Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ ҫӗнӗрен те ҫӗнӗ акцисемпе проектсем пурнӑҫа кӗртме тӑрӑшать. Халӗ, акӑ, асӑннӑ учреждени Республикӑри психиатри пульницинче «Килте пӗччен» интерактивлӑ спектакль кӑтартнӑ. Ку вӑл — «Театрӑн васкавлӑ пулӑшӑвӗ» социаллӑ проектпа килӗшӳллӗн пулса пыракан ӗҫ. Ӑна вӑл пӗлтӗр пурнӑҫа кӗртме тытӑннӑ. Асӑннӑ проектпа килӗшӳллӗн лартнӑ спектакльсемпе артистсем пульницӑсене, ача-пӑча ҫурчӗсене, интернат-ҫуртсене, ҫулланнисем пурӑнакан ҫуртсене ҫитеҫҫӗ.
Спектакльти тӗп сӑнарсем — Пӗчӗк ачапа Карлсон. Астрид Линдгрен швед ҫыравҫин хайлавӗнчи ку сӑнарсене пӗлмен ҫын та ҫук-тӑр. Ҫамрӑксен театрӗ лартнӑ спектакльти персонажсем килте епле тытмаллине вӗрентеҫҫӗ, хӑйсемпе вӑййа та хутшӑнма чӗнеҫҫӗ.
Юратса пурнӑҫланӑ ӗҫе ачасем те, аслисем те кӑмӑлтан йышӑннине пӗлтереҫҫӗ. Вӗсем спектакле кӑмӑлтан пӑхнӑ иккен, кулмалла ҫӗрте ахӑлтатса кулнӑ, сӑнарсемшӗн пӑшӑрханмалла чух вӗсемпе хурланнӑ. Тухтӑрсем вара театра тав тунӑ, тата пырса ҫӳреме чӗннӗ.
Сӑнсем (3)
Оперӑпа балет театрӗ ҫӗнӗ сезона «Нарспи» поэмӑпа уҫнӑ. 55-мӗш сезон уҫӑлнӑ чухне зал лӑк тулли пулнӑ. «Нарспи» оперӑн ҫӗнӗ варианчӗ куракансен кӑмӑлне кайнӑ. Унта халӑх йӑли-йӗркине лайӑх уҫса кӑтартнӑ. Оперӑри кӗвӗ те ҫӳллӗ шайра пулнӑ.
Актерсен тумтирӗсем те чаплӑ пулнӑ. Вӗсене йышӗнче пӗрешкелли курӑнман. Тумтире Мускаври ҫӑмрӑк ӳнерҫӗ шухӑшласа кӑларнӑ. Ӑна ку ӗҫре пултарулӑх ушкӑнӗ те пулӑшнӑ.
Тумтир енӗпе ӗҫлекен ӳнерҫӗ Нина Федорова каланӑ тӑрӑх, театрта тури чӑвашсен тумтирне ҫеҫ кӑтартаймӑн. Унта — чӑваш костюмӗн паллисем.
Сцена та ҫӗнӗ тумтир «тӑхӑннӑ». Декорацисем хӑвасем пулнӑ. Вӑл кашни чӑваш ялӗнчех тӗл пулать.
Актерсем оперӑна тӗплӗн хатӗрленнӗ. Константин Ефремов Тӑхтаман рольне 15 ҫула яхӑн калӑплать. Вӑл каланӑ тӑрӑх, ку постановка ӑна ҫывӑх пулнӑ. Оперӑра Тӑхтаман — вӑй питти арҫын. Нарспи сӑнарӗ вара хальхи пурнӑҫпа килӗшӳллӗн пулса тухнӑ. Унан кӑмӑлӗ — ҫирӗп. Сетнер амӑшӗн сӑнарӗ хурлӑхлӑ пулса тухнӑ. Опера финалӗ халӗ Авалхи Грецири трагедие аса илтерет.
Паян Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн художество ертӳҫи, СССР халӑх артисчӗ, тӗрлӗ преми лауреачӗ Валерий Яковлев 75 ҫул тултарчӗ. Вӑл 1939 ҫулта Шӑмӑршӑ районӗнчи Виҫпӳрт Шӑмӑршӑ ялӗнче ҫуралнӑ. Патшалӑхӑн театр искусствин патшалӑх институчӗн актер тата режиссер факультечӗсене вӗренсе пӗтернӗ. Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче 1961 ҫултанпа актерта, 1967 ҫултанпа режиссер-постановщикра ӗҫлеме тытӑннӑ. 1979–1990 ҫулсенче вӑл тӗп режиссерта, 1990-мӗш ҫултанпа художество ертӳҫинче ӗҫлет.
