Чӑваш кӗнеке издательствинче нумаях пулмасть Юрий Сементерӗн ҫӗнӗ кӗнеки пичетленсе тухнӑ.

«Параппанлӑ Митраппан» кӑларӑма сӑвӑсем кӗнӗ. Кӗнекене 1 пин тиражпа кун ҫути кӑтартнӑ. Ҫӗнӗ кӑларӑмӑн редакторӗ – Ольга Иванова, художникӗ – Екатерина Васильева.

«Параппанлӑ Митраппан» кӗнекене кӗҫӗн ҫулсенчи шкул ачисем юратса вуласса шанаҫҫӗ. Асӑннӑ ӗҫ ача-пӑчапа ҫамрӑксем валли ҫырнӑ ал ҫырусен 2020 ҫулхи республикӑри конкурсӗнче ҫӗнтернӗ май ӑна хысна шучӗпе пичетленӗ.

Чӑваш халӑх поэчӗ Юрий Сементер ача-пӑча валли сахал мар кӗнеке кӑларнӑ. Вӗсене Шупашкарта та пичетленӗ, Мускавра та. Поэт Шупашкарти Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ вулавӑшпа туслӑ ҫыхӑну тытать, шкул ҫулне ҫитмен шӑпӑрлансемпе тата шкул ачисемпе тӑтӑшах тӗлпулусем ирттерет.

Ҫӗпӗр тӑрӑхӗнче туристсене чӑваш апат-ҫимӗҫӗпе сӑйлӗҫ. Иркутск облаҫӗнчи Залари районӗнче чӑваш наци кухнин гастрономи туризмне ӗҫлеттерсе ярӗҫ. Кун пирки асӑннӑ тӑрӑхри чӑваш хастарӗ Вероника Тимофеева Фейсбукра пӗлтернӗ.

Ҫӗпӗр тӑрӑхӗпе паллашнӑ май Иркутск облаҫне ҫитсен чӑвашсен культурипе паллашма май килӗ. Тӗрӗссипе, унта тӑватӑ халӑх культурипе паллаштаракан туризм маршрутне хатӗрленӗ. Тагна ялӗнче ялти лару-тӑрӑва лексе унти лӑпкӑлӑхпа киленейӗн, чӑваш халӑх культурипе те паллашайӑн.

volgatourizm.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Чӑваш Енӗн Культура, национальноҫсен ӗҫсен тата архив ӗҫӗн министерстви Шупашкарти художество музейӗн директорӗн должноҫне йышӑнма тивӗҫ ҫынсенчен кадр резервӗ хатӗрлессине пӗлтернӗ. Конкурса хутшӑнас текенсен докуменчӗсене ҫурла уйӑхӗн 4-мӗшӗ таран йышӑнаҫҫӗ.

Конкурса хутшӑнакансен экономика, юридици, культура тата ӳнер, педагогика, техника енӗсенчен пӗринпе аслӑ пӗлӳллӗ пулмалла, музея е культура учрежденине 5 ҫултан кая мар ертсе пынӑ опыт кирлӗ.

Ленинград облаҫӗнчи Халӑхсен туслӑхӗн ҫуртӗнчи «Чувашский мир» (чӑв. Чӑваш тӗнчи) Чӑваш культурин интерактивлӑ музейӗнче Уҫӑ алӑксен кунӗ иртнӗ. Экскурсие Питӗрти тата Ленинград облаҫӗнчи чӑваш хастарӗ Валериан Гаврилов ирттернӗ.

Интерактивлӑ музее 2018 ҫулхи кӑрлачӑн 218-мӗшӗнче уҫнӑ. Ун чухне асӑннӑ тӑрӑхра Чӑваш Енри, ҫавӑн пекех ҫӗршывӑн 12 регионӗнчи тата Эстони Республикинчи сумлӑ хӑнасем, пуртӗ 60 ҫын, пулнӑ.

