Етӗрне районӗнчи Урпаш ялӗнчи Ксюша Максимова шӑпи чылайӑшне пӑшӑрхантарать. Комӑна кӗрсе ӳкнӗ хӗрача халӗ те вӑранайман.
Тӑванӗсем Раҫҫейри пульницӑсем пулӑшайманнине кура ют ҫӗршыв клиникисенчен пулӑшу ыйтнӑ. Канадӑран хурав килнӗ. Унта Ксюшӑна йышӑнма хатӗр. Халӗ унти тухтӑрсем Ксюшӑна сиплемешкӗн мӗн чухлӗ укҫа кирлине шутлаҫҫӗ.
Ксюшӑна нумаях пулмасть реанимацирен палатӑна куҫарнӑ. Халӗ амӑшӗ унпа талӑкӗпех пулаять. Канадӑна каймашкӑн ҫемьене укҫа кирлӗ. Пульницӑра пурӑнтармаҫҫӗ, ҫурт тара тытма укҫа пухмалла.
Тӑванӗсем Ксюша кӑштах лайӑхланнине калаҫҫӗ. Пичӗ кӑшт хӗрелнӗ, алли ҫемҫелнӗ. Канада пулӑшма хатӗррине пӗлсен ҫемьен шанчӑкӗ тата пысӑкланнӑ.
Чӑваш Енри наркологсем Уҫӑ алӑксен кунне ирттернӗ. Шурӑ халатлисем эрехрен, пирусран тата компьютер вӑййисенчен хӑпайман ҫынсемпе калаҫнӑ.
Уҫӑ алӑксен кунӗ нарӑс уйӑхӗн 21-мӗшӗнче республикипех иртнӗ. Чи малтанах тухтӑрсемпе эрех-сӑраран писеймен ҫынсем чуна уҫса калаҫнӑ. Вӗсем валли ӑсталӑх класӗсем, психокоррекци занятийӗсем ирттернӗ.
Унтан шурӑ халатлисем патне компьютер вӑййисене путнӑ ҫынсем канашлама килнӗ.
Сӑмах май, Республикӑри наркологи диспансерӗнче Уҫӑ алӑксен кунӗ кашни виҫҫӗмӗш шӑматкун иртет. Тепри пуш уйӑхӗн 19-мӗшӗнче пулӗ.
Инкек иртнӗ ҫулхи чӳк уйӑхӗнче Куславкка районӗнче пулса иртнӗ. Унти Куснар ялӗнче пурӑнакан пӗр ҫемьере 44 ҫулти арҫын аптӑраса ӳкнӗ хыҫҫӑн унӑн арӑмӗ васкавлӑ пулӑшу кӳрекен тухтӑрсем патне шӑнкӑравланӑ. Анчах Куславкка район пульницин васкавлӑ пулӑшу паракан уйрӑмӗ ҫула тухма килӗшмен. Вӑхӑт ун чух кӑнтӑрла иртни 12 сехет те 30 минут пулнӑ. Арҫыннӑн сывлӑхӗ хавшасах пынине кура хӗрарӑм каҫхи ултӑ сехет тӗлӗнче шурӑ халатлисем патне тепӗр хутчен шӑнкӑравланӑ. Ку хутӗнче тухтӑрсем вырӑна ҫитнӗ, арҫынна пульницӑна илсе кайнӑ. Анчах унта вӑл ҫурҫӗр иртни 1 сехет те 10 минутра вилсе кайнӑ.
Ҫын пульницӑра вилни пирки тӗпчевҫӗсем професси тивӗҫне кирлӗ пек пурнӑҫламаннине пула ҫын вилнӗ тесе шухӑшланипе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ, тӗпчев малалла пырать. Вилнӗ арҫыннӑн арӑмӗ шухӑшланӑ тӑрӑх, мӑшӑрӗ кантӑк тасатмалли хатӗр ӗҫнипе вилме пултарнӑ.
Эрех ҫынна ӑсран кӑларнине иртнӗ ӗмӗр пуҫламӑшӗнчех паллӑ классикӑмӑр асӑрханӑ. Чӑн та, ӑсран кӑларать. Ӑсран кӑна кӑларнипе те ҫырлахмасть — леш тӗнчене ӑсатать.
2015 ҫулта, акӑ, пирӗн пӗчӗк республикӑра эрехе пула наркӑмӑшланнӑ 1330 тӗслӗхе шута илнӗ. Ку вӑл — официаллӑ статистика тӑрӑх. Урӑхларах каласан, хыпса лартнӑ хыҫҫӑн асапланнӑ самантра шур халатлисенчен пулӑшу ыйтни цифри.
Эрехне хӗрарӑмӗ те, арҫынӗ те тиркемест те, анчах наркӑмӑшланакансен хушшинче 78 проценчӗ — арҫынсем.
