Пуш уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Ӗпхӳ хулин П. Миронов ячӗллӗ Чӑваш вырсарни шкулӗнче иртнӗ регионсем хушшинчи «Тарасов вулӑвӗсем» наукӑпа методика семинарине Чӑваш делегацийӗ те хутшӑннӑ.
Унта Чӑваш наци ӑслӑлӑхпа ӳнер академийӗн хастарӗсем, Лидия Филиппова ҫыравҫӑ пулнӑ.
Аса илтерер: Ӗпхӳри П.М. Миронов ячӗллӗ Чӑваш вырсарни шкулӗн ертӳҫи пулнӑ Иван Тарасов 2023 ҫулхи утӑ уйӑхӗнче пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑччӗ. Иван Григорьевич Пушкӑртстанри Кӑрмаскал районӗнче ҫуралса ӳснӗ, чӑваш халӑхӗшӗн ырми-канми тӑрӑшнӑ. Иван Тарасов чӑваш телекӑларӑмӗсене ертсе пынипе паллӑ. Вӑл «Ентешсем» тата «Еткерлӗх» ҫутӗҫ программисен, ҫавӑн пекех 350 ытла кӑларӑм авторӗ.
Чӑваш Республикин паллӑ общество ӗҫченӗ, вӗрентекен, журналист, Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Иван Тарасов ҫуралнӑранпа 65 ҫул ҫитнине халалласа регионсем хушшинчи семинар ирттернӗ. Кун пирки Елизавета Долгова халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ.
Мероприятие Чӑваш халӑхӗн чӗлхипе йӑли-йӗркине аталантарас тата упрас енӗпе Пушкӑртстанри Чӑваш Республикин канашӗ, П.М. Миронов ячӗллӗ Ӗпхӳри Чӑваш вырсарни шкулӗ, Чӑваш наци ӑслӑлӑхпа ӳнер академин Пушкӑрт Республикинчи уйрӑмӗ йӗркеленӗ.
Чӑваш халӑх поэчӗ Валери Туркай республикӑри вулавӑшсене тӗрлӗ кӗнеке парнеленӗ. Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ фонд пулӑшнипе кун ҫути кӑтартнӑ 3 кӑларӑма пурӗ 90 экземпляр.
Вӗсенчен пӗри – «Тилли кӑна, Тилли тееҫҫӗ…: асаилӳсем, халӑх юррисем, «Тилли юррисем» / П. Хусанкай. – Шупашкар : 7-мӗш типографи, 2022. – 68 с.». Унта поэтӑн тӑван тӑрӑхӗнче ҫырса илнӗ халӑх юррисем тата «Тилли юррисем» сӑвӑсен ярӑмӗ, тӗрлӗ асаилӳ кӗнӗ.
Иккӗмӗш кӗнеке — «Атя-ха, чунӑм, калаҫар! / З. Сурпан. - Шупашкар, 2023. - 147 с.». Унӑн авторӗ – Пушкӑртстанри Зинаида Семенова-Сурпан. Вӑл тӑван тӑрӑхӗнчи чӑваш юррипе ташшин халӑх ансамбльне ертсе пырать. Унӑн сӑввисемпе чӑваш композиторӗсем 200 ытла юрӑ кӗвӗленӗ.
Валери Туркай парнеленӗ виҫҫӗмӗш кӗнеке – «Вечный Державин : стихи и поэма / Г. Р. Державин. - Чебоксары : Типография №7, 2023. - 55 с.».
Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ ҫӗршыври «Пысӑк гастроль» проекта кӗнӗ. Унта 2024 ҫулта 273 театрпа тата 65 пултарулӑх коллективӗ хутшӑнӗ.
Ҫуркунне театр Пушкӑртстана гастрольпе тухса кайӗ. Унта 117 пин чӑваш пурӑнать. Шупашкарти артистсем ака уйӑхӗнче Ӗпхӳри «Нур» тутар театрӗн сцени ҫине тухӗҫ.
«Нур» театр пирӗн патӑмӑра авӑн уйӑхӗнче виҫӗ спектакльпе килӗ.
Паян ҫӗрле Пушкӑртстанра Шур Атӑл юханшывӗ урлӑ пӑр ҫийӗн каҫнӑ чухне фура анса кайнӑ. Ку инкек Бирск ҫывӑхӗнче пулнӑ.
Юханшыв сарлакӑшӗ - 520 метр, пӑр хулӑнӑшӗ - 30 сантиметр, вӑл 3 тонна чӑтать.
Фура пӑр айне анса кайсан водитель ҫӑлӑнайман. Ирхине водолазсем унӑн виллине кӑларнӑ. Халӗ унта юханшыв урлӑ каҫмалли вырӑна хупнӑ.
Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче Никита Бичурин ҫинчен спектакль хатӗрлени ҫинчен эпир унччен пӗлтернӗччӗ. Ҫав ӗҫӗн премьерипе чӳк уйӑхӗн 30-мӗшӗнче паллашма май килӗ.
