РФ Патшалӑх Думинче тӑван чӗлхе пирки пӗрремӗш вулавра саккун проектне йышӑннӑ. Унта саккуна вӗренӳ пирки улшӑнусем кӗртме сӗннӗ. Тӗплӗнрех каласан, тӑван чӗлхене ачасене хӑйсен ирӗкӗпе вӗрентесшӗн.
Саккун проекчӗн пуҫаруҫисем – «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» депутачӗ Алена Аршинова тата «Справедливая Россия» депутачӗ Олег Николаев. Документра акӑ мӗн палӑртнӑ: тӑван чӗлхене ачасен тата ашшӗ-амӑшӗн ирӗкӗпе вӗрентмелле, патшалӑх чӗлхине ӑса хывмашкӑн чӑрмав пулмалла мар. Ҫавна май шкул ачисене тата ашшӗ-амӑшне заявлени ҫыртарӗҫ.
Ҫавӑн пекех вырӑс чӗлхине Раҫҫей халӑхӗсен тӑван чӗлхе списокне кӗртме сӗннӗ. Кунсӑр пуҫне депутатсем тӑван чӗлхене пулӑшакан фонд пуҫарма сӗнеҫҫӗ. Вӑл тӑван чӗлхене вӗрентмелли методикӑсем шухӑшласа кӑларӗ.
Ҫӗртмен 19-мӗшӗнче саккун проектне пӗр шухӑшлӑн йышӑннӑ тесен те юрать: 373 депутат ырланӑ, 3-шӗ хирӗҫленӗ, пӗри ку ыйтупа татӑклӑ хурав парайман. Документа тепӗр икӗ вулавра пӑхса тухӗҫ, унта улшӑнусем кӗртӗҫ. Унтан ӑна Федераци Канашӗн пӑхса тухмалла. Кун хыҫҫӑн ҫеҫ Президент алӑ пусать.
Шупашкар хулин Депутатсен пухӑвӗн депутатне, «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти пайташне, строительство предприятийӗн пуҫлӑхне Евгений Андреева парти пайташӗ пулма чарнӑ.
Аса илтерер, ӑна икӗ уйӑхлӑха следстви изоляторне хупса хунӑ. Тӗпчевҫӗсем малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, пуҫлӑх-депутат хӑйӗ ӗҫтешне вӗлерме тӑнӑ имӗш. Анчах хура ӗҫе пурнӑҫлама пакунлисем ура хунӑ пулать.
41 ҫулти депутат пирки партин регионти уйрӑмӗ парти пайташӗ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарсан унӑн пайташлӑхне чарса лартма май пуррине пӗлтернӗччӗ. Право органӗсенчен официаллӑ хыпар илсен Евгений Андреевӑн партирен кӑларас ыйтӑва пӑхса тухма пултарнине систернӗччӗ. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗ пуҫиле ӗс пуҫарнине хыпарланӑ хыҫҫӑн партин регионти уйрӑмӗ Евгений Андреева парти пайташӗ пулма чарса лартнӑ.
Шупашкар хулин Депутатсен пухӑвӗн депутатне, «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти пайташне, строительство предприятийӗн пуҫлӑхне Евгений Андреева икӗ уйӑхлӑха следстви изоляторне хупса хунине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.
Тӗпчевҫӗсем малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, депутат ҫынна саккас парса вӗлерме тӑнӑ имӗш. Тӗнче тетелӗнче ҫӳрекен сӑмах-юмаха ӗненсен, ҫапла майпа хайхи усламри хӑйӗн партнерне сиен кӳме ӗмӗтленнӗ пулать.
«Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин регионти уйрӑмӗ парти пайташӗ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарсан унӑн пайташлӑхне чарса лартма май пуррине пӗлтернӗ. Ку йӗркене партин уставӗнче пӑхса хӑварнӑ. Право органӗсенчен официаллӑ хыпар илсен Евгений Андреевӑн партирен кӑларас ыйтӑва пӑхса тухма пултарнине систернӗ.
