Чӳк уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Чӑваш Енре Пӗтӗм Раҫҫейри «Ӳнер каҫӗ» акци иртӗ. Кӑҫал ӑна музейсем, театрсем, вулавӑшсем, культура ҫурчӗсем «Ӳнер пӗрлештерет» ятпа йӗркелӗҫ.
«Ӳнер каҫӗ» акци иртекен лапамсенче куравсем, ӑсталӑх класӗсем, концертсем, экскурсисем, пултарулӑх квесчӗсем, тавлашу лапамӗсем йӗркелӗҫ, спектакльсем кӑтартӗҫ.
Чӑваш патшалӑх сӑнав драма театрӗнче клоунада пирки ӑсталӑх класӗ иртӗ, Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче вара «Юрату пурах иккен» спектакль кӑтартӗҫ. ЧР Наци вулавӑшӗнче «Революци ӳнерӗ, революци – ӳнерте» тавлашу лапамӗ ӗҫлӗ. А.Г.Николаев космонавт ячӗллӗ асӑну комплексӗнче астрономи сӑнавӗ пулӗ.
Чӑваш наци музейӗ, Ӳнер музейӗ, патшалӑх истори архивӗ те акци валли программа хатӗрлӗҫ.
К.В.Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ иртнӗ эрнекун, юпа уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, «Тӑманлӑ каҫ» премьера лартнӑ.
Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артистки Наталья Сергеева юлашки вӑхӑтра режиссер евӗр ҫӗнӗрен те ҫӗнӗ спектакльсем лартнине хӑнӑхрӑмӑр ӗнтӗ. Шупашкар районӗнче ҫуралнӑ ҫак сцена ӑсти режиссер ӑсталӑхне маларах Мускавра ятарласа вӗренчӗ.
Ҫӗнӗ ӗҫе хамӑр кайса курман та (республикӑри МИХсене театрсем премьерӑсене йыхравлаҫҫӗ-ха, анчах Чӑваш халӑх сайчӗ ку списокра ҫук курӑнать) хамӑр куҫпа курнӑ евӗр хаклаймӑпӑр, мӗн илтни-пӗлни тӑрӑх каласан, спектаклӗн инсценировкине Николай Мартынов ҫыравҫӑн «Кӑвак хуппи» калавӗ тӑрӑх Геннадий Медведев хатӗрлени паллӑ.
«Хыпар» хаҫат журналисчӗ Андрей Михайлов ку спектакль сюжетне «питӗ ансат, ҫав вӑхӑтрах питӗ тарӑн шухӑшлӑ» тесе хаклать.
Спектакле кинофильм ӳкермелли хальхи йышши ЗД мелӗпе илемлетсе кинопа ҫыхӑнтарнӑ иккен. Ҫӗнӗ ӗҫре виҫӗ герой вылять-мӗн, массӑллӑ сценӑсенче — театрӑн пысӑк труппи.
Чӑваш патшалӑх академи симфони капелли валли чаплӑ аккордеон туяннӑ. Музыка инструментне юпа уйӑхӗн 12-мӗшӗнче илнӗ.
«Чӑваш патшалӑх академи симфони капелли» республикӑн хысна предприятийӗ музыка инструментне малтанласа 1,5 миллион тенкӗ парса илес шухӑшлине пӗлтернӗ. Кайран, аукцион вӑхӑтӗнче, аккордеона 200 пин тенкӗ йӳнӗрехпе туяннӑ.
Ҫапла вара капеллӑн «Scandalli Extreme 47» Италире кӑларнӑ инструмент пулӗ. Ют чӗлхерен вырӑсла куҫарсан аккордеон ячӗ «Экстремальные скандалы» (чӑв. Экстремаллӑ тавлашу) тесе куҫать иккен.
Чаплӑ аккордеона туянма Чӑваш Енӗн хыснинчен кӗмӗл уйӑрнӑ.
Аса илтерер, филармонире халӗ юсав пырать, ҫав вӑхӑтра симфони капеллине Шупашкарти Ф. Павлов ячӗллӗ музыка училищине тата Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрне куҫарнӑ.
Паян Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ Анатолий Дуняк ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитет.
