Ҫӗрпӳ хулинче 1000 ача вырнаҫмалӑх ҫӗнӗ шкул ҫӗкленет. Ӑна ҫулталӑк вӗҫлениччен хута ямалла. Аса илтерер: шкула кӑҫалхи ака уйӑхӗнче тума тытӑннӑ.
Шкул «Кӑнтӑр» микрорайонта ҫӗкленет. Халӗ унта шалти ӗҫсене пурнӑҫлаҫҫӗ, фасада декоративлӑ штукатуркӑпа тата керамогранитпа илемлетеҫҫӗ. Ҫӗрпӳ район администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, газ котельнӑйӗ ӗҫленӗ май шкулта ӑшӑ пур.
Шкул территорийӗ те хӑтлӑ, илемлӗ пулӗ. Унта халӗ тротуар тӑваҫҫӗ. Район администрацийӗн сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, шкул ҫумӗнче вӑй-хал культурипе спорт зони пулӗ. Унта футбол уйӗ, чупмалли ҫул, тӑршшӗне, ҫӳллӗшне сикмелли секци, баскетболла тата волейболла вылямалли лапам, хоккей курупки пулӗ. Шкулта хальхи йышши автохула та тӑвасшӑн. Пӗр сӑмахпа, йӑлтах ачасем валли.
«Юнармия» ача-пӑчапа ҫамрӑксен пӗтӗм ҫӗршыври юхӑмӗн 8 уйрӑмӗ ту хысакӗ ҫине улӑхассипе тупӑшнӑ. Республикӑри ҫак ӑмӑрту «Кошка» (чӑв. Кушак) центрта иртнӗ.
Тупӑшӑва Шупашкарти 18-мӗш шкулти, Ҫӗнӗ Шупашкарти Совет Союзӗн Геройӗн М.М. Кузнецов ячӗллӗ кадет лицейӗнчи, Канашри 6-мӗш шкулти, Элӗк районӗнчи Чӑваш Сурӑмӗнчи, Канаш районӗнчи Янкӑлч, Муркаш районӗнчи Мӑн Сӗнтӗрти, Ҫӗрпӳри 1-мӗш шкулти, Комсомольскинчи 2-мӗш шкулти ачасем хутшӑннӑ.
Унта 14 ҫултан пуҫласа 17-чченхи юнармеецсем тупӑшнӑ. Яшсемпе пикесенчен Комсомольскинчи Стас Курицынпа Эльза Кузнецова мала тухнӑ. Ушкӑнпа та Комсомольскинчи 2-мӗш шкул командине ҫитекен пулман, иккӗмӗш вырӑнта — Шупашкарти 18-мӗш шкул, виҫҫӗмӗшӗнче — Ҫӗрпӳри 1-мӗш шкул.
«Юнармия» ача-пӑчапа ҫамрӑксен пӗтӗм ҫӗршыври юхӑмӗн 8 уйрӑмӗ ту хысакӗ ҫине улӑхассипе тупӑшнӑ. Республикӑри ҫак ӑмӑрту «Кошка» (чӑв. Кушак) центрта иртнӗ.
Тупӑшӑва Шупашкарти 18-мӗш шкулти, Ҫӗнӗ Шупашкарти Совет Союзӗн Геройӗн М.М. Кузнецов ячӗллӗ кадет лицейӗнчи, Канашри 6-мӗш шкулти, Элӗк районӗнчи Чӑваш Сурӑмӗнчи, Канаш районӗнчи Янкӑлч, Муркаш районӗнчи Мӑн Сӗнтӗрти, Ҫӗрпӳри 1-мӗш шкулти, Комсомольскинчи 2-мӗш шкулти ачасем хутшӑннӑ.
Унта 14 ҫултан пуҫласа 17-чченхи юнармеецсем тупӑшнӑ. Яшсемпе пикесенчен Комсомольскинчи Стас Курицынпа Эльза Кузнецова мала тухнӑ. Ушкӑнпа та Комсомольскинчи 2-мӗш шкул командине ҫитекен пулман, иккӗмӗш вырӑнта — Шупашкарти 18-мӗш шкул, виҫҫӗмӗшӗнче — Ҫӗрпӳри 1-мӗш шкул.
Паян Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн черетлӗ 14-мӗш ларӑвӗ иртрӗ. Депутатсем унта республика хыснине улшӑнусем кӗртрӗҫ. Кӑҫал ҫак документа виҫҫӗмӗш хут тӳрлетӳсем кӗртнӗ.
Республикӑн кӑҫалхи бюджечӗ вӑтамран 499,6 млн ӳсесси паллӑ. Сывлӑх сыхлавне илсен, Шупашкарти Ленин проспектӗнче нумай функциллӗ поликлиникӑра строительство пырать. Хулари 2-мӗш номерлӗ ача-пӑча пульницине реконструкцилеме те укҫа-тенкӗ палӑртса хунӑ.
