А.В. Ляпидовский ячӗллӗ Шупашкарти авиаципе спорт клубӗнче республикӑн тӗп хулинчи шкулсенче аслӑ классенче вӗренекенсем валли йӑлана кӗнӗ ҫарпа спорт пуххин пӗрремӗш сменине уҫнӑ. Ӑна хула администрацийӗпе «Синева» десант клубӗ йӗркеленӗ иккен.
Палатка хулинче ҫӗре яхӑн курсант ҫар уставне, караул хӗсмечӗн никӗсне, ҫӑлав ӗҫне хӑнӑхать, алӑ вӗҫҫӗн кӗрешме вӗренет. Ҫав вӑхӑтра ачасене парашютпа та сиктерсе кӑтартаҫҫӗ.
РФ Инкеклӗ ӗҫсен министерствин республикӑри Тӗп управленийӗн ӗҫченӗсем те палатка уйлӑхне пырса ачасемпе тӗлпулнӑ. Вӗсемпе инкек-синкеке лекес мар тесен мӗнле тытмаллине вӗрентнӗ.
Раҫҫейӗн Инкеклӗ ӗҫӗсен министерствин аслӑ шкулӗсене вӗренме кӗрес йӗркепе те паллаштарнӑ яшсене. Кун пирки вӗсене гражданла хӳтӗленӳ управленийӗн специалисчӗ Александрь Козарь каласа кӑтартнӑ.
Сӑнсем (16)
Чӑваш Енри пӗр шкул директорне ӗҫрен хӑтарас ыйтӑва пӑхса тухаҫҫӗ. Унта кӗҫӗн классене вӗрентекен хӗрарӑм 1-мӗш класс ачине темиҫе хут ҫапнӑ-мӗн. Ҫав вӗрентекен халӗ ӗҫрен хӑйӗн ирӗкӗпе кайнӑ.
Ку Вӑрнар районӗнче пулнӑ. Директора должноҫран хӑтарас ыйтӑва район администрацийӗн вӗренӳ пайӗ пӑхса тухать. Кӑна Вӑрнар район администрацийӗн пуҫлахӗн ҫумӗ Николай Петров пӗлтернӗ.
Унччен маларах «Про Город» хаҫат пӗр вулакан аноним мелӗпе видео ярса пани пирки пӗлтернӗччӗ. Унта вӗрентекен шкул ачине питрен темиҫе хут ҫапни паллӑ. Ку информаци сарӑлсан ҫав вӗрентекен ӗҫрен хӑйӗн ирӗкӗпе тухса кайнӑ.
Иртнӗ канмалли кунсенче Чӑваш Ене 3 ҫын путса вилнӗ. Вӗсен йышӗнче — пӗр ача.
Ӗнер, ҫӗртмен 1-мӗшӗнче, Муркаш районӗнчи Ятман ялӗнче 27-ри арҫын путнӑ. Тӑванӗсем каланӑ тӑрӑх, вӑл пулӑ тытмалли сӗрекене ҫыхланса ларнӑ. Арҫын ӳтне водолазсем туртса кӑларнӑ.
Ҫав кунах Шупашкар районӗнчи Шоркка ялӗ ҫывӑхӗнче Шӑнкасри хӗрарӑм путса вилнӗ. 34-ри хӗрарӑм шыва кӗнӗ чухне чыхӑнса кайнӑ.
Ҫу уйӑхӗн 30-мӗшӗнче вара Канаш районӗнче инкек пулнӑ. Катек ялӗнче 5 ҫулти ача путса вилнӗ. Вӑл пӗве урлӑ хывнӑ кӗпер ҫинче велосипедпа каҫма тӑнӑ та аялалла ӳкнӗ. Ача ӳтне ял ҫыннисем асӑрханӑ.
Ачасене хӳтӗлемелли пӗтӗм тӗнчери кун умӗн Чӑваш кӗнеке издательствинче чи пӗчӗккисем валли кӗнекесем тухнӑ.
Чӑвашла кун ҫути курнӑ «Савӑк вӑхӑт» кӗнекене Николай Ытарай сӑввисем тӑрӑх хывнӑ юрӑсем кӗне. Кӗвве Илья Степанов композитор хывнӑ. Савӑк юрӑсем кӑмӑла хӑпартаҫҫӗ, вӗсемпе уявсенче те усӑ курма пулать. Тӗрӗссипе, кӗнеке аслисемшӗн те, ачасемшӗн те интереслӗ. Ӑна И.Е.Калентьева ӳкерсе илемлетнӗ.