Чӗмпӗр облаҫӗнчи Китовка ялӗнче ҫуралнӑскер вун ҫиччӗре Шупашкарти музыка училищине «сӗрме купас» класӗпе вӗренме кӗнӗ. Чӑваш Енри паллӑ сӗрме купӑсҫӑ ачаранпах халах инструменчӗсене итлсе ӳснӗ. Килӗнче ҫавӑн пек пулнӑ вӗсен. Тен, ҫавӑнпах пулӗ — тӑмра калама хӑнӑхнӑ. Килӗнчисем юрлама та юратнӑ.
Анатолий Дуняк С. Максимов ячӗллӗ музыка шкулӗнче, Ф. Павлов ячӗллӗ музыка училищинче, филармонири оркестрта ӗҫленӗ.
Паллӑ сӗрме купӑсҫӑ Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрне йӗркелеме те тӳпе хывнӑ.
Анатолий Дуняк 2011 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 15-мӗшӗнче 94 ҫула кайсан вилнине республикӑн музыка общественноҫӗ пысӑк ҫухату тесе йышӑннӑ.
Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче йӑлана кӗнӗ Пӗтӗм тӗнчери опера фестивалӗ кӑҫал та иртӗ. Аса илтерер: М.Д. Михайлов ячӗпе хисепленет.
Хальхинче фестиваль чӳк уйӑхӗн 17—21-мӗшӗсенче иртӗ. Унта тӗнчен тӗрлӗ кӗтесӗнчен: Италипе Румынирен, Китайпа Казахстанран, Беларуҫран тата Европӑри тӗрлӗ ҫӗршывран килсе ҫитӗҫ. Чӳк уйӑхӗн 18-мӗшӗнче «Любовный напиток» оперӑна йыхравлӗҫ. «Риголетто» оперӑна чӳк уйӑхӗн 20-мӗшӗнче лартӗҫ.
Фестиваль «Евгений Онегин» оперӑпа уҫӑлӗ. Кӑҫалхи сумлӑ мероприяти вӑхӑтӗнче «XXI ӗмӗрти тенорсем» концерт пулмалла. Унта пухӑннӑ куракансене тӗрлӗ хайлавпа паллаштарӗҫ. Вӑл чӳк уйӑхӗн 19-мӗшӗнче иртӗ. Фестиваль чӳк уйӑхӗн 21-мӗшӗнче гала-концертпа вӗҫленӗ. Унта ҫӗршыври тата чикӗ леш енчи сцена ӑстисем пухӑнӗҫ.
Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗн артисчӗсем Калмӑк Республикинче иртнӗ наци театрӗсен «Кееда» фестивальне хутшӑннӑ. Унта ачасемпе ҫамрӑксем валли лартнӑ спектакльсене кӑтартнӑ.
Театр форумӗ юпа уйӑхӗн 1—5-мӗшӗсенче Элиста хулинче иртнӗ. Фестиваль Калмӑк Республикинчи Б. Басангов ячӗллӗ наци драма театрӗнче иртнӗ. Ӑна йӗркелеме Раҫҫейӗн Театр ӗҫченӗсен союзӗ йӗркелеме пулӑшнӑ. Фестивале Мӑкшӑ Республикинчи, Мари Элти, Ҫурҫӗр Осетинчи, Азербайджанри тата Чӑваш Енри театрсем хутшӑннӑ. Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Ҫамрӑксен театрӗ юпа уйӑхӗн 3-мӗшӗнче С. Беловӑн тата С. Куваевӑн «Не хочу быть собакой!» юмахне лартнӑ. Элиста хулинче иртнӗ фестивальте чӑваш артисчӗсене те кӑмӑлтан йышӑннӑ.
Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ черетлӗ премьерӑна хатӗрлет. Унта «Юрату пурах иккен!» спектакле лартассипе ҫине ӗҫлеҫҫӗ. Халӗ театрта репетици малалла пырать.
Ҫӗнӗ спектакле иртнӗ эрнекун Элӗкри культура ҫуртӗнче пуҫласа лартнӑ. Спектакле район центрӗнче тата районта пурӑнакансем курнӑ.
«Юрату пурах иккен» музыка комедине Дмитрий Петров режиссер лартнӑ, пьеса авторӗ – Чӑваш Енӗн искусствин тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ.
