Турцири усламҫӑ «Риройл-5» карап экипажӗнче ӗҫлекенсене 8 уйӑх ӗҫ укҫи тӳлемен. Карап Мальта ялавӗпе ҫӳрет.

Экипажра – 12 ҫын. Вӗсен йышӗнче Чӑваш Ен арҫынни те пур. Пӗтӗмӗшле илсен, унта Раҫҫейри 7 ҫын ӗҫлет: Ростов, Астрахань, Новосибирск облаҫӗсенчен Дагестанран тата Чӑваш Енрен. Хуҫа хӑшӗ-пӗрне 8 уйӑх шалу тӳлемен, ҫавна май тӑватӑ ҫын голодовка ирттереҫҫӗ. Вӗсем пурте – Раҫҫей ҫыннисем. Апат-ҫимӗҫ саппасӗ утӑ уйӑхӗн 23-мӗшӗччен ҫитет-мӗн.

Экипажри пӗр ҫын моряксен профсоюзӗпе ҫыхӑнӑва тухнӑ. Хальлӗхе моряксем хӑйсене йӗркеллех туйни пирки пӗлтернӗ. Карап хуҫи вӗсемпе ҫыхӑнӑва тухать-мӗн, анчах парӑма татма васкамасть. Ҫавна май моряксем суда тавӑҫ тӑратма хатӗрленеҫҫӗ.

«Чӑваш бройлерӗ» кайӑк-кӗшӗк хапрӑкӗнче ӗҫлекенсем тинех хаш сывларӗҫ пуль-ха. Ара, ҫак кунсенче вӗсем пилӗк уйӑхшӑн ӗҫ укҫи илнӗ-ҫке-ха. Предприяти парӑма кӗни пирки чылай калаҫрӗҫ.

219 ҫынна (вӗсен йышӗнче ӗҫрен кайнисем те пур) пӗлтӗрхи раштав уйӑхӗнчи тата кӑҫалхи нарӑс-ака уйӑхӗсенчи шалӑва тӳленӗ.

«Чӑваш бройлерӗ» кайӑк-кӗшӗк хапрӑкӗн ӗҫченӗсен умӗнче парӑм самаях пухӑннӑччӗ-ха. Пӗтӗмпе – 4 миллион тенкӗ те 625 пин тенкӗ. ЧР прокуратури, республикӑри ӗҫ патшалӑх инспекцийӗ пулӑшнипе унта ӗҫлекен ҫынсем хӑйсен саккунлӑ укҫисене илме пултарнӑ.

Шупашкарта арҫын хӑйне малалла талпӑнакан усламҫӑ пек кӑтартса ҫынсенчен укҫа кивҫен илнӗ. Вӑл расписка та ҫырнӑ-ха, автомойкине залога хӑварни пирки каланӑ. Анчах хайхискер пӗр эрнерен йӗп те ҫип ҫухалнӑ. Халӗ ӑна приставсем шыраҫҫӗ.

Арҫын 28 миллион тенкӗ парӑма кӗнӗ. Приставсем вӑл Гремячево поселокӗнчи коттеджра пытанса пурӑнать тесе шухӑшлаҫҫӗ. Пӗр уйӑх ӗнтӗ вӗсем унта пыраҫҫӗ, анчах шала иртеймеҫҫӗ: хуняшшӗпе хунямӑшӗ кӗртмеҫҫӗ. Ҫитменнине, картишӗнче алабай йӑхӗнчи йытӑсем ҫӳреҫҫӗ, ют ҫынна курсанах хамлатаҫҫӗ.

Шупашкарти Калинин районӗнчи суд приставӗсем ҫав коттеджа тӗрӗслеҫҫӗ. Ҫав арҫын унта пурӑнни пирки, ӑна машинипе коттедж патӗнче курни ҫинчен сас-хура ҫитнӗ-мӗн. Тӑванӗсем тӗлӗшпе вара протокол ҫырнӑ. Ара, вӗсем приставсене ӗҫлеме чӑрмантараҫҫӗ вӗт. Парӑмҫа ШӖМ те, патшалӑх автоинспекцийӗ те шырама пулӑшать.

СУОР строительство организациийӗнче ӗҫлекен 139 ҫын тӑватӑ уйӑх шалу илмен. Компанин ӗҫченӗсене укҫа тӳлемешкӗн май пулнӑ, анчах хуҫа ҫакна пурнӑҫламан. Ҫапла майпа парӑм 8,5 миллион тенке ҫитнӗ.

