Чӑваш Ен территорийӗпе машинӑсем пысӑк хӑвӑртлӑхпа ҫӳремелли «М-12» ҫул тӑвассине Чӑваш халӑх сайтне вулакансем пӗлеҫҫӗ ӗнтӗ. Ҫул тума йышӑннине пӗлсен ҫутҫанталӑк ырлӑхӗшӗн кӗрешекенсем тата уншӑн чунӗсене ыраттаракансем чӗрчунсене каҫса ҫӳреме вырӑн хӑварӗҫ-ши тесе кӑсӑкланма тытӑнчӗҫ.
Экодуксем пуласси пирки маларах пӗлтернӗччӗ-ха. Халӗ пурӗ миҫе пуласси уҫӑмланнӑ. 12 экодук (экодук тесе чӗрчунсем валли тунӑ каҫҫа е траншейӑна калаҫҫӗ) тата 22 каҫӑ пӑхса хӑварӗҫ. Вӗсемпе тискер чӗрчунсем каҫса ҫӳренипе пӗрлех килти выльӑх-чӗрлӗхе те каҫарӗҫ. Чӗрчунсем машина сассинчен хӑрасран сасӑран хӳтӗлекен хатӗрсем вынаҫтарӗҫ.
Канмалли кунсенче ШӖМ ӗҫченӗсем рейда тухнӑ, руль умне ӳсӗрле ларнӑ ҫынсене тытнӑ. Шел те, вӗсен йышӗнче автоледисем те пулнӑ.
«Ӳсӗр водитель» рейд пуш уйӑхӗн 5-8-мӗшӗсенче иртнӗ. Ҫав кунсенче пакунлисем ҫул-йӗр правилисене пӑснӑ 1500 ытла тӗслӗхе шута илнӗ. 72 водитель руль умне ӳсӗрле ларнӑ. Вӗсенчен тӑваттӑшӗ – хӗрарӑмсем. Вӗсем унччен те ҫула ӳсӗрле тухнӑшӑн административлӑ майпа явап тытни паллӑ.
Канмалли кунсенче ҫул ҫинче вӑйлӑ аварисем пулман.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнче ӳсӗр мотоциклиста тытса чарнӑ.
Асӑннӑ ҫын йӗрке хуралҫисен аллине «Ӳсӗр водитель» акци вӑхӑтӗнче ҫакланнӑ.
Мотоциклпа ҫула тухнӑ ҫын пакунлисем чарӑнма ыйтсан итлемен. «А» категориллӗ права та пулман унӑн. Ҫитменнине тата, маларах палӑртрӑмӑр ӗнтӗ, руль умне ӗҫнӗ пуҫпа ларнӑ.
Ӳсӗр ҫыншӑн тинӗс чӗркуҫҫи таран теҫҫӗ те, мотошлем та тӑхӑнман. Кунсӑр пуҫне унӑн ОСАГО та, водитель удостоверенийӗ те, транспорта регистрациленине ҫирӗплетекен свидетельство та пулман. Мотоцикла патшалӑхӑн ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхӗн инспекцийӗнче те регистрацилемен.
Ҫул-йӗр инспекторӗсем транспорта тытса чарнӑ та штрафстоянкӑна илсе кайнӑ.
Мотоциклист тӗлӗшпе административлӑ темиҫе ӗҫ пуҫарнӑ.
Ӗнер, пушӑн 7-мӗшӗнче, Кӳкеҫре темиҫе машина аварие ҫакланнӑ. Пӗтӗмпе 5 машина пырса тӑрӑннӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, куншӑн йывӑр тиевлӗ машина айӑплӑ. Водитель тормоз ӗҫлеме пӑрахни пирки каланӑ.
Авари каҫхине пулнӑ. КамАЗ водителӗ светофор умӗнче «Хонда» ҫине пырса кӗнӗ. «Хонда» вара «Мерседес» ҫине пырса тӑрӑннӑ. Унтан КамАЗ «Реналтипе» ҫапӑннӑ, вӑл вара – «Патриотпа».