Чӑваш Республикин Информаци политикин тата массӑллӑ коммуникацисен министерстви К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн юбилейлӑ сезонне халалласа ҫырнӑ массӑллӑ информаци хатӗрӗсен хушшинче конкурс ирттерет. МИХсем хушшинче йӗркеленӗ конкурса, шел пулин те, пурте хутшӑнаймӗҫ. Телерадиокомпанисем, телевидени студийӗсем, радиостанцисем, Чӑваш Енри пичет кӑларӑмӗсен редакцийӗсем, журналистсем. Ҫав шутра — штатра тӑманнисем те, пултарулӑх конкурсне ӗҫсене тӑратайӗҫ-ха. Анчах электронлӑ кӑларӑмсен айккинче юлма тивет.
Конкурс ӗҫӗсене министерство ҫакӑн пек номинацисенче хаклӗ: «Республикӑри пичет МИХӗсенчи чи лайӑх хайлав (хайлавсен ярӑмӗ)»; «Районти (хулари) пичет МИХӗсенчи чи лайӑх хайлав»; «Телевиденири чи лайӑх материал (программа, программа ярӑмӗ, сюжет, социаллӑ видеролик)»; «Чи лайӑх радиоматериал (программа, программа ярӑмӗ, сюжет, социаллӑ аудиоролик)».
Ӗҫсене кӑҫалхи кӑралчӑн 1-мӗшӗнчен пуҫласа чӳк уйӑхӗн 10-мӗшӗччен хатӗрленисене чӳк уйӑхӗн 10-мӗшӗчи каҫхи пиллӗк сехетчен министерствӑра йышӑнӗҫ.
Паян К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ черетлӗ, ҫапах та ыттисенчен уйрӑлса тӑракан сезона уҫрӗ. Артисчӗсем те ытти чухнехиллех выляҫҫӗ-ха, спектакле лартаканнисем те яланхиллех тӑрӑшнӑ-ха. Тӗп расналӑхӗ — А. Островский пьеси тӑрӑх Хусанта лартнӑ «Хӑв пурӑнас килнӗ пек ан пурӑн» спектакльтен театр летопиҫне пуҫарнӑ культура тата ӳнер учрежденийӗ хӑйӗн асамлӑ чаршавне хальхинче ҫӗрмӗш сезон уҫни. Хальхинче куракана «Вӗри юнлӑ ҫемҫе чун» спектакль кӑтартрӗҫ.
Театра килекенсене ҫак ятпа хаваслӑ сӑнарсем урамранах кӗтсе илчӗҫ.
Юбилейлӑ сезона Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев та килсе ҫитрӗ. Спектакль умӗн вӑл театрӑн артисчӗсене хисеплӗ ят панине ӗнентерекен паллӑсене пачӗ. Аса илтерер, Сергей Иванова маларахах Чӑваш халӑх артисчӗ ята пама йышӑннӑччӗ, Аркадий Андреева — Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ.
Ҫак кунсенче Мускавра Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн гастролӗ пырать. Унта артистсем виҫӗ спектакльпе: «Вӗри юнлӑ ҫемҫе чун», «Куккуклӑ сехет», «Манра Пихампар чунӗ» — ятлисемпе кайнӑ. Ӗнер кӑтартнӑ Марина Карягинӑн «Куккуклӑ сехет» драмине курма «чӑваш артисчӗсен виҫӗ ӑрӑвне вӗрентсе кӑларнӑ профессорсем те» пынӑ. Кун пирки артистсемпе Мускава кайнӑ «Хыпар» хаҫат журналисчӗ Надежда Смирнова издательство ҫурчӗн сайтӗнче пӗлтернӗ.
Щепкин ячӗллӗ театр аслӑ училищин профессорӗсем Татьяна Аносова тата Тамара Лякина спектакле те, артистсене те ырланӑ.
Татьяна Аносова, сӑмахран, Сергей Ивановпа Петр Садовникова хӑй вӗрентнине палӑртнӑ. Вӗсем пирки вӑл: «Маттур», — тесе каланӑ.
Ҫакна та аса илтерер: Ӗпхӳре тӗрӗк театрӗсен «Туганлык» пӗтӗм тӗнчери фестивалӗнче «Куккуклӑ сехет» спектакль лартнӑччӗ, «Чи лайӑх сценографи» номинацире Валерий Яковлев режиссера палӑртнӑччӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (20.04.2025 03:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 748 - 750 мм, 14 - 16 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Золотов Василий Гордеевич, халӑха ҫутта кӑларас ӗҫе йӗркелекенӗсенчен пӗри ҫуралнӑ. | ||
| Иванов Алексей Иванович, чӑваш чӗлхи тӗпчевҫи, журналист редактор вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |