Чӳк уйӑхӗн 11–20-мӗшӗсенче Шупашкарти театр форумӗ иртӗ. Вӑл Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче пулӗ.
2019 ҫулти форум вӑхӑтӗнче ҫамрӑк куракансен наци театрӗсен «Атӑл юмахӗ» пӗтӗм Раҫҫейри фестивалӗ (Волжская сказка) тата ачӑ-пӑча наци драматургийӗн «От чистого истока в прекрасное далёко» (чӑв. Таса ҫӑлкуҫран хӳхӗм инҫете) пӗтӗм тӗнчери лабораторийӗ ӗҫлӗ.
Фестивале Раҫҫейри тата ют ҫӗршыври 10 театр хутшӑнӗ. Ҫав шутра — Казахстанри Акмолинскри облаҫри драма театрӗ Кокшетау хулинчен килсе ҫитӗ. Казах халӑх юмахӗсем тӑрӑх лартнӑ «Канбак-шал» ӗҫпе паллаштарӗ ушкӑн. Пушкӑртстанран тӑватӑ театр килӗ. Тулӑри, Мордвари, Мари Элти театрсем те Шупашкарта хӑйсен пултарулӑхӗпе паллаштарӗҫ.
Юпа уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Канаш районӗнчи Ҫеҫпӗл ялӗнче пӗлтерӗшлӗ мероприяти иртнӗ. Ӑна Ҫеҫпӗл Мишши ҫуралнӑранпа 120 ҫитнине халалланӑ.
Кризис вӑхӑтӗнче Ҫеҫпӗл кӑвайчӗсем сӳннӗ, халӗ вӗсене ҫӗнӗрен чӗртме вӑхӑт ҫитнӗ. «Ҫеҫпӗл кӑвайчӗсем» поэзи фестивалӗ Валери Туркай пуҫарнипе йӗркеленнӗ. Пӗрремӗш хутчен вӑл 1996 ҫулта иртнӗ. Фестиваль пулас поэтсен шкулӗ пулса тӑнӑ.
Кӑҫал фестивале сӑвӑ вулама тӗрлӗ районтан килнӗ. Хӑнасене Ҫеҫпӗл Мишши музейӗ умӗнче ҫӑкӑр-тӑварпа кӗтсе илнӗ. Унтан пурте шала кӗнӗ, поэт пултарулӑхӗпе тата пурнӑҫӗпе паллашма та ӗлкӗрнӗ.
Паян Шупашкарта XXIV чӗлхе фестивалӗ иртрӗ. Вӑл ҫулсерен иртет. Йӗркелӳҫӗсен йышӗнче педагогика университечӗ (вӗсем патӗнче пухӑнаҫҫӗ), «Ӑнӑҫу чӗлхи» ют чӗлхе шкулӗ, «Хавал» пӗрлӗх, Чӑвашри эсперанто ассоциацийӗ.
Яланхи пекех чӗлхе фестивалӗ питӗ тухӑҫлӑ ӗҫлерӗ — хӑнасем нумай-нумай чӗлхесемпе паллашрӗҫ. Лекцисем пӗр харӑс 17 аудиторире иртрӗҫ. Сӑмах май, чӗлхесем тӗрлӗрен пулчӗҫ — чӑвашсемпе юнашар пурӑнакан ҫармӑссемпе ирҫесенчен пуҫласа инҫетри корейсемпе китайсен чӗлхисемпе те паллашма пулатчӗ. Паллах, фестиваль чӗлхесем вӗренмелли вырӑн мар — ун тӗллевӗ: тӗнчен тӗрлӗ енлӗхне кӑтартса парасси. Ҫавӑнпа та лекторсем ытларах чӗлхесенчи кӑсӑк енӗсене кӑтартма тӑрӑшаҫҫӗ. Чылайӑшӗ вӑл вӑхӑтрах — инҫетрен килнӗ хӑнасем. Сӑмахран китай чӗлхипе паллаштаракансем йышлӑн пулчӗҫ.
Чӑваш чӗлхипе Александр Степанов паллӑ вӗрентекен паллаштарчӗ.
Юпа уйӑхӗн 19-26-мӗшӗсенче Швецин Мускаври посольстви тата Швед Институчӗ пулӑшнипе «Полигон» культура центрӗ Скандинави кинематографӗн ҫӗнӗлӗхӗсемпе паллаштарӗ. Куракансене юлашки ҫулсенче ӳкернӗ чи лайӑх 8 фильмпа – мелодрамӑсемпе, ҫамрӑксен драмисемпе тата ҫемье киновӗпе - паллаштарӗҫ. Вӗсем пӗтӗм тӗнчери кинофестивальсенче ҫӗнтернӗ.