Валерий Яковлев — Раҫҫей культурин тата ӳнерӗн паллӑ ӗҫченӗ. Вӑл чӑваш театрне профессионализмпа илем енчен тепӗр шая ҫӗкленӗ тата чӑваш халӑхӗн йӑли-йӗркине театр илемӗпе пуянлатнӑ. Валерий Яковлев пултарулӑхӗ тӗрлӗ енлӗ тата пуян.
Унӑн Борис Чиндыков пьесипе лартнӑ «Ҫатан карта ҫинчи хура хӑмла ҫырли» спектаклӗ 1990-мӗш ҫул Пӗтӗм Раҫҫейри «Раҫҫейӗн чи лайӑх спектаклӗсем» фестивальте, 1991-мӗш ҫулта Пӗтӗм Раҫҫейри тӗрӗк халӑхӗсен фестивалӗнче, 1992-мӗш ҫулта Пӗтӗм Раҫҫейри «Федераци-92» фестивальте пӗрремӗш вырӑнсене йышӑннӑ, Раҫҫейри лайӑх спектакльсен шутне кӗнӗ.
Ыран Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Ҫамрӑксен театрӗнче черетлӗ сезон уҫӑлать. Халӑха театр репертуарӗнчи ҫӗнӗ спектакльсенчен пӗрне, «Пирӗн атте авланать» ятлине, йыхравлаҫҫӗ. Ӑна Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ Валерий Иовлев пьеси тӑрӑх Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ ӳнер ӗҫченӗ Вячеслав Оринов режиссер лартнӑ.
Каҫхине куракана камитпе савӑнтарӗҫ, анчах кӑнтӑрла та театр хӑйӗн асамлӑхӗпе киленме йыхравлать. Кӑнтӑрла иртни икӗ сехетре унта Чӑваш Республикин тата Казахстан Республикин тава тивӗҫлӗ ӳнер ӗҫченӗн Иосиф Трерӑн пысӑк ӗҫне — «Чӗрӗ сӑмах» музыкӑпа сӑвӑ ревюне — куракан патне ҫитерӗҫ. Ӑна 20 ӗмӗрти хӑватлӑ поэтсен поэзине халалланӑ. Ҫав шутра Геннадий Айхи те пур. Спектакль валли билет сутса пухнӑ «кӗмӗле» Геннадий Айхи ячӗллӗ фонда куҫарӗҫ.
Авӑнӑн 18-мӗшӗнче Вырӑс патшалӑх драма театрӗ 92-мӗш сезонне «Орфей тата Эвредика» драмӑпа уҫать. Ӑна Жан Ануйӑн «Эвредика» пьеси тӑрӑх хатӗрленӗ.
Спектакль премьери 2012 ҫулхи ҫу уйӑхӗнче пулнӑ. Сергей Юнгас постановщик режиссер каланӑ тӑрӑх, спектакль кӑшт улшӑннӑ. Актерсем хушшинче те улшӑну пулнӑ. Унта Хусанти театр училищине пӗтернӗ Исмаил Махмутов ҫамрӑк актер хутшӑнать.
Ҫавӑн пекех спектакльте ытти ҫамрӑк актерсем те выляҫҫӗ: Сергей Куклин, Оксана Ананьева, Александр Смышляев, Александрпа Татьяна Володинсем, Людмилӑпа Леонид Казимирсем, Диана Яковлева, Чӑваш халӑх артистки Лариса Родик тата Александр Тырлов.
Спектакль каҫхи 6 сехет ҫурӑра пуҫланать.
Юпа уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче «Кинори юратнӑ кӗвӗсем» гала-концерт пулӗ. Ӑна кинематограф 120 ҫул тултарнине халалланӑ.
Концерта «Тӗнче таланчӗсем» ыркӑмӑллӑх фончӗ йӗркелет. Ертӳҫи — Давид Гвинианидзе. Чылайӑшӗн шухӑшӗпе, «Тӗнче таланчӗсем» Раҫҫейри концерт лайӑх йӗркелекенсенчен пӗри. Вӑл вокал классика кӗввине сарма пулӑшать.
Концертра кино- тата телеэкрансенчи кӗвӗ шедеврӗсем янӑрӗҫ. Унта Олимп оперин тӗнче «ҫӑлтӑрӗсем», тӗнчери чи лайӑх опера театрӗсен солисчӗсем хутшӑнӗҫ: Сергей Дудинский, Элизабет Эннарис, Владимир Огнев.
Концерт 19 сехетре пуҫланӗ.
Чӑваш патшалӑх драма театрӗнче Андриян Григорьевич Николаев 85 ҫул тултарнине халалласа сӑнӳкерчӗксен куравӗ уҫӑлнӑ.
