Шупашкар хулинчи хула строительствин тата хуҫалӑхӗн техникумӗн директорӗ пулса ӗҫленӗ ҫыннӑн пӑтӑрмаха ҫакланнине Чӑваш халӑх сайчӗ унччен пӗлтернӗччӗ-ха.
Аса илтерер: пуҫлӑхра ӗҫленипе пӗрлех вӑл Шупашкар хулин депутачӗ те пулнӑ.
Экс-пуҫлӑх ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курнине тӗпчевҫӗсем 18 тӗслӗх тупса палӑртнӑ, кивҫен илнине — 6 тӗслӗх, укҫапа усӑ курнӑ тата салатса пӗтернине — 5 тӗслӗх, унсӑр пуҫне саккуна пӑсса тунӑ укҫапа усӑ курнине шута илнӗ.
Техникума юсанӑ чух экс-директор предприятие самай шар кӑтартнӑ. Вӗренӳ учрежденийӗ шучӗпе 2018-2019 ҫулсенче Словение, Германие кайма турист путевкисем, Чӑваш Енри санаторисенче канма путевкӑсем туяннӑ. Арӑмӗ карас телефонӗпе калаҫнин тӑкакне те техникум шучӗпе саплаштарнӑ.
Чӑваш Енри аграрирсем хӑйсем туса илекен хура тула Бельгие ӑсатаҫҫӗ. Кун пирки республикӑн Ял хуҫалӑх министерстви пӗлтерет.
Асӑннӑ культурӑна Бельгие пирӗн тӑрӑхран раштав уйӑхӗнче сутма тытӑннӑ. Ҫак кунсенче унта 380 тонна ӑсатнӑ. Пӗтӗмпе 700 тонна сутмалла. Хуратула маларах Польшӑпа Германие ӑсатнӑ.
Раҫҫейӗн Ял хуҫалӑх министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, раштав уйӑхӗн 13-мӗшӗ тӗлне Чӑваш Енри аграрисем 33,1 миллион долларлӑх (пӗлтӗрхи ҫав тапхӑртинчен 25,7 процент нумайрах) продукци экспорта янӑ. Ку вӑл — Европа Союзне кӗрекен ҫӗршывсене шута илмесӗр.
Германин тӗп хулинче, Берлинта, Шупашкарти кӑвакалсене кӑтартнӑ. Кун пирки Виктор Чугаров Фейсбукра пӗлтернӗ.
Чӑваш Енри фотограф сӑнланӑ кайӑксене Берлинта кӑна мар, Мюнхен хулинче те кӑтартнӑ.
Асӑннӑ ҫӗршыври ҫав хвласенчи метросенче «Foto des Tages» (Пӗр кунти сӑнӳкерчӗк) ярӑмпа тӗрлӗ илемпе паллаштараҫҫӗ. Шупашкар кӳлмекӗнчи кӑвакалсене нимӗҫсем ӗнер, раштавӑн 20-мӗшӗнче, пӑхса киленме пултарнӑ.
Аса илтерер: Виктор Чугаров режиссер-документалист тӗрлӗ ҫӗршывра, ҫав шутра Германире те, пулса «Чӑваш чӗлхи» фильм ӳкернӗччӗ.
Тухӑҫ Германири Дессау-Рослау (Саксони-Анхальт, Берлинпа Лейпциг хушшинче вырнаҫнӑ) хула влаҫӗсем СССР президенчӗн Михаил Горбачевӑн тулли кӳлепеллӗ палӑкне уҫнӑ. ТАСС пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑна ГДРпа ФРГ пӗрлешнӗренпе 30 ҫул ҫитнӗ ятпа вырнаҫтарнӑ — ҫак пулӑмра Горбачевӑн тӳпи пысӑк.
Дессау обер-бургомистрӗ Петер Курас палӑка уҫнӑ май, ӑна «хӑйӗн ӗҫӗ-хӗлӗнче ҫӗнетӳпе уҫҫӑнлӑх валли майсем тунӑ, вӗсене пулах 1989 ҫулта мирлӗ пӑлхавӑр ирттерме, 1990 ҫулта Германи халӑхне пӗрлештерме май туса панӑ политика асра тытса» хатӗрлени пирки каланӑ.