КамАЗа Иркутск облаҫӗнче регистрациленӗ. Машинӑн ОСАГО ҫук, вӑл, ахӑртнех, ҫар чаҫӗн машини шутланать.
«АвтоВАС» акционерсен обществи республикӑри автовокзалсене тытса тӑма пӑрахассине Чӑваш халӑх сайчӗ унччен хыпарланӑччӗ. Республикӑн Транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗнӗ оператор ака уйӑхӗн 1-мӗшӗнче ӗҫе тытӑнӗ.
Ҫӗнӗ оператор аллине «АвтоВАСран» Шупашкарти 2 автовокзал, районсенчи 17 диспетчерпа касса пункчӗ куҫӗ.
«Предприятин директорсен канашӗ пурлӑха контрагента тара пама йышӑннӑ. Ҫӗнӗ оператор автовокзал ӗҫӗпе тӑрӑшӗ», – уҫӑмлатнӑ транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министрӗн ҫумӗ Юрий Арлашкин.
«Тарифсем те, пассажирсене турттаракансем те ҫавсемех юлӗҫ. Лару-тӑру япӑхланасран шикленме кирлӗ мар. Манӑн трафика пысӑклатас килет, ҫавӑнпа сервиса лайӑхлатӑпӑр», – ӗнентернӗ ҫӗнӗ оператор. Унӑн ятне Транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министерствин сайтӗнче кӑтартман.
Ӗнер «ИрАэро» авиакомпани Шупашкара пӗрремӗш рейспа килсе ҫитнӗ. Ҫӗнӗ Уренгой хулинчен 64 пассажир килнӗ. Вӗсенчен ҫурри ытла Минеральные Воды хулине ҫул тытнӑ. Самолетра пушӑ вырӑнсем 20 процентран ытла пулман. Апла тӑк ҫӗнӗ авиарейса пассажирсем кӑмӑлласа йышӑннӑ.
Ҫӗнӗ маршрутпа «Сухой Суперждип 100» самолет турттарать. Унта пассажирсем валли 103 вырӑн пӑхса хӑварнӑ.
Самолет Ҫӗнӗ Уренгойран юнкун хускалать, Шупашкара ҫитнӗ хыҫҫӑн ҫав кунах Минеральные Воды хулине тухса каять. Унтан Шупашкара таврӑнсан 18 сехет те 20 минутра Краснодара илсе каять. Краснодар крайӗнчен Шупашкара кӗҫнерникун 8 сехет те 40 минутра вӗҫсе килет. Ҫав кунах Ҫӗнӗ Уренгоя тухса каять. Минеральные Воды хулине 2 сехет вӗҫет, Ҫӗнӗ Уренгоя – 2 сехет те 50 минут, Краснодара – 2 сехет.
Ҫул укҫине йӳнетме республика бюджетӗнчен укҫа уйӑраҫҫӗ.
Ҫак кунсенче юр тӑтӑшах ҫуса тӑрать. Ӑна тасатассишӗн коммуналлӑ службӑсем ҫине тӑраҫҫӗ. Пур чухне те, тен, ӗҫе вӑхӑтра пурнӑҫласа ҫитереймеҫҫӗ те пулӗ. Ҫул ик айккипе лартса тухнӑ машинӑсем чӑрмантарни пирки пӑшӑрханса калаҫнине те илтме тивет.
Федераци тата регион пӗлтерӗшлӗ ҫулсене, ялсенчи урамсене хӑватлӑ техника ӗҫлет. Пӗчӗк территорисенче юр тасатакан пӗчӗк машинӑсем туянма тӑрӑшаҫҫӗ. Шупашкарти Ӳнер аллейине (вӑл Ленинла комсомол урамӗпе Шумилов урамӗсем хушшинче вырнаҫнӑ) юртан тасатма ҫӑмӑлтарах пултӑр тесе ятарлӑ техника туяннӑ. Анчах вӑл хӑй лакса ларнӑ. Ҫав саманта «Руль умӗнче» портал Инстаграма вырнаҫтарнӑ.