Андриян Николаев пурӑннӑ пулсан авӑнӑн 5-мӗшӗнче 85 ҫул тултарӗччӗ. Вӑл — Совет Союзӗн икӗ хут Паттӑрӗ, ЧР хисеплӗ ҫынни.
Курава Чӑваш наци музейӗ Шуршӑлти Космонавтика музейӗпе, Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗпе, ЧР Наци вулавӑшӗпе тата Патшалӑх истори архивӗпӗпе пӗрле уҫнӑ. Музей ӗҫченӗсем Андриян Николаевӑн авиаци учищинче вӗреннӗ чухнехи, космоса вӗҫнӗ тапхӑрпа ҫыхӑннӑ тунӑ сӑнсене хатӗрленӗ.
Курав авӑнӑн 5-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх академии драма театрӗн фойинче уҫӑлнӑ.
Республикӑри хӗрарӑмсен канашӗн «Эсӗ пире кирлӗ, юлташ!» проектпа килӗшӳллӗн йӗплӗ пралук леш енче ларакан хӗрарӑмсене пулӑшма тӑрӑшаҫҫӗ. Юсанмалли колонисене пукане театрӗ тухса ҫӳрет.
Нумаях пулмасть артистсем Куславккари юсанмалли 5-мӗш колонире пулнӑ. Вӗсене унта питӗ кӗтнӗ. Унччен театр кунашкал учрежденисенче «Ҫӑлтӑрлӑ арҫынача» постановка кӑтартнӑ. Куслаккари колонире ларакансене вара «Гадкий утенок» спектакльпе паллаштарнӑ.
Залра ларакансем ачалӑха таврӑннӑ тейӗн. Хӑшӗ-пӗри, тен, сюжетпа пӗрле хӑйен шӑпи пирки шухӑшланӑ. Унти ӗҫченсем палӑртнӑ тӑрӑх, спектакль тӗрмере ларакансене чӑтӑмлӑрах пулма, ҫынсене хаклама вӗрентет.
Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ Ача-пӑча драматургийӗн регионсем хушшинчи лабаратори-форумне ирттерет. Ку проекта ҫӗршывӑн Культура министерстви театр ӳнерӗшӗн кирлӗ пулӑм тесе ырланӑ май пурнӑҫа кӗртме укҫа та уйӑрнӑ.
Лабораторие пухнӑ май театр ачасемпе ҫамрӑксем валли ҫыракан наци драматургӗсен регионсем хушшинчи конкурсне йӗркеленӗ. Конкурса Чӑваш Ентен, Пушкӑртстанран, Утмӑрт тата Коми республикисенчен, Мускавран, Питӗртен, Ҫӗнҫӗпӗртен, Екатеринбургран, Самартан, Чӗмпӗртен, Анапӑран, Калугӑран, Воронежран, Аҫтӑрхантан, Волгоградран, Омскран, Сургутран, Железногорскран, Красногорскран, Анат Тагилтан, Курск облаҫӗнчи Львовран тата Белоруҫпа Литва Республикисенчен 60 пьеса тӑратнӑ.
Юпан 20–24-мӗшӗсенче ӗҫсен авторӗсем Шупашкара Регионсем хушшинчи лабораторие килсе ҫитӗҫ. Форума театр критикӗ, ӳнер пӗлӗвӗн кандидачӗ, Раҫҫей хулисенчи нумай семинар авторӗ Ирина Мягкова ертсе пырӗ. Экспертсен шутӗнче Мускаври Валерий Персиков режиссер та пур.
Чи лайӑх пьесӑсемпе Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ театр артисчӗсем эскизлӑ постановкӑсем кӑтартӗҫ, унтан вӗсене сӳтсе явӗҫ.
Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ авӑн уйӑхӗн 25-мӗшӗнче сезон уҫӗ. Юбилейлӑ 55-мӗш сезон Георгий Хирпӳн «Нарспи» оперипе уҫӑлӗ.
Оперӑна Константин Ивановӑн «Нарспи» поэми тӑрӑх хатӗрленӗ. Ҫак ӗҫпе Хирпӳ чылай ҫул ӗҫленӗ. Композитор либреттӑна хӑй ҫырнӑ, оригиналти текста хӑварма тӑрӑшнӑ. Сюжетпа сӑнарсене кура ку оперӑна психологи драми жанрӗ теме пулать.
Композитор хор сценисенче фольклор темипе усӑ курнӑ. Тӗнче тетелӗнчи «Ҫыхӑнура» проекта пӗлтернӗ тӑрӑх, «Нарспи» оперӑна чӑвашла юрлаҫҫӗ. Вырӑсла куҫару ҫук.
+0.3 °C