Паянтан пуҫласа палӑк ратуша тӳремӗнче тӑрать. Монумента Бернд Гебель кӳлепеҫӗ ӑсталанӑ, укҫи-тенкине хула ҫыннисем пухнӑ. Унччен Германире СССР пӗрремӗш президенчӗн бюстне вырнаҫтарнӑ. Ӑна Берлинра «пӗрлешӗвӗн ашшӗсемпе», Джордж Буш-Аслипе Гельмут Коль бюсчӗсемпе, юнашар лартнӑ.
Дессау-Рослура Горбачев пӗрре те пулман, анчах та ҫакӑ хула пуҫлӑхӗ пулнӑ Ханс-Георг Оттохшӑн шухӑша пурнӑҫлама чӑрмантарман. «Унсӑр мирлӗ революци те Германи пӗрлешесси те пулмӗччӗ», — тенӗ экс-бургомистр.
Чикӗ леш енне агропромышленность продукцине ӑсатассипе иртнӗ эрнере пирӗн республика ҫӗршывра та палӑрнӑ. Ҫӑнӑхран хатӗрленӗ кондитер изделийӗн тата ҫу культурисен экспорт калӑпӑшӗпе Чӑваш Ен Раҫҫейри регионсем хушшинче тӑваттӑмӗш вырӑн йышӑннӑ; чӑх ашӗпе – 11-мӗш; шӑккӑлатпа – 13-мӗш.
Ҫурла уйӑхӗн 30-мӗшӗ тӗлне пирӗн тӑрӑхри аграрисем 17,4 АПШ долларӗллӗх продукци ӑсатнӑ, ку вӑл пӗлтӗрхи ҫав вӑхӑтринчен 26 процент нумайрах. Ҫӑнӑхран хатӗрленӗ кондитер изделийӗсен калӑпӑшӗ 48 процент ӳснӗ. Асӑннӑ продукци Чӑваш Енрен Китая, Грузие, Казахстана, Украинӑна, Японие, Азербайджана тата ытти хӑш-пӗр ҫӗршыва ӑсанать. Сӗт-ҫу тата аш-пӑш продукцине, тӗпрен илсен, Китай туянать. Ҫу культурисем Германие, Бельгие, Польшӑна, Румыние каяҫҫӗ.
Чӑваш Енри «Энергия» предприяти туса кӑларакан ӗҫ перчеткисем Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсене ӑсаннӑ. Пӗрремӗш партие тӗрӗслемелле мелпе унта тиесе те янӑ ӗнтӗ.
Ҫуркунне Чӑваш Енри пӗчӗк предприятипе Нью-Йоркри тавар туянакан ҫыхӑннӑ. Унпа экспорт контрактне алӑ пуснӑ. Ҫывӑх вӑхӑтра тата тепӗр парти АПШна ӑсанмалла.
«Энергия» тулли мар яваплӑ общество трикотаж перчеткене Калининградран пуҫласа Кӑнтӑр Сахалинск таран сутать. Шупашкар районӗнче вырнаҫнӑскерте 50 ытларах рабочи ӗҫлет. Икӗ производство цехӗнче уйӑхра 1 миллион та 200 пин мӑшӑр перчетке кӑлараҫҫӗ.
Чӑваш перчеткисем Казахстана, Беларуҫе, Армение, Кӑркӑстана, Нидерланда, Германие ӑсанаҫҫӗ. Итали, Франци тата Великобритани ҫӗршывӗсемпе те ӗҫлӗ ҫыхӑнӑва йӗркелесшӗн.
Ҫу уйӑхӗн 8-мӗшӗнче, эрнекун, Мускаври «Шереметьево» аэропортӗнче Ливантан килекен Раҫҫей турисчӗсемлӗ самолет анса ларнӑ. «Бейрут-Мускав» рейспа 1 аслӑ ҫын тата 3 ача таврӑннӑ.
Пирӗн ентешсене Мускав облаҫӗнчи «Руза» санаторие карантина вӑхӑтлӑха вырнаҫтарнӑ. Каярах вӗсене Муркаш районӗнчи «Лесная сказка» (чӑв. Вӑрман юмахӗ) санаторие куҫарӗҫ. Аса илтерер: унта обсерватори йӗркеленӗ.
Чикӗ леш енче хальлӗхе Чӑваш Енри 240 ҫын, ҫав шутра 27 ача, тӑрса юлнӑ. Вӗсенчен чылайӑшӗ — Таиландра, Индире, АПШра.
Ака уйӑхӗн 10-мӗшӗ хыҫҫӑн ют ҫӗршыври 51 туриста хамӑр тӑрӑха илсе килнӗ: Индирен — 16 ҫынна, Таиландран — 10, Узбекистанран — 5, Индонезирен, Турцирен, Ливантан — 4-шар, Германирен — 3, Грецирен, Испанирен, Кипртан, Латвинчен, АПШран — 1-ер.