Спектакльти тӗп сӑнар — Раҫҫее Китайпа паллаштарнӑ ӑсчах, Шупашкар районӗнчи Типнерте ҫуралнӑ Никита Бичурин.
Спектакле Чӑваш Республикин искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗн, писателӗн тата драматургӑн Николай Сидоровӑн «Ҫунатлӑ ҫамрӑклӑх» драми тӑрӑх хатӗрленӗ. Режиссёрӗ – Пушкӑртстан тата Тутарстан республикисен искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Байрас Ибрагимов. Художник-постановщикӗ – Татарстан Республикин искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Булат Ибрагимов, тумсене Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Лариса Комиссарова хатӗрленӗ. Музыки — Чӑваш Республикин искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗн Лолита Чекушкинан, хореографийӗ – Андрей Петровӑн.
Чӳк уйӑхӗн 17-мӗшӗнчен пуҫласа 22-мӗшӗччен Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче СССР Вера Кузьмина ячӗллӗ «Чӗкеҫ» фестиваль иртет. Ҫав вӑхӑтра чӑваш сцени ҫинче Азербайджан, Калмӑк, Крым, Тутарстан, Пушкӑртстан, Мари Эл республикисенчи театрсен чи лайӑх спектаклӗсене курма май туса панӑ.
Фестиваль уҫӑлнӑ кун калмӑксем спектакль кӑтартнӑ, чӳк уйӑхӗн 18-мӗшӗнче — пушкӑртсем тата азербайджансем, чӳк уйӑхӗн 19-мӗшӗнче — ҫармӑссем.
Паян, чӳк уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, Крым тутарӗсем Александр Пушкинӑн «Бахчисарайский фонтан» поэми тӑрӑх Эдип Эмир лартнӑ драмӑна курма май пур. Чӳк уйӑхӗн 21-мӗшӗнче тутарсем спектакль кӑтартӗҫ, чӳк уйӑхӗн 22-мӗшӗнче — чӑвашсем.
Пушкӑртстанри Чанлӑ районӗнчи Норовка ялӗнче «Хунав» театр Зинаида Сурпанӑн «КГБ-Крахьяни» камитне лартнӑ.
Зинаида Сурпан (Семенова) Пушкӑртстанри Федоровка районне кӗрекен Ашкатар ялӗнче ҫуралнӑ. Ҫтерлӗри культурӑпа ҫут ӗҫ техникумӗнчен вӗренсе тухнӑ. Халӗ вӑл Ашкатарти Культура ҫуртӗнче илемлӗх ертӳҫинче вӑй хурать, юрӑпа ташӑ ушкӑнне ертсе пырать. Пушӑ вӑхӑтра сӑвӑсем, пьесӑсем, интермедисем ҫырать. Унӑн сӑввисем «Ялав», «Тӑван Атӑл» журналсенче пичетленнӗ. Вӑл — «Ан васка, шурӑмпуҫ» кӗнеке (2004) авторӗ.
Кӑҫал пирӗн республикӑра Вера Кузьмина ячӗллӗ «Чӗкеҫ» фестиваль пуҫласа иртессине эпир унччен пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: ӑна СССР халӑх артисчӗ Вера Кузьмина ҫуралнӑранпа чӳк уйӑхӗн 16-мӗшӗнче 100 ҫул ҫитнине халаллӗҫ.
Чӑваш Енӗн Культура министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, фестивале ирттерме РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Анатолий Аксаков тата республика Элтеперӗ Олег Николаев пулӑшӗҫ. Фестиваль чӳк уйӑхӗн 17-мӗшӗнчен пуҫласа чӳк уйӑхӗн 22-мӗшӗччен пырӗ.
Пирӗн тӑрӑха Калмӑк Республикинчен, Пушкӑртстанран, Мари Элтан, Крымран, Тутарстанран, ҫавӑн пекех Азербайджанран хӑнасем килсе ҫитмелле.
Фестиваль Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче тата Чӑваш патшалӑх пукане театрӗсенче иртӗ.
Ӗпхӳри ӑслӑлӑхпа технологисен университечӗн Ҫтерлӗри филиалӗнче «Пушкӑрт Республикин Шаран районӗнче пурӑнакан чӑвашсен вырӑнти калаҫӑвӗн словарӗ» ятлӑ словарь пичетленсе тухнӑ. Кун пирки «Урал сасси» хаҫат сайчӗ хыпарлать.
Сӑмах кӗнекине филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ Лариса Коротаева доцентпа Елена Ботвинева магистрант хатӗрленӗ. Яваплӑ редактор пулса И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче ӗҫлекен филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ Алина Ахвандерова тӑрӑшнӑ. Словаре мӗнпурӗ 400 яхӑн сӑмах кӗнӗ. Вӗсене диалектологи экспедицийӗ вӑхӑтӗнче пухнӑ.
Словаре кӑларма хутшӑннисем ӑсчахсемшӗн, аспирантсемшӗн, магистрантсемшӗн, студентсемпе ытти вулаканшӑн кӑсӑклӑ пуласса шанаҫҫӗ.
-0.7 °C