Шупашкар хулин депутатсен пухӑвӗн депутачӗн Евгений Андреевӑн ҫитес икӗ уйӑха следстви изоляторӗнче ирттерме тивӗ. Унта вӑл, политикӑна спортран куҫнӑскер, суд пуличченех ларӗ. Кун пирки «Чебоксары24» (чӑв. «Шупашкар24») информаци порталӗ хыпарлать.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, депутата ҫынна вӗлерме саккас панӑшӑн тытса чарнӑ имӗш. Хӑшӗ-пӗри систернӗ тӑрӑх, «халӑх тарҫи» ҫапла майпа бизнесри партнерне тавӑрасшӑн пулнӑ. Тискер ӗҫ пурнӑҫланман пулин те Евгений Андреевӑн нумай вӑхӑтлӑха ирӗклӗхпе сыв пуллашма тивӗ.
Палӑртса хӑвармалла, уголовлӑ ӗҫе Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин республикӑри управленийӗ пӑхса тӑнипе Раҫҫей Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗн уйрӑмах пӗлтерӗшлӗ ӗҫсене тишкерекен пайӗн ӗченӗсем тӗпчеҫҫӗ.
И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн ректорне Владимир Иванова Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутатне суйланӑ. Уншӑн суйлавҫӑсен 76-а яхӑн проценчӗ хӑйӗн сассине панӑ.
Аса илтерер, ӗнер, ҫӗртме уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Чӑваш Енре тӗрлӗ шайри депутатсене суйлассипе хушма суйлав иртнӗ. Республикӑн Патшалӑх Канашне Етӗрнери пӗр мандатлӑ 9-мӗш суйлав округӗпе суйланӑ. Шупашкар хулин Депутатсен пухӑвне те унччен пушӑннӑ вырӑна тепӗр ҫынна суйланӑ.
Кунсӑр пуҫне Элӗк районӗнчи Шӗмшеш тата Етӗрне районӗнчи Иваньково ял тӑрӑхӗсен пухӑвӗсен депутачӗсене суйланӑ. Элӗк районӗнче ҫынсем Раҫҫей Федерацийӗн коммунистсен партийӗн пайташне депутата шаннӑ.
Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Правительство пайташӗсемпе паян ирттернӗ канашлура ЧР Тӗп суйлав комиссийӗн ертӳҫи Александр Цветков суйлав «яланхиллех уҫҫӑн» иртнине ӗнентернӗ.
Чӑваш Енри депутат арҫынсене массаж тӑвакансене шанмасть тесе Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Унта Шупашкарӑн Ленин районӗнчи тата Ҫӗнӗ Шупашкарти прокурорсем пакунлисем эротика массажӗ тӑвакан салонсен тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарман йышӑнусене пӑрахӑҫланине хыпарланӑччӗ. Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Игорь Моляков массаж тӑвакан салонсем пирки малтан шалти ӗҫсен ӗҫченӗсем патне ҫырнӑ. Унтисем пуҫиле ӗҫ пуҫарманнине кура депутат прокуратурӑна ҫӑхавланӑ.
Халӗ РФ ШӖМӗн ӗҫченӗсем ҫӗршывӑн 10 хулинче операци ирттернӗ, массаж тӑвакан салонсенче арҫынсене хӗрарӑмсем урӑхла майпа килентернине кура хупнӑ. Шупашкарта ун пек икӗ салон ӗҫӗе пӳлнӗ. Ҫакӑнта Игорь Моляков депутат тӳпи те пур тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Утӑ уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Етӗрнери 9-мӗш номерлӗ пӗр мандатлӑ суйлав округӗпе Чӑваш Патшалӑх Канашӗн депутачӗн хушма суйлавӗ иртӗ. Вӑл Етӗрнепе Хӗрлӗ Чутай районӗсен тата Элӗк районӗнчи ултӑ ял тӑрӑхӗн территорийӗсенчи (Мӑн Выла, Крымзарай, Ураскилт, Тавӑт, Тени, Шӗмшеш ял тӑрӑхӗсенче) суйлавҫӑсем валли иртет.
2016 ҫулта иртнӗ суйлавра эпир Чӑваш Патшалӑх Канашӗн депутатне Николай Малова суйланӑ. Кайран Николай Малов Раҫҫей Патшалӑх Думин депутачӗ пулса тӑнӑ.
Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ пулма 4 кандидатран пӗрне суйлӗҫ. Депутат мандачӗшӗн кӗрешӗве тухнисем: Владимир Леонидович Офаринов (1961 ҫулта ҫуралнӑ, «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» партин пайташӗ), Владимир Николаевич Иванов (1957 ҫулта ҫуралнӑ, «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин пайташӗ), Алексей Юрьевич Сапожников (1987 ҫулта ҫуралнӑ, либерал-демократсен партин пайташӗ) тата Андрей Иванович Игнатьев (1988 ҫулта ҫуралнӑ, Раҫҫей Федерацийӗн коммунистсен партийӗн пайташӗ).
Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашне Тутарстанри парламентран ҫыру килнӗ. Унта чӗлхе ыйтӑвне хускатнӑ. Тата тӗрӗсрех каласан, вӗренӳ ҫинчен калакан федераци саккунне улшӑнусем кӗртме сӗннине чарса лартма ыйтнӑ.
Шкулсенче тӑван чӗлхе предмета ачасене хӑйсен кӑмӑлӗпе вӗрентме ҫӗршыв Президенчӗ пӗлтӗрхи утӑ уйӑхӗнче Йошкар-Олара канашлу ирттернӗ чух каланӑччӗ. Республикӑсенчи тӑван чӗлхене ачасене хистесе вӗрентмелле мар текен шухӑша вӗренӳ ҫинчен калакан саккунтах йышӑнса хӑварасшӑн. Мускавран килекен ҫак сӗнӳ кирек хӑш наци хастарне те пӑшӑрхантарни вӑрттӑнлӑх мар.
Чӑваш парламентӗнче Тутарстанри ӗҫтешӗсен сӗнӗвне сессире пӑхса тухни вырӑнлипе вырӑнсӑрри пирки аптӑраҫҫӗ-мӗн. Александр Белов журналист пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫакна унтисем саккун проектне федералсем малалла сӳтсе явнипе сӑлтавлаҫҫӗ иккен.
Кӑҫал ҫурла уйӑхӗнче Севастопольте хулана фашистсенчен хӳтӗленӗ чухне пуҫ хунӑ чӑвашсене халалланӑ палӑк лартӗҫ. Ку ыйтӑва ЧР Патшалӑх Канашӗнче сӳтсе явнӑ.
Вӑрҫӑра, 1941-1944 ҫулсенче, Севастополь хулине хӳтӗленӗ тата ирӗке кӑларнӑ чухне ҫухатнӑ ывӑлӗсемшӗн кулянакан амӑшне сӑнланӑ скульптура авторӗ – Владимир Нагорнов. Монументӑн аялти пайӗнче пуҫ хунӑ ҫынсен ячӗсене ҫырӗҫ. Палӑк 3,5 метр ҫӳллӗш пулӗ, ӑна Балаклава районӗнче вырнаҫтарӗҫ.
Патшалӑх Канашӗн Председателӗ Валерий Филимонов кунашкал палӑк пӗрремӗш хут пулассине палӑртнӑ, дупутатсене укҫа-тенке нимелле пухнӑ ҫӗре хутшӑнма чӗнсе каланӑ. Хальлӗхе 1 миллион тенкӗ пухнӑ, тепӗр 3 миллион тенкӗ кирлӗ. Укҫа ытларах хывакансен йышӗнче - Валерий Филимонов тата Николай Угаслов. Вадим Николаев сенатор та вӗсенчен юласшӑн мар.
Палӑка Акатуйра уҫасшӑн. Севастопольти уява Чӑваш Енрен делегаци кайӗ.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Карапаш ялӗнче пурӑнакан Николай Алаев ҫамрӑк ҫемьесем яла юлманшӑн пӑшӑрханнипе депутат патне ҫитнӗ.
Ҫу уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Николай Николаев халӑха йышӑннӑ. Ҫынсене вӑл скайппа та итленӗ. Карапаш ялӗнче пурӑнакан арҫын ҫавӑн пек меслетпе ҫыхӑннӑ та.
Николай Алаев «Ҫамрӑк ҫемье» патшалӑх программипе укҫа илекен ҫамрӑк ҫемьесем ҫурта е хваттере хулара туяннине ӑнланмасть. 2010 ҫултан пуҫласа 2018 ҫулччен Карапаш ял тӑрӑхӗнче субсидие 5 ҫемье илнӗ. Вӗсенчен пӗри ҫеҫ ялта юлнӑ.
«Сирӗн пӑшӑрханӑва эпӗ ӑнланатӑп, – тенӗ Николай Николаев. – Анчах ҫыннӑн хӑй пурӑнас вырӑнне суйлама ирӗк пур». Ҫапах та депутат субсидипе хваттер илес йӗркене профильлӗ министерствӑсемпе тишкерме шантарнӑ.
-1.7 °C