Республикӑра вӗрентӳ пайне аталантарма хушма пулӑшу пулӗ, кӑтарту 356,5 млн танлашать. Вӗсенчен 156,5 млн регионти муниципалитетсене куҫать, унта ӗҫлекенсен шалу укҫине ӳстерме тӑкакланӗ. Ҫӗрпӳре Кӑнтӑр микрорайонтӑ ҫӗнӗ шкул тума та хыснара пӑхса хӑварнӑ. Ытти отрасле те самай укҫа уйӑрӗҫ.
Ӗнер Шупашкарти 27-мӗш вӑтам шкулта ют ҫӗршыв ачисем пулнӑ. Вӗсем Америкӑран, Италирен тата Тайваньтен килнӗ. Хӑнасем культурӑсем хушшинчи диалог текен мероприятие хутшӑннӑ.
Аякран килнӗ тантӑшӗсене тӑван республикӑпа паллаштарма 27-мӗш шкул вӗренекенӗсем акӑлчан чӗлхипе хӑтлав хатӗрленӗ.
Тӗлпулу калаҫу шайӗнче иртнипех вӗҫленмен. Программӑра юрӑ-ташӑ та пулнӑ. Шупашкар ачисем аякран килнӗ яшсемпе хӗрупраҫсене чӑваш ташшине вӗрентнӗ. Шкул столовӑйӗнчи апата та хӑнасем валли кашни халӑхӑн хӑйӗн культури пулнине шута илсе хатӗрленӗ. Чӑваш тӗррин вӑрттӑнлӑхӗпе те Америкӑпа Тайваньтен тата Италирен килнӗ хӑнасене паллаштарнӑ.
«Ҫӗр пин юрӑ ҫӗршывӗнче» ятпа ирттернӗ культурӑсен хушшинчи диалога AFS программӑпа килӗшӳллӗн йӗркеленӗ.
Тӗнче тетелӗнчи «Контактра» халӑх ушкӑнӗнчи «Чӑваш чӗлхи вӗрентекенӗсем тӑван чӗлхемӗршӗн» страницӑра Алпарух (Александр) Блинов «хальхи тӑрӑмпа усӑ курса» Ашшӗ-амӑшӗсен тата вӗрентекенсен ассоциацине йӗркелеме сӗнет.
«Халь пирӗн ҫӑмӑл мар самана, анчах та пурнӑҫри кашни пулӑм пире опыт пухтарать, вӗрентет е ҫӗнӗ майсем парать. Ҫавӑнпа паянхи лару-тӑру алӑ усмалли самант мар. Ку вӑл ҫӗнӗрен хамӑр чӗлхемӗр ҫине пӑхмалли, ӑна уйрӑмӑн хаклама пуҫламалли самант. Хальхи тапхӑр пирӗншӗн хӑйне евӗрлӗ Бородино, пире пӑрӑнма тивет пулсан та, парӑнма ниепле парӑнмалла мар», — тесе ҫырнӑ Алпарух.
«Тумалли чи пӗрремӗш япала» — кил-йышӑмӑрта чӑвашла ытларах усӑ курма пуҫласси тесе шухӑшлать Александр Блинов.
«Тепӗр питӗ кирлӗ япала — чӑваш чӗлхине ҫӗнӗлле вӗрентесси. Халь эпир грамматика меслечӗсемпе кӑна малалла каяймастпӑр ҫав, коммуникативлӑ меслетсемпе усӑ курмалли вӑхӑт тахҫанах ҫитнӗ», — иккӗленмест хастар.
Чӑваш чӗлхипе усӑ курмалли «вырӑнсене»: клубсене, студисене, пӗрлехи чӑвашла мероприятисене йӗикелемеллине те палӑртнӑ вӑл.
«Пирӗншēн, вӗрентекенсемшӗн, халь чӑваш чӗлхине интереслӗ вӗрентесси, ачасене кӑсӑклантарма вӗренесси, хамӑр тавракурӑма пуянлатасси пӗрремӗш вырӑна тухса тӑрать.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Хуракасси шкулӗнче пысӑк инкек пулнӑранпа 56 ҫул ҫитнӗ. 1961 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 5-мӗшӗнче шкулта уява ячӗпе концерт иртнӗ, пӳлӗме ачасем, вӗрентекенсем пухӑннӑ. Ӑнсӑртран пушар тухнӑ, хӗвӗшӳ пуҫланнӑ.
Ҫав хӑрушӑ кун 3-15 ҫулсенчи 106 ачан тата 4 вӗрентекенӗн пурнӑҫӗ вӑхӑтсӑр татӑлнӑ.
Хуракассисем кашни ҫулах чӳк уйӑхӗн 5-мӗшӗнче пушарта вилнисене асӑнса митинг ирттереҫҫӗ. Кӑҫал та унта МЧС ӗҫченӗсем, Сӗнтӗрвӑрри район администрацийӗн ӗҫченӗсем, Хуракасси ялӗнчи ҫынсем хутшӑннӑ, вилнисене асӑнса лартнӑ палӑк умне чечексем хунӑ.
