Йӗпреҫри депутатсен ларӑвӗнче

Ӗнер Йӗпреҫ район депутачӗсем черетсӗр ларӑва пуҫтарӑннӑ. Унта депутатсемсӗр пуҫне район администрацийӗн пайӗсен тата ял тӑрӑхӗсен пуҫлӑхӗсем, федераци органӗсен подразделенийӗсен ертӳҫисем, тӗрлӗ харпӑрлӑх хурмиллӗ предприяти-организацисене ертсе пыракансем, ял хуҫалӑх ертӳҫисем, шкул директорӗсем, прокуратура ӗҫченӗсем пухӑннӑ.

Ларура Йӗпреҫ район Уставне улшӑну кӗртессине сӳтсе явнӑ. Унта хӑш-пӗр пунктсене хушнӑ, хӑшӗсем вӑйне ҫухатнӑ тесе йышӑннӑ. Район пуҫлӑхӗн полномочийӗ хӑҫан тухассине те палӑртса хӑварнӑ. Ют ҫӗршывра укҫа упрасан та район пуҫлӑхӗн тилхепине ҫухатӑн. Маларах ун пек саккуна ҫӗршыв шайӗнче йышӑннӑ май хӑш-пӗр ҫӗрте вырӑнти саккун акчӗсене улшӑнусем кӗртме ӗлкӗрнӗччӗ-ха, халӗ йӗпреҫсен те Уставӗ федераци саккунӗпе килӗшсе тӑрать.

Районӑн муниципалитет шайӗнчи право акчӗсем вырӑнти хаҫатсенчен пӗринче пичетленнӗ хыҫҫӑн тин вӑя кӗрӗҫ. Кун пирки те ларура палӑртса хӑварнӑ.

Сӑнсем (16)

Республикӑра апат-ҫимӗҫ хакӗ сасартӑк хакланнишӗн хӑш-пӗр ертӳҫӗсем ӗҫ вырӑнӗсӗр юлма пултараҫҫӗ. Ҫакӑн пек асӑрхаттарнӑ республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев республика правительствин паянхи ларӑвӗнче. Унта пурӑнма кирлӗ чи пӗчӗк виҫе епле пулмаллине сӳтсе явнӑ.

Кӑҫалхи иккӗмӗш кварталта асӑннӑ виҫе пӗрремӗш кварталтинчен 7,7 процент хӑпарса 6968 тенкӗпе танлашнӑ. Вӑй питтисен вӑл — 7402 тенкӗ, пенсионерсен — 5689 тенкӗ, ачасен — 6980 тенкӗ.

Республикӑн Сывлӑх сыхлав тата социаллӑ аталну министерстви апат-ҫимӗҫ туянса тӑкакланнин виҫи 213 тенкӗ ӳснӗ имӗш. Ҫӗрулми хакӗ, сӑмахран, 6 тенкӗ те 33 пус хакланнӑ, ҫавна пула тӑкакасем 40 тенкӗ те 55 пуса ҫити хӑпарнӑ пулать. Пахчаҫимӗҫ тӑкакӗ 83 тенкӗ те 17 пус хӑпарнӑ, аш-какай илме 56 тенкӗ те 52 тенкӗ ытларах кӑларса хума тивет иккен, улма-ҫырла валли — 15 тенке яхӑн, сӗт-турӑхшӑн — 10 тенкӗ те 52 пус. Ҫӑмарта, пулӑ, тип ҫу кӑштах йӳнелнине кура вӗсене туянса тӑкакланнин виҫи 11 тенкӗ те 8 пуслӑх сахалланнӑ пулать.

Канцеляри, медицина таварӗ, строительство материалӗ хакланнине пула апат-ҫимӗҫ мар хаксемшӗн те ытларах кӑларса хума тивет.

Малалла...

Ҫурлан 10–20-мӗшӗсенче Крым федераци округӗнче (Севастополь хули, Кача поселокӗ) пӗтӗм тӗнчери ҫамрӑксен «Таврида — 2014» слечӗ иртет. Унӑн йӗркелӳҫи — «Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗ», ҫамрӑксен ӗҫӗсемпе ӗҫлекен федераци агентстви, «Раҫҫей тӗрекӗ» общество организацийӗ.

Слета Чӑваш Енри делегаци те хутшӑнать. 7 ҫамрӑк И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУ, И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУ, Шупашкарти коопераци институчӗн чысне хӳтӗлӗҫ. Слет «Услам тӑвасси», «Медиа», «Ҫамрӑксен общество юхӑмӗ», «Ҫамрӑксен хӑйтытӑмлӑхӗ», «Патриотлӑх юхӑмӗ», «Пӗтӗм тӗнчипе килӗштерсе ӗҫлесси» енсемпе иртӗ.

