Чӑваш Енре кӑҫал кӑрлач уйӑхӗнчен пуҫласа ҫу уйӑхӗччен республикӑра 4489 ача ҫуралнӑ. Вӗсенчен 2298-шӗ – арҫын ача, 2191-шӗ – хӗрача.
Чӑваш Енре ҫулталӑк пуҫланнӑранпа 100 йӗкӗреш ҫут тӗнчене килнӗ. Пӗлтӗрхи ҫак тапхӑрпа танлаштарсан, 8 мӑшӑр нумайрах.
Ытларах йӗкӗрешсем Шупашкарта ҫуралнӑ: 58 мӑшӑр. Ҫӗнӗ Шупашкарта 12 йӗкӗреш ҫуралнӑ. Канаш, Улатӑр хулисенче 6-шар йӗкӗреш, Муркаш тата Шупашкар районӗсенче 4-шар йӗкӗреш ҫут тӗнчене килнӗ. Патӑрьел, Вӑрмар, Шӑмӑршӑ, Етӗрне районӗсенче, Ҫӗмӗрлере 2-ше йӗкӗреш ҫуралнӑ.
Федерацин налук службин республикӑри управленийӗ ҫитес вӑхӑтра районсенчи штата чакарассине пӗлтернӗ.
Шӑмӑршӑра, Елчӗкре, Элӗкре, Тӑвайра, Сӗнтӗрвӑрринче, Вӑрмарта, Красноармейскинче, Хӗрлӗ Чутайра, Пӑрачкавра, Етӗрнере тата ытти хӑш-пӗр ҫӗрте территорири ӗҫ вырӑнӗсене пӗтерӗҫ. Ҫапла вара пулӑшу илме малашне Шупашкарти, Ҫӗнӗ Шупашкарти, Ҫӗмӗрлери, Улатӑрти, Канашри, Патӑрьелти, Муркашри тата ытти ҫӗрти районсем хушшинчи инспекцисене кайма тивӗ.
Налукҫӑсем ӑнлантарнӑ тӑрӑх, штата чакарас юхӑм Мускавранах килет. Прогреса чараймӑн, компьютерсем ҫынсене хӗссе кӑлараҫҫӗ. Налук тӳлекенсем чылай ыйтӑва хӑйсен уйрӑм пӳлӗмӗсем урлӑ татса параяҫҫӗ.
ЧР Правительствин пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енре нумай ачаллӑ ҫемьесен йышӗ ӳснӗ. Ҫемьере 9 е 10 ача ӳсекен тӗслӗхсем те пур.
Кӑҫалхи кӑрлач-ака уйӑхӗсене шута илсен, республикӑра нумай ачаллӑ ҫемьесен йышӗ палӑрмаллах нумайланнӑ. Ку тапхӑрта виҫӗ ачаллӑ 835 ҫемьене шута илнӗ. 182 ҫемьере тӑваттӑмӗш пепке ҫуралнӑ. Пӗлтӗр вӗсен йышӗ сахалрах пулнӑ: 787 тата 161.
Шупашкарти Калинин районӗнче тата Ҫӗмӗрлере ҫак тапхӑрта 10-мӗш ача ҫуралнине шута илнӗ. Шупашкарти Мускав районӗнче тата Ҫӗрпӳ районӗнче 9-мӗш пепке кун ҫути курнӑ ҫемьесем пур.
Ҫӗмӗрле районӗнче «Соснячок» ача-пӑча уйлӑхне юсаса ҫӗнетесшӗн. Кун пирки асӑннӑ район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Валерий Шигашев тата республикӑн вице-премьерӗ — вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министрӗ Алла Салаева пӗлтернӗ.
Валерий Шигашев 40 ҫул каялла ҫав уйлӑхра каннине аса илсе Инстаграмри уйрӑм постра сӑнӳкерчӗк те вырнаҫтарнӑ.