Раиса Воробьеван «Чарусӑр ҫӗрҫисем» кӗнеке вырӑсла та, чӑвашла та кун ҫути курнӑ. Унта вулакансем сӑвӑсенчи сӑнарсемпе, арҫын ачасемпе тата хӗрачасемпе паллашаҫҫӗ. Кӗнекене А.В.Семенова ӳнерҫӗ илемлетнӗ.
Ачасем валли хатӗрленӗ икӗ кӗнеке те 1000 экземплярпа тухнӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкарти «Тӗкӗрҫ ращи» культурӑпа кану центрӗнче мини-зоокӗтес уҫӑлнӑ. Унта ятарлӑ вольерсем лартнӑ, тӑватӑ пакша илсе килнӗ.
Зоокӗтес паян, ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнче, уҫӑлнӑ. Ӑна уҫнӑ ҫӗре хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Олег Бирюков тата ытти тӳре-шара хутшӑннӑ.
Ку — ҫӗнӗ шупашкарсемшӗн пысӑк савӑнӑҫ. Вольерсене хӑш чӗрчуна вырнаҫтарассине нумай шутланӑ. Кайран пакша яма шут тытнӑ. Ку — Ҫӗнӗ Шупашкар палли. Малашне унта чӗрчунсем хутшӑнасса пӗлтерет тӳре-шара.
Уява килнӗ ачасем питӗ савӑннӑ. Хӑшӗ-пӗри пакшана вӑрттӑн та ачашлама пултарнӑ. Анчах малашне вӗсене тыттарма, ачашлаттарма чарӗҫ. Ку — чӗрчунсен тата ҫынсен хӑрушсӑрлӑхӗшӗн. Хӗлле вольерсене хӑтлӑлатӗҫ, ӑшӑрах тӑвӗҫ.
Ҫӗртмен 1-мӗшӗнче, Ачасене хӳтӗлемелли пӗтӗм тӗнчери кун, Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче «Кӗнекеллӗ ҫу патӗнче хӑнара» литература картишӗ уҫӑлмалла. Уяв кӑнтӑрлахи 11 сехетре пуҫланмалла.
Республикӑн Культура, наци ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, уяв программи кӑсӑк пулмалла. Ун вӑхӑтӗнче хаваслӑ ӑмӑртусемпе вӑйӑсем йӗркелӗҫ, уҫӑ сывлӑшра кӗнеке вулӗҫ, литература викторининче пӗлӗве тӗрӗслеме май килӗ. «Кӗнеке карҫынккинчи ҫӗнӗлӗхсем» курав ҫӗнӗ кӗнекесемпе паллаштарӗ. «Ылтӑн пулӑ» уяв мастерскойӗ те ачасене хавас кӑмӑл кӳмелле.
Мероприятисем кунпах вӗҫленмеҫҫӗ-ха. Ҫӗртмен 2-мӗшӗнче Наци вулавӑшӗ ачасемпе вӗсен ашшӗ-амӑшне «Вырӑс ҫырулӑхӗн кун-ҫулӗ» информаци сехетне йыхравлать. Тепӗр кунхине ачасене «Ыр кӑмӑллӑх тӗнчине» чӗнеҫҫӗ. Ҫӗртмен 4-мӗшӗнче вырӑс чӗлхине пӗлекенсен вӑйӑ-урокӗ иртӗ, ҫӗртмен 5-мӗшӗнче – А. Пушкин юмахӗсемпе вӑйӑсем йӗркелӗҫ.
«Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи чи ӑнӑҫлӑ ҫемье» конкурса Чӑваш Енрен Етӗрне районӗнчи ҫемье хутшӑнать. Ун пек шайри ӑмӑртӑва асӑннӑ районти Алексеевка ялӗнчи Ильинсем кайма кӑмӑл тунӑ.
Владислав Африкановичпа Лариса Юриевна пӗр ҫемьене чӑмӑртанни 18 ҫул иртнӗ. Вӗсем пилӗк ача: тӑватӑ ывӑлпа пӗр хӗр — ӳстереҫҫӗ. Ҫемьери чи аслӑ ывӑл 17 ҫулта, кӗҫӗнни виҫҫӗре кӑна-ха. Ҫемьене хакланӑ чух вырӑнтисем вӗсем спортпа туслине палӑртаҫҫӗ. Ильинсем, чӑн та, кил хушшинче тренажерсем те вырнаҫтарнӑ иккен. Пӳртре вара бокс груши ҫакӑнса тӑрать-мӗн. Тӗрлӗ вӑйӑ валли те ҫемье нумай хатӗр туяннӑ.
