Ку статистика хӑрушӑ. Чӑваш Енре кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗнчен пуҫласа чӳк уйӑхӗччен ҫул ҫинче ачасемпе 77 пӑтӑрмах пулнӑ. Ҫавна май ҫул ҫитмен 85 ача суранланнӑ, 1 ача вилнӗ. Ку — ҪҪХПИ кӑтартӑвӗ.

Ҫак пӑтӑрмахсенчен ҫурри — ачасем ҫине урапа кӗрсе кайни. 18 пӑтӑрмах ҫул урлӑ каҫмалли ятарлӑ вырӑнта пулнӑ.

Ачасен айӑпӗпе 12 авари пулнӑ. Вӗсем ҫул ҫине чупса тухнӑ е юраман ҫӗрте ҫул урлӑ каҫнӑ. 39 пӑтӑрмахра шӑпӑрлансем пассажирсем пулнӑ. Ытларах чухне вӗсем пиҫҫиххипе ҫыхӑнман.

Ҫул ҫинче шар курнӑ ачасенчен ытларахӑшӗ 7–11 ҫулсенче. Аварисенчен нумайӑшӗ кӗҫнерникун пулнӑ.

Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев паян Мускавра апатланни пирки Чӑваш Енӗн влаҫ органӗнсен официаллӑ порталӗнче пӗлтернӗ.

Пысӑк шайри пуҫлӑх ҫӗршывӑн тӗп хулине апат ҫиесшӗнех кайман-ха. Тата хырӑм выҫҫине ирттересшӗн ӑна-кӑна ҫыртса илни пирки мар-ха хыпарӗ.

Михаил Игнатьев Элтепер Мускавра «Транспорт эрни — 2015» мероприятие хутшӑннӑ май Раҫҫей Федерацийӗн транспорт министрӗ Максим Соколов йӗркеленӗ ӗҫлӗ ирхи апатланӑва хутшӑннӑ. Унта регионсен ертӳҫисем, патшалӑх влаҫ органӗсен представителӗсем тата та ытти официаллӑ ҫынсем пуҫтарӑннӑ.

«Транспорт эрнинче» тӳре-шара транспортпа ҫыхӑннӑ ыйтусене тишкерме тӗллев лартать-мӗн. Чӑваш Енре ку мероприятие Михаил Игнатьев Элтеперпе пӗрле ҫул-йӗрпе транспорт хуҫалӑхӗн министрӗ Владимир Доброхотов хутшӑнать.

Сӑнсем (20)

Шупашкарти маршрут ГАЗелӗсемпе ҫавӑн йышши ытти машинӑра чарӑнусен ятне калама тытӑнӗҫ. Хальлӗхе ҫакна сӑнавлӑ мелпе туса пӑхӗҫ. Ун валли ГЛОНАСС е ГЛОНАС/GPS тытӑмӗпе усӑ курӗҫ.

Чӳречисене тӗксӗм ҫут хутпа ҫыпӑҫтарнӑ машинӑсенче ларса пынӑ чух та чарӑнусене курса-ӑнланса илме, чӑн та, йывӑр. Тӑрса пынӑ чухне вара е пӗшкӗнсе пӑхма хӑтланмалла, е ларакансенчен ыйтмалла.

«Чарӑну ячӗсене мӗншӗн каламаҫҫӗ?» — тесе ҫынсем текех кӑмӑлсӑрланатчӗҫ. Ҫӗнӗ пуҫару пирки Шупашкар хула влаҫӗсем ҫынсен ыйтӑвне илтрӗҫ темелле. Чарӑну ячӗсене 33, 42, 44, 46, 48, 50, 52, 56, 59-мӗш маршрутсенче малтанласа каласа пӑхӗҫ.

Ҫӗнӗлӗхе маларах чӳк уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пурнӑҫа кӗртесси пирки сӑмах тухнӑччӗ. Халӗ вӑл сӑнав мелӗпе пуҫланатех.

Шупашкарти водительсем ҫул-йӗр правилине пӑснине ҫул-йӗр инспекторӗсем вӑрттӑн ӳкереҫҫӗ. Ҫулта-йӗрте йӗрке тӑвакансен ураписене аякран ниепле те уйӑрса илеймӗн — вӗсем ятарлӑ паллӑллӑ машинӑсемпе ҫула тухмаҫҫӗ. Водительсем йӗркене пӑснине асӑрхасан ҫавсем ӳкерсе илеҫҫӗ те ҫывӑхри ҫул-йӗр патруль службине систереҫҫӗ.

Чӳк уйӑхӗн 8-мӗшӗнче пӗр сехетре кӑна йӗркене пӑснине 15 асӑрхани пирки пӗлтерет республикӑн Шалти ӗҫсен министерствин пресс-служби Шупашкарти ҫул-йӗр инспекцийӗн управленийӗ хыпарлани тӑрӑх.