Алла Салаева пӗлтерне тӑрӑх, асӑннӑ учрежденире ҫулсерен 500-е яхӑн ача каннӑ. Ача-пӑча уйлӑхӗ хырлӑхра вырнаҫнӑ, ҫывӑхрах пӗве пур тата икӗ ҫӑл тапса тӑрать.
Халӗ вырӑнтисем (ҫав шутра — маларах асӑннӑ Валерий Шигашев тата депутатсем) ача-пӑча уйлӑхне хальхи евӗр юсаса ҫӗнетсе ӗҫлеттерсе ярасшӑн. Республика шайӗнчи тӳре-шара шухӑша ырласа йышӑннӑ. Проекта ҫитес ҫулхи ҫуркунне валли хатӗрлесе ҫитерӗҫ.
Арҫын тӗнче тетелӗнче хӗрпе паллашнӑ та укҫасӑр тӑрса юлнӑ. Кун пирки Инкеклӗ лару-тӑру министерстви пӗлтерет.
Ака уйӑхӗн 6-мӗшӗнче полицие арҫын пынӑ та инкекӗ пирки каласа кӑтартнӑ. Вӑл паллашу сайтӗнче паллашнӑ хӗрпе ҫырӑннӑ. Хайхискер пике ӑна чӑнах та килӗштернине ӗненнӗ. Лешӗ сипленме укҫа кирли пирки пӗлтернӗ. Арҫын ӑна шеллесе 400 пин тенке яхӑн кредит илнӗ те хӗре куҫарса панӑ.
Ҫӗмӗрлери полици уйрӑмӗн пуҫлӑхӗ ҫав хӗрӗн страници ҫинчи аватарка ҫинче палланӑ сӑна курнӑ. Вӑл – Ҫӗмӗрле хулинче пурӑнакан 26 ҫулти хӗр. Унран ыйтса пӗлнӗ, вӑл хӑйӗн айӑпне йышӑннӑ. Ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Юханшывсене шыв шайӗ хӑпарнӑран Ҫӗмӗрле ҫывӑхӗнче Сӑр урлӑ пӑр ҫийӗн каҫмалли каҫҫа ӗнер, ака уйӑхӗн 3-мӗшӗнче, хупма йышӑннӑ. Кун пирки Инкеклӗ лару-тӑру министерстви пӗлтерет.
Ку каҫӑ хӗлле Ҫӗмӗрле районне тата Чулхула облаҫӗнчи Пильна районне ҫыхӑнтарать. Ҫуркуннерен пуҫласа кӗркуннеччен унта понтонлӑ кӗпер ӗҫлет, хӗлле пӑр ҫийӗн каҫмалла. Пӗлтӗр понтонлӑ кӗпер чӳк уйӑхӗн 9-мӗшӗччен ӗҫленӗ.
Понтонлӑ кӗпере ҫанталӑк условийӗсем май парсан, ейӳ пӗтсен, хута ярӗҫ.
Юлашки талӑкра Чӑваш Енре виҫӗ пушар пулнӑ. Шел те, вилекен те пулнӑ. Кун пирки Инкеклӗ лару-тӑру министерстви пӗлтерет.
Ӗнер кӑнтӑрла Тӑвай районӗнчи Амалӑх ялӗнче йывӑҫ ҫурт ҫуннӑ. Унта 52 ҫулти кил хуҫи вилнӗ. Пушар мӗнрен тухнине уҫӑмлатаҫҫӗ.
Етӗрнере, Ҫӗмӗрлере те пушарсем алхаснӑ. Етӗрнере 36 тӑваткал метрлӑ харпӑр сурт ҫуннӑ. Ҫулӑм кирпӗч пӳртӗн шалти отделкине сиенлетнӗ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, электрохатӗрпе тӗрӗс усӑ курманни инкек патне илсе ҫитернӗ.
Паян ирхине Ҫӗмӗрлере Белински урамӗнче пушар тухнӑ. Унта кӑвакарчӑн усрамалли вырӑн ҫуннӑ. Сӑлтавӗ каллех электрохатӗрпе тӗрӗс мар усӑ курманнипе ҫыхӑннӑ.