Чӑваш Енри швед киновӗн уявне Швецин Мускаври посольствин культура енӗпе ӗҫлекен канашҫи Стефан Ингварссон уҫӗ. Чи малтан шведсен паллӑ ҫыравҫин Астрид Линдгренӑн шӑпи пирки ӳкернӗ кинолентӑна кӑтартӗҫ.
Паян, юпа уйӑхӗн 9-мӗшӗнче, К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче «Национальная классика на сцене современного театра» (чӑв. Хальхи театрӑн сцени ҫинчи наци классики) семинар-практикум иртнӗ. Ӑна СССР халӑх артисчӗ, режиссер тата педагог Валерий Николаевич Яковлев ертсе пынӑ.
Семинар-практикума Антон Чехов пьеси тӑрӑх хатӗрлекен «Пилӗк пӑтлӑ юрату» (Чайка) спектакль репетицине ирттернӗ май йӗркеленӗ. Аса илтерер, сцена ҫине ку спектакль пуҫласа юпа уйӑхӗн 16-мӗшӗнче тухӗ. Ҫав кун Валерий Яковлев режиссерӑн спектаклӗсен фестивалӗ уҫӑлӗ.
Семинар-практикумра хальхи театрти режиссура ыйтӑвӗсене сӳтсе явнӑ. Унта режиссерсем, режиссера вӗренекенсем, театр ӗҫӗпе кӑсӑкланакансем хутшӑннӑ.
Юпа уйӑхӗн 11-мӗшӗнче Шупашкарта наци культурисен «Семицветик» регионсем хушшинчи фестивалӗ иртӗ. Кӑҫалхипе вӑл тӑваттӑмӗш хут пулӗ. Мероприятие Атӑлҫи тӑрӑхӗнче пурӑнакан халӑхсен этнокультура йӑли-йӗркине чӗртсе тӑратас тата аталантарас тӗллевпе йӗркелеҫҫӗ.
Чӑваш Енре иртекен фестивале Пушкӑртстанран, Мари Элтан, Мӑкшӑ Республикинчен, Тутарстанран, Удмурт Республикинчен, Чулхула облаҫӗнчен килсе ҫитмелле. Юлашки виҫӗ ҫулта унта 2 пин ытла ҫын хутшӑннӑ.
Фестиваль юпа уйӑхӗн 11-мӗшӗнче 15 сехетре Чӑваш патшалӑх культура тата ӳнер институтӗнче уҫӑлӗ.
Мероприятие Чӑваш Ен Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерстви, Халӑхсен туслӑхӗн ҫурчӗ, Чӑваш патшалӑх культура тата ӳнер институчӗ йӗркелеҫҫӗ.
Ӗнер Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев нумай ачаллӑ ҫемьепе тӗл пулнӑ. Правительство ҫуртне Шупашкарта пурӑнакан Черновсене йыхравланӑ. Ҫемье Чӗмпӗр хулинче авӑн уйӑхӗн 13-14-мӗшӗсенче иртнӗ Ҫемье йӑлисен фестивалӗнче ҫӗнтернӗ.
Ирина тата Николай Черновсем ҫемье ҫавӑрнӑранпа — 13 ҫул. Вӗсем тӑватӑ ача ҫитӗнтереҫҫӗ. Ҫемьере пӗрне-пӗри хисеплеҫҫӗ, пулӑшаҫҫӗ.
«Ҫулталӑк ҫемйи – 2019» конкурсра вӗсем муниципалитет шайӗнче мала тухнӑ, халӗ финалти ӑмӑртӑва хатӗрленеҫҫӗ. Чӗмпӗрти конкурсра Черновсем чӑвашсен йӑли-йӗркине кӑтартса панӑ, ҫемье йӑлипе паллаштарнӑ, авалтан упранса пынӑ, хӑйсен ашшӗ-мӑшӗ вӗрентнине ӑша хывса пурӑннине кӑтартнӑ.
Чӑваш Ен ертӳҫи Михаил Игнатьев ҫемьене республика чысне хӳтӗленӗшӗн мухтаса тав тунӑ, ачасене юратса, тӗрӗс тӗкел ура ҫине тӑратнӑшӑн ырланӑ.
«Чӑвашсен хитре кӗписене эсир тӑхӑннӑ. Чӑвашлӑха юратни курӑнать. Йӑла-йӗркене тытса пыни пушшех хавхалантарать. Раҫҫей культурин уйрӑлми пӗр пайӗ ҫакӑ», — тенӗ Михаил Игнатьев.
Чӑваш Енри паллӑ тележурналистӑн, драматургӑн, сӑвӑҫӑн, сценаристӑн Марина Карягинӑн ӗҫӗ Пӗтӗм тӗнчери кинофестивале хутшӑнӗ.
Мероприяти Питӗр хулинче юпа уйӑхӗн 24-27-мӗшӗсенче иртӗ.
«Влюбленные в искусство» (чӑв. Ӳнере юратакансем) ят панӑ кинофестивале хутшӑнас кӑмӑллисем чылай ӗҫ тӑратнӑ. Вӗсем художниксемпе, кинематографистсемпе, музыкҫӑсемпе, балет артисчӗсемпе тата ыттисемпе паллаштарӗҫ.
Фестивалӗн программа директорӗ Виктория Цетлина Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, 300 ытла картинӑран чи лайӑххисене суйласа илме ҫӑмӑл пулман. «Тоня Стефанскаяпа иксӗмӗр 120-е яхӑн сехет видеопа паллашрӑмӑр», — тесе ҫырнӑ кинофестивалӗн программа директорӗ.
Суйласа илнӗ фильмсем хушшинче Марина Карягинӑн ӗҫӗ те пур. Кун пирки вӑл Фейсбукра пӗлтернӗ.
Чӑваш Енре сунарҫӑсен феститвалӗ иртӗ. Кун пирки республикӑн Ҫутҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министерстви пӗлтернӗ. Мероприятие республика шайӗнче уҫҫӑн ирттерме палӑртнӑ. Унта кирек кам та хутшӑнайӗ. Сунарҫӑсем ҫеҫ мар, туристсем те ҫитсе курайӗҫ.
«Охотники Чувашии - 2019» (чӑв. Чӑваш Ен сунарҫисем - 2019) фествиале хутшӑнас тесен сунар билечӗ кирлӗ. Ӑмӑртура тӗрлӗ номинаципе тупӑштарӗҫ: кӑвайт чӗртес, шурлӑх урлӑ каҫас, каҫӑ урлӑ иртес, тӗл перес енӗпе. Пӗрремӗш пулӑшу парас енӗпе теори пӗлӗвне, сунарта апат-ҫимӗс пӗҫернине хаклӗҫ.
Фестивальте сунар йыттисен, сунарта кирлӗ хатӗр-хӗтӗр куравӗсем ӗҫлӗҫ. Сӑн ӳкерӗнмелли лапамсем йӗркелӗҫ. Интерактивлӑ лапамсем ӗҫлӗҫ. Пултарулӑх ушкӑнӗсем юрӑ-ташӑпа савӑнтарӗҫ.
Сунарҫӑсен фестиваль-конкурсӗ авӑн уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Йӑлӑмра 12 сехетре уҫӑлӗ.
Сӑмах май, ку мероприятие ҫӗртме уйӑхӗн 29-мӗшӗнче ирттерме палӑртнӑччӗ. Анчах тем сӑлтава пула ун чух вӑл пулман.
Ҫурла уйӑхӗн 24-25-мӗшӗсенче Ҫӗнӗ Шупашкарта тӗлӗнмелле фестиваль пулса иртнӗ. Ӑна унти «Олимп» лаша спорчӗн шкулӗнче ирттернӗ. Ҫакӑн пирки Ирина Кривцова «Контактра» халӑх ушкӑнӗнче хыпарланӑ.
Фестивале кӑҫалхипе пиллӗкмӗш хут йӗркеленӗ. «Летняя подкова — 2019» (чӑв. Ҫуллахи такан) фестивале хутшӑнма май пулнӑшӑн тав туса ҫырнисем питех те йышлӑ. «Фестивалӗн ӑш пиллӗ хуҫине Вероникӑна, хӗвел евӗр ҫынна, пирӗн ачасен «амӑшне», пысӑк тав. Кӑмӑл-туйӑма уҫса пама сӑмах ҫитмест», — хавхаланса ҫырнӑ, сӑмахран, Чулхула тӑрӑхӗнчи Марина Лукина. Сӑмах май, вӑл, тӳресенчен пӗри пулнӑ.
Мероприяти йӗркелӳҫи — Чӑваш Енри иппотерапи шкулӗн ертӳҫи Вероника Култакова. Фестивале тӗрлӗ регионти ачасем килсе ҫитнӗ.
+12.3 °C