Чӑваш Ене мобильлӗ медицина комплексӗсем килнӗ. Вӗсемпе Пӑрачкав, Йӗпреҫ, Шупашкар, Улатӑр, Елчӗк, Вӑрмар, Красноармейски, Хӗрлӗ Чутай районӗсенчи тухтӑрсем халӑх патне ҫӳрӗҫ. Мобильлӗ комплекссем асӑннӑ районсенчи пӗчӗк ялсене ҫитсе килме кирлӗ. Медицина комплексӗсене туянма федераци хыснинчен 55 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Елчӗкри тӗп район пульницине ҫӗнӗ комплекса панӑ та ӗнтӗ.

«Сывлӑх сыхлавӗ» наци проектне пурнӑҫласа кӑҫал пирӗн республикӑна 18 комплекс кӳрсе килмелле. Вӗсем 100 ҫынтан сахалтарах пурӑнакан ялсенчи 33 пин ҫынна медицина пулӑшӑвӗпе тивӗҫтерме май парӗҫ.

Хальхи вӑхӑтра Чӑваш Енри пӗчӗк ялсенче пурӑнакансем патне куҫса ҫӳрекен медицина центрӗ тата 13 мобильлӗ медицина комплексӗ, 1 маммограф ҫӳрет.

Чӑваш Енри пульницӑсене пысӑк квалификациллӗ тухтӑрсемпе тивӗҫтермелле. Меслечӗсем тӗрлӗрен. Ҫав шутра — унччен урӑх ҫӗре тухса кайнисене илсе килни те.

«Медвестник» кӑларӑм пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫапла хушӑва ЧР Сывлӑх сыхлав министерствине пӑхӑнакан сиплевпе профилактика учрежденийӗсене ҫитернӗ. Мӗн туса иритерни пирки лешсен авӑн уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче отчет тумалла. Тӗп врачсене пульницӑсенчи психологсене коллективпа калаҫтарма сӗннӗ. Ӗҫрен каяс текен врачсемпе тӗп врачсен хӑйсен сӑмахламалла.

Чӑваш Енри пульницӑсенче медицина сестри, врач пулса ӗҫленисем юлашки ҫулсенче Мускава пӗрин хыҫҫӑн тепри тухса кайни вӑрттӑнлӑх мар. Уйрӑм ҫын больницисене суйлакансем те пур. Ҫав вӑхӑтрах поликлиникӑсенче тухтӑрсем ҫитмеҫҫӗ.

Куславкка районӗнчи Чашлама ялӗнче пурӑнакансем халӗ пульницӑна ҫитес тесе 20 ҫухрӑм парӑнтараҫҫӗ. Пӗтӗмӗшле практика тухтӑрӗ патне ҫитме те ҫывӑх мар - 15 ҫухрӑм каймалла.

Тинех вӗсем патне савӑнӑҫ ҫитнӗ – ялта фельдшерпа акушер пункчӗ уҫӑлӗ, вӑл хута каять ӗнтӗ. Кун пирки ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви пӗлтерет.

Ҫак ял тӑрӑхӗнче 300 яхӑн ҫын пурӑнать. Ҫӗнӗ ФАП вӗсемшӗн чӑннипех те пысӑк савӑнӑҫ. Хальхи вӑхӑтра ФАПра шалти отделкӑна тӑваҫҫӗ, тулашри сетьсене хураҫҫӗ. Унӑн алӑкӗ кӗҫех уҫӑлӗ – фельдшерпа акушер пунктне ҫитес уйӑхра туса пӗтерме палӑртнӑ.

Ҫурла уйӑхӗн 23-25-мӗшсенче Шупашкарта Ыттисенчен уйрӑлса тӑракансен V «Одинаковыми быть нам необязательно» (чӑв. Пирӗн пӗр пек пулмасан та) фестивалӗ иртӗ. Ӑна ыттисенчен уйрӑлса тӑракан куракансем валли йӗркелеҫҫӗ. Мероприяти пуҫаруҫи — РФ Культура министерстви. Ыттисенчен уйрӑлса тӑракансен фестивальне Пукане театрӗсен пӗтӗм тӗнчери «Карусель сказок» (чӑв. Юмахсен каруселӗ) I фестивальне пуҫтарӑннӑ май ирттерӗҫ. Чӑваш Ен тӗп хулине Китайран, Раҫҫейӗн ҫичӗ регионӗнчен: Мускавран, Улатимӗр, Волгоград, Воронеж, Мускав облаҫӗсенчен, Тутарстантан, Удмурт Республикинчен пултарулӑх ушкӑнӗсем килмелле.

«Юмахсен каруҫҫельне», сӑмах май, хӑнасем 7 ют ҫӗршыран: Бангладешран, Беларуҫран, Германирен, Казахстанран, Китайран, Японирен тата Раҫҫейӗн 18 регионӗнчен ҫитмелле.

Шупашкарти пӗр арҫын кӗпепе ҫурална пулӗ. Ӑна тухтӑрсем вилӗмрен ҫӑлнӑ. Тӗрӗсрех каласан, ҫав арҫын клиника вилӗмӗнче 20 минут пулнӑ.

ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерствин сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, «103» номер ҫине шӑнкӑрав килнӗ: арҫыннӑн юн пусӑмӗ чакса ларнӑ. Тухтӑрсем пациент патне 6 минутран ҫитнӗ. Медиксем ҫитнӗ тӗле унӑн сывлӑхӗ тата йывӑрланнӑ, вӑл сывлама пӑрахнӑ, чӗри тапман. Тухтӑрсем клиника вилӗмӗ пулнине палӑртнӑ.

Шурӑ халатлисем тӳрех реанимаци ӗҫӗсене тума пуҫланӑ. Вӗсем пациентӑн пурнӑҫӗшӗн 20 минут кӗрешнӗ. 20 минутран арҫыннӑн пульс тупӑннӑ, вӑл тӑна кӗнӗ. Халӗ вӑл пульницӑра выртать.

Чӑваш Ен Сывлӑх сыхлав министерствинче ӗнентернӗ тӑрӑх, диспансеризацие каҫсерен тата шӑматкунсерен те тухма пулать.

Паян ЧР Правительствин планеркинче (ӑна Иван Моторин премьер-министр ирттернӗ) диспансеризаци кӑларассине кӑҫалхи пӗрремӗш ҫур ҫулта епле йӗркеленине сӳтсе явнӑ. Ку ыйтупа сывлӑх сыхлав министрӗ Владимир Викторов сӑмах илнӗ.

Кӑҫалхи кӑрлач-ҫӗртме уйӑхӗсенче пирӗн республикӑра 114 пин ҫынна диспансеризаци кӑларнӑ. Хушма тӗрӗслевсем витӗр тухма сӗннисем ҫав шутра — 40 процент.

Вӑйпиттисемех (тӗрӗсленнисенечн 57%) вӑраха кайнӑ чирсемпе чирлине палӑртнӑ. Усал шыҫӑпа аптӑракансене 199 ҫынна шута илнӗ. Вӑл шутран 69-шӗ — вӑйпиттисем. Усал шыҫҫа 1-2 стадире палӑртасси диспансеризацие пула 66 процент нумайланнӑ.

Йӗпреҫ районӗнчи Ҫӗнӗ Выҫли ялӗнче фельдшерпа акушер пункчӗ ҫӗкленет. Ӑна хӑпартма «Мостстройинвест» тулли мар яваплӑ обществӑна шаннӑ.

Йӗпреҫ район администрацийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, тухтӑр ҫуртне тума 4 миллион та 133 пин тухса кайӗ. Смета хакӗ ҫакӑн пек.

ФАПа Чӑваш Ен Элтеперӗ 2012 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 2-мӗшӗнче йышӑннӑ ял ҫыннисене медицинӑпа санитарин пирвайхи пулӑшӑвне лайӑхлатасси ҫинчен калакан хушӑвӗпе килӗшӳллӗн ҫӗклеҫҫӗ. Асӑннӑ документа йышӑннӑранпа Йӗпреҫ районӗнче кӑна 8 фельдшерпа акушер пункчӗ туса лартнӑ. Ҫӗнӗ Выҫлинчи — тӑххӑрмӗш.

Тухтӑр ҫурчӗ 80-а яхӑн тӑваткал метр йышӑнӗ. Ҫӗнӗ ФАПра ҫутӑ та хӑтлӑ пулӗ. Шыв та шала кӗртӗҫ, таса мар шыва юхса тухма канализаци те тӑвӗҫ.

