Кӑрлач уйӑхӗн 29-мӗшӗнче Шупашкарти Трактор тӑвакансен культура керменӗнче Анатолий Музыкантовӑн юбилей каҫӗ иртӗ.
«Музыкантов приглашает!» (чӑв. Музыкантов йыхравлать) пултарулӑх каҫне Раҫҫей Федерацийӗн тата Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, «Сувар» халӑх ташшин ансамблӗн тата «Суварята» халӑх ташшин ача-пӑча ансамблӗн ертӳҫи Анатолий Музыкантов 75 ҫул тултарнине халалланӑ.
Уяв каҫне Мари Элти, Пушкӑртстанри, Тутарстанри коллективсем килсе ҫитмелле. Виталий Адюков, Вячеслав Христофоров тата Ирина Музыкантова юрӑсем шӑрантарӗҫ.
Пушкӑртстанра тухса тӑракан «Урал сасси» хаҫат 35 ҫул тултарнине уявланӑ.
Унта «Хыпар» издательство ҫурчӗн ӗҫченӗсем те пулнӑ.
«Мӗн тери телейлӗ кун паян! Пуринчен ытла мана юратнӑ хаҫатӑм аякра, тӗрлӗ халӑх хушшинче, ниме пӑхмасӑр паянхи кун та ҫирӗппӗн малалла утни, аталанни, республикӑри мӗн пур чӑваша пӗрлештерсе тӑни савӑнтарать, мӑнаҫлантарать!
«Урал сасси» ача чухне мана ырӑ тӗслӗх кӑтартаканӗ, ҫул уҫса параканӗ пулнӑ! Халӗ те чуна ӑшӑтса, вӑй парса тӑрать», — хӑпартланса пӗлтернӗ издательство ҫурчӗн ача-пӑча кӑларӑмӗсен редакторӗ Елена Атаманова.
Пушкӑртстанри чӑвашсен «Урал сасси» хаҫатне кӑларса тӑма тытӑннӑранпа кӑҫалхи юпа уйӑхӗнче 35 ҫул ҫитнӗ. Ӗнер вара «Хыпар» издательство ҫуртӗнче асӑннӑ каларӑм редакторӗ Юрий Михайлов пулнӑ.
«Пелепейри информаци центрӗн «Урал сасси» хаҫат редакторӗ Юрий Николаевич Патӑрьел тӑрӑхӗнче ҫуралса ӳснӗ пулин те, чӗререн хисеплесе ентешех тесе калас килет манӑн ӑна. Юрий Николаевич Пушкӑртстанра ытларах та пурӑнать, вӑл унта ҫамрӑклах тӗпленнӗ», — хыпарланӑ халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче Пушкӑрт ҫӗрӗ ҫинче ҫуралса ӳснӗ, «Хыпар» издательство ҫурчӗн ача-пӑча кӑларӑмӗсен редакторӗ Елена Атаманова.
«Урал сасси» хаҫат хӑйӗн сумлӑ юбюилейне «хыпарҫӑсене» йыхравлама Шупашкара килнӗ.
Чӑваш Енӗн наци библиотекинче Аркадий Русаковӑн ҫӗнӗ романне пахаланӑ.
Автор Пушкӑртстанра ҫуралнӑ. Унӑн ӗҫӗ Чӑваш кӗнеке издательстви тӑван чӗлхепе ҫырнӑ романсен конкурсӗнче ҫӗнтернӗ. «Турхан сӑмахӗ»
— историлле хайлав.
«Чӑваш Ен» ПТРК пӗлтернӗ тӑрӑх, «Чӑваш романӗ» литература ӑмӑртӑвӗнче ҫӗнтернӗ хайлавӑн авторӗ Аркадий Русаков — профессипе тухтӑр, Фёдоровка салинчи район сыватмӑшӗнче невролог пулса ӗҫлет. 35 ҫул Стерлитамакри чӑваш ҫыравҫисен «Шуратӑл» литература пӗрлешӗвӗнче тӑрать», — хыпарланӑ Марина Карягина.
Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче Гримм пӗртӑвансен юмахӗпе «Бременские музыканты» мюзикл лартма хатӗрленеҫҫӗ. Премьерӑна авӑн уйӑхӗн 14-мӗшӗнче кӑтартӗҫ. Трубадурпа унӑн тусӗсен мыскарисем ҫинчен каласа кӑтартакан ӗҫпе театрӑн тӗп режиссёрӗ Дмитрий Михайлов ӗҫлет. Мюзикла театрти пӗтӗм труппа тенӗ пекех хутшӑнӗ.
Мюзиклти юрӑсен авторӗ – Игорь Столяров музыкант тата композитор. Унпа театр унччен те килӗштерсе ӗҫленӗ. Художник-постановщикӗ — Питӗрти Мария Шуплецова. Вӑл маларах Марина Карягина пьеси тӑрӑх «Ҫӗн Кун Ачи», Михаил Лермонтовӑн «Мцыри» ӗҫне лартма хутшӑннӑ.
Пластика режиссёрӗ — Пушкӑртстанӑн искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ тата тава тивӗҫлӗ артисчӗ Рамиз Мухаметшин. Вӑл чӑваш театрӗнче «Снежная королева» юмах, «Ҫӗн Кун Ачи», «Шурҫамка», «Куккук куҫҫулӗ» спектакльсем лартма хутшӑннӑ.
