Чӑваш Республкинача-пӑчапа ҫамрӑксен вулавӑшӗ СССР халӑх артситки ҫуралнӑранпа 100 ҫул итнине халалласа онлайн-квиз ирттернӗ.
Асӑннӑ квиз юпа уйӑхӗн 2-мӗшӗнчен пуҫласа чӳк уйӑхӗн 12-мӗшӗччен пынӑ. Унта хутшӑнакансем хӑйсен пултарулӑхне тӗрӗслеме, Вера Кузьмина ҫинчен пӗлнине кӑтартса пама тивнӗ.
Онлайн-квиза 19 муниципаллӑ округри 1551 ача хутшӑннӑ. Вӗсем Улатӑр, Элӗк, Патӑрьел, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Канаш, Куславкка, Комсомольски, Хӗрлӗ Чутай, Сӗнтӗрвӑрри, Муркаш, Вӑрмар, Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Шӑмӑршӑ, Ҫӗмӗрле, Етӗрне, Елчӗк, Тӑвай муниципаллӑ округӗсенчен тата 6 хуларан: Канаш, Ҫӗнӗ Шупашкар, Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Ҫӗмӗре, Етӗрне.
Паян, юпа уйӑхӗн 31-мӗшӗнче, Хуласен пӗтӗм тӗнчери кунӗ шутланать.
Чӑваш Енре 9 хула, вӗсенчен пиллӗккӗшӗ республика пӗлтерӗшлӗ, тӑваттӑшӗ — район пӗлтерӗшлӗ. Республика пӗлтерӗшлисем ҫаксем: Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар, Улатӑр, Канаш тата Ҫӗмӗрле. Район пӗлтерӗшлисем: Куславкка, Сӗнтӗрвӑрри, Ҫӗрпӳ тата Етӗрне.
Чӑвашстат пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑра пурӑнакансенчен 64 проценчӗ хулара тӗпленнӗ.
Чи пысӑк йышлӑ хула — Шупашкар. Унта 496 пин ҫын пурӑнать. Иккӗмӗш вырӑнта — 120 пинлӗ Ҫӗнӗ Шупашкар. Куславкка, Сӗнтӗрвӑрри тата Етӗрне пӗчӗк йышлӑ хуласем шутланаҫҫӗ, вӗсенче 8-шар пин ҫын пурӑнать.
Чӑваш Енри чи аслӑ хула, Шупашкар, 1469 ҫулта йӗркеленнӗ. Улатӑр — 1552 ҫулта, Ҫӗрпӳ — 1589 ҫулта, Етӗрне — 1590 ҫулта. Чи ҫамрӑк хула – Ҫӗнӗ Шупашкар (1960 ҫул).
Ӗнер, юпа уйӑхӗн 29-мӗшӗнче, Сӗнтӗрвӑрринче пӗри хӑйӗн машинине ҫухатнӑ. Унӑн «УАЗне» такам хускатса кайнӑ.
Транспорт хуҫи йӗрке хуралҫисене ӑнлантарса панӑ тӑрӑх, «Буханкӑна» арҫын кил умне лартнӑ. Анчах машинӑн уҫҫине илме манса кайнӑ.
«УАЗа» йӗрке хуралҫисем Сӗнтӗрвӑрринчен 30 километрта тупнӑ. Вӑрра видеокамерӑсем тӑрӑх палӑртнӑ.
Машинӑна хускатса кайнӑ 20 ҫулти каччӑ унччен те пӑтӑрмаха ҫакланкаланӑ-мӗн.
Паян вӑйлӑ ҫиле пула тӗрлӗ тӑрӑхра шар курнӑ. Шупашкарти тата Патӑрьел тӑрӑхӗнчи пӑтӑрмахсем пирки пӗлтернӗччӗ ӗнтӗ.
Муркаш муниципаллӑ округӗнчи Шурчара шкул тӑррин пӗр пайӗ хӑйпӑннӑ. Сӗнтӗрвӑрринче Ярославль урамӗнчи нумай хваттерлӗ ҫурт тӑрринчен темиҫе шифер вӗҫсе ӳкнӗ. Прокуратура вырӑнти влаҫа юсав ӗҫӗсене ҫийӗнчех тума ыйтнӑ.
Палӑртмалла: хӑш-пӗр тӑрӑхра вӑйлӑ ҫиле пула электричество сӳннӗ. Паян каҫ тӗлне республикӑри 12 пине яхӑн ҫын ҫутӑсӑр юлнӑ.
Юпа уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Сӗнтӗрвӑрри лесничествинче участок ҫунма пуҫлани пирки пӗлтернӗ. Ҫӑлавҫӑсем вырӑна ҫийӗнчех ҫитнӗ. Пушара 12 ҫын, пӗр автоцистерна тата пӗр вӑрман патрулӗн комплексӗ сӳнтернӗ.