Яш-хӗр экспертсене хӑйсен проекчӗсемпе паллаштарӗ. Канашлури кашни кун пӗр-пӗр темӑпа, Раҫҫей историйӗпе ҫыхӑннӑскерпе, иртӗ. Пушӑ вӑхӑтра та тунсӑхлама май пулмӗ. Слета паллӑ артистсем килӗҫ. Унтах «вырӑс хули» истори реконструкцийе ӗҫлӗ. Канашлӑва килнисем тӗрлӗ ӑсталӑх класӗсене хутшӑнма пултарӗҫ.

Асаилтеретпӗр, Крым Раҫҫее кӑҫал пуш уйӑхӗн 16-мӗшӗнче иртнӗ референдум хыҫҫӑн куҫрӗ. Ун пӗтӗмлетӗвӗпе пӗр 20 яхӑн патшалӑх кӑна килӗшнӗ, ыттисем йышӑнман. Крым Раҫҫейӗн пулнине кӑтартса парас тесе влаҫрисем халь ҫанӑ тавӑрса ӗҫлеҫҫӗ — ҫав шутра тӗрлӗ мероприятисем те ирттереҫҫӗ.

Малалла...

Николай Фёдоров

Ӗнер Раҫҫей правительстви хӑйне хирӗҫ санкцисем тӑратнӑ патшалӑхсенчен ытларахӑшне хирӗҫ хурав хатӗрленӗ — хӑш-пӗр апат-ҫимӗҫе вӗсенчен кӳрсе килме чарнӑ. Вӗсен шутне ӗне ашӗпе сысна ашӗ, тӗрлӗ ҫимӗҫсем, чӑх ашӗ, чӑкӑт, сӗтрен хатӗрлекеннисем кӗнӗ. Ҫӑк апат-ҫимӗҫе Европа пӗрлӗхне кӗрекен патшалӑхсенчен, АПШ-ран, Австралирен, Канадӑран тата Норвегинчен кӳрме чарнӑ.

Ӗнерех ҫак ыйту тавра ял хуҫалӑх министрӗ Николай Фёдоров журналистсемпе кӗске калаҫу ирттернӗ. «Паян пӗлтернӗ йышӑнусем ни вӑтам вӑхӑт тӑршшӗнче, ни малашнехинче инфляци ҫине япӑх витӗм кӳрессине курмастпӑр», — тенӗ вӑл. Ҫавах та ҫывӑх вӑхӑтра кӗске хушӑра хаксем хӑпарма пултарӗҫ имӗш — ку яланхилле кӑмӑл-туйӑмпа тата психологипе кӑна ҫыхӑннӑ. Хаксем инфляцие хӑпартса ярассине Раҫҫей ял хуҫалӑх министрӗ курмасть.

Николай Васильевич шухӑшӗпе ку йышӑнусем федерацири ял хуҫалӑха пулӑшӗҫ кӑна — ҫулталӑк ҫурӑ хушшинче 281 миллиард тенкӗ ытларах апат-ҫимӗҫ туса илме пултарӗҫ.

Хӑш-пӗр эксперт шухӑшӗпе вара ӗнерхи йышӑнусем хаксене кӑна хӑпартма пултарӗҫ. Апат-ҫимӗҫ туса илесси вӗсен шучӗпе ҫавах ӳсмӗ — калӑпӑша ӳстерес тесен ял хуҫалӑхне нумай укҫа-тенкӗ хывмалла.

Малалла...

Михаил Марискин

Ҫак кунсенче Улатӑр хула администрацийӗн пуҫлӑхне Михаил Марискина тытса чарнӑччӗ — вӑл ӗҫ вырӑнӗпе ытлашши усӑ курнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. 58 ҫулхи чиновник патшалӑх тата муниципалитет пурлӑхӗпе усӑ курса хӑйне валли ырлӑх тупнӑ имӗш. Ӗнер Михаил Марискина килтен тухмалла мар хупса хунӑ — хӑйӗн хваттерӗнчен вӑл следстви тӗлӗшӗпе кӑна тухайрать.

Тӗпчевҫӗсен шучӗпе 2011 ҫулта Михаил Марискин патшалӑх пурлӑхӗн 3 ҫӗр лаптӑкне (3 пин тӑваткал метр ытла) аукцион тавраш ирттермесӗр хӑйӗн пӗлӗшӗсене тара панӑ пулать. Хакӗ те ытла пӗчӗк пулнӑ — пурӗ те 14–30 тенкӗ ҫеҫ. Ку вӑл ытти чухнехинчен 1–2,5 пин хут пӗчӗкрех имӗш. Унсӑр пуҫне тара илекенсене каярахпа ҫӗре туянма та майсем туса панӑ.