Шупашкар муниципаллӑ округӗнчи «Ясна» этнокомплексра паян Пушкӑртстанри чӑвашсем пулнӑ.
Галина Григорьева-Айпикен халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, вӗсем парнесемпе килнӗ, музея ҫӗнӗ экспонатсемпе пуянлатнӑ. Аякри йӑхиашӑмӑрсене чӑваш юррипе кӗтсе илнӗ.
«Тваткал пахчи, ҫырла пахчи.
Ҫырли пиҫсен илемлӗ.
Ах, Тор-Тор, панулми.
Татымап, ҫиимап,
Тӑвансӑр пуҫне пурнымастӑп.
Тӑван пӳрчӗ, тваткал пӳрчӗ.
Тӑвансем пухӑнсан илемлӗ.
Ай, Тор-Тор, панулми,
Татымап, ҫиимап,
Тӑвансӑр пуҫне пурнымастӑп...», — шӑрантарнӑ хӑнасене кӗтсе илнӗ май.
Пирӗн республикӑра кӑҫал та Пукане театрӗсен фествиалӗсем иртӗҫ. Кун пирки Телеграмри «Пуринчен малтан. Ҫывӑрса юлмасан» пабликра пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш патшалӑх пукане театрӗнче ҫулсеренех «Юмахсен каруҫҫелӗ» тата «Пӗрешкел пулма кирлех мар» пӗтӗм тӗнчери фестивальсем ирттерет. Кӑҫал вӗсем Шупашкарӑн 555 ҫулхи юбилейне халалланӑ мероприятисемпе пӗр вӑхӑта килӗҫ — ҫурла уйӑхӗн 16-19-мӗшӗсенче пулӗҫ.
Фестивальсене ҫӗршыври 15 регионтан пултарулӑх ушкӑнӗсем килсе ҫитӗҫ: Мускавран, Белгородран, Владимиртан, Волгоградран, Ростовран, Чӗмпӗртен, Ярославльтен, Краснодартан, Пушкӑртстанран, Мари Элтен; Мордва, Тутар, Удмурт Республикисенчен. Унсӑр пуҫне Азербайджанран тата Казахстанран.
110 пин ытла чӑваш пурӑнакан Пушкӑрт ҫӗрӗнче мӗнпур ентеше пӗрлештерекен «Уяв» тӑваттӑмӗш хут иртни ҫинчен «Чӑваш Ен» патшалӑх телерадиокомпанийӗн журналисчӗ Алексей Енейкин эфирта хыпарланӑ.
Вӑл пӗлтернӗ тӑрӑх, «Авӑркас ҫӗрӗ чӑвашсем йышлӑ пурӑнакан районсенчен пӗри шутланать. Унта кашни виҫҫӗмӗш ҫын чӑвашла калаҫать».
Пушкӑртстанра тӑван чӗлхепех хаҫатсем тухаҫҫӗ, шкулта ачасем чӑвашла вӗренеҫҫӗ. Авӑркас районӗнче Чӑваш культурин центрне тума пуҫланӑ. Икӗ ҫулта пӗрре Уяв ирттереҫҫӗ.
Патӑрьел тӑрӑхӗнче ҫак кунсенче Пӗтӗм тӗнчери Кокель пленэрӗ иртет. Вӑл утӑ уйӑхӗн 4-мӗшӗнче уҫӑлнӑ, ыран вӗҫленӗ.
Пленэра Чӑваш Енри ҫеҫ мар, ҫӗршывӑн тӗрлӗ регионӗнчи (Мордва, Тутарстан, Пушкӑртстан, Мари Эл республикисенчи, Мускаври тата Хабаровск тӑрӑхӗнчи, Беларуҫри художниксем килсе ҫитнӗ. Вӗсем Турхан тӑрӑхӗнчи илеме хут ҫине куҫараҫҫӗ.
Кун пек пленэр 17-мӗш хут иртет. Турхан ялӗ — чӑвашсен профессиле сӑнарлӑ ӳнерне пуҫарса яракан Алексей Кокелӗн тӑван ялӗ.
Шупашкарти яхта клубӗ патӗнче шывра ишсе ҫӳрекен хӑна ҫурчӗсене илсе пырса вырнаҫтарнӑ. Атӑл юханшывӗ ҫине вырнаҫтарнӑ ҫав ҫуртсене хаклама республика Элтеперӗ Олег Николаев та пырса ҫитнӗ.
«Шыв ҫинчи хӑна ҫурчӗсем республикӑра кирлӗ пулас пирки иккӗленместӗп. Ку ен аталанма пуҫлать ҫеҫ-ха. Хаусботсем пурри туристсене илӗртӗ, Чӑваш Енри ҫӗнӗ шыв маршручӗсене тӗпчеме пулӑшӗ», — тенӗ Олег Николаев.
Шыври хӑна ҫурчӗсене кирек кам та кайса курма пултарать.
Хаусбот-ҫуртсене Ҫӗмӗрлери ятарлӑ завочӗ туса кӑларнине Чӑваш халӑх сайчӗ унччен пӗлтернӗччӗ-ха. Ҫӗнӗ йышши продукцие туянас кӑмӑллисем халех пур иккен. Вӗсемпе пуричнен ытла Тутарстанпа Пушкӑртстанра кӑсӑкланаҫҫӗ.
+13.3 °C