Федор Орлов йышӑннӑ
Паян ЧР сывлӑх сыхлавӗн министрӗ Владимир Викторов ҫӗнӗ ҫынпа пульницӑри ӗҫченсене паллаштарнӑ. Федор Витальевич 1964 ҫулта ҫуралнӑ, 1991 ҫулта И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн медицина факультетне пӗтернӗ. Вӑл – медицина ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ. Республикӑри психпульницӑра 1991 ҫултанпа ӗҫлет.
Палӑртмалла: унччен ку дожноҫра Елена Калинина вӑй хунӑ. Вӑл халӗ Республикӑри наркологи диспансерне ӗҫлеме куҫнӑ.
Ҫурла уйӑхӗн 26-мӗшӗнче чӑвашсен паллӑ журналисчӗ, СССР журналисчӗсен пайташӗ, спорт комментаторӗ Юрий Диомидович Плотников пурнӑҫран уйрӑлнӑ.
Юрий Диомидович республикӑра тухса тӑракан хаҫатсенче ӗҫленӗ: «Ҫамрӑк коммунист», «Советская Чувашия», «Чӑваш Ен». Шупашкарти телекурав студийӗнче те вӑй хунӑ, Чӑвашрадиора 20 ытла ҫул спорт кун кӗнекине ертсе пынӑ. Вӑл «Хыпар», «Почтовый экспресс» хаҫатсемпе, «Спортивная панорама Чувашии» журналпа, Ҫӗрпӳ районӗн «Цивильский вестник» хаҫачӗпе ҫыхӑну тытнӑ.
Юрий Плотников ҫичӗ кӗнеке кӑларнӑ, 1 пин ытла сӑвӑ ҫырнӑ. Хӑй вӑл Ҫӗрпӳ районӗнче ҫуралса ӳснӗ, унтах педагогика училищине пӗтернӗ, каярахпа И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУра ӑс пухнӑ. Кӑҫал авӑн уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Юрий Плотников 85 ҫул тултармаллаччӗ.
Паллӑ журналистпа, спорт комментаторӗпе паян сывпуллашнӑ.
И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУ студенчӗ Николай Филиппов пӗрремӗш хут иртнӗ «Таврида-АРТ» пултарулӑх сообществисен фестивалӗнчен грантпа таврӑннӑ. Вӑл сахал мар укҫа-тенке тивӗҫнӗ – 2 миллион та 400 пин тенкӗ.
Ҫурлан 20-26-мӗшӗсенче Крымра иртнӗ фестивале пин-пин ҫын пухӑннӑ. Вӗсен йышӗнче урбанистсем, архитекторсем, дизайнерсем, ӳнерҫӗсем, пултарулӑх ҫыннисем, актерсем, режиссерсем, поэтсем, рэперсем, сценаристсем пулнӑ. Грант конкурсӗн хысни 87 миллионпа танлашнӑ. Фестивале вара 500 ытла ҫын заявка панӑ, вӗсенчен 130-шӗ ҫӗнтерӳҫӗсен йышне кӗнӗ. Ҫӗнтерӳҫӗсен списокне пирӗн ентеш Николай Филиппов та лекнӗ.
ЧПУ студенчӗн проекчӗ «ТВ-Академия» ятлӑ. Николай информатикӑпа шутлав техникин факультечӗн магистранчӗ.
Чӗмпӗр хулине тӗрӗк ушкӑнне кӗрекен чӗлхесене тӗпчекен Синджаро Казама унти чӑвашсемпе тӗл пулма килсе ҫитнӗ. Токиори университет профессорне Чӑваш наци конгресӗн вице-президенчӗсем Олег Мустаевпа Тимӗр Хуначи кӗтсе илнӗ. Чӑваш халӑх сайтне Олег Мустаев пӗлтернӗ тӑрӑх, хӑнана вӗсем яраплансен портӗнче кӗтсе илнӗ.
Яппун профессорӗ Чӗмпӗре ҫитнӗ-ҫитмен Иван Яковлев патриарха пуҫ тайма кӑмӑл тунӑ.
Сӑмах май ҫакна та палӑртмалла: 2016 ҫулхи авӑн уйӑхӗнче Синджиро Казама Шупашкара, И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетне, килнӗ. Ун чухне профессор чӑваш диалекчӗсемпе те кӑсӑкланнӑ. Тӗрлӗ халӑх диалектне пухса профессор словарь кӑларасшӑннине пӗлтернӗ.