Эрехпе наркӑмӑшланнӑ Патӑрьел, Пӑрачкав тата Йӗпреҫ районӗсенчи ҫынсенчен пурте леш тӗнчене ӑсаннӑ. Муркаш, Сӗнтӗрвӑрри, Канаш, Ҫӗмӗрле, Комсомольски, Тӑвай, Ҫӗрпӳ, Вӑрмар, Вӑрнар, Красноармейски, Хӗрлӗ Чутай, Элӗк районӗсенче тата Ҫӗмӗрле хулинче те вилекенсен йышӗ аванах: эрехпе наркӑмӑшланнисенчен ҫурри ытла куҫне хупнӑ.
Кӳкеҫри ватӑ ҫынсемпе сусӑрсен интернат-ҫуртӗнче пурӑнакан ҫак мӑшӑра район центрӗнчисем сӑнпа аван пӗлеҫҫӗ. Арӑмӗпе упӑшки тесе те ҫирӗплетеймӗн-ха, анчах туссем кӑна теме те хӗн. Хӗрарӑм кӳмепе ларса пырать, арҫын тӗксе ҫӳрет. Кӳмере ларать пулсан та хӗрарӑм яланах сӑрланса ҫӳрет тата вӑл, хӑйне юратакан кирек епле хӗрарӑм пекех, хаклӑ чулсене кӑмӑллать, сӑрланать.
Чире пула интернат-ҫурта лекнӗ, унтах пӗр-пӗринпе паллашнӑ мӑшӑр пирки хӑй вӑхӑтӗнче Алина Изман журналист «Ҫамрӑксен хаҫатӗнче» тӗплӗн ҫырса кӑтартнӑччӗ те ун тӑрӑх ҫавсем пӗр ҫемьене тӗвӗленсе пурӑннине пӗлнӗччӗ. Халӗ тата тепӗр ырӑ хыпар: сусӑр пулин те пуҫа усман мӑшӑр хӑйсене пурӑнма пӳлӗм туяннӑ. Анчах тӗрлӗ хута туса пӗтерменнине тата ытти хӑш-пӗр йывӑрлӑхра кура вӗсене Шупашкар районӗнчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центр хӑй хӳтлӗхне илнӗ.
Центр малашне те ҫемьене пулӑшса пырӗ.
Зика вирусӗ алхасакан ҫӗршывсенче, ҫав шутра Бразилире, пулнисене Раҫҫейӗн потребнадзорӑн федераци служби чуптума чарнӑ. Алӑ пустарса, хушу кӑларсах мар-ха. Сӗнӳпе.
Бразилинче тата Зика вирусӗ алхасакан ытти ҫӗршывра пулнисен тӑван киле таврӑннӑ хыҫҫӑн ар ҫыхӑнӑвне кӗнӗ чухне пӗр уйӑх хушши презервативпа усӑ курмалла тата чуптума та тӑхтамалла. Кун пек сӗнекенни — эпидемиологи центрӗ. Экспертсем каланӑ тӑрӑх, инкубаци тапхӑрӗ ҫичӗ куна яхӑн тӑсӑлать. Енчен ҫав вӑхӑтра чирлесен хӳтӗленӳ мелӗсемпе тата тепӗр икӗ эрне усӑ курмалла.
Хытах асӑрханма сӗннине ку вирус пирки тухтӑрсем хальӗхе тӗплӗн пӗлменнипе сӑлтавлаҫҫӗ, апла тӑк сыхланакана Турӑ сыхлать текен каларӑш вырӑнлӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Нарӑс уйӑхӗн 5–11-мӗшӗсенче Чӑваш Енре ОРВИпе тата гриппа чирленӗ 11238 ҫынна шута илнӗ. Унчченхи эрнепе танлаштарсан, кӑтарту республикӑра 7,9 процент чакнӑ.
Роспотребнадзор пӗлтернӗ тӑрӑх, ытларах Тӑвай районӗнче тата Шупашкарпа Ҫӗнӗ Шупашкар хулисенче чирленӗ.
Иртнӗ эрнере республикӑри 29 ҫыннӑн А/H1N1/2009 вирус пулнине палӑртнӑ. Сысна грипӗпе чирленӗ тӗслӗхе Шупашкарта, Ҫӗнӗ Шупашкарта, Улатӑрта, Канашра, Ҫӗмӗрле, Шупашкар, Канаш, Тӑвай, Етӗрне, Вӑрмар районӗсенче тупса палӑртнӑ.
Нарӑсӑн 12-мӗшӗ тӗлне Чӑваш Енри 1 шкула карантина хупнӑ. 15 шкулти 42 класа вӑхӑтлӑх хупнӑ.
Нарӑс уйӑхӗн 10-мӗшӗнче амӑшӗсене сиплевпе профилактика пулӑшӑвӗ паракан канашӑн ларӑвӗ иртнӗ. Унта республикӑра ача вилеслӗхне сӳтсе явнӑ.
