«Вега» центрта республикӑн Сывлӑх сыхлав министерствин психоневрологи интерначӗсенче сипленекенсем хушшичне спортӑн хӗллехи енӗпе республикӑри фестивалӗ иртнӗ.

Спорт уявне психоневрологи диспансерӗсенчи 6 ушкӑн тата ӑс-тӑн енчен аталанса ҫитеймен ачасен интернат-ҫурчӗн 1 ушкӑнӗ хутшӑннӑ.

Фестивале уҫма республикӑн сывлӑх сыхлав министрӗн ҫумӗ Александр Медюков хутшӑннӑ.

Ӑмӑрту спортӑн виҫӗ енӗпе иртнӗ: йӗлтӗрпе тупӑшассипе, вӗрен туртассипе, армреслинг енӗпе. Ушкӑнпа пӗтӗмлетсен Вӑрнар районӗнчи Калининри психоневрологи интерначӗн ушкӑнӗ мала тухни палӑрнӑ. Иккӗмӗш вырӑна Муркаш районӗнчи Шомикри интернат ҫӗнсе илнӗ, виҫҫӗмӗшӗнче — ӑс-тӑн енчен аталанса ҫитеймен ачасен Кӳкеҫри интерначӗ.

Сӑнсем (10)

Ӗҫлӗх центрӗн тӗллевӗсенчен пӗри сусӑрсене ӗҫе вырнаҫма пулӑшасси тесе пӗлтереҫҫӗ Шӑмӑршӑ районӗнчен.

Республика шайӗнче йышӑннӑ тӗллевлӗ программӑна пурнӑҫласа кӑҫал унта 3 сусӑра ятарлӑ оборудованиллӗ ӗҫ вырӑнӗ туса памалла. Ҫак ӗҫе пурнӑҫлама 208 тенкӗ кирлӗ. Программӑна хутшӑнакан предприяти-организацие ӗҫ вырӑнӗ туса пама 69 пин тенкӗ те 500 тенкӗ уйӑрса парӗҫ. «Кӗмӗле» илес тата сусӑрсен ҫулне уҫма пулӑшас текенсен заявкӑсене вырӑнти ӗҫлӗх центрне памалла.

Сӑмах май, ун пек программӑсем Шӑмӑршӑра кӑна мар, ытти районпа хулара та ӗҫлеҫҫӗ.

«Тӳсӗмлӗх. Пӗр танлӑх. Интеграци» ятпа республикӑра сусӑр ачасен тата суккӑрсен Пӗтӗм Раҫҫейри «Пултаруллисен фейерверкӗ» обществин пултарулӑхӗн IV фестивалӗ иртнӗ. Унта Шупашкарти 2-мӗш коррекци шкулӗнче вӗренекенсем, суккӑррисен Шупашкар, Канаш хулисенчи тата Муркаш районӗнчи обществисен пайташӗсем хутшӑннӑ. 100 ача хушшинче кӑҫал Мари Эл республикинчен килсе ҫитнисем те пулнӑ.

Юрлассипе I степеньлӗ диплома хӑйсен ушкӑнӗсенче Карина Николаева (Шупашкар), Юлия Ожиганова (Мари Эл) тата Надежда Острова (Канаш) ҫӗнсе илнӗ. «Илемлӗ сӑмах» номинацире Шупашкрати Анна Петрова илемлӗ вуланипе палӑрнӑ. Инструментпа калассипе Мари Элти Арсен Мангасаряна никам та ҫитеймен. Ташлакансенчен вара Шупашкарти «Тантӑш» ансамбль ҫӗнтернӗ.

Чӑваш Енре сусӑрсем валли тата тепӗр 2,2 пин ӗҫ вырӑнӗ туса памалла. 100 ҫынтан сахалрах тӑрӑшакан предприятисенче мӗнпур ӗҫ вырӑнӗнчен 1,5 процентне сусӑрсене вырнаҫтармалла. Ҫапла йышӑннӑ республикӑн ӗнерхи правительство ларӑвӗнче. Ку йышӑну 35 ҫынтан пуҫласа 100 ҫын таран ӗҫлекеннисене пырса тивӗ.