Ку хыпара илтсен «Мускавра ҫӳҫ касма хушсан Чӑвашра пуҫ каҫаҫҫӗ», — тени аса килчӗ. Коронавируспа минренӗ ҫынсенчен хӑшӗсем тимлесех тӑшман шыранӑн туйӑнать. Ҫак кунсенче чикӗ леш енче пулнисем ун пеккисемшӗн шӑл ҫемми пулса тӑраҫҫӗ. Вӗсене ӳпкелеҫҫӗ, вӗсенчен шикленеҫҫӗ, вӗсене тӑшман вырӑнне хураҫҫӗ.
Тӗнче тетелӗнче ҫак кунсенче Федерацин травматологи, ортопеди тата эндопротезировани центрӗн тӗп врачне Николай Николаева сӳтсе явма тытӑннӑ. Ӗҫпе вӑл Германире пулнӑ, унтан таврӑнсан Шупашкарти ветерана саламлама кайнӑ.
Николай Станиславовича мӗншӗн килте лармасть тесе тапӑннӑ. Вӑл «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин пайташӗ, Чӑваш Ен Патшалӑх Канашӗн депутачӗ пулнӑран ҫавӑн пек хӑтланать-и тесе ҫырнӑ.
Чӑваш Енӗн сывлӑх сыхлав министрӗ Владимир Степанов пӗлтернӗ тӑрӑх, Германирен килсен Николай Николаев анализ панӑ. Германире тата Мускавра унӑн температурине виҫнӗ. Тест вӑл чирлӗ маррине кӑтартнӑ. Халӗ Николай Станиславович больничнӑй илнӗ, килте ларать. Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗн пуҫлӑхӗ Надежда Луговская та Николай Станиславович регламента пӑсманнине ҫирӗплетет.
Шупашкар хулин депутатсен пухӑвӗн депутачӗ, Шупашкарти хула строительствипе хуҫалӑх техникумӗн директорӗ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнине Чӑваш халӑх сайчӗ унччен пӗлтернӗччӗ-ха. Халӗ ун тӗлӗшпе тата ҫӗнӗ пуҫиле ӗҫсем тупӑннӑ.
Техникум директорӗ арӑмӗпе Словенире учреждени шучӗпе каннине хыпарланӑччӗ-ха. Анчах ҫемье унта кӑна мар, Германие те кайнӑ иккен, хамӑр тӑрӑхри санаторире те сывлӑхне ҫирӗплетнӗ. Директорпа арӑмӗ каннишӗн кӑна техникум 640 пин тенкӗлӗх тӑкак курнӑ.
Унсӑр пуҫне техникумра студентсене производство практики тесе ӗҫлеттернӗ. Хут ҫинче вара усламҫӑ юсав ирттернӗ пек ӑна укҫа куҫаранҫи тунӑ. Ытти кӑлтӑк та тӗпчев вӑхӑтӗнче ҫиеле тухнӑ. Халӗ пуҫиле ӗҫсене малалла тӗпчеҫҫӗ.
Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче Германири шкул ачисене актер ӑсталӑхне вӗрентнӗ. Кӗске курса Мускари Владимир Беляйкин режиссер ирттернӗ. Владимир Беляйкин Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче пластикӑллӑ икӗ спектакль лартнӑ.
Германи ачисем Шупашкарти 41-мӗш вӑтам шкулта вӗреннӗ хыҫҫӑн тӑван ҫӗршывне таврӑннӑ ентешӗ Чӑваш Ен тӗп хули ҫинчен илӗртӳллӗ каласа кӑтартнине ытарайман — килсе курма шухӑшланӑ. Хӑйсене вырӑс чӗлхи вӗрентекен Светлана Тикуновӑпа пирӗн ҫӗршыв историйӗпе йӑли-йӗркине тишкернӗ, илемлӗ литература вуланӑ. Унтан пирӗн тӑрӑха ик эрнене килнӗ. Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче Николай Гоголӗн повеҫӗ тӑрӑх лартнӑ «Шинель» спектакле курас, унӑн режиссерӗпе Владимир Беляйкинпа паллашас килнӗ вӗсен. Шупашкара киличчен ачасем, сӑмах май, асӑннӑ повеҫе вуланӑ. Тӗлпулу ӑсталӑх сехетне ҫаврӑннӑ.
-2.7 °C