«Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти РФ Патшалӑх Думине суйланмашкӑн хӑш-пӗр суйлав округӗнче хайӗн кандидачӗсене тӑратмасан та пултарать. Ҫӗршыв шайӗнчи политик валли тивӗҫлӗ кандидатсем ҫук тенипе мар. «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» партие ҫул парасшӑн.
Ку хыпара Regnum информаци агентстви ТАСС «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партинчи ҫын пӗлтерни тӑрӑх хыпарланӑ. Парти ку хыпара официаллӑ майпа комментарилеме тӑхтаса тӑрать иккен. Вӑл ҫӗртме уйӑхӗн 26–27-мӗшӗсенче иртекен съезда кӗтет.
Округа «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» парти пайташне памалли регионсен шутӗнче (кун пирки официаллӑ майпа хыпарламаннине тепӗр хутчен палӑртар) Чӑваш Ен те пур. Пирӗн тӑрӑхра «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» пайташӗ Анатолий Аксаков депутат валли ҫул уҫса памалла-мӗн.
Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗсем кашни сасса тӗрӗслесшӗн.
Нумаях пулмасть иртнӗ сессире «халӑх тарҫисем» республикӑн парламентне депутатсем суйлассипе ҫыхӑннӑ саккуна йышӑнас умӗн пӗр-пӗринпе хытах тавлашнӑ. Пӗр партирисем хӑйсен пайташӗсемпе куҫкӳрет чӗрре кӗрсе тӑман-ха. Оппозици теме хӑнӑхнисем вара «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» пайташӗсемпе хытах тавлашнӑ.
Депутат мандачӗллисенчен 33-шӗ кӗркуннехи суйлава хӑй тӗллӗн хутшӑнас текеннисем тата парламент мар парти пайташӗсем хӑйсемшӗн алӑ пухнисене питӗ тӗплӗн, кашни сасса, тӗрӗслеме йышӑннӑ. Ҫапла туни «вӑрӑ вӑрра шанмасть» тенипе ҫыхӑнман имӗш, демократи приниципӗсемпе килӗшсе тӑрать-мӗн. Пиллӗккӗшӗ кун пек саккуна йышӑнтарасшӑн мар хирӗҫлени кӑлӑхах пулнӑ. Йышлисем сахал йышлисене ҫӗнтересси каламасӑрах паллӑ.
Иртнӗ эрне вӗҫӗнче Чӑваш Енре Раҫҫейӗн бизнес хӳтӗлевҫи Борис Титов пулчӗ. Пирӗн тӑрӑха вӑл унччен те ҫитнине усламҫӑсем астӑваҫҫӗ-ха. Борис Титов ун чух ирттернӗ канашлӑва хутшӑннисем усламҫӑсене хӳтӗлеме тивӗҫ ҫын вӗсемшӗн пит хыпсах ҫунман пек туйнине палӑртнӑччӗ.
Хальхинче Борис Титов «Партия Роста» (чӑв. Ӳсӗм партийӗ) текен организацие ертсе пынӑ май вӗҫтерсе ҫитнӗ.
Парти РФ Патшалӑх Думине лекме ӗмӗтленет-мӗн. «Списокпа эпир Чӑваш Енре 7–10% пухасшӑн», — пытарман шухӑш-ӗмӗтне бизнес-хӳтӗлевҫӗ.
Партин регионти политканашӗпе те паллаштарнӑ. Унта Александр Капитонов, Олег Князькин, Денис Яковлев кӗнӗ. Партие майлисен йышӗнче унччен министрта ӗҫленӗ Наталья Володина та ҫитсе ларнӑ.
Суйлава парти кашни округрах кандидатсем тӑратасшӑн.
Чӑваш Енре «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин умсуйлавне (праймеризне) пӗтӗмлетнӗ. Ку тӗлӗшпе пресс-конференци иртнӗ.
Парти списокӗнче РФ Патшалӑх Думин вӗренӳ енӗпе ӗҫлекен комитет председателӗн ҫумӗ Алена Аршинова мала тухнӑ. Уншӑн суйлава пынӑ ҫынсен 75 проценчӗ сасӑланӑ. Пӗр мандатлӑ округсен ҫӗнтерӳҫисене те палӑртнӑ. Вӗсем — иккӗн. Канаш районӗпе Николай Малов мала тухнӑ (64%). Шупашкар районӗпе вара Шупашкар хула пуҫлӑхӗ Леонид Черкесов ҫӗнтернӗ. Уншӑн 84 проценчӗ сасӑланӑ.