Компанин генеральнӑй директорӗ тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе прокуратура суда ярса панӑ. Следстви вӑхӑтӗнче айӑпланакан хӑйӗн айӑпне йышӑннӑ, кӑҫал нарӑс уйӑхӗнче ӗҫ укҫин парӑмне татнӑ. Генеральнӑй директора суд штрафӗ тӳлеттерме пултарӗҫ.

Прокуратура тӗрӗслев материалӗсене РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленине ярса панӑ. Ведомство пӗлтернӗ тӑрӑх, следстви вӑхӑтӗнче шар курнӑ ҫын ытларах пулнине тупса палӑртнӑ. Пӗтӗмпе – 159 ҫын. Анчах парӑм виҫӗ пӗчӗкрех-мӗн – 76,9 миллион тенкӗ.

Панкрута тухас патне ҫитнӗ «Чӑваш бройлерӗн» инвестор тупӑннӑ. Кайӑк-кӗшӗк хапрӑкӗн активӗсене ҫул-йӗр организацийӗ «Воддорстрой» тулли мар яваплӑ общество туяннӑ.

Организаци хапрӑкӑн активӗсене кӑна мар, «Чӑвашҫӑкӑрпродукт» ыйтакан парӑмсене те туяннӑ. Инвестор тупӑнсан ҫынсене штата ӗҫе илме пуҫланӑ. Ҫул-йӗр организацийӗ хапрӑка 300 пин тенкӗ аванс куҫарса парӗ. Ӗҫ укҫи, налук енӗпе кӗнӗ парӑмсене пурлӑха сутсан саплаштарӗҫ.

Хапрӑка туллин ӗҫлеттерсе ярасшӑн, ҫитес вӑхӑтра штата ҫӗнӗ ҫынсене илесшӗн. Инвестор укҫипе инкубатор валли ҫӑмартасем туяннӑ ӗнтӗ, ку уйӑхра чӗпӗсем тухмалла. Палӑртмалла: хапрӑкра 143,5 пин чӑх. Халӗ чӗпӗсене халӑха сутаҫҫӗ.

Ӗ укҫине вӑхӑтра парас, «сӑрӑ» схемӑсемпе ӗҫлекенсене чарас ыйтусемпе ӗҫлекен ведомствӑсем хушшинчи комисси паян черетлӗ ларӑва пуҫтарӑннӑ. Ӑна Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ирттернӗ. Кун йӗркинчи тӗп ыйтупа ЧР Патшалӑх ӗҫлев инспекцийӗн ертӳҫи Алексей Метелкин тухса калаҫнӑ.

Шупашкарти 1-мӗш типографин ӗҫ укҫи парӑмӗ 16,3 миллион тенке ҫитнӗ, «Элма» автокомпонентсен савучӗн – 18,1 млн, Улатӑрти «АЗНХ» обществӑн – 13,4 млн, «Чӑваш бройлерӗн» – 10,6 млн, «Старко» фирмӑн – 3,9 млн.

Кӑҫал инспекци ӗҫченӗсем 103 тӗрӗслев ирттернӗ, предприятисем саккунсене пӑхӑнса пыманнине тупса палӑртнӑ.

Кӑҫал «Чӑвашавтодор» АУО 802 ҫынна ӗҫ укҫине 30 млн ытла парса саплаштарнӑ, «Чӑвашавтотранс» та ӗҫ укҫипе парӑма татнӑ.

Шупашкарти «Садовӑй» микрорайона вӗри шыв панӑ. Малтан унти 30 ытла нумай хваттерлӗ ҫурт тата унти пӗр ача пахчи вӗри шывсӑр нушаланнӑ.

Халӑх шар курнин сӑлтавӗ «СУОР» тулли мар яваплӑ общество халӑхран пухнӑ газ укҫипе «Газпром межрегионгаз Чебоксары» предприятипе вӑхӑтра татӑлманни тесе ӑнлантараҫҫӗ. Ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне парӑм 49 миллион тенке яхӑн пухӑнса кайнӑ. Ҫу уйӑхӗн 3-мӗшӗнче газовиксем газпа тивӗҫтерессине сахаллатса лартнӑ, ҫынсем вӗри шывсӑр юлнӑ.

Ҫу уйӑхӗн 23-мӗшӗнче Чӑваш прокуратури парӑмлӑ «СУОР» предприяти тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ҫавӑн хыҫҫӑн «Газпром межрегионгаз Чебоксары» «Садовӑй» микрорайона газ пама пуҫланӑ. Халӗ хваттерсемпе ача пахчинче тинех вӗри шыв пур.

Елена Михайлова тунӑ сӑн

Шупашкарти Мускав кӗперне тӑвакансене пуш уйӑхӗнчен подрядчик ӗҫ укҫи тӳлемест. Рабочисем забастовкӑна тухнӑ.

«Ака уйӑхӗнче пире шалу тӳлемен. Пуш уйӑхӗшӗн ҫуррине панӑ, кун хыҫҫӑн шантарса ҫеҫ пурӑнаҫҫӗ. Пирӗн ҫемьесем пур. Пирӗн мӗнле пурӑнмалла?» - тенӗ рабочи «Про Город» корреспондентне.

Паян 20 ытла ҫын ӗҫе тухман, забастовка тунӑ. Хӑшӗ-пӗри ҫапах ӗҫе пикеннӗ. Сӑмах май, кӗпере Мускаври «Пеликсер» тулли мар яваплӑ общество тӑвать.

Ҫынсене укҫа хӑҫан парассине подрядчик татӑклӑн калаймасть. Ҫакна вӑл федераци укҫи ҫуккипе сӑлтавлать.

Ҫу уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Шупашкарти «Садовый» микрорайонта пурӑнакансем вӗри шывсӑр тӑрса юлнӑ. Ҫук, ҫынсем шыв укҫи тӳлемен мар. Микрорайонӑн котельнӑйне пӑхса тӑракан «СУОР» «Газпром межрегионгаз Чебоксары» предприяти умӗнче парӑма кӗнӗ.

Ҫу уйӑхӗн 19-мӗшӗнче «Газпром межрегионгаз Чебоксары» асӑрхаттарса ҫыру янӑ, тепӗр икӗ кунран вара котельнӑйне сӳнтернӗ. Микрорайонта 30 ытла ҫурт вӗри шывсӑр юлнӑ. 203-мӗш ача пахчинче те вӗри шыв ҫук.

Паян 13 сехет ҫурӑра микрорайонта пурӑнакансем журналистсемпе тӗл пулнӑ. Ҫынсем чан ҫапаҫҫӗ. Ара, вӗсем управляющи компанине вӗри шывшӑн укҫа тӳлесе тӑнӑ-ҫке-ха. Ҫынсем пӗтӗм инстанцирен, ҫав шутра прокуратурӑран та, пулӑшу ыйтаҫҫӗ.

Ӗнер Чӑваш Енӗн Правительство ҫуртӗнче газ укҫипе парӑмлисем пирки черетлӗ хутчен калаҫнӑ. Канашлӑва Михаил Игнатьев Элтепер ертсе пынӑ. Унта пысӑк парӑм пухӑнса кайнӑ район администрацийӗсен пуҫлӑхӗсене йыхравланӑ, «Газпром межрегионгаз Чебоксары» предприяти пуҫлӑхӗ Кияметдин Мифтахутдинов хутшӑннӑ.

Муниципалитетсен газ парӑмӗ хальхи вӑхӑтра 1 млрд 465 млн тенке ҫитсе кайнӑ. Иртнӗ ҫулхи ҫав вӑхӑтринчен ку вӑл 37,2% нумайрах. Уйрӑмах пысӑк парӑмлисем — Шупашкар, Ҫӗмӗрле, Улатӑр хулисем тата Вӑрнар районӗ.

Кияметдин Мифтахутдинов ӗнентернӗ тӑрӑх, районсемпе хуласен пуҫлӑхӗсемпе парӑм пирки пӗрре ҫеҫ мар калаҫнӑ, ыйтӑва татмалли мелсене сӳтсе явнӑ. Апла пулин те хӑш-пӗр ҫӗрте лару-тӑру ҫивӗчленсе пырать имӗш.

Элтепер управляющи компанисене те ӳпкеленӗ. Вӑл шухӑшланӑ тӑрӑх, хайхисем укҫа пухаҫҫӗ, анчах газовиксемпе татӑлма васкамаҫҫӗ.