Пушар 0,4 гектар лаптӑк ҫинче алхаснӑ. Юрать-ха, вӑрман фондне тӑкак кӳмен. Ҫулӑма 3 сехетрен сӳнтернӗ. Халӗ вӑл мӗнрен тухнине тӗпчеҫҫӗ.
ЧР Ҫутҫанталӑк министерстви вӑрманта пушар тухнине асӑрхасан ҫак номерпе шӑнкӑравлама ыйтать: 8 /800/100-94-00 е 8 /8352/ 402-400.
ЧР Элтеперӗ Олег Николаев тата РФ вӗренӳ министрӗ Валерий Фальков Сӗнтӗрвӑрри хулинче экологи тата ҫутҫанталӑк колледжне уҫассине сӳтсе явнӑ.
Пирӗн республикӑри тӳре-шара ӑна Атӑлҫи патшалӑх техника университечӗн филиалӗ ҫумӗнче уҫма сӗннӗ. Ҫак аслӑ шкул хальхи вӑхӑтра ӗҫлемест. Анчах унта занятисем ирттерме аудиторисем, мастерскойсем пур.
Элтепер колледжа уҫассине сӳтсе явнӑ чухне вӑрман хуҫалӑхӗнче, экологи тытӑмӗнче специалистсем кирлине палӑртнӑ. Колледжа уҫсан ӑна Андриян Николаев летчик-космонавтӑн ятне парасшӑн.
Сӗнтӗрвӑррипе Куславкка районне тӳртен ҫыхӑнтаракан ҫул пуласси пирки пӗлтернӗччӗ тахҫан. ЧР транспорт министрӗ Владимир Осипов вӑл тепӗр уйӑхран уҫӑласси пирки каланӑ.
Виҫӗ ҫухрӑма тӑсӑлӑкан ҫул 80 процент хатӗр. Подрядчик, «Воддорстрой», планра палӑртнинчен хӑвӑртрах ӗҫлесе пырать. Планпа килӗшӳллӗн, ҫула кӑҫал чӳк уйӑхӗччен туса пӗтермелле.
Хальхи вӑхӑтра Куславккаран Сӗнтӗрвӑррине ҫитес тесен 87 ҫухрӑм тавран каймалла. Ҫӗнӗ ҫула тусан вӑл 56 километрпа танлашӗ. Кунсӑр пуҫне М-7 ҫине тухмалла пулмӗ.
Паян, Пӗлӳ кунӗнче, Сӗнтӗрвӑрри хулинчи «Коновалово» микрорайонта ҫӗнӗ шкул алӑкӗсене уҫнӑ. Ӑна ял территорийӗсене комплекслӑ аталантармалли программӑпа килӗшӳллӗн хута янӑ.
Шкул виҫӗ хутлӑ, унта 375 ача вӗренме пуларать. Вӑл Ломоносов урамӗнче вырнаҫнӑ пӗлӳ ҫурчӗ вырӑнне пулӗ. Унти ҫуртӑн 51 проценчӗ кивелнӗ.
Паян шкула уҫма ЧР Элтеперӗ Олег Николаев тата ытти тӳре-шара ҫитнӗ. Пӗлӳ кунӗнче ачасем ҫӗнӗ шкулта парта хушшине ларнӑ.
Ӗнер каҫхи 8 сехет ҫурӑра «Атӑл – Сӗнтӗрвӑрри – Куславкка» ҫулӑн 33-мӗш ҫухрӑмӗнче мотоблокпа ҫӑмӑл машина ҫапӑннӑ. Авари Елчӗк ялӗнчен инҫех мар пулнӑ.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, «вунтӑваттӑмӗш» машина водителӗ мотоблока хирӗҫ пырсах тӑрӑннӑ. Мотоблок рулӗ умӗнче 44-ри арҫын ларнӑ. Вӑл васкавлӑ медпулӑшу машининче вилнӗ. Унсӑр пуҫне 2 пассажир пулнӑ: 32 ҫулти тата 40-ри ҫынсем аманнӑ.
Ҫакӑ паллӑ: ҫӑмӑл машина водителӗ урӑ пулнӑ.
Сӗнтӗрвӑрри хулинчи «Коновалово» микрорайонӗнчи шкула туса пӗтерме республикӑн резерв хыснинчен тепӗр 12 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Хушӑва ЧР Элтеперӗ Олег Николаев ӗнер алӑ пуснӑ.
Ку укҫа-тенкӗпе шкула электричество сечӗсемпе сыпӑнтарнӑ чухне усӑ курӗҫ. Сӑмах май, иртнӗ эрнере те ку пӗлӳ ҫурчӗ валли укҫа уйӑрнӑ – 86 миллион тенкӗ.
Палӑртмалла: шкула «Старатель» строительство компанийӗ тӑвать. Икӗ ен 306,7 миллион тенкӗлӗх килӗшӳ алӑ пуснӑ. Планпа килӗшӳллӗн, ӑна утӑ уйӑхӗн 31-мӗшӗнче хута ямалла пулнӑ. Шкулта 375 ача валли вырӑн пулӗ.
-2.7 °C