Хӑнана ЧПУн вырӑс тата чӑваш филологийӗпе журналистика факультетӗнче вӗренекен Анна Ижетникова пулӑшнӑ. Вӑл профессор ыйтнӑ 150 сӑмаха тури чӑвашсен диалекчӗпе куҫарса панӑ тата чӑвашла сӑмах ҫаврӑнӑшӗсене диктофон ҫине ҫырса илнӗ.
233 пассжирӑн пурнӑҫне ҫӑлнӑ икӗ пилот пирки сайтра тин кӑна хыпарланӑччӗ. Аса илтерер: ҫурла уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Мускав ҫывӑхӗнче Крыма вӗҫме тухнӑ Airbus A321 куккурус уйне анса ларнӑ. «Жуковский – Симферополь» маршрутпа вӗҫнӗ самолет сывлӑша хӑпарнӑ чухне чарлансен ушкӑнӗпе тӗл пулнӑ. Кайӑксем двигателе лекнӗрен пушар тухнӑ, техника ӗҫлеме пӑрахнӑ. Экипаж инструкципе килӗшӳллӗн ӗҫленӗ: двигателе сӳнтернӗ, шассие пуҫтарнӑ та уя анса ларнӑ. Самолетра ҫав вӑхӑтра 233 пассажир пулнӑ. Самолет штурвалӗ умӗнче Дамир Юсупов командир тата иккӗмӗш пилот Георгий Мурзин пулнӑ. Дамир Юсупов Шупашкарта И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУра вӗреннӗ.
РФ Президенчӗ Анапӑра канашлу уҫнӑ май ҫак икӗ пилота Раҫҫей Паттӑрӗн ятне парассине пӗлтернӗ. Экипажӑн ытти пайташӗсем Паттӑрлӑх Орденне тивӗҫӗҫ.
Ҫурла уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Мускав ҫывӑхӗнче Крыма вӗҫме тухнӑ Airbus A321 куккурус уйне анса ларнӑ. Летчиксем 200 ытла пассажирӑн пурнӑҫне ҫӑлни пирки тӗнчипех калаҫнӑ.
«Раҫҫей хаҫачӗ» ҫырнӑ тӑрӑх, «Жуковский – Симферополь» маршрутпа вӗҫнӗ самолет сывлӑша хӑпарнӑ чухне чарлансен ушкӑнӗпе тӗл пулнӑ. Кайӑксем двигателе лекнӗрен пушар тухнӑ, техника ӗҫлеме пӑрахнӑ. Экипаж инструкципе килӗшӳллӗн ӗҫленӗ: двигателе сӳнтернӗ, шассие пуҫтарнӑ та уя анса ларнӑ. Самолетра ҫав вӑхӑтра 233 пассажир пулнӑ.
Самолет командирӗ Дамир Юсупов тата иккӗмӗш пилот Георгий Мурзин тӑрӑшнипе самолет куккурус уйне чиперех анса ларнӑ. Ҫакна палӑртма кӑмӑллӑ: Дамир Юсупов Шупашкарта И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн юридици факультетӗнче куҫӑн мар майпа вӗреннӗ, 2005 ҫулта диплом илнӗ. Хӑй вара Красноярск крайӗнче ҫуралса ӳснӗ.
И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУ «Наци йышӑвнӑвӗ: чи лайӑх аслӑ шкулсем 2019» танлаштарӑма кӗнӗ. Ку кӑна мар, ЧПУ унта самай палӑрнӑ. Тӗпчев пӗтӗмлетӗвӗпе килӗшӳллӗн, вӑл патшалӑх аккредитацийӗ тухнӑ классика аслӑ шкулӗсен йышӗнче – 27-мӗш, пӗтӗмӗшле танлаштарӑмра (пӗтӗмпе 695 аслӑ шкул) 77-мӗш вырӑн йышӑннӑ.
Чӑваш Енри тепӗр аслӑ икӗ шкул та танлаштарӑма лекнӗ. Пӗтӗмӗшле списокра ЧППУ – 326-мӗш, Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗ 349-мӗш вырӑн йышӑннӑ.
Танлаштарӑм авторӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, списока хатӗрленӗ чухне аслӑ шкула вӗренекенсен ППЭн вӑтам балне, вӗренсе тухакансен вӑтам шалӑвне, олимпиадӑсене, ӑслӑлӑх конференцийӗсене шута илнӗ.
+12.3 °C