Республика ҫыннисем праймериза хастар хутшӑннине палӑртнӑ. Раҫҫейӗпе илсен, Чӑваш Енре ку кӑтарту чи пысӑккисенчен пӗри. Леонид Черкесов умсуйлав йӗркеллӗ иртнине, суйлав участокӗсем лайӑх ӗҫленине палӑртнӑ.
Алена Аршинова хӑш-пӗр участокра черет пулнине каланӑ. Анчах ку, унӑн шухӑшӗпе, пирвайхи опыт пулнӑран ҫапла килсе тухнӑ. Малашне ку енӗпе кӑлтӑксем пулмасса шанать вӑл.
Сулав ҫывхарнӑ май политиксен хушшинче ӑнланманлӑхсем сиксе тухнине эпир ҫырнӑччӗ-ха. Пӗр парти пайташӗсем те пӗр-пӗринпе тем пайлама тытӑннӑ самантра тем тӑвакан та пур. Коммунистсем пирки каласан, Валентин Шурчановпа пӗр чӗлхе тупайманнисем унӑн карикатурисене сарма тытӑннине те эпир пӗлтернӗччӗ.
Валентин Шурчанова парти пайташӗсенчен хӑшӗсем хӑйӗн ывӑлне ҫул уҫса пырать тесе ӳпкелени те пулнӑччӗ. Чӑвашри коммунистсен ертӳҫи Фейсбукра ҫырнӑ тӑрӑх, пӗр ҫемьерисем пулни организаци тӑнӑҫ аталаннине тата пӗр шухӑшлине пӗлтерет тесе ӑнлантарнӑ. Ун пек тӗслӗхсем «миллионшар» тенӗ май Англине, Германие тата Раҫҫее тӗслӗх вырӑнне илсе кӑтартнӑ. Партирен тухнӑ Дмитрий Евсеева та хӑй вӑхӑтӗнче аппӑшӗ (вырӑсла каласан, тётя) илсе пынӑ-мӗн.
«Праймериз, праймериз» теҫҫӗ. Ют чӗлхерен йышӑннӑ сӑмахсемпе калаҫма хӑнӑхнӑ та халӗ ку сӑмахӑн пӗлтерӗшне, тунмастӑп, хам та малтан пӗлменччӗ. Ватӑ ҫынсем унӑн пӗлтерӗшне пушшех те ӑнкармаҫҫӗ ахӑртнех.
«Мӗн вӑл?» — ҫапла каланине пӗрре мар илтрӗм ялта. Ансатрах каласан — «тӗп суйлав умӗнхи суйлав». Ҫапла каласан кинемисемпе мучисем ӑнланаҫҫӗ-ха. Анчах вӑл мӗн тума кирлине ӑнлантарма тивет. «Укҫа пустуй тӑкаклани», «Ӗҫлекенсен шалӑвне чакараҫҫӗ, кунта ав мӗн чухлӗ укҫа пустуй каять» — ҫапла каланине хам хӑлхапах илтрӗм. Ну, суйлаври комисси пайташӗсене укҫа тӳлеҫҫӗ, «Единая Россия» парти тӗрлӗ буклет кӑларнӑ (хаклӑ йышши хутран, журнал хучӗ пекех). Кунта та укҫасӑр пулман ӗнтӗ. Ҫапах ку халӑха кирлине ӗнентереҫҫӗ вӗсем. Халӑх шухӑшӗ тӳре-шарашӑн питӗ пӗлтерӗшлӗ-ҫке-ха.
Алла тыттарнӑ виҫӗ хут ҫинчи кандидатсене ялти ватӑсем пӗлсех каяҫҫӗ-ши? Тепӗр ҫамрӑк та пӗлес ҫук вӗсене. Ӑна-кӑна чухламасӑр ҫекӗлсем лартса ячӗҫ-тӗр. Хӑш-пӗр ялта ҫынсене суйлав участокне ятарласа машинӑпа турттарчӗҫ. Ку — меллӗ паллах, лар та ҫийӗнчех вырӑна ҫит.
Паян «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти ячӗпе суйлава тухакансен хушшинче сасӑлав иртет. Аса илтеретпӗр, кӑҫалхи кӗркунне РФ Патшалӑх Думине тата Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашне депутатсен суйлавӗ иртмеллине эпир хыпарланӑччӗ.
Тӳре-шарасемпе политиксем те сасӑлава хутшӑнаҫҫӗ. Михаил Игнатьев Элтепер Шупашкарти Ухсай Яккӑвӗ ячӗллӗ Культура керменӗнче вырнаҫнӑ участокра сасӑланӑ. РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Алена Аршинова, вӑл вӗренӳ енӗпе ӗҫлекен комитет ертӳҫин ҫумӗ шутланать, Шупашкарти И.Н. Ульянов ячӗллӗ ЧПУра вырнаҫнӑ участока кайнӑ. Ҫамрӑк ҫав депутат шухӑшланӑ тӑрӑх, суйлав умӗнхи тапхӑр кандидатсемшӗн ҫӑмӑл марри конкуренци пысӑккипе ҫыхӑннӑ.