Кӗркуннехи каникул вӗҫленсенех Хуракасси шкулӗнче вӗренекенсемпе МЧС ӗҫченӗсем тӗл пулӗҫ, «Асӑрханӑр – ҫулӑм!» темӑпа калаҫу ирттерӗҫ.
«Ирӗклӗх» наци пӗрлӗхӗ чӑвашла ҫыпӑҫтаркӑчсем сӗннине пӗлтерет. «Чӑваш Енри пур шкула та ҫакӑн йышши ҫыпӑҫтаркӑчсен макечӗсене электрон майпа ярса пама хатӗр. Вӗсене пӗр-пӗр типографинче пичетлемелли кӑна юлать», — тесе ҫырнӑ асӑннӑ ушкӑнӑн «Контактра» страницинче.
«Тӑван шкулна маттурлантарас —
чӑвашлантарас тетӗн пулсан — ҫыр пире (irekleh@gmail.com е Ирӗклӗх ушкӑн ертӳҫисене), эпир сана та хамӑрлатӑпӑр — чӑвашлантарӑпӑр», — тенӗ унта.
Чӑвашла ҫыпӑҫтаркӑчсемпе усӑ курма чӗнсе те сӗнсе каланӑ май «Ирӗклӗх» ушкӑн «чӑваш патшалӑх чӗлхипе шкулсенче туллин усӑ курни вӑл тӗнче правипе, федерацин тата Чӑваш Республикин чӗлхе саккунлӑхӗпе клӗшӳллӗн ӗҫлени пулать», — тесе пӗтӗмлетнӗ унта.
Ӗнер Патӑрьел районӗнчи Первомайскинчи вӑтам шкула «Паянхи шкул вӗрентӗвӗнче чӑваш чӗлхипе литератури урокӗсенче ҫӗнӗ ӑслайсемпе тухӑҫлӑ усӑ курасси» темӑпа районти чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсем семинара пухӑннӑ.
Килнӗ хӑнасене шкулти «Ҫӑлкуҫ» фольклор ушкӑнӗн хастарӗсем (ертӳҫи- Елена Федоровна Сорокина вӗрентекен) юрӑ-сӑвӑпа кӗтсе илнӗ.
Унтан уҫӑ уроксене саланнӑч. Алевтина Селиванова Трубина Мархви ҫырнӑ «Хӑнаран» хайлавӗ тӑрӑх ҫиччӗмӗшсемпе вернисаж урок кӑтартнӑ. Елена Сорокина ертсе пынипе 8-мӗш класра вӗренекенсем К.В. Ивановӑн «Нарспи» поэминчи сӑнарсене тишкернӗ, паянхи пурнӑҫпа ҫыхӑнтарса пӗтӗмлетӳсем тунӑ.
Паянхи шкул вӗрентӗвӗнче чӑваш чӗлхипе литератури урокӗсенче тухӑҫлӑ технологисемпе усӑ курмалли ҫинчен вӗрентӳ пайӗн методисчӗ Елена Перепелкина тухса калаҫнӑ, уҫӑ уроксене кирлӗ шайра, Федерацин патшалӑх вӗренӳ стандарчӗпе килӗшӳллӗн йӗркелесе ирттернине палӑртнӑ.
Шкул ачисем «Нимене» чӑваш йӑли-йӗркине кӑтартнӑ, сӑвӑ каланӑ, юрланӑ, ташланӑ.
Шупашкарти «Волжский-3» микрорайонта шкул хӑпартма палӑртнӑ. Хула администрацийӗ ку тӗлӗшпе аукцион ирттерессине пӗлтернӗ. Ӑна чӳк уйӑхӗн 17-мӗшӗнче ирттерӗҫ. Килӗшӗвӗн малтанхи хакӗ – 711 миллион та 46 пин тенкӗ.
Планпа килӗшӳллӗн, раштав уйӑхӗнче шкула тума пуҫлӗҫ. Ӑна 2019 ҫулхи ҫӗртмен 1-мӗшӗ тӗлне хута яма палӑртнӑ.
Ҫӗнӗ шкула 1 пин ача валли хӑпартӗҫ. Вӗренӳ корпусӗнче 2-4 хут пулӗ. Вӑй-хал культурипе сывлӑха ҫирӗплетмелли блока икӗ хутлӑ тӑвӗҫ.
Палӑртмалла: микрорайонта ҫӗнӗ шкула хӑпартмашкӑн федераци, республика тата хула хыснисенчен укҫа-тенкӗ уйӑрӗҫ. Сӑмах май, Шупашкарти «Ҫӗнӗ хула» микрорайонта та шкул хӑпартма палӑртнӑ. Ӑна ҫитес ҫул хута яма тытӑнӗҫ.
+5.3 °C