Ӗнер, раштав уйӑхӗн 17-мӗшӗнче, Чӑваш Ен элтеперӗ Михаил Игнатьев хӑйӗн пулӑшуҫине Надежда Беловӑна ҫирӗплетнӗ. Ӗнерех унпа тӗл пулнӑ, ӗҫ яваплӑ пулнине, кунта куллен вӗренме тӑрӑшмаллине, республика ертӳҫин ӗҫне-хӗлне туллин кӑтартмаллипе ҫыхӑннине палӑртнӑ.
Надежда Белова И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн журналистика факультетӗнче, Халӑх хуҫалӑхӗпе патшалӑх службин Раҫҫей Президенчӗ ҫумӗнчи академийӗн патшалӑх тата муниципалитет ертӳлӗхӗн факультетӗнче вӗреннӗ. Шупашкарти телевиденире, Мускавра проектсен ертӳҫинче вӑй хунӑ. Тӑван хулана 2014 ҫулта таврӑнсан патшалӑх тытӑмӗнче, коммерци предприятийӗнче тӑрӑшнӑ. Пӗлтӗр пӗтӗм ҫӗршыври «Раҫҫей лидерӗсем» конкурса хутшӑнса хӑйӗн ӑсталӑхне кӑтартнӑ.
Раштав уйӑхӗн 17-мӗшӗнче «Иван Яковлев ҫамрӑксен чӗринче» документлӑ фильма хӑтлӗҫ. Вӑл Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче 16 сехетре пуҫланӗ.
Фильма ӳкерессипе «Чӑвашкино» патшалӑхӑн киностудийӗ тата электрон документацийӗн архивӗ» хысна учрежденийӗ нумай ҫине тӑчӗ. «И.Я. Яковлев чӑваш халӑх чӗринче» республикӑри мероприятисен ярӑмне (ӑна Чӑваш Енӗн Культура министерстви хатӗрленӗ) пӑхӑнса ирттернӗ ӗҫ пулчӗ вӑл.
Фильма кӑҫалхи ака-авӑн уйӑхӗсенче ӳкернӗ. Ҫавна май Тутарстанри Теччӗ районӗнчи Кӑнна Кушкинче, Чӗмпӗр, Мускав, Шупашкар хулисенче, Шупашкар тата Елчӗк районӗсене ҫитнӗ.
Тӑван халӑхӑмӑра ҫутта кӑларнӑ ҫын ҫинчен, сӑмах май, халиччен чӑвашла документлӑ фильм ӳкермен-ха.
Раштавӑн 9-мӗшӗнче Мускаври полицие хыпар ҫитнӗ: Шупашкарта пурӑнакан хӗрача пульницӑна пулӑшу ыйтма пынӑ, ӑна мӑшкӑллама хӑтланнӑ-мӗн. 13-ри хӗрача каланӑ тӑрӑх, ӑна палламан арҫын хӗненӗ, мӑшкӑлласшӑн пулнӑ.
13-рискер Мускава Шупашкартан килнӗ-мӗн, вӑл амӑшӗпе вӑрҫӑннӑ хыҫҫӑн тухса тарнӑ. Мускавра ӑна Турци арҫынни тапӑннӑ.
Шар курнӑ хӗрачана полицие Мускавра пурӑнакан хӗрарӑм илсе пынӑ. Кун хыҫҫӑн ҫакнашкал хыпар та сарӑлнӑ: шалти ӗҫсен органӗсенче вӑй хуракансем хӗрачана сӑмахпа хӑртнӑ, хӑйсене тивӗҫлипе тытман, ҫавӑнпа служба тӗрӗслевӗ ирттерме палӑртнӑ.
Каласа хӑвармалла: хӗрача психоневрологи диспансерӗнче шутра тӑрать.
Ӗнер, раштавӑн 10-мӗшӗнче, Шупашкарти аэропорт «Победа» авиакомпанин самолетне йышӑнайман. Мускаври «Внуково» аэропортран 19 сехет те 50 минутра хускалмалли рейсӑн Шупашкарта 21 сехет те 20 минутра анса лармалла пулнӑ. Мускавран вӑл 20 сехет те 4 минутра хускалнӑ, ҫавна май Шупашкарта унӑн 21 сехет те 44 минутра анса лармалла пулнӑ. Анчах аэропортра самолета йышӑнма май килмен. Пӑтӑрмахӗ тӑман вӗҫтерсе тӑнипе ҫыхӑннӑ.
Шупашкарта анса ларайман енне самолетӑн Мускава ҫаврӑнса кайма тивнӗ. Унта ҫитсен икӗ авиапассажир анса юлнӑ — вӗсем каялла Шупашкара килме килӗшмен. «Победа» самолетне йышӑнмалла пирки Шупашкарти аэропорт хӑйӗн ӗҫ вӑхӑтне тӑснӑ. Самолет ҫурҫӗр иртни 34 минутра Шупашкара анса ларнӑ.
Паян аэропорт унчченхи режимпах ӗҫлет. Унта рейссене йышӑнма хатӗр. Кун пирки аэропортӑн пресс-служби хыпарланӑ.
Мускаври «Обелиск» шырав отрячӗ Степан Иванович Зайцев тӑванӗсене шырать. Вӑл — Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ аттелӗх вӑрҫине хутшӑннӑ. 10-мӗш ҫарӑн 255-мӗш стрелок полкӗн йышӗнче пулнӑ.
«Чӑваш Енри Канаш районӗнчи Караклӑ ял тӑрӑхӗнчи Караклӑ ялӗнче пурӑннӑ Степан Иванович Зайцев тӑванӗсене унта шыраса тупма май килмерӗ. Ҫапах та унӑн ҫывӑх ҫыннисем Чӑваш Енрех пурӑннине шанас килет», – тесе ҫырнӑ шырав отрячӗн командирӗ Михаил Поляков.
1943 ҫулхи юпа уйӑхӗн 9-мӗшӗнче ҫырнӑ «Донесения о безвозвратных потерях» текен ҫӑлкуҫра Зайцевӑн ял ятне йӑнӑшпа «Кувырки», районне «Калирский район» тесе кӑтартнӑ.
Степан Иванович мӑшӑрӗн ячӗ – Анастасия Федоровна Зайцева.
Степан Зайцев 1943 ҫулхи ҫурла уйӑхӗн 8-мӗшӗнче пуҫ хунӑ. Шырав отрячӗн хастарӗсем ҫар ҫыннин тӑванӗсене унӑн япалисене парасшӑн тата ӑна ӑҫта пытарнине пӗлтересшӗн.
«Хам ҫуралнӑ кӗтес, чӑваш культури ҫинчен ҫӗр ҫинчи ҫынсем пӗлччӗр теттӗм яланах», — ҫапла пӗлтернӗ кӗске метражлӑ «Юман» фильм режиссерӗ Елена Рябцева «CinePromo» кинокомпание.
Асӑннӑ компани сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, раштав уйӑхӗн 8-17-мӗшӗсенче Раҫҫейӗн 20 ытла хулинче «Катарсис» пӗтем тӗнчери кинофестиваль иртет. Фестивале кӗртнӗ кинофильмсене Мускав, Питӗр, Улатимӗр, Пермь, Киров, Ҫӗнҫӗпӗр, Екатеринбург, Псков, Владивосток тата ытти ҫӗрте кӑтартӗҫ. Фестиваль «Кинопроизводство со смыслом» (чӑв. Пӗлтерӗшлӗ кинопроизводство) ятпа иртет.
Асӑннӑ кинофорум программине кӗске метражлӑ икӗ фильм лекнӗ. Вӗсенчен пӗри — Елена Рябцева ӗҫӗ. «Юман» пирки эпир темиҫе те хыпарланӑччӗ. Халӗ тата тепӗр ҫӗнӗлӗх пӗлтӗмӗр. Фильм сюжечӗ Еленӑра (вӑл — ҫав ӗҫӗн сценарисчӗсенчен пӗри) тахҫанах ҫуралнӑ иккен. Экспедицие кайсан пӗччен пӗр хӗрарӑмпа паллашнӑ. Ывӑлӗшӗн тунсӑхлаканскер йыттине те ачин ячӗпе чӗннӗ иккен. Ҫав истори Елена чун-чӗринче тарӑн йӗр хӑварнӑ. Сценарие ҫӗнетнӗ, контекста ылмаштарнӑ хыҫҫӑн «Юман» фильм ҫуралнӑ.
Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Япони императорӗ ҫуралнӑ куна халалласа Мускавра ирттернӗ пулӑма кӑҫал та хутшӑннӑ. Хальхинче уяв ӗнер, раштав уйӑхӗн 6-мӗшӗнче, иртнӗ. Пӗлтӗр ҫав ятпа раштавӑн 7-мӗшӗнче пухӑннӑччӗ.
Пирӗн республика Элтеперне Японин Раҫҫей Федерацийӗнчи Чрезвычайлӑ тата Полномочиллӗ Посолӗ Кодзуки Тоёхиса чӗннӗ.
Уяв вӑхӑтӗнче ӗҫ пирки те калаҫнӑ. Чӑваш Ен Элетперӗн Администрацийӗ пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, Японири Раҫҫей ҫулталӑкне тата Раҫҫейри Япони ҫулталӑкӗсене халалласа туса ирттернӗ мерроприятисене тишкернӗ, малашне те килӗштерсе ӗҫлессине сӳтсе явнӑ. Культурӑпа гуманитари хутшӑнӑвӗсене ӳлӗмрен те аталантарасшӑн.
Сӑмах май каласан, Японипе Чӑваш Ен тулаш экономика ҫыхӑнӑвне йӗркеленӗ. Кӑҫалхи кӑрлач-авӑн уйӑхӗсенче тулашри тавар ҫаврӑнӑш Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсен 4707,80 пин долларӗпе танлашнӑ.
Ют хуласене Шупашкартан самолетпа вӗҫсе курнисем пирӗн аэропорт хӑтсӑррине сиснех ӗнтӗ. Пире, пысӑках мар регионта пурӑнакансене, ку вӑл питех пӑшӑрхантарсах каймасть те пулӗ. Анчах Мускаври тата ытти хулари аэропортсемпе усӑ куракансем кунта мелсӗррине асӑрхаҫҫех ӗнтӗ.
2021 ҫул тӗлне аэропорта юсаса ҫӗнетме палӑртаҫҫӗ. Юсав валли 550 миллион тенкӗ таран тухса каймалла. Кун пирки унӑн директорӗ Руслан Минаев Чӑваш Ен Элтеперне Михаил Игнатьева пӗлтернӗ.
Самолет кӗтекенсем валли зал иккӗмӗш хутра пулӗ. Пассажирсене регистрацилемелли зала йӗркене кӗртӗҫ. Багаж йышӑнса ӑна паракан уйрӑмсем те меллӗ пулӗҫ. Самолет вӗҫмелли уя та юсаса ҫӗнетме палӑртнӑ. Аэропорт ӳлӗмрен харӑсах икӗ рейс йышӑнайӗ.
Ӗнер Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Мускавра «Аргументы и факты» хаҫат редакцийӗн ӗҫченӗсемпе тӗл пулнӑ. Пирӗн регион ертӳҫипе «Аргументы и факты» акционерсен хупӑ обществин гендиректорӗ Руслан Новиков, унӑн пӗрремӗш ҫумӗ Марина Мишункина, влаҫ органӗсемпе ҫыхӑну тытакан канашҫи Николай Терещенко, кӑларӑмӑн тӗп редакторӗ Игорь Черняк, тӗп редакторӗн ҫумӗ Индира Кодзасова, политика пайӗн редакторӗ Виталий Цепляев, асӑннӑ пай корреспонденчӗ Екатерина Барова.
Республика Элтеперне редакци ҫурчӗ тӑрӑх кӑтартса ҫӳренӗ. «Аргументы и факты» хаҫат, сӑмах май, XVIII ӗмӗр вӗҫӗнче — XIX ӗмӗр пуҫламӑшӗнче тунӑ ҫуртра вырнаҫнӑ.
Чӑваш Енӗн Элтеперӗн Администрацийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, енсем Чӑваш Енпе килӗштерсе ӗҫлессине сӳтсе явнӑ.
Чӑваш Енӗн Раҫҫей Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчелӗхӗнче Чӑваш чӗлхи шкулӗ черетлӗ хутчен уҫӑлать. Вӑл кӑҫалхипе улттӑмӗш хут ӗҫлӗ.
Чӑваш чӗлхи шкулне Леонид Волков полпредра тӑрӑшнӑ чухне Чӑваш культурин Мускаври пӗрлӗхӗпе пӗр шухӑшлӑ пулса уҫнӑ. Чӑваш Енӗн официаллӑ порталӗнче сыхланса юлнӑ 2013 ҫулхи сӑнӳкерчӗксене тата хыпара тишкерсен курса Леонид Волков уҫни яр уҫҫӑн курӑнать.
Ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗнче те занятисем тӳлевсӗр пулӗҫ. Унта лекес тесен (495) 953-21-59 (полпредствӑн телефонӗ) е чӗлхене вӗрентекен Оксана Антонова патне 8-968-079-98-52 шӑнкӑравламалла, polprchuv@cap.ru электрон адреспа та ҫырса яма юрать.
Чӑваш чӗлхине шӑматкунсерен вӗрентӗҫ. Пӗрремӗш заняти раштав уйӑхӗн 1-мӗшӗнче иртӗ.
+18.3 °C