Чӑваш Енӗн промышленноҫӗнчи ертсе пыракан предприятийӗсенчен пӗри — Етӗрнери аш-какай комбиначӗ 30 ҫулхине уявланӑ.
Коллектива республикӑн Патшалӑх Канашӗн Председателӗн ҫумӗ Ольга Петрова (сӑнӳкерчӗкре) саламланӑ. Вӑл Леонид Черкесов спикерӑн саламне ҫитернӗ.
«Кашни ӗҫченӗн, рабочирен пуҫласа ертӳҫӗ таран, профессионализмӗ ӑнӑҫу тума май парать», — палӑртса хӑварнӑ саламра.
Коллектива ытти шайри тӳре-шара та саламланӑ.
Чӑваш Енре пысӑк этнографи экспедициӗ иртнӗ. Ӑна «Раҫҫей халӑхӗсен этнокультура пуянлӑхӗн объекчӗсене палӑртмалли фольклор экспедицийӗсен ярӑмӗ» проектпа килӗшӳллӗн йӗркеленӗ.
Пирӗн патра Раҫҫейӗн наукӑсен акадмийӗн Урал тӑрӑхӗнчи Гуманитари тӗпчевӗсен институчӗн директорӗ, РАН член-корреспонденчӗ, истори наукисен докторӗ Александр Черных ертсе пыракан ушкӑн республикӑри ултӑ округра: Хӗрлӗ Чутай, Сӗнтӗрвӑрри, Етӗрне, Куславкка, Комсомольски, Канаш — тӑрӑхӗсенче пулнӑ.
Ҫӗртме уйӑхӗн 6-мӗшӗнче Етӗрне хулинче аслашшӗпе (вырӑсла пӗлтернӗ хыпарта дед тенӗ. Тен, кукашшӗ-тӗр) мӑнукӗ шар курнӑ.
Вӗсем паян ирпе хулари Герцен урамӗпе машинӑпа пынӑ. Хайхисен «Лада Вести» ҫине «Ниссан» пырса кӗнӗ.
Малтанласа палӑртнӑ тӑрӑх, ют ҫӗршывра туса кӑларнӑ машинӑн рульне тытса пынӑ 19 ҫулти водитель тимсӗртерех пулнӑ. «Ладӑра» 63 ҫулти арҫынпа унӑн 5 ҫулти мӑнукӗ пулнӑ. Ача пӗчӗккисене лартса ҫуремелли ятарлӑ креслӑра ларса пынӑ, ҫавӑнпа вӑл шар курман.
Ют ҫӗршывра туса кӑларнӑ машина рулӗ умӗнчи ҫамрӑк урах пулнӑ.
Шыв кӗмелли сезон пуҫланчӗ кӑна – республикӑра пӗр ҫын путса вилнӗ. Ку инкек ҫӗртме уйӑхӗн 4-мӗшӗнче 16 сехетре Етерне хули патӗнче пулнӑ.
44 ҫулти арҫын, Стрелецки ялӗнче пурӑннӑскер, тусӗсемпе Сӑр юханшывӗ хӗрринче каннӑ. Хайхискер шыва кӗме шутланӑ. Вырӑнӗ ятарласа уйӑрни пулман. Ҫитменнине, хӑй те ӳсӗр пулнӑ. Унӑн виллине водолазсем ҫав каҫхине ҫыран хӗррине кӑларнӑ.
Палӑртмалла: ҫулталӑк пуҫланнӑранпа республикӑра шывра 3 ҫын вилнӗ, 1 ҫынна ҫӑлма май килнӗ.
Паянхи кун тӗлне пирӗн республикӑра Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫине хутшӑннӑ 65 ветеран пурӑнать. Вӗсенчен чи асли – Етӗрнери Иван Ермолаев. Иван Васильевич кӑҫал 105 ҫултарӗ.
Вӑрҫа хутшӑннисен арӑмӗсем республикӑра — 968-ӑн; 2,5 пине яхӑн тыл ӗҫченӗ, концлагерсенче ачалла пулнӑ 26 ҫын, блокадӑри Ленинградра пурӑннисем 24-ӑн.
Хальхи вӑхӑтра хулари тӳре-шара вӑрҫӑ ветеранӗсене киле ҫитсе саламлать. Паян ӗҫ тата социаллӑ хӳтлӗх министрӗ Алена Елизарова тата Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен комплекслӑ центрӑн пуҫлӑхӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Аркадий Скворцов Агриппина Янукович патӗнче пулнӑ.
Ҫу уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, каҫхине, Вӑрнар тӑрӑхӗнче «Форд Мондео» автомобиль рулӗ умӗнче ӳс водитель ларса пыни пирки йӗрке хуралҫисене систерекен пулнӑ.