Инспекторсем час-часах асӑрхакан кӑлтӑксем шутӗнче светофорӑн ҫутине пӑхӑнманнине кӗртмелле. Руль тытса пынӑ чухнех телефонпа калаҫни те час-часах тӗл пулать. Ҫуран ҫӳрекенсене каҫарма урапана чарманнине те, е тата, ҫуран ҫӳрекенсем каҫмалли йӗр ҫине машиӑнна чарса лартнине те асӑнмалла. Юлашкинчен каланине маршрут автобусӗсем ытларах пӑсаҫҫӗ-мӗн.

Дальнобойщиксем ҫул ҫинче ҫӳренӗшӗн укҫа тӳлемеллине хирӗҫ пулса акцие тухнине пӗлтернӗччӗ. Водительсем черетлӗ акци йӗркеленӗ.

Чӳк уйӑхӗн 28-мӗшӗнче 11-12 сехетсенче Шупашкарти Гагарин палӑкӗ патне пухӑннӑ вӗсем. 12 тоннӑран ытларах таякан фурӑсен водителӗсем ку эрнере иккӗмӗш хут акцие тухнӑ ӗнтӗ.

Гагарин палӑкӗ патне 100 яхӑн ҫын пухӑннӑ. Иртен-ҫӳрен вӗсене чарӑна-чарӑна пӑхнӑ, плакатсене вуланӑ. Сӑмах май, кунашкал акцисем ҫӗршывӗпех иртеҫҫӗ.

Ҫав вӑхӑтрах ЧР Транспорт министерстви 12 тоннӑран ытарах таякан водительсем укҫа тӳлеме тытӑннине пӗлтерет. Укҫа федераци ҫул-йӗр фондне кӗме пуҫланӑ ӗнтӗ.

Дальнобойщиксем лӑпланман-ха. Вӗсем ҫул ҫинче ҫӳренӗшӗн укҫа тӳлеттернипе килӗшесшӗн мар.

Ӗнер, чӳкӗн 25-мӗшӗнче, фура водителӗсем каллех влаҫа «илттересшӗн» пулнӑ. Каллех акци ирттернӗ вӗсем. Дальнобойщиксем колоннӑпа тӑрса ҫулпа майӗпен пынӑ. Паллах, ку ыттисене вӗчӗрхентернӗ.

Ӗнер водительсем Шупашкарти Трактор тӑвакансен проспекчӗпе «Ромашка» ҫавра ҫул таран килнӗ. Ҫула тухиччен вӗсем патне ҪҪХПИ экипажӗсем пынӑ та саланма ыйтнӑ. Анчах дальнобойщиксем хӑнк та туман, малаллах кайнӑ.

Анчах полицейскисем ҫула хупӑрласа дальнобойщиксене пӗрерӗн яма тытӑннӑ. Анчах ку та пулӑшман. Пӗр ҫухрӑмранах каллех колонна пуҫтарӑннӑ. Водительсем «Ромашка» ҫавра ҫул патне ҫитсен ҫеҫ саланнӑ.

Палӑртмалла: вӗсем хӑйсене йӗркеллех тытнӑ, ҫул-йӗр правилисене пӑсман.

Инҫе ҫула йывӑр тиевлӗ урапасемпе ҫӳрекенсем паян Шупашкарта митинга пухӑннӑ.

Водительсем тӗп хуламӑрти Чапаев палӑкӗ патне федераци ҫулӗпе ҫӳренишӗн укҫа тӳлеттерессине хирӗҫҫине палӑртма пуҫтарӑннӑ. Федераци правительствин йышӑнӑвӗпе килӗшменнине кӑтартас шухӑшлӑ ҫынсем 100 ҫынна яхӑн пухӑннӑ.

Инҫе ҫула йывӑр тиевлӗ урапапа ҫӳрекенсене малашне укҫа тӳлеттерме тытӑнасшӑн. Миҫе ҫухрӑм кайнине «Платон» ятлӑ тытӑм шутласа пырӗ. Водительсем ӗнентернӗ тӑрӑх, вӗсенчен укҫа илме тытӑнсан апат-ҫимӗҫ, стройматериал, ытти тавар 12 процент хакланса кайӗ.

Инҫе ҫула йывӑр тиевлӗ урапасемпе ҫӳрекенсен митингне йӗркелесе ирттерме Раҫҫей Федерацийӗнчи Коммунистсен партийӗ регионти уйрӑмӗ пулӑшнӑ. Асӑннӑ партин ЧР Патшалӑх Канашӗнчи фракцийӗн ертӳҫи Дмитрий Евсеев та ҫавсене ҫул укҫи тӳлеттернине хирӗҫ-мӗн.

Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн шӑллӗ аварие ҫакланни пирки тӗнче тетелӗнче калаҫма тытӑннӑ. Вӑл чӳк уйӑхӗн 21-мӗшӗнче 17 сехет те 40 минутра Эгер бульварӗнче пулнӑ. Иномарка ВАЗ-2115 урапапа пырса ҫапӑннӑ.