Интерактивлӑ музее тата унти экспозицисене професси шайӗнче йӗркелеме вӗренме чӑвашсен ентешлӗхӗн хастарӗсем Валериан Гаврилов тата Валентина Пиличева Раҫҫейӗн этнографи музейӗнче вӗреннӗ, вӗсен ҫавна ҫирӗплетсе паракан сертификат та пур.

Питӗрти хастарсем Чӑваш культурин интерактивлӑ музейӗнче 20-50 ҫын тӑтӑшах пулать тесе ӗнентереҫҫӗ.

Элӗк халӑх театрӗ халӑх театрӗсен уҫӑ конкурсӗнче ятарлӑ диплома тивӗҫнӗ. «Здесь и сейчас» (чӑв. Кунта тата халӗ) пултарулӑх ӑмӑртӑвне Смоленскри халӑх пултарулӑхӗн облаҫри центрӗ Смоленск облаҫӗнчи культура департаменчӗ пулӑшнипе йӗркеленӗ.

Кунта тата халӗ. Ҫакӑ Станиславский тытӑмӗнче тӗп постулатсенчен пӗри пулса тӑрать.

Театр конкурсне хутшӑнакансен пултарулӑхне куҫӑнсӑр мелпе хакланӑ. Конкурс условийӗнче пӑхса хӑварнӑ тӑрӑх, спектакльсен 60 минутран вӑрӑм пулма юраман.

Конкурса Калмӑк, Коми, Тыва, Чӑваш республикисенчи, Донецк Халӑх Республикинчи, Ставрополь крайӗнчи, Калуга, Пенза, Рязань, Тула облаҫӗсенчи театрсем хутшӑннӑ. Элӗксене (режиссерӗ — Инна Афанасьева) «Культура эткерлӗхне упранӑшӑн» дипломпа чысланӑ.

Чӑваш алфавитне халалласа палӑк пулассине эпир унччен пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: палӑк Чӗмпӗрте пулӗ, мӗншӗн тесе шӑпах унта «Раҫҫейри чи пысӑк этноссенчен пӗрин ҫырулӑхне чӗртсе тӑратнӑ». Асӑннӑ тӑрӑхри чӑвашсем хальхи вӑхӑтри чӑваш алфавитне йӗркеленӗренпе 150 ҫул ҫитнине халалласа хулара палӑк вырнаҫтарас сӗнӳпе тухнӑ. Вырӑнтисем конкурс ирттерсе палӑкӑн чи лайӑх проекчӗ тесе Виктор Егоров (Аванмарт) скульпторӑн ӗҫне суйланӑ. Виктор Аванмарт палӑка ҫаврашкана ҫырнӑ Ӑ саспалли евӗр хатӗрлесшӗн.

Халӗ вара «Хыпар» издательство ҫурчӗн Инстаграмри страницинче палӑк валли укҫа пухнине пӗлтернӗ. Ыйтса пӗлмелли телефон номерне те кӑтартнӑ: 8 (8422) 73-75-82. Укҫана Перекет банкӗн картти ҫине те, ӑна 8 927 270 77 29 телефон номерӗ ҫумне ҫирӗплетнӗ (асӑннӑ телефон номерӗн хуҫи Олег Николаевич М. тесе тухать), куҫарса пама пулать.

Чӑваш Енӗн Наци музейӗнче Чӑваш Енри ятлӑ-сумлӑ та паллӑ ӳнерҫӗсенчен пӗрин, Чӑваш халӑх художникӗн Владимир Агеевӑн куравӗ уҫӑлнӑ.

Музейҫӑсем Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑста живопиҫре, графикӑра, ӳкерессипе ӗҫленӗ. Ӑна карикатурист пек те аван пӗлеҫҫӗ. Кашни ӗҫрех «агеев» стилӗ палӑрать.

Владимир Агеевӑн пултарулӑхӗн биографийӗнче мифологие, легендӑсене тата халӑх юмахӗсене тӗпе хурса хатӗрленӗ ӗҫсем сумлӑ вырӑн йышӑнаҫҫӗ.

Чӑваш Енӗн Наци музейӗн фондӗнче 20 живопись ӗҫӗ упранать. Курава ҫав ӗҫсенчен йӗркеленӗ.

