Чӑваш Енри «Пике» продукцийӗн ассортименчӗ пуян: пижама, бриджи, шорты, футболка, платье, халат. Нумаях пулмасть вӗсене чикӗ леш енне те ӑсатма тытӑннӑ. Фабрика хӑйӗн таварне «Almando Melado» маркӑпа туса кӑларать. 2020 ҫултанпа продукцие Казахстанра, Беларуҫра тата Таджикистанра туянаҫҫӗ. Европа рынокне те тухас ӗмӗтлӗ.
Предприятин Ҫӗнӗ Шупашкарти производствин гендиректорӗ Аркадий Иванов журналистсене пӗлтернӗ тӑрӑх, виҫӗ цех Ҫӗнӗ Шупашкарта ӗҫлет, тепӗр иккӗшӗ — Шупашкарпа Ҫӗрпӳре.
Пӗтӗмпе 70-е яхӑн ҫӗвӗҫ тӑрӑшать. Персоналӑн пӗтӗмӗшле йышӗ вара — 180-а яхӑн ын. Унсӑр пуҫне тепӗр 40 ҫын продукцие Шупашкарпа Ҫӗнӗ Шупашкарта ваккӑн сутассипе тимлет.
Раҫҫейри паллӑ журналист Владимир Соловьёв Чӑваш Ен Элтеперне Олег Николаева пысӑка хурса хакланӑ. Ун пирки вӑл профессионаллӑ экономист тесе каланӑ.
Сӑмах май каласан, Олег Николаев, чӑн та, экономист пӗлӗвне илнӗ. Олег Алексеевич 1998 ҫулта И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнчен вӗренсе тухнӑ, аслӑ шкулта пулас Элтепер экономика теорине ӑша хывнӑ.
«Полный контакт» стрим ертӳҫи Владимир Соловьев нумаях пулмасть Чӑваш Ен ертӳҫинчен мини-интервью илнӗ. Сумлӑ журналист ҫавӑн чухне Олег Николаев пирки ҫапла каланӑ: «Эсир профессилле тата пӗлӳ енчен экономист пулни курӑнать. Уҫӑмлӑ тата татӑклӑ калатӑр. Апла пулсан, эсир палӑртса хунӑ программӑсем вӑхӑтра пурнӑҫа кӗрессе шанма пулать».
Ҫӗнӗ Шупашкарта 1 пин ытла ӗҫ вырӑнӗлӗх ятарлӑ экономика лаптӑкӗ уҫасшӑн. Ятарлӑ экономика зонин проекчӗ ҫӗртме уйӑхӗн 2-мӗшӗччен коррупцие хирӗҫ никама пӑхӑнман экспертиза витӗр тухӗ; унтан, ҫӗртме уйӑхӗн 10-мӗшӗччен, документа халӑхпа сӳтсе явӗҫ.
Ятарлӑ экономика зонин проектне РФ Экономика аталанӑвӗн министерстви хатӗрленӗ.
Ятарлӑ экономика зонинче, паянхи куна илсен, 5 инвестор производствӑна укҫа хывас кӑмӑллине палӑртнӑ. Ҫав тӗллевпе вӗсем 3 ҫул хушшинче 13 миллиарда яхӑн тенкӗ укҫа хывӗҫ. Вӗсене пурлӑх тата транспорт налукӗнчен 20 ҫуллӑха, ҫӗр налукӗнчен 3 ҫуллӑха, тупӑш налукӗнчен 49 ҫуллӑха хӑтарӗҫ. Ҫӗнӗ производствӑсенче 1 пин ытла ҫын ӗҫ вырӑнӗ тупӗ.
Инвесторсем аш-какай комбиначӗ, йывӑҫ сӳсӗнчен плита хатӗрлекен, тырӑ авӑртса тӗрлӗ продукци кӑларакан тата ытти производство уҫасшӑн.
Чӑваш Ен Шри-Ланкӑпа килӗштерсе ӗҫлеме пуҫласшӑн. Ӗнер, ҫу уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, республика Элтеперӗ Олег Николаев Шри-Ланкӑн Раҫҫейри чрезвычайлӑ тата тулли праваллӑ элчипе Джанита Лиянагепе тӗлпулнӑ.
Енсем суту-илӳ енӗпе пӗр чӗлхе тупасшӑн. Пирӗн тӑрӑхран утрав ҫине оборудовани, техника, «симӗс» энергетика валли продукци ӑсатасшӑн. Пирӗн тӑрӑхра Шри-Ланкӑри медицина ӳсӗмӗпе усӑ курма хирӗҫ мар.
«Шри-Ланкӑра куҫ, куҫн хытӑ витӗмӗн донорӗн институчӗ ӗҫлет. Эпир нумай ҫӗршывпа ӗҫлетпӗр. Килӗштерсе ӗҫленин тепӗр енӗ — Раҫҫейӗн регионӗсенче сывлӑх центрӗсем уҫасси», — тенӗ Джанита Лиянаге.
Чӑваш Ен Элтеперне Олег Николаева Узбекистана чӗннӗ. Ҫитсе курма, ӗҫлӗ хутшӑнусене ҫӗнӗ шая кӑларма республика ертӳҫипе пӗрлех пирӗн тӑрӑхри делегацие те йыхравланӑ.
Узбекистанӑн Хусанти генконсулӗпе Фариддин Насриевпа Чӑваш Ен ертӳҫи Олег Николаев икӗ енлӗ хутшӑнусене аталантарас ыйтӑва республикӑн Правительство ҫуртӗнчи тӗлпулура сӳтсе явнӑ.
Узбекистанпа Чӑваш Ен чылайранпах туслӑ ҫыхану тытаҫҫӗ иккен. Суту-илӳ калӑпӑшӗ 2021 ҫулта 13,2 