Аварире 15-мӗш моделӗн 22-ри пассажирки алӑ хуҫнӑ, суранланнӑскере пульницӑна илсе ҫитернӗ. Ҫынсем курнӑ тӑрӑх, иномарка водителӗ ВАЗ хуҫипе калаҫса татӑласшӑн пулнӑ. Анчах лешӗ килӗшменнине кура вӑл руль умне ларнӑ та Кӑкшӑм урамӗ еннелле вӗҫтернӗ.

Водителе полицейскисем тытса чарнӑ. Дактилоскопи ирттернӗ хыҫҫӑн вӑл камне пӗлме май килнӗ. ЧР ШӖМӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл 31 ҫулти Ладыков А.О. пулнӑ-мӗн.

Водитель ӳсӗр пулма пултарни ҫиеле тухнӑ. Анчах вӑл медицина тӗрӗслевӗ витӗр тухма хирӗҫ пулнӑ.

Алексей Ладыков кун тӗлӗшпе акӑ мӗн каланӑ: «Ҫапла, вӑл манӑн шӑллӑм. Вӑл ӳссе ҫитӗннӗ ҫын, хӑйех явап тытма пултарать. Ҫывӑх ҫыннисемпе тӑванӗсем халӗ пӗр вӑхӑтрах кулянаҫҫӗ те, намӑсланаҫҫӗ те. Кашниех хӑйӗн айӑпне туять. Ҫавӑнпа аварире шар курнӑ ҫынран кашнинченех каҫару ыйтатӑп. Айӑплин вара саккунпа килӗшӳллӗн явап тытмалла».

Ҫӗнӗ кӗпер тума мӗн чухлӗ вӑхӑт кирлӗ? Хӑш-чухне ҫак ӗҫе ҫулталӑкра тӑваҫҫӗ, тепӗр чухне темиҫе ҫул та иртсе каять. Ҫӗрпӳ патӗнчи М7 ҫул ҫинчи кӗпере тума мӗн вӑхӑт кирлине халь те татса параймаҫҫӗ. Суйлав умӗн уҫнӑскере тепӗр темиҫе кунтанах хупрӗҫ. Халӗ те туса ҫитереймен ӗҫсемпе тӑрмашаҫҫӗ, ҫынсем Мӑн Ҫавал урлӑ каҫас тесе хӑш-чух сехечӗпе пӑкӑра тӑраҫҫӗ.

Китайра вара нумай пулмасть ҫӗнӗ кӗпере 2 талӑк хушшинче туса лартнӑ. Ҫав вӑхӑтра вӗсем кивӗ 6 полосаллӑскерне сӳтме ӗлкӗрнӗ тата ҫӗннине вырнаҫтарса ҫулне сарма та. Ҫӗнӗ сакӑр полосаллӑ Саньюаньцяо (三元桥) кӗпере вырнаҫтарма вара китай рабочийӗсене 19 сехет ҫеҫ кирлӗ пулнӑ.

Паллах ҫак вӑхӑта ҫӗнӗ кӗпере проектлани тата кӗпер конструкцине хатӗрлени кӗмест. Вӗсене маларах тума ӗлкӗрнӗ. Кӗпер валли пурӗ 1300 тонна стройматериал кирлӗ пулнӑ. Саньюаньцяо кӗперӗ Пекинӑн виҫҫӗмӗш транспорт ункинче вырнаҫнӑ, вӑл Expressway аэропорта, Чшин Шун ҫула тата ункӑллӑ ҫула ҫыхантарать.

Тӗрлӗ ҫул-йӗре тата ҫуртсене хӑвӑрт хӑпартас тӗлӗшпе Китай унччен те палӑрнӑччӗ-ха. Тӗслӗхрен, 57 хутлӑ ҫӳлҫурта 19 кун хушшинче тунӑччӗ.

Малалла...

Халӗ, саккунпа килӗшӳллӗн, урапасен хӗлле ҫуллахи шинӑпа ҫӳреме юратмасть. Ҫавӑнпа, ахӑртнех, кашни водителех хӑйӗн «урхамахне» хӗллехи тум «тӑхӑнтартнӑ». Анчах урапа шипли пулсан та чутах инкекпе вӗҫленмен пӗр пулӑм.

Ку Сӗнтӗрвӑрри районӗнче пулса иртнӗ. Ҫанталӑк сивӗтнӗ май ҫулсем пӑрлакланнӑ. Тӑвалла хӑпармалли ҫул ҫинче Фольксваген урапа каялла чакнӑ. Ҫавӑнпа салонра ларакан упӑшкипе арӑмӗн кайнӑ ҫӗртех сиксе тухма тивнӗ.

Мӑшӑр сиксе тухнӑ чухне аманнӑ. Кун хыҫҫӑн урапа каялла чакса-чакса пынӑ та пӗвене чӑмнӑ. Видеорегистратор салона шыв мӗнле тулнине ҫеҫ ӳкерсе юлнӑ.

ҪҪХПИрен пӗлтенӗ тӑрӑх, ҫав ҫула тӑварлӑ-хӑйӑрла хутӑш сапман. Урапа вара шыва чӑмса самаях сиенленнӗ.