Асӑннӑ хыпара тӗрӗслеме 22 сехет те 10 минутра «Никольски-Етӗрне-Нурӑс» ҫул ҫине патшалӑхӑн ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхӗн Вӑрнарти пайӗн ӗҫченӗсем тухнӑ. Вӗсем машинӑна чарӑнма ыйтнине водитель пӑхӑнман. Хирӗҫ килекен ҫулпа пынӑ май йӗрке хуралҫисен машини ҫине пырса кӗнӗ. Ҫав самантра машинӑра йӗрке хуралҫи те пулнӑ.
Инкек хыҫҫӑн шалти ӗҫсен пайӗн виҫӗ ӗҫченне больницӑна илсе кайнӑ, вӗсенчен пӗрне кайран киле янӑ, иккӗшне больницӑна вырттарнӑ.
«Форд Мондео» автомобиль рулӗ умӗнче Патӑрьелте пурӑнакан, ниҫта та ӗҫлемен 43 ҫулти арҫын пулнӑ.
Ака уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Етӗрнере икӗ хутлӑ ҫурт ҫунса кайнӑ. Вӑл – историпе культура еткерлӗхӗ. Унта чӑваш чӗлхине тӗпченӗ Николай Ашмарин ҫуралнӑ, ачалӑхӗ унта иртнӗ.
ЧР Культура министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, историпе культура еткерлӗхӗн докуменчӗсем унта упранман. 2021 ҫулта ЧР Элтеперӗ Олег Николаев ҫак ҫуртра музей уҫассине пӗлтернӗ. Реставраци тумашкӑн документсене хатӗрленӗ. Халӗ вара, пушара пула, ҫакна ҫӗнӗрен пӑхса тухма тивӗ. ЧР Культура министерствин тата Культура еткерлӗхне упракан патшалӑх центрӗн ӗҫченӗсем пушар мӗн чухлӗ тӑкак кӳнине шутлама вырӑна тухӗҫ.
Палӑртмалла: ҫурт 1870 ҫулта тунӑскер пулнӑ.
Ӗнер, нарӑсӑн 9-мӗшӗнче, эфира тухнӑ «Асамлӑх уйӗ» кӑларӑма пирӗн ентеш хутшӑннӑ. Етӗрнери Зоя Павлова иккӗмӗш тапхӑрта пулнӑ.
Пирӗн ентеш Леонид Якубович Чӑваш Енри Етӗрнере темиҫе хут та пулнине асӑннӑ. Пӗрремӗшӗнче - самолет вырнаҫтарнӑ чухне, иккӗмӗшӗнче - ун патне чечек хунӑ чухне, виҫҫӗмӗшӗнче - улмуҫҫи лартнӑ чухне. Эфирта Зоя Павлова амӑшне, тӑванӗсене чӑвашла салам сӑмахӗ каланӑ.
Анчах пирӗн ентеш финала тухайман.
Нумаях пулмасть Етӗрнере ӳсӗр арҫын капӑр чӑрӑш ҫине хӑпарса кайнӑ та ӑна сиенлетнӗ.
Ҫак ӗҫе тунӑ 29 ҫулти арҫынна полицейскисем тата Росгварди ӗҫченӗсем тытса чарнӑ. Вӑл хулари тӗп чӑрӑша сиенлетсе хула администрацине 50 пин тенкӗлӗх тӑкак кӳнӗ.
Андрей Эдуардович /арҫын хӑйӗнпе ҫапла паллаштарнӑ/ каҫару ыйтнине видео ӳкернӗ. «Эпӗ айӑплӑ. Питӗ япӑх хӑтлантӑм. Каҫарӑр мана тархасшӑн», - тенӗ вӑл.
Етӗрне хулинче ӳсӗр ҫамрӑксем ёлка ҫине хӑпарса кайнӑ. Унта вӗсем гирляндӑна ватса пӑрахнӑ.
Пӑтӑрмах раштав уйӑхӗн 30-мӗшӗнче «Кивӗ хула» паркра пулса иртнӗ. Кун пирки Етӗрне мунициапллӑ округӗн пуҫлӑхӗ Станислав Трофимов пӗлтернӗ.
Пуҫтахланнӑ ӳсӗр ҫамрӑксене халӗ явап тыттарасшӑн. Ушкӑнри пӗр ҫамрӑк капӑрлатнӑ ёлка тӑррине хӑпарса кайнӑ, ун ҫинчи ҫӑлтӑра ватма хӑтланнӑ. Хӑпарса кайнӑ чухне гирляндӑна ватнӑ.
-2.7 °C