Уявсене Ильинсем хӑйсен ҫемйипе ирттереҫҫӗ. Уҫӑлма та пӗрле тухса ҫӳреҫҫӗ-мӗн, ҫул ҫӳреме те юратаҫҫӗ, куравсемпе музейсене те ҫитеҫҫӗ иккен. Ильинсен ачисем шкулти мероприятисене хастар хутшӑннине палӑртаҫҫӗ. Ӳркенменскерсем республикӑра тата регионсем хушшинче иртекен конкурссене унччен те пӗрре кӑна мар хутшӑннӑ. Сӑмахран, ял ҫамрӑкӗсен «Ӑраскал» фестивальне, Пӗтӗм чӑвашсен «Кӗмӗл сасӑ» фестиваль-конкурсне.
Пӗлтӗр Ильинсем «Етӗрне районӗнчи чи лайӑх ҫемье–2014» конкурсра ҫӗнтернӗ.
Ака уйӑхӗн 27-мӗшӗнчен пуҫласа ҫу уйӑхӗн 31-мӗшӗччен Шӑмӑршӑ районӗнче «Ҫемье ӑшши» пултарулӑх конкурсӗ пырать. Унта тӑлӑхсене хӑйсен хӳттине илекен ҫемьесем хутшӑнаҫҫӗ.
Конкурса ҫемьесен авторитетне хӑпартас, ырӑ ҫынсен тӗслӗхне кӑтартас тӗллевпе йӗркеленӗ.
Пултарулӑх конкурсне 4–17 ҫулсенчи ачасене опекӑна илнисем е хӑйсен тӑван ывӑлӗ-хӗрӗ пек документ хатӗрлесе йышӑннисем хутшӑнаяҫҫӗ.
Ҫӗнтерӳҫӗсене номинацисемпе палӑртӗҫ: «Ҫемьен визит карттӑчки», «Ылтӑн алӑ», «Килти Эрмитаж». Паян жюри пӗтӗмлетӳ тӑвӗ. Чи лайӑх ӗҫсене республика шайӗнче иртекен конкурса ярса парӗҫ. Мӗнпур ӗҫе вара Ачасене хӳтӗлемелли кун ячӗпе ирттерекен куравра курма май пулӗ.
Пӗтӗм тӗнчери ачасене хӳтӗлемелли кун ҫывхарнӑ май ялсенче те тӗрлӗ мероприятисем иртеҫҫӗ. Ҫак уява паллӑ тума 1949 ҫулта йышӑннӑ. Пӗрремӗш хут ӑна 1950 ҫулта паллӑ тунӑ.
Елчӗк районӗнчи Лаш Таяпара пурӑнакансем те ӑна ҫак кунсенче пӗчӗк ачасемпе паллӑ тунӑ. Ача пахчи, шкул, ял вулавӑшӗ клубра «Ачасем ырӑ кулӑпа ҫиҫеҫҫӗ» уяв йӗркеленӗ.
Мероприяти ялти клуб умӗнче иртнӗ. Унта пысӑк концерт иртнӗ, кашниех юрӑ шӑрантарма пултарнӑ. Шапӑрансем чӑвашсен илемлӗ тумне тӑхӑннӑ. Ачасене Алиса тилӗ тата Базилио кушак ӑҫи савӑнтарнӑ. Вӗсем пӗчӗкскерсемпе вылянӑ, тупмалли юмахсем панӑ, вӑйӑ картине тӑнӑ, сӑвӑннӑ…
Уявра ачасен куҫӗсем телейпе ҫиҫнӗ. Уяв вӗҫленсен Лаш Таяпари чиркӳ настоятелӗ Силуан иероманах ачасене кучченеҫсемпе хӑналанӑ.
Сӑнсем (17)
Ҫу ҫитсен, шел те, ачасем ҫӳллӗ вырӑнтан ӳкнӗ тӗслӗх нумайланать. Уйрӑмах ҫӳллӗ хутра вырнаҫнӑ хваттер чӳречисенчен тухса ӳкеҫҫӗ пӗчӗкскерсем.
Нумаях пулмасть, ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗнче 13 сехет те 35 минутра, Шупашкарта каллех пысӑк инкек пулнӑ. Константин Иванов урамӗнчи пӗр ҫуртри саккӑрмӗш хутран ача ӳкнӗ.
Ҫакна куракан каланӑ тӑрӑх, вӑл пластик ҫӗмӗрӗлнӗ сасӑ илтнӗ. Унтан кӑшкӑрашнӑ сасӑ ян кайнӑ. Вӑл чӳречерен пӑхсан пуҫне москитлӑ сетка ҫаклатнӑ ача аялалла ӳкнине курнӑ. Тӳрех васкавлӑ пулӑшӑва шӑнкӑравланӑ.
2012 ҫулта ҫуралнӑ ача йывӑр сурансене пула ҫавӑнтах вилнӗ. Халӗ йӗрке хуралҫисем тӗрӗслев ирттереҫҫӗ.
+2.3 °C