Чӳк уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче Иосиф Дмитриева /Трер/ халалланӑ регионсен хушшинчи «СеспельФЕСТ» фестиваль уҫӑлать.
Фестиваль кӑҫалхипе ҫиччӗмӗш хут иртет. Вӑл чӳк уйӑхӗн 17-мӗшӗччен пырӗ. Унта Мари Элти, Тутарстанри, Чӑваш Енри ҫамрӑксен театрӗсем хутшӗнӗҫ. Спектакльсем Шупашкарта Ҫамрӑксен театрӗнче тата Чӑваш патшалӑх пукане театрӗнче пулӗҫ.
Пӗрремӗш кунхине Мари ҫамрӑксен театрӗ «Обломов. Теперь или никогда» спектакльпе паллаштарӗ. Ӑна Иван Гончаровӑн романӗ тӑрӑх хатӗрленӗ.
Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче «Искусство каҫӗ-2023» культура мероприятийӗ иртӗ. Вӑл чӳк уйӑхӗн 4-мӗшӗнче, шӑматкун, 16:30 сехетре пуҫланӗ.
Ҫав кун куракансене учрежденире чӑваш халӑх пултарулӑхне халалланӑ ятарлӑ программӑпа кӗтсе илӗҫ. Сенкер фойере хальхи вӑхӑтри тумсен «Хитре» бренд куравӗ ӗҫлӗ. Театр 106 ҫул хушши пухса пынӑ экспонатсен пуххи паллашма та кӑсӑклӑ пулӗ. Юрра-ҫемме юратакансем валли инструмент концерчӗ иртӗ.
18 сехетре вара ҫав кун «Театр – ман ӑраскал» моноспектакль пуҫланӗ. Хальхинче унта Пӗчӗк залта Раҫҫей тата чӑваш халӑх артистки Нина Яковлева пултарулӑхпе паллашма май килӗ. Искусство каҫне, моноспектакльсӗр пуҫне, тӳлевсӗр кӗртӗҫ.
Пушкӑртстанри Чанлӑ районӗнчи Норовка ялӗнче «Хунав» театр Зинаида Сурпанӑн «КГБ-Крахьяни» камитне лартнӑ.
Зинаида Сурпан (Семенова) Пушкӑртстанри Федоровка районне кӗрекен Ашкатар ялӗнче ҫуралнӑ. Ҫтерлӗри культурӑпа ҫут ӗҫ техникумӗнчен вӗренсе тухнӑ. Халӗ вӑл Ашкатарти Культура ҫуртӗнче илемлӗх ертӳҫинче вӑй хурать, юрӑпа ташӑ ушкӑнне ертсе пырать. Пушӑ вӑхӑтра сӑвӑсем, пьесӑсем, интермедисем ҫырать. Унӑн сӑввисем «Ялав», «Тӑван Атӑл» журналсенче пичетленнӗ. Вӑл — «Ан васка, шурӑмпуҫ» кӗнеке (2004) авторӗ.
Ӗнер, юпа уйӑхӗн 19-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче Раҫҫей халӑх артистки Нина Григорьева «Театр – ман ӑраскал» моноспектакльпе сцена ҫине тухӗ. 62 ҫул театрта ӗҫлекен артистка паян та куракана хӑйӗн пултарулӑхӗпе тыткӑнлать. Сӑн-пит вылявӗ те, куҫри хӗлхеме те унӑн малтанхиллех.
Моноспектакльте вӑл «Нарспи» спектакльти, Валентин Распутин пьеси тӑрӑх лартнӑ «Анне» премьерӑри сыпӑксене вуласа пачӗ, хӑйӗн кун-ҫулӗ ҫинчен каласа кӑтартрӗ.
Театрӑн тӗп режиссёрӗ Валерий Яковлев пӗлтернӗ тӑрӑх, ун пек моноспектакльсене театрта уйӑхсерен йӗркелеме палӑртаҫҫӗ. Ҫитес уйӑхра Нина Яковлева сцена ҫине тухӗ, кайран — Владимир Семёнов. Ҫапла вара — ҫамрӑк артистсем таранах. Шухӑшӗ ырӑ.
Мана вара, куракана, ҫапах та икӗ япала тӗлӗнтерчӗ. Пӗрремӗшӗнчен, моноспекакль вӑхӑтӗнче артисткӑпа паллаштаракан вырӑсла видео кӑтартни кӑшт аптӑратса ячӗ. Иккӗмӗшӗнчен, электрон билетра 10-мӗш вырӑн тесе кӑтартнӑччӗ те, ретӗнче те пурӗ те 6 вырӑн ҫеҫчӗ тата тепӗр икӗ пукан хушса лартнӑччӗ. Юрӗ-ха, вырӑнне тупса пачӗҫ-ха, ларсах курма май килчӗ.
Юпа уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче «Аван пулсан – арӑма, усал пулсан – арҫынна» камит кӑтартӗҫ. Ӑна Владимир Гуркинӑн «Прибайкальская кадриль» пьсеи тӑрӑх хатӗрленӗ.
Спектакль режиссёрӗ — Пушкӑртстан тата Тутарстан республикисен искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Байрас Ибрагимов. Сценӑна илемлетекенни тата тумсене хатӗрлекенни — Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Лариса Комиссарова.
«Пьеса теми кирек хӑш саманашӑн та ҫивӗч. Ансат камит пирӗн куракана килӗшессе шанас килет», — тенӗ режиссёр.
Рольсенче — Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗсем Николай Дмитриев, Виталий Сергеев, Татьяна Зайцева-Ильина, Ирина Архипова, Светлана Дмитриева тата Алевтина Семенова.
Кӑҫал пирӗн республикӑра Вера Кузьмина ячӗллӗ «Чӗкеҫ» фестиваль пуҫласа иртессине эпир унччен пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: ӑна СССР халӑх артисчӗ Вера Кузьмина ҫуралнӑранпа чӳк уйӑхӗн 16-мӗшӗнче 100 ҫул ҫитнине халаллӗҫ.
Чӑваш Енӗн Культура министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, фестивале ирттерме РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Анатолий Аксаков тата республика Элтеперӗ Олег Николаев пулӑшӗҫ. Фестиваль чӳк уйӑхӗн 17-мӗшӗнчен пуҫласа чӳк уйӑхӗн 22-мӗшӗччен пырӗ.
Пирӗн тӑрӑха Калмӑк Республикинчен, Пушкӑртстанран, Мари Элтан, Крымран, Тутарстанран, ҫавӑн пекех Азербайджанран хӑнасем килсе ҫитмелле.
Фестиваль Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче тата Чӑваш патшалӑх пукане театрӗсенче иртӗ.
К. В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче эрнекун, юпа уйӑхӗн 13-мӗшӗнче, Валентина Распутинӑн «Последний срок» повеҫӗ тӑрӑх лартнӑ «Анне» спектакль кӑтартнӑ. Ӑна Алексей Герасимов режиссёр хатӗрленӗ. Ҫӗнӗ ӗҫе курма халӑх лӑк тулли пуҫтарӑннӑ.
«Спектакльте манӑн Распутин епле каласа кӑтартнине хӑварас килчӗ. Геройсен диалогӗсем, ватӑсен шӑпи, ҫара уран иртнӗ ачалӑхшӑн тунсӑхлани – пурте пур ку спектакльте», – каласа кӑтартнӑ Алексей Герасимов.
Спектакль художникӗ — Евгений Аввакумов, балетмейстерӗ — Эльвира Кержиманкина. Пьесӑна вырӑсларан чӑвашла Ольга Туркай куҫарнӑ.
Чӳк уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче «Тӗп ыйту» космос опери сцена ҫине тухӗ. Ӑна либреттӑна тӗпе хурса хатӗрленӗ. Ӗҫе нейросеть те хутшаннӑ. Ҫавна май сцена ҫине робот та тухӗ. Вӑл – тӗп рольте.
Ҫӗнӗ оперӑна Андрей Попов директор пуҫарнипе хатӗрленӗ. Режиссерӗ – Дмитрий Отяковский. Кӗвве Рустам Сагдиев хатӗрленӗ, вӑлах – дирижер-постановщик.
Юпа уйӑхӗн 19-мӗшӗнче Раҫҫей халӑх артистки Нина Григорьева «Театр – ман ӑраскал» моноспектакльпе сцена ҫине тухӗ.
Раштав уйӑхӗнче 85 ҫул тултаракан артистка К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче 62 ҫул ӗнтӗ ӗҫлет. Ҫак ҫулсенче вӑл 100 ытла сӑнара калӑпланӑ. Кашнинех — ӗнентерӳллӗ, чуна тивмелле, асра юлмалла. Кӑҫалхи сезонта вӑл, сӑмах май каласан, Валентин Распутинӑн «Последний срок» пьеси тӑрӑх лартнӑ «Анне» спектакльти тӗп роле вылять.
Культура учрежденийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, «Театр – ман ӑраскал» моноспектакле Чӑваш драма театрӗн Пӗчӗк залӗнче кӑтартӗҫ. Раҫҫей халӑх артистки куракан умне ҫывӑххӑн, куҫа куҫӑн, декорацисӗр тата ҫутӑпа тӗрлӗ сцена атрибучӗ усӑ курмасӑр тухӗ. Чӑваш кураканӗ умӗнче чунтан юратнӑ артистка наци тумӗ тӑхӑннӑ хӗрсем хушшинче, илемлӗ халӑх кӗввипе хӑйӗн классикӑллӑ монологӗсене вулӗ».
Чӑваш патшалӑх пукане театрӗн артисчӗсем ҫак кунсенче Орёл хулинчи сцена ҫинче выляҫҫӗ.
Чӑваш артисчӗсем унта гастрольпе тухса кайнӑ. Орёл облаҫӗн тӗп хулинче чӑваш артисчӗсем юпа уйӑхӗн 6-8-мӗшӗсенче пулӗҫ.
Асӑннӑ хулари пукане театрӗнче пӗчӗк куракансене вӗсем Д. Артисӑн «Снегурочка», Г.-Х. Андерсенӑн «Снежная Королева», Н. Носовӑн «Мишкина каша» юмахӗсене кӑтартӗҫ. Ҫав ӗҫсене цифра технологийӗсемпе усӑ курса хатӗрленӗ.
Унсӑр пуҫне «Сказка о рыбаке и рыбке», «Дюймовочка», «Бременские музыканты» спектакльсене кӑтартӗҫ.
+6.3 °C