Кӑҫал Чунҫӳреве 28-мӗш хут тухакансем Казахстанри Туркестана ҫитессине йышпа инҫе ҫула тухнӑ Чӑваш халӑх сайчӗн администраторӗ Аҫтахар Плотников пӗлтернӗччӗ. Пӗрремӗш чарӑну Ӗренпур облаҫӗнчи Ҫирӗклӗ Тукра пулнӑ — унта концерт лартнӑ.
Сӑмах май, Казахстан чиккинчен виҫҫӗн иртеймен. Пӗри 18 ҫул тултарман, амӑшӗнчен ятарлӑ ирӗк пулман. Тепри ачин ҫуралнӑ хутне чикмесӗр тӗпренчӗкӗпе тухнӑ.
23 сехет хыҫҫӑн Казахстанра автобуссен ҫынсене турттарма юрамасть иккен — ку вӑл хӑрушсӑрлӑхпа ҫыхӑннӑ. Мускав вӑхӑчӗпе иккӗччен чарӑнса тӑма тивнӗ. Чӑваш делегацийӗ ҫӗртмен 4-мӗшӗнче Туркестана ҫитнӗ. Йыша унти университета вырнаҫтарнӑ, ирхине пӑтӑ ҫитернӗ.
«50 градуслӑ шӑрӑхран тарса» олимп шкулӗн бассейнӗнче шыва кӗнӗ. Концерт та кӑтартнӑ. Аҫтахар Плотников пӗлтернӗ тӑрӑх, халӑха «кӗтӗве картана хупланӑ пек хупламан». «Ирӗклӗ халӑха террор та хӑратмасть ӗнтӗ», — тесе ҫырнӑ Фейсбукра Аҫтахар Плотников.
Чӑваш Ен Республика кунне уявлама хатӗрленет. Яланхи пекех чиперуксен хушшинче «Атӑлҫи мисӗ» конкурс иртӗ. Ӑна ҫӗртме уйӑхӗн 23-мӗшӗнче йӗркелӗҫ.
Конкурс Шупашкарти «Контур» суту-илӳпе курав комплексӗ ҫывӑхӗнче иртӗ. Унта кашни ҫулах Раҫҫей эстрадин паллӑ артисчӗсем килеҫҫӗ, концерт лартаҫҫӗ. Кӑҫал пирӗн пата Лолита Милявская ҫитӗ.
Паллӑ телеертӳҫӗ, режиссер концертра хӑйӗн хичӗсене юрлӗ кӑна мар, илемлӗх конкурсне те ертсе пырӗ. Куншӑн, ахӑртнех, укҫа сахал мар тӳлемелле. praznikus.ru сайтри даннӑйсене ӗненес тӗк, Лолитӑн гонорарӗ вӑтамран 1 760 000 тенкӗпе танлашать.
Турцин кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ пайӗнче вырнаҫнӑ Мерсин хулинче иртнӗ уйӑх вӗҫӗнче турккӑ поэчӗн Караджаогланӑн XV пӗтӗм тӗнчери поэзи каҫӗ иртнӗ. Унта чӑваш халӑх юррисене тӗрлӗ кӗвӗ хатӗрӗпе калама тата ҫав инструменчӗсене ӑсталама ӑста Микул Хумирек (Николай Фомиряков) хутшӑннӑ.
«Idel.Реалии» сайта Николай Фомиряков пӗлтернӗ тӑрӑх, XVII ӗмӗрти ҫурма легендӑлла сӑнара — Караджаоглана — турккӑсем сума сӑваҫҫӗ. Тата, вӑл ӑнланнӑ тӑрӑх, кашни ӗмӗрӗнех тата кашни вырӑнах тенӗ пекех хӑйсен Караджаогланӗ пур. XVI ӗмӗрте Караджаоглан хисепленӗ. Йозгат та хӑйӗн Караджаогланӗ пулнӑ. Азербайджансен те, туркменсен те пур. Чукурова районӗнче те урӑх Караджаоглан пулнӑ.
Турцире йӗркеленӗ концертра Николай Фомиряков шӑхличпа тӑм шӑхлич тата шӑпӑр каланӑ.
Паян Ҫуркуннепе Ӗҫ уявне халалланӑ мероприятисем иртнӗ. Шупашкарта пин-пин ҫын колоннӑпа утма тухнӑ.
ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, паян Шупашкарта Ҫуркуннепе Ӗҫ уявне паллӑ тума 32 пин ҫын тухнӑ. Чылайӑшӗ урам тӑрӑх ялав, транспарант, чечек, хӑмпӑ йӑтса утнӑ.
Уява общество организацийӗсем, политика партийӗсем, ҫамрӑксен пӗрлешӗвӗсем, Шупашкарта пурӑнакансемпе хӑнасем тухнӑ. Колонна утнӑ урамсенче интерактивлӑ лапамсем ӗҫленӗ. Пӗрле пухӑнса, урам тӑрӑх утса ҫынсем тӑнӑҫлӑхшӑн, ӗҫшӗн пулнине палӑртнӑ.
18 сехетре Хӗрлӗ тӳремре Денис Майдановӑн концерчӗ пулнӑ. 21 сехетре салют тӳпенелле вӗҫӗ.
Ӗнер Мускаври патшалӑх университечӗн Культура ҫуртӗнче «МПУри студентсен ҫуркунни – 2017» фестивалӗн гала-концерчӗ иртнӗ. Унта Чӑваш патшалӑх культура тата ӳнер институчӗн студенчӗсем те хутшӑннӑ. Унта вӗсем тӑван халӑхӑмӑрӑн наци тумтирне кӑтартнӑ. Ӗҫсен авторӗ — асӑннӑ аслӑ шкулта халӑх художество пултарулӑхӗн кафедрин доценчӗ Зинаида Воронова тата студентсем.
Мускаври патшалӑх университечӗн ректорӗ Виктор Садовничий «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орден медальне тивӗҫнине, наградӑпа ректора пирӗн республика ертӳҫи Михаил Игнатьев ҫак уйӑхӑн 11-мӗшӗнче чысланине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. МПУ ректорӗ Виктор Садовничий тата ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев аслӑ шкулпа Чӑваш Ен килӗштерсе ӗҫлесси ҫинчен те алӑ пуснӑччӗ.
Путишлерех ҫак тӗслӗхе Альбина Юрату Фейсбукра ҫырса кӑтартнӑ. Сӑмахне вӑл тивӗҫлӗ канури лӑпкӑ пурнӑҫа ырланинчен пуҫланӑ: «Ӑҫта каяс килет — каятӑн, мӗн чухлӗ ҫывӑрас килет — ҫывӑратӑн, кама ыталас килет — ыталатӑн... Никам та кӗвӗҫмест, арӑмсем те...», — тенӗ вӑл унта.
Тӗп шухӑшӗ вара — Шупашкарти Ухсай ячӗллӗ Культура керменӗнче Михаил Иванов юрӑҫпа иккӗш хушшинчи пӗр пулӑм пирки. Альбина Юрату хӑй каланӑ тӑрӑх, Василий Филиппов композитора пула вӑл юрӑҫа ҫын умӗнчех чуптуса илнӗ. Тӗрӗссипе вара вӑл ӑна «Юратупа телей сунса» юрӑ альбомӗ пуҫласа тухнӑ ятпа саламланӑ.
Сцена ҫинчех Альбина Юрату сӑвӑҫа шампань эрехӗ тыттарнӑ. Концерт хыҫҫӑн артистсемпе «ҫӑвас» тенӗ-мӗн те, анчах кӗленчене такам йӑкӑртнӑ.
Ӗнер, пуш уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Михаил Турецкин «Soprano» хӗрарӑмсен вокал ушкӑнӗн концертӗнче пулнӑ.
Концертчен регион ертӳҫи ушкӑнра юрлакан хӗрарӑмсене республикӑн Правительство ҫуртӗнче йышӑннӑ. Ансамбль солисткисемпе йӗркеленӗ тӗлпулӑва ҫавӑн пекех Чӑваш Енӗн культура министрӗ Константин Яковлев та хутшӑннӑ.
«Soprano» юрӑҫисене Михаил Игнатьев пирӗн республикӑра 128 халӑх ҫынни пӗр-пӗринпе туслӑ пурӑннине пӗлтернӗ, чӑваш халӑхӗн йӑли-йӗрки ҫинчен каласа кӑтартнӑ. «Чӑваш Ен — ҫӗр пин сӑмах тата ҫӗр пин тӗрӗ ҫӗршывӗ. Чӑваш культури хӑйне евӗр, вӑл Раҫҫейӗн нумай енлӗ культурин пӗр пайӗ», — ӑнлантарнӑ юрӑҫсене Элтепер.
Ансамбль солисткисем вара хӑйсен пултарулӑх планӗпе паллаштарнӑ.
Муркаш ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Сергей Ермолаев ӗҫрен пӑрахма ыйтса заявлени ҫырнӑ. Ку утӑма вӑл ӳсӗр пуҫпа руль умне ларсан лекнӗ инкек хыҫҫӑн тунӑ тесе тӗшмӗртме пулать.
Аса илтеретпӗр, вӑл райцентрти «Радуга» (чӑв. Асамат кӗперӗ) кафе патӗнче тепӗр ҫын машини ҫине пырса кӗнӗччӗ. Айӑпа ӑнланнӑ пуҫлӑх инкек вырӑнӗнчен часрах тапса сикнӗ.
Ял тӑрӑхне ертсе пыракан ҫын пуҫтахланни ҫинчен ҫапӑннӑ машина хуҫи йӗрке хуралҫисене пӗлтернӗ, лешсем пуҫлӑха шалти ӗҫсен районти пайне илсе кайнӑ. Ҫемҫе пукана йышӑнаканскер айӑпа йышӑнман, руль умӗнче хайӗн водителӗ пулнӑ тесе тыттарма пӑхнӑ. Лешӗ вара ҫын тимсӗрлӗхне хӑй ҫине илмен. Медицина тӗрӗслевӗ те пуҫлӑх ӳсӗр пулнине кӑтартса панӑ.
Сӑмах май, Сергей Ермолаевӑн иртнӗ ҫулхи отчетне итлемелли пухӑва ҫынсене 50-шер тенкӗ тӳлеттерсе кӗртнӗ теҫҫӗ. Вӑл укҫана, тен, художество пултарулӑх ушкӑнӗ концерт лартнӑ сӗмпе пуҫтарнӑ пулӗ-ха.
Ҫӗрпӳ районӗнчи потребительсен обществи (вӑл Чӑвашпотребсоюз тытӑмне кӗрет) пайщиксемпе отчет пухӑвне ҫулсеренех ирттерет. Ҫак тӗллевпе Ҫӗрпӳ райповӗн канашӗн ертӳҫи Сергей Генералов тата райпора ӗҫлекенсем Метикассинчи лавккара пулнӑ.
Отчет пухӑвне вырӑнтисем пысӑк пӗлтерӗшӗлӗ уяв евӗр йышӑннине кура хӑнасене ҫӑкӑр-тӑварпах кӗтсе илнӗ. Ялти Культура ҫурчӗ ҫумӗнчи «Пилеш» фольклор ансамбльне те сутуҫӑсем чӗнсе илнӗ. Лешсем вара концертпа Кино тата Ӗҫ ҫыннин ҫулталӑкӗсене вӗҫлер тесе хаваспах килӗшнӗ.
Нумай цифрӑсемлӗ отчета итлесе ларма кичем те ял халӑхне те лавккана пухӑнма сӑлтавӗ пулнӑ: вӗсем ялти тӳлевсӗр концерта пуҫтарӑннӑ — хӑйсен тӑрӑхӗнчи хитре юрлакансен пултарулӑхне пӑхса савӑннӑ.
Раштавӑн 2-мӗшӗнче Пушкӑртстанри Пелепей районӗнчи Слакпуҫ ялӗнче чӑваш халӑх поэчӗ Ухсай Яккӑвӗ ҫуралнӑранпа 105 ҫул ҫитнӗ ятпа поэзи уявӗ иртнӗ. Мероприятие Шупашкартан ЧР Культура министерствин этноконфесси хутшӑнӑвӗсен пай пуҫлӑхӗ Лидия Филиппова ертсе пыракан делегаци тухса кайнӑ.
Чӑвашри йыш «Ухсай вулавне» хутшӑннӑ. Мероприяти вӑхӑтӗнче Ҫӗрпӳ районӗнчи шкулсенчи учительсемпе видеоҫыхӑну мелӗпе хутшӑнса илме те май тунӑ.
Аслӑ поэтӑн ҫӗрӗ ҫинче пулнисем унӑн палӑкӗ патне чечек хунӑ, Яков Ухсай музейне кӗрсе тухнӑ, Слакпуҫӗнчи Культура ҫуртӗнче иртнӗ «Яков Ухсай – халӑх поэчӗ» уявра пулнӑ. Унта вырӑнти хастарсем те кӑмӑлтан хутшӑннӑ. Каҫхине Пелепейри Культура ҫуртӗнче поэтӑн 105 ҫулхи ячӗпе концерт иртнӗ.
+0.3 °C