Кӑшӑлвируспа хӑш районта ытларах чирлеҫҫӗ? Пуш уйӑхӗн 10-мӗшӗ тӗлне хатӗрленӗ «вирус карттине» тишкерер.
Хӗрлӗ Чутай тата Шӑмӑршӑ районӗсем, Ҫӗмӗрле хули – ҫак муниципалитетсенче чирлес хӑрушлӑх пысӑк. Шӑмӑршӑ тӑрӑхӗнче – 287, Хӗрлӗ Чутай районӗнче – 345, Ҫӗмӗрлере 681 ҫын каварлӑ вируса ҫаклатнӑ.
Паллах, ытларах ку енӗпе Шупашкар «палӑрнӑ». Унта 10904 ҫын чирленӗ. Иккӗмӗш вырӑнта – Ҫӗнӗ Шупашкар (1632 ҫын). Ун хыҫҫӑн Шупашкар районӗ (1100), Ҫӗмӗрле (681), Улатӑр (672) пыраҫҫӗ.
Чи сахал ҫын чирленисен йышне ҫаксем кӗнӗ: Йӗпреҫ районӗ (185), Красноармейски районӗ (178), Сӗнтӗрвӑрри районӗ (173), Ҫӗмӗрле районӗ (137).
Паян, пуш уйӑхӗн 8-мӗшӗнче, Ҫӗмӗрле хулинче Щербаков урамӗнче пурӑнакансем кӗрт йыттисен тискер хӑтланӑвне курнӑ. Вӗсем йытта туласа тӑкнӑ.
Ҫакӑ йӑлтах ҫынсен куҫӗ умӗнче пулса иртнӗ. Кун пирки вӗсем «Про Город» хаҫата каласа кӑтартнӑ. «Эпир кӑшкӑрнине, алӑпа сулкалашнине вӗсем шута хумарӗҫ те. Ку йытӑсем ҫынна, уйрӑмах ачасене, тапӑнма пултараҫҫӗ. Вӗсем стадион хыҫӗнчи юхӑннӑ ҫуртра пурӑнаҫҫӗ», - тенӗ вӗсем.
Ҫынсене пӗр ыйту канӑҫ памасть: мӗншӗн мӗнле те пулин мера йышӑнмаҫҫӗ?
Ҫӗмӗрлери масара сарас ыйту вырӑнтисемшӗн 2017 ҫултанпах тӑсӑлать. Ыйтӑва татса пама кирлӗ ҫӗр лаптӑкӗ вӑрман фончӗн шутланнӑран чӑрмав кӑларса тӑратать. Сӑмах масара сарма кирлӗ 5,4 гектар лаптӑк пирки пырать.
Тӳре-шара Росрыболовствӑн тата Федерацин вӑман хуҫалӑхӗн агентствине тӑтӑшах ҫыру ӑсатнӑ. Анчах: «Юрать, усӑ курӑр», – текен хурава хальлӗхе кӗтсе илеймен.
Ӗнер республикӑн Ҫутҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министерствинче лару иртнӗ. Унта РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Николай Малов та хутшӑннӑ. Вӑл Рослесхоз ертӳҫипе Сергей Аноприенкӑпа тӗл пулса ҫивӗч ыйтӑва сӳтсе явнине, лару-тӑру ҫывӑх вӑхӑтра уҫӑмланасса шаннине пӗлтернӗ.
Ҫӗмӗрлере 2017 ҫулта 506 ҫын леш тӗнчене ӑсаннӑ, «Чеб.ру» порталта пӗлтернӗ тӑрӑх, 2018 ҫулта 432 ҫынран кая мар (раштав уйӑхӗнчи цифрӑна тупайманран ҫавӑн пек каланӑ), 2019 ҫулта – 493, 2020 ҫулта – 546.
+0.3 °C