Чӑваш Енӗн Кӗнеке издательствинче хӑш-пӗр кӗнекене Мускав укҫипе кӑларӗҫ. Федераци субсидине «пурнӑҫӑн вулакан сӑнарне» ҫутатса паракан литературӑна кун ҫути кӑтартма уйӑраҫҫӗ. Тепӗр майлӑ каласан, укҫа-тенке вулав культурине халӑхра сарма, халӑхсен хӑйне евӗрлӗхне упраса хӑварма параҫҫӗ.

Федераци укҫипе Раҫсей Федерацийӗн тава тивӗҫлӗ художникӗн Праски Виттин «Молитва в цвете» кӗнеке-альбомне, Владимир Степановӑн «Великие битвы наших предков» ӑслӑлӑхпа популярлӑ очеркӗсене, Юрий Ювенальевпа Сергей Ювенальевӑн «Музыкальное искусство и народная скульптура суваро-булгар – предков чувашей» кӗнеке-альбомне, Владимир Алмантайӑн «Суваро-булгарские имена и их значение» тӗпчевне пичетлӗҫ.

Чӑваш Енре ҫӗнӗ фильм ӳкерме тытӑннӑ. Кун пирки «Чӑвашкино» патшалӑх киностудийӗнче кӗске метрлӑ «Вупӑр» фильм ӳкерӗҫ. Ӗҫе ҫак эрнере пуҫӑннӑ.

Фильмӑн сценарине «Чӑвашкино» киностудин режиссер-сценарисчӗ, истори наукисен кандидачӗ Сергей Щербаков тата Ефим Оков ҫырнӑ. Сценари никӗсӗнче — чӑваш мифологийӗ.

Сюжетра пӑхса хӑварнӑ тӑрӑх, 5 студент-нимеҫӗ пӗчӗк яла культура ҫуртне юсама пыраҫҫӗ. Унта вӗсем икӗ вӑй хирӗҫтӑрӑвӗпе тӗл пулаҫҫӗ. Пӗр — вупӑр, тепри — пирӗшти.

«Тус-юлташсем ҫинчен» ярӑмран

(2021 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 21-мӗшӗнче В.И. Чекушкин философ тата юрӑҫ 85 ҫул тултарать. Ҫак сӑлтавпа ГТРКра Марина Карягина ятарласа кӑларӑм хатӗрленӗ).

Кама мӗнле-тӗр, мана Владимир Чекушкинпа Чӑваш инҫекурӑмӗн экранӗ ҫинче хальхаҫҫӑн тӗл пулни капла курнӑҫнисенчен тем чуль пахарах пулчӗ. Ишлӗ Шетмӗ вӑтам шкулӗнче яп-яшӑ, хуткупӑслӑ Володя Чекушкин — Патӑрьел райкомолӗн пӗрремӗш секретарӗ — юрӑллӑ-шӳтлӗ калаҫу ирттернине аса илтӗмӗр. Ытти мӗн-мӗн асра юлнисене каласа пӗтереймӗп.

Пӗр калаҫӑва манаймастӑп. Университетри пӳлӗме ҫула май кӗчӗ те, тӳрех каларӗ: эсӗ ҫав-ҫав писателе хӳтӗлетӗн, анчах унӑн хура чунне пӗлместӗн пулас. Асӑрхан, вӑл камне куратӑнах! Кӗнеке вуласа панӑ пекех тӗрӗс пулчӗҫ сӑмахӗсем! Лешӗ пайтах шар кӑтартрӗ, ӗмӗрӗпех тилӗленсе ҫӳрерӗ. Е тата кӑмпана тухсан пирӗн ял ҫумӗнчи Ҫӑкалӑхра ачасемпе тӗл пулнӑ та, калаҫа-калаҫа кӑмпасем ҫинчен пӗлӳ «урокӗ» ирттерсе хӑварнӑ. Ачасем мана унран салам калаҫҫӗ, мӗн пӗлсе юлнипе савӑнаҫҫӗ.

Малалла...