Ҫавӑн пекех тепӗр ӗҫре ӑна пула 500 пинлӗ аренда укҫи хыснана лекмен пулать. Пӗтӗмӗшле вара Улатӑр хула администрацийӗн пуҫлӑхне хыснана 3,5 миллион тенкӗ тӑкак кӳнишӗн айӑплаҫҫӗ.

Михаил Марискин Улатӑр администрацийӗнче 1992 ҫултанпа ӗҫлет, 2005 ҫултанпа — администраци ертӳҫи. 2013 ҫулхи кӑтартусене пӑхсан хула мэрийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх промышленноҫ ҫаврӑнӑшӗ 21,6% ӳснӗ, хулана 1 миллиард тенкӗ ытла укҫа-тенкӗ хывтарма пултарнӑ, суту-илӳ 17,3% ӳснӗ, ӗҫ укҫи 18,6% хӑпарнӑ, тӗрлӗ шайри хыснана 7,2% ытларах налук пухнӑ.

Малалла...

Ҫак кунсенче «Сӗтев» хаҫачӗ тата унӑн тӗп редакторӗ Эдуард Мочалов тӗлӗшӗпе тепӗр пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ — тӗпчевҫӗсем редакцине тата журналистсем патне ҫитсе шырав ирттернӗ.

Владимир Кожевников ҫапларах каласа панӑ: «Ман килте шырав ирттерчӗҫ, пӗтӗмпех ухтарчӗҫ. Экстремисла материалсем шырарӗҫ. Хытӑ диск, темиҫе диск, архиври хаҫат кӑларӑмӗсене илсе кайрӗҫ». Унсӑр пуҫне редакцире техника таврашне тата хаҫат тиражне илсе кайнӑ.

Пуҫиле ӗҫе Етӗрнери районсен следстви пайӗ пуҫарнӑ. Хальхинче йӗрке хуралҫисене 2013 ҫулхи кӑрлачӑн 24-мӗшӗнче пичетленсе тухнӑ «Мы татары, а не русские» (чӑв. Эпир вырӑссем мар, тутарсем) статья кӑсӑклантарать иккен. Статья авторӗ — Фаузия Байрамова ҫыравҫӑ. Вӑл опозицилле «Иттифак» партине ертсе пырать, ҫавӑн пекех тутар наци юхӑмӗн паллӑ ҫыннисенчен пӗри.

Ҫӗркаҫ Ростов облаҫӗнчен Чӑваш Ене Украинӑри 28 таркай ҫемье килсе ҫитнӗ. Йышри 71 ҫын хушшинче 33-ӗшӗ — ачасем, 5-ӗшӗ — тивӗҫлӗ канурисем. Вӗсене «Контур» акцонерсен уҫӑ обществин территорийӗнче вырнаҫнӑ вӑхӑтлӑх пурӑнмалли майсем туса панӑ. Унта пурӑнма, вӗри апатланма, ҫӑвӑнма условисем туса панӑ.

Таркӑнсемпе психологсем ӗҫлеҫҫӗ. Социаллӑ ӗҫченсемпе общество организацисем гуманитари пулӑшӑвӗ валли заявкӑсем пухаҫҫӗ. Миграци тытӑмӗн ӗҫченӗсем те унтах ӗҫлеҫҫӗ, мӗнпур хутсене вӗсем вырӑнтах хатӗрлеме пулӑшма хатӗр.

Паян Украина ҫыннисемпе Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫин ҫумӗ — сывлӑх сыхлав министрӗ Алла Самойлова тӗл пулнӑ, ирӗксӗр тарса килнисемшӗн май килнине йӑлт тума шантарнӑ.

Украинӑн хӗвелтухӑҫ пайӗнче лару-тӑру халь те лӑпланмасть-ха. Самолётсем персе анаҫҫӗ, салтаксем вилеҫҫӗ, хӗҫ-пӑшаллӑ ҫынсем тӑракан вырӑнсене аркатаҫҫӗ.

Сӑнсем (16)

Мария Грачева сӑнӳкерчӗкӗ

ЧР Сывлӑх министерстви Украинӑран тарса килнисене пулӑшмашкӑн хатӗр ҫынсенчен заявкӑсем малалла йышӑнать. Ведомство сайтӗнче ҫырнӑ тӑрӑх, хальлӗхе 62-ӗн таркӑнсене Украинӑри лару-тӑру лайӑхланиччен йышӑнма хатӗррине пӗлтернӗ.

ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерствине пӑхӑнакан ведомствӑсем – сывлӑха ҫирӗплетмелли тата кану организацийӗсем - шкула ҫӳремен 50 яхӑн ачана йышӑнма пултарӗҫ. Халӑха социаллӑ пулӑшу паракан центрсем пӗччен юлнӑ ватӑ е сусӑр 30 яхӑн ҫынна вӑхӑтлӑх хӳтлӗх пама пултараҫҫӗ. Социаллӑ реабилитаци центрӗсем 66 ҫынна йышӑнма хатӗр.

ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерствин пресс-центрӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, акан 1-мӗшӗнчен пуҫласа ҫӗртмен 27-мӗшӗччен Украинӑран килнӗ 36 ҫемье (пӗтӗмпе 55 ҫын, вӗсенчен 13-шӗ - ачасем) вӑхӑтлӑх пурӑнмалли ҫурт ыйтнӑ.

Михаил Игнатьевпа Александр Проханов

Ӗнер Чӑваш Ени Элтеперӗ Михаил Игнатьев Александр Проханов публицистпа, ҫыравҫӑпа тата общество ӗҫченӗпе тӗл пулнӑ. Ҫӗршыв шайӗнчи ятлӑ ҫынпа курнӑҫма ытти тӳре-шарана та йыхравланӑ. Тӗл пулӑва Элтепер Администрацийӗн Ертӳҫи Александр Иванов, культура министрӗ Вадим Ефимов хутшӑннӑ. Кунсӑр пуҫне политиксем те — «Родина» Пӗтӗм Раҫҫейри партин Политика канашӗн Президиумӗн Бюровӗн пайташӗ Алексей Рылевв, асӑннӑ партин регионти уйрӑмӗн канашӗн ертӳҫи Владимир Михайлов — пулнӑ.

Чӑваш Ен Элтеперӗн пресс-служби хыпарланӑ тӑрӑх, республика ертӳҫи Проханова Чӑваш Ен нумай нациллӗ регион пулнине пӗлтернӗ май патшалӑх шайӗнче хӑй вӑл халӑхсен лӑпкӑлӑхне упраса хӑварассишӗн тӑрӑшнине пӗлтернӗ. Проханов вара Шупашкара Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче эвакуаципе килни пирки асаилӗве упраса хӑварнине палӑртнӑ. Унсӑр пуҫне вӑл хӑй ертсе пыракан Изборск клубӗн республикӑри уйрӑмне йӗркелеме сӗннӗ.

Изборск клубӗ пирки каласан, ӑна 2012 ҫулта Изборск хула уявне палӑртнӑ чух йӗркеленӗ. Унӑн пайташӗсем — вӑтӑра яхӑн ҫын. Ҫавсен йышӗнче — Максим Шевченко.

Малалла...

Украинӑран таракансем

Комсомольски районӗнчи Кӗҫӗн Каҫалта пурӑнакан Зоя Николаевнӑпа Павел Григорьевич Маринсем патне иртнӗ уйӑхӑн 10-мӗшӗнче Новоазовск хулинчен тӑванӗ, Екатерина Куциных, пӗчӗк ывӑлӗпе килнӗ. Чӑваш Ене хӑнана мар, хỹтлӗх шыраса ҫитнӗ вӗсем тесе хыпралать асӑнна район администрацийӗ.

— Ачашӑн питӗ чун хӑрать, автомат сассине илтсессӗнех чӗре ҫурӑлатех пулӗ тетӗп, — илтӗннӗ пӗррехинче телефонран. Калаҫаканӗ Павел Григорьевичпа пӗр тӑванӗн хӗрӗ Катя пулнӑ. «Нимӗн шутламасӑр хамӑр пата пурӑнма чӗнтӗм», — каласа панӑ кил хуҫи хӗрарӑмӗ. Ҫапла вара Маринсен ҫемйинче йыш хушӑнать, халӗ вӗсем иккӗн мар, тӑваттӑн пурӑнаҫҫӗ.

Вӑхӑтӗнче Марин-кӗҫӗнни Тӗмен облаҫӗнче пурӑннӑ, Катя та унтах кун ҫути курнӑ. Шӑпа пỹрнипе ҫемье Украина тӑрӑхӗнче тӗпленет.

— Ҫирӗм ҫул ытла пурӑнтӑмӑр эпир Украинӑра. Катьӑн ашшӗ Николай Григорьевич стройка енӗпе ӗҫленӗ, хӑй вӑл инженер-строитель пулас ӗмӗтпе Донецк хулине ҫул тытать. Вӗреннӗ чухне Володя ятлӑ йӗкӗтпе пӗрлешсе ҫемье чӑмӑртаҫҫӗ. Хаяр самана пуҫланиччен Екатерина Николаевна Донбасс хулинчи пӗр предприятире юратнӑ ӗҫре тӑрӑшнӑ, савнӑ мӑшӑрӗ те юнашарах пулнӑ.

Малалла...