«Победа» авиакомпани ҫу уйӑхӗнче расписание виҫҫӗмӗш рейс кӗртӗ. Самолетсем кунсерен вӗҫӗҫ.
Шупашкарти аэропортра пӗлтернӗ тӑрӑх, хушма рейс ҫу уйӑхӗн 11-мӗшӗнчен уҫӑлӗ. Хушма рейспа каякансене самолет «Шереметьево» аэропорта илсе ҫитерӗ, унтанах илсе килӗ. Асӑннӑ аэропортран самолет 15 сехет те 35 минутра хускалӗ, Шупашкартан – 17 сехет те 25 минутра.
Мускаври икӗ аэропортран рейссем уҫнӑ май «Победа» акци ирттерет. Кун пирки Шупашкарти аэропорт Инсаграмра хыпарланӑ, авиакомпани вара хӑйӗн клиенчӗсене ҫырупа систернӗ. Акци вӑхӑтӗнче вӑл билетсене 499 тенкӗпе сутма йышӑннӑ.
Кавказ Чӑваш Енпе ҫывӑхланӗ. Ҫав вӑхӑт ҫитессе нумай кӗтме тивмӗ.
Шупашкарти аэропортра пӗлтернӗ тӑрӑх, пуш уйӑхӗн 3-мӗшӗнчен «ИрАэро» авиакомпани ҫӗнӗ маршрут уҫӗ. Самолетсене вӑл «Шупашкар – Минеральные Воды» маршрутпа ҫӳретӗ. Рейссем эрнере пӗр хутчен пулӗҫ: пуш уйӑхӗнче – юнкунсерен, ака тата ҫул уйӑхӗсенче – ытларикунсерен.
Кавказри Минеральные Воды – Раҫҫейӗн кӑнтӑр енчи чи паллӑ ҫичӗ хулинчен пӗри. Унта спа-центрсем тата ҫутҫанталӑкӑн илемлӗ вырӑнӗсем пур. Кавказри паллӑ хуласем: Пятигорск, Кисловодск, Ессентуки – Минеральные Воды хули ҫывӑхӗнче вырнаҫнӑ. Вӗсенчи санаторисенче сывлӑха ҫирӗплетме пулать. Сӑртлӑ-туллӑ вырӑнсене альпинистсемпе туристсем, сӑртран ярӑнма юратакан йӗлтӗрҫӗсемпе сноубордистсем те килӗштереҫҫӗ, мӗншӗн тесен унта – Европӑри чи ҫӳллӗ ту, Эльбрус.
Ӗнер, нарӑсӑн 27-мӗшӗнче, Шупашкарти Мускав кӗперӗ ҫинче темиҫе машина ҫапӑннӑ. Аварире ачасем те шар курнӑ. Юрать-ха, вилекенсем пулман.
Кӑнтӑрла «Мазда» водителӗ дистанцие пӑхӑнман, ҫавна май вӑл харӑсах темиҫе машинӑпа ҫапӑннӑ. Вӗсенчен пӗри – «Лада Гранта». Унӑн салонӗнче икӗ ача пулнӑ. Аварире водитель тата ачасем аманнӑ.
Авари саманчӗ видеокамера ҫине лекнӗ. Шӑпах «Мазда» водительне пула тухнӑ та ҫак авари. Ҫакна курнӑ ҫынсем каланӑ тӑрӑх, вӑл питӗ пысӑк хӑвӑртлӑхпа пынӑ, ҫул ҫинчен тухса кайса отбойнике ҫапӑннӑ, унтан – «Лада Грантӑпа».
-1.7 °C