Ларура Чӑваш Ен Элтеперӗ пуҫлӑхсем сусӑрсене ӗҫрен хӑтарма пӑхнӑ тӗслӗхсем тӗл пулмаҫҫӗ-и тесе кӑсӑкланнӑ. Ӗҫпе тивӗҫтерекен службӑн пуҫлӑхӗ Сергей Дмитриев ӗнентернӗ тӑрӑх, ун пек тӗслӗхсем сайра-хутра кӑна тӗл пулаҫҫӗ иккен.

100 ҫын ытларах ӗҫлекеннисенче сусӑрсем валли 2 проценчӗ валли квота туса памалла.

Пӗтӗмпе вара Чӑваш Енре 92 пин ытла сусӑр пурӑнать, вӗсенчен 30,3 пинӗ — 16–60 ҫултисем иккен. Ӗҫлеме пултаракан сусӑрсем 10 пин ытларах-мӗн, вӗсенчен хальлӗхе 5,5 пинӗ ӗҫлет.

Паянхи кунсенче лайӑх пурӑнма ҫынсем валли хӑтлӑ условисем туса панӑ. Анчах та ҫав хушӑрах тӗрлӗ сӑлтавсене пула сусӑр тӑрса юлнӑ ҫынсем шел пулин те пурнӑҫ тивӗҫтеревӗпе туллин усӑ кураймаҫҫӗ. Ҫак ыйтӑва татса парассипе вара патшалӑх ҫулсерен ҫӗнӗ йышӑнусем ҫирӗплет.

Кӑҫал «Доступная среда» (чӑв. «Меллӗ вырӑн») патшалӑх программине пурнӑҫа кӗртес тӗллевпе чӑваш влаҫӗ сусӑр ачасане вӗрентес ӗҫре 36 000 000 тенкӗ тӑкаклама планланӑ. 12 500 000 тенкӗ укҫана республика хыснинчен уйӑрма палӑртнӑ, ҫак суммӑнах федераллӑ хыснинчен уйӑрса парӗҫ. Унсӑр пуҫне стажировка программипе выляса илнӗ грант укҫине те — 11 000 000 тенкӗне — ҫак паха ӗҫе ярӗҫ.

— Ҫак укҫа ятарлӑ техника хатӗрӗсене туянма кайӗ. Вӗсен пулӑшӗвӗпе сусӑр ачасем тивӗҫлӗ пӗлӳ илме пултарӗҫ, — палӑртать республикӑн вӗренӳ тата ҫамрӑсен политикин министрӗ Владимир Иванов.

Паянхи кун республикӑн лаптӑкӗсенче 4 840 яхӑн сусӑр ача пурӑнать, вӗсенчен 1 150 — шкул ҫулне ҫитмен ачасем.

— Ачасем пӗлӳ илччӗр тесен шкулсенче тивӗҫлӗ майсем пулмалла. 2012 ҫулта 20 шкулта ҫавӑн йышши ӗҫсене тунӑ, кӑҫал вара 10 шкула улшӑнусем пырса тивӗҫ, — пӗлтерет Владимир Иванов.

Малалла...

Муркаш районӗнче ҫулсерен районти сусӑрсен пӗрлешӗвӗн пайташӗсем хушшинче «Тытӑн пулӑ, пӗчӗкки те пысӑкки те» ятпа пулӑ тытассипе ӑмӑрту ирттерес йӑлана тӑсаҫҫӗ.

Ҫутҫанталӑкра иртекен мероприятине сусӑрсем уйрӑмах кӑмӑллаҫҫӗ. Ҫавӑнпа та пулӑ тытма юратакансем ирхи хӗвел шевлипе вӑранса пӗвӗ хӗррине аннӑ. Кунта пулӑ тысасси — тӗп тӗллев мар. Сусӑрсене пӗрлӗ пуҫтарӑнса шӳтлесе ларни, ҫутҫанталӑк илемӗпе килленсе ларни — савӑнӑҫ кӳрет.

Ӑмӑртусем пулӑ тытассипе кӑна мар пулнӑ, мероприятийӗ хутшӑнакансем хаваспах дартс, шашка вӑййисене вылянӑ тата ытти кӑмала ҫӗклентерекен вӑйӑсене хутшӑннӑ.

Кӑнтӑр еннелле выҫма ӗлкернӗ халӑха вара пулӑ шӳрпи савӑнтарнӑ. Ӑмӑртӑва хутшӑннӑ сусӑрсене кӑҫалхи вӗсем валли йӗркеленӗ мероприяти кӑмӑла туллинех тивӗҫтернӗ.

Сӑнсем (12)