Кӑна палӑртма та хӑрушӑ, анчах ҫулталӑк пуҫланнӑранпа Чӑваш Енре ҫул ҫитмен 10 ача сарӑмсӑр вилнӗ. Ытларах чухне ку аслисен айӑпӗпе пулать.
Шупашкар районӗнче ав эрех ӗҫекен ашшӗ-амӑшне пула пӗр ача вилнӗ. Куславкка районӗнче те инкек пулнӑ. Унта ҫывӑракан амӑшӗ пӗчӗк ачине кӗлеткипе пусса вӗлернӗ. Икӗ ача ҫул-йӗр ҫинчи инкекре куҫӗсене яланлӑхах хупнӑ. Ачасем инфекцие пула та пурнӑҫран уйрӑлаҫҫӗ.
Ларура ОРВИ енӗпе эпидеми лару-тӑрӑвне те сӳтсе явнӑ. Унта ҫул ҫитмен ачасене медтӗрӗслев витӗр кӑларас ыйтӑва хускатнӑ.
Специалистсем пӗлтернӗ тӑрӑх, Раҫҫейре грипп эпидемийӗ чакма тытӑннӑ. Ҫапах чир тӗлӗшпе профилактика ирттермеллине палӑртаҫҫӗ тухтӑрсем. Шупашкарти ача пахчисенче, ав, шӑпарлансене массаж тӑваҫҫӗ тата сывлава лайӑхлатмашкӑн хусканусем ирттереҫҫӗ.
52-мӗш ача пахчинче ачасене кашни кунах сӗт юр-варӗ ҫитереҫҫӗ. Унта ачасене пиҫӗхтерес тӗллевпе мероприятисем ирттереҫҫӗ. Ачасем ирхине гимнастика тӑваҫҫӗ, вӑй-хал культурине урамра та, спорт залӗнче те ирттереҫҫӗ.
Ачасем ҫавӑн пекех ятарлӑ кавирсем тӑрӑх утаҫҫӗ, ҫывӑрса тӑрсан гимнастика ирттереҫҫӗ, массаж тӑваҫҫӗ. Ку ӗҫ медицина ӗҫченӗсем сӑнаса тӑнипе пулать.
Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан, И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУра вӗренекен Дарья Адюкова усал шыҫӑпа чирлет. Хӗр Шупашкарти пульницӑра сипленнӗ. Халӗ вӑл Германие тӗрӗсленме кайнӑ.
Дарья валли укҫа-тенкӗ пухаҫҫӗ. Ку ӑна сипленмешкӗн кирлӗ. Германири пӗр клиника чӑваш хӗрне пулӑшма шантарнӑ.
Тунтикун, нарӑс уйӑхӗн 8-мӗшӗнче, Дашӑпа амӑшӗ Германири Фрайбург хулине ҫитнӗ. Унта ӑна профессор тӗрӗслеме тытӑннӑ.
Дарьйӑн виҫӗ самолетпа вӗҫме тивнӗ. Йывӑр пулсан та чӑтнӑ вӑл. Амӑшӗ Татьяна халӗ клиника ҫумӗнчи отельте пурӑнать. Специалистсем тӗплӗн тӗрӗсленӗ хыҫҫӑн укҫа мӗн чухлӗ кирлине палӑртӗҫ.
Дарьйӑна пурте пулӑшма пултараҫҫӗ. Унӑн реквизичӗсем:
Сбербанк: 4276 7500 1344 7544
Тинькофф банк: 5213 2437 3552 0007
Авангард: 5222 2383 2375 5816
Яндекс.кошелек: 410013857398238
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (11.04.2025 03:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 745 - 747 мм, -1 - 1 градус сивӗ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Ефимов Никита Ефимович, фольклор пухаканӗ, этнограф, чӑваш чӗлхи тӗпчевҫи ҫуралнӑ. | ||
| Казаков Георгий Николаевич, паллӑ патшалӑх ӗҫченӗ ҫуралнӑ. | ||
| Колбасов Олег Степанович, правовед, юридици ӑслӑлӑхӗсен докторӗ ҫуралнӑ. | ||
| Михайлов Феликс Михайлович, спорт йӗркелӳҫи, ишес енӗпе тӗнче шайӗнчи тӳре ҫуралнӑ. | ||
| Козлова Зинаида Алексеевна, фольклор пухаканӗ, профессор, ЧР тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ ҫуралнӑ. | ||
| Николаев Юрий Михайлович, патшалӑх ӗҫченӗ, ЧР вӑй-хал культурипе спортӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ ҫуралнӑ. | ||
| Терентьев Николай Терентьевич, чӑваш драматургӗ, тӑлмачӗ, актёрӗ вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |