Геннадий Исаков тунӑ сӑн

Ӗнер, пушӑн 10-мӗшӗнче, Чӑваш Енре сӑвӑрсем вӑраннӑ. Ҫак пулӑма Геннадий Исаков биолог сӑн ӳкерсе халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницине выранҫтарнӑ.

Сӑвӑрсем вӑранни – ҫуркунне ҫитнин палли. Пӗлтӗр ҫак чӗрчунсене пушӑн 19-мӗшӗнче асӑрханӑ, 2023 ҫулта – пушӑн 12-мӗшӗнче. Сӑвӑрсем ытти чух та шӑпах ҫак вӑхӑтра, пушӑн 12-30-мӗшӗсенче, вӑранаҫҫӗ.

Сӑмах май, Шупашкарта кураксене те асӑрханӑ «Погода 21» проект авторӗ Владимир Михайлов пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал ҫуркунне 3 эрне маларах килмелле.

Пуш уйӑхӗ лайӑх ҫанталӑкпа савӑнтарать, уйӑх пуҫламӑшӗ нормӑран 5 градус ӑшӑрах пулнӑ.

Анчах синоптиксем кӗҫех хӗвел пӗлӗтсен хыҫне пытанассине пӗлтерӗҫҫӗ.

Ыран ҫил вӑйланӗ, кӑнтӑр енчен вӗрӗ. Юнкун хушӑран кӑна ҫумӑр ҫӑвӗ, кӗҫнерникун вара – вӑйлӑрах. Ҫӗрле тата эрнекун ӑшӑ килӗ, 12-17 градус таран ӑшӑтӗ. Анчах эрнекун ҫӗрле сивӗтӗ те шӑматкун цӗпе юр ҫӑвӗ. Вырсарникун ҫӗр каллех шуралӗ.

Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫитес эрне пуҫламӑшӗнче хӗвеллӗ сивӗ ҫанталӑк пулӗ. Анчах нумайлӑха мар, кӗҫех ӑшӑтӗ.

Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, кӗҫех ҫанталӑк ӑшӑтса ярӗ.

Ыран юр та, ҫумӑр та ҫумӗ. Анчах пӗлӗтлӗ пулнӑран, ҫил вӑйланнӑран сивӗ пек туйӑнӗ. Термометр 0-рен ӑшӑрах пулмӗ. Вырсарникун ирхине юрпа ҫумӑр ҫӑвӗ, кӑнтӑрла хӗвел тухӗ. Пӑрлӑ ҫумӑр ҫӑвас хӑрушлӑх пур.

Тунтикун ҫил кӑштах лӑпланӗ, ытларикун каллех вӑйланӗ. Эрне варринче 5-6 градус таран ӑшӑтӗ.

Пушӑн 12-мӗшӗнчен термометр «плюс» кӑтартма пуҫлӗ. Ҫавна май юр хӑвӑрт ирӗлӗ. Ҫумӑр ҫунипе ют юр хулӑнӑшӗ хӑвӑрт чакӗ. Иккӗмӗш декада вӗҫлениччен вӑл ирӗлсе пӗтме пултарӗ. Анчах ҫуркунне ир килнипе кайран сивӗтсе пӑрахма пултарӗ.

Унччен синоптиксем пуш уйӑхӗн сивӗ тата юрлӑ пулассине систернӗччӗ. Халӗ вара прогноз урӑхларах.

Пуш климат норминчен кӑштах ӑшӑрах пулӗ. Сивӗсем, ахӑртнех, ака уйӑхӗнче кӑна таврӑнӗҫ. Ҫу уйӑхӗ вара климат нормипе килӗшсе тӑрӗ.

Пуш пуҫламӑшӗнче юр сахал мар ҫумалла. Ҫапах кӑҫал юр сахал пулнӑран вӑл хӑвӑрт, пуш уйӑхӗн 15-мӗшӗ тӗлне, ирӗлсе пӗтӗ.

Сӑмах май, 5 ҫул каялла хӗлле юр сахал пулнӑ чухне вӑл пуш уйӑхӗн 28-мӗшӗ тӗлне ирӗлсе пӗтнӗ.

Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, пуш уйӑхӗн сивӗ тата юрлӑ пулӗ. Ҫапах 2008 тата 2013 ҫулсенчи пекех сивӗ пулмӗ. Ун чухне вӑтам температура 8-9 градус сивӗ пулӗ.

Пуш уйӑхӗнче вӑтам температура 6,5 градуспа танлашӗ. Нӳрӗк ытти чухнехинчен кӑшт нумайрах пулӗ. Ҫил ытларах ҫурҫӗр енчен вӗрӗ.

Пӗрремӗш декадӑра циклон хуҫаланӗ. Шупашкарта юр хулӑнӑшӗ 20 сантиметртан иртӗ.

Пушӑн юлашки кунӗсенче ҫуркуннехи ҫанталӑк ҫитӗ.

Хӗллен юлашки эрни мӗнле пулӗ? Паян уяр та сивӗрех ҫанталӑк тӑрать. Ыран кӑштах юр ҫӑвӗ. Юнкун каллех хӗвел тухӗ.

Кӗҫнерникун циклон ҫитӗ, юр нумай ҫӑвӗ. Ку эрнери чи ӑшӑ кун пулӗ вӑл – термометр 0 градус кӑтартӗ. Анчах ҫил вӑйланнӑран сивӗрех пек туйӑнӗ.

Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, эрне вӗҫӗнче каллех антициклон килӗ, хӗвел пӑхӗ, ҫил тӳлек вӗрӗ. Кӑнтӑрла – 3-5 градус, ҫӗрле 15 градус таран сивӗ пулӗ.

Ҫитес эрнере Ҫӑварни пулать. Синоптиксем ун чухне ҫанталӑк ӑшӑ пулассине калаҫҫӗ.

Паян-ыран атмосфера пусӑмӗ пысӑк, ҫил лӑпкӑ. Ыран, шӑматкун, тӗтре карса илӗ. Канмалли кунсенче уяр та сивӗрех ҫанталӑк пулӗ. Ҫӗрле – 13-18, кӑнтӑрла 5-10 градус сивӗ тӑрӗ.

Ытларикунран пӗлӗтленме, ӑшӑтма тытӑнӗ. Кӑнтӑрла – 0, ҫӗрле 5-7 градус сивӗ пулӗ.

Пӗтӗмӗшле илсен, нарӑсра нӳрӗк сахал. Юлашки икӗ кунра кӑна юр ҫӑвӗ. Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, пуш сивӗ тата юрлӑ киме пултарӗ.

Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫак канмалли кунсем юрлӑ пулӗҫ. Кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ районӗсенче 5-10 сантиметр хулӑнӑш юр ҫума пултарать, Шупашкарта – 3-5 сантиметр.

Шӑматкун ҫил майӗпен вӑйланӗ. Вырсарникун 17-22 градус таран сивӗ пек туйӑнӗ. Тунтикун 22-27 градус таран сивӗтнӗ пек туйӑнӗ.

Ҫитес эрне ку хӗллехи чи сивӗ эрне пулмалла. Шупашкарта кӑнтӑрласерен 10-15 градус сивӗ пулӗ, ҫӗрлесерен – 20 градус. Хӑш-пӗр районта тата сивӗрех пулӗ.

Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑра тӗтреллӗ ҫанталӑк паян тата ыран пулӗ. Юнкун ҫил вӑйланӗ, тӗтре сирӗлме тытӑнӗ.

Эрнен иккӗмӗш ҫурринче юр ҫукалӗ, ҫил-тӑман тухӗ. Шупашкарта 5 сантиметр хулӑнӑш юр ҫӑвӗ.

Канмалли кунсенче Арктика енчен сывлӑш килме пуҫлӗ. Тинех хӗвел тухӗ. Каҫсерен 20 градус таран сивӗтӗ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫитес эрне тӑршшӗпех сивӗ пулӗ.

Тинех сивӗтет. Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, кӗҫӗр сывлӑш 1-6 градус таран сивӗнӗ. Ҫил лӑпланӗ.

Ытларикун каҫхине тата ҫӗрле юр ҫӑвӗ, ҫил-тӑман та тухӗ. Икӗ кун самай юр ҫунӑ хыҫҫӑн антициклон ҫитӗ. Пӗлӗтсем юнкун каҫхинех сирӗлме пуҫлӗҫ. 10-15 градус таран сивӗтӗ.

Кӗҫнерникун тата эрнекун хӗвеллӗ, тӳлек ҫанталӑк тӑрӗ. Термометр 1-6 градус сивӗ кӑтартӗ.

Канмалли кунсенче типӗ, сивӗ ҫанталӑк пулӗ. Ку нарӑсӑн пӗрремӗш декади вӗҫӗчченех тӑсӑлӗ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, иккӗмӗш декадӑра юр ҫӑвӗ, 20 градус таран сивӗтӗ.