Халӑх та паянхи сасӑлава йышлӑ пынӑ-мӗн. Чӑн та, хысна тытӑмӗнче тӑрӑшакан паллаканӑмсем те унта кайнине пӗлтерчӗҫ.
Ҫак кунсенче Раҫҫей Федерацийӗн коммунистсен партийӗн регионти организацийӗ отчетпа суйлав конференцийӗ ирттернӗ. Хальхинче те Чӑваш Енри рескомӑн пӗрремӗш секретарӗ пулма Валентин Шурчанова шаннӑ.
Сӑнавҫӑсем палӑртнӑ тӑрӑх, ҫӗнтерме ӑна ҫӑмӑлах пулман. «Малтанласа кандидатсене тӗплӗн «тасатма» тивнӗ, кун валли оппозиционерсене сирнӗ», — тесе ҫырать, сӑмахран, Александр Белов журналист.
Суйлав ҫывхарнӑ май политиксен хушшинче ӑнланманлӑхсем сиксе тухнине, пӗр парти пайташӗсем те пӗр-пӗринпе хӑш чух тем пайлама тытӑннине эпир коммунистсен тӗслӗхӗпе маларах пӗлтернӗччӗ-ха. Аса илтеретпӗр, пуш уйӑхӗн 19-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарта пуху ирттернӗ чух коммунистсем йӗрке хуралҫисене чӗннӗччӗ.
Кӑҫалхи кӗркунне РФ Патшалӑх Думине тата Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашне депутатсен суйлавӗ иртмелле. Унччен вара Раҫҫейри чи пысӑк партисенчен пӗри, «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей», парти ячӗпе суйлава тухакансен хушшинче сасӑлав ирттерет. Ӑна ют чӗлхерен йышӑннӑ сӑмахпа каласан, праймериз тени пулать. Праймериза хутшӑнакансем те хастаррине палӑртмалла. Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн вице-спикерӗн Николай Маловӑн, акӑ, хӑйӗнпе пӗр пек хушаматлӑ виҫӗ кандидатпа кӗрешме тивӗ. Етӗрнери 9-мӗш суйлав округӗнче праймериза тата тепӗр виҫӗ Малов хутшӑнма шут тытнӑ иккен. Вӗсен хушшинче ӗҫсӗр ҫын та, усламҫӑ та, ҫар оркестрӗн дирижерӗ те пур.
Маларах эпир «Наблюдатель» (чӑв. Сӑнавҫӑ) общество юхӑмӗ Ҫӗнӗ Шупашкарти ача пахчисем тата шкулсенче политика сӗмӗллӗ реклама пуррине асӑрханине, ҫавӑн пирки Ҫӗнӗ Шупашкарти прокуратурӑна пӗлтернине хыпарланӑччӗ.
Ҫитес суйлавра ҫӗнтерес тесе тапаҫланакансенчен хӑшӗсен ҫывӑрсан та ыйхӑ килмест пулӗ. Вӗсем ҫине тӑрсах унта та кунта ҫитеҫҫӗ, ӑна та кӑна уҫаҫҫӗ, саламламаллине саламлаҫҫӗ, пуҫ таймалла ҫӗрте пуҫ таяҫҫӗ, йӑл кулмалла чух йӑл кулаҫҫӗ. Кандидатсем ватӑсемпе тата ачасемпе ӑшшӑн калаҫнине фотографӗсем те наччасрах сӑн ӳкерсе илеҫҫӗ. Мӗн тӑвӑн, политикӑра та реклама кирлӗ.
«Наблюдатель» (чӑв. Сӑнавҫӑ) общество юхӑмӗ хӑйсене ытла та хастаррӑн, ҫине тӑрсах кӑтартакансене ырламасть. Вӑл Ҫӗнӗ Шупашкарти ача пахчисем тата шкулсем тӑрӑх ҫаврӑнса тухнӑ та политика сӗмӗллӗ реклама пур тесе пӗтӗмлетнӗ. Шкулсенче те, ача пахчисенче те политика реклами сӗмӗллӗ агитматериал ҫакӑнса тӑрать-мӗн. Юхӑм ертӳҫи Алексей Глухов пӗлтернӗ тӑрӑх, кун пирки Ҫӗнӗ Шупашкарти прокуратурӑна пӗлтернӗ. Ҫывӑх вӑхӑтра хастарсем Шупашкарти шкулсемпе ача пахчисене те пӑхса ҫаврӑнасшӑн.
+0.3 °C