Елена Калинина

Республикӑри наркологи пульницинче — ҫӗнӗ ертӳҫӗ. Тӗп врач пулма Елена Калининӑна шаннӑ.

Ҫӗнӗ пуҫлӑхпа коллектива Чӑваш Енӗн сывлӑх сыхлав министрӗ Владимир Викторов паян, утӑ уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, паллаштарнӑ. Елена Калинина унччен Республикӑри психиатри пульницин тӗп тухтӑрӗнче ӗҫленӗ. Ҫӗнӗ ертӳҫӗ пирки республикӑн тӗп наркологӗ Ирина Булыгина ырӑ сӑмахсемпе палӑртса коллектив умӗнче тухса калаҫнӑ. Ҫакна та палӑртмалла: наркодиспансерӑн унчченхи тӗп врачӗ Михаил Чепурной ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курнӑ тесе тӗпчев пуҫарнӑ.

Психиатри пульницинче ӗҫлекенсем хӑйсен ертӳҫипе хумханса сывпуллашнӑ. Елена Калинина ӗҫтешӗсене чунтан тав тунӑ. ЧР Сывлӑх сыхлав министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ертӳҫӗ тивӗҫне вӑхӑтлӑха пурнӑҫлама тӗп врачӑн медицина енӗпе ӗҫлекен ҫумне Александр Руссова шаннӑ. Каярах конкурс ирттерсе ҫӗнӗ ертӳҫӗне палӑртӗҫ.

Чӑваш Енри мануллӑ терапевтсем Китайри тухтӑрсенчен вӗренӗҫ. Китайри йӑлана кӗнӗ медицина вӑрттӑнлӑхне уҫма пирӗн республикӑна асӑннӑ ҫӗршыври Аньхой провинцийӗнчи Анцинь хулинчи аслӑ медицина коллеждӗн преподавателӗсем Пэй Минь тата У Фэй килсе ҫитнӗ.

Китайри ӑстасене Шупашкара И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн хушма пӗлӳ паракан центрӗ йыхравланӑ. Кӑҫалхи ҫуркунне ҫав икӗ вӗренӳ заведенийӗ килӗштерсе ӗҫлесси ҫинчен калаҫса татӑлнӑ. Ҫавӑн пирки вӗсем ятарлӑ килӗшӳ туса алӑ пуснӑ. Кун пирки Чӑваш Ен Сывлӑх сыхлав министерствин пресс-служби пӗлтерет.

Пирӗн республикӑри мануллӑ терапевтсене Китайри Пэй Минь тата У Фэй «Чувашиякурорт» (чӑв. Чӑвашенкурорт) санаторинче вӗрентӗҫ.

Вӑрнар районӗнчи пӗр ялта пурӑнакан ҫак ҫемьене калама ҫук пысӑк инкек пырса ҫапнӑ. Инкек пӗччен ҫӳремест теҫҫӗ те... Маларах ҫемье тӑваттӑри ывӑлне пытарнӑ. Халӗ, ав, кил хуҫине — ачан ашшӗне, ҫынна астумасӑр вӗлернӗ тесе айӑпласшӑн. Пуҫиле ӗҫе тӗпчесе пӗтернӗ ӗнтӗ. РФ Следстви комитечӗ Чӑваш Енри управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, пуҫиле ӗҫе прокурор ҫирӗплетнӗ. Ӗҫе суда ярса парӗҫ.

Аса илтерер: инкек кӑҫалхи ҫу уйӑхӗн 4-мӗшӗнче пулнӑччӗ. Пӗчӗк ывӑлне кабинӑна лартса ашшӗ хире тислӗк тӑкма кайнӑ. Тӑвалла хӑпарнӑ чух арҫын ача тракторӑн хыҫалти чӳречинчен тухса ӳкнӗ. Пуҫӗпе вӑл прицепӑн тимӗр турти ҫине шаплаттарнӑ. Йывӑр суранланнӑскере пульницӑна васкавлӑн илсе кайнӑ. Анчах шурӑ халатлисем те пӗчӗкскерӗн пурнӑҫне ҫӑлса хӑварайман.

Ачан ашшӗне РФ Пуҫиле кодексӗн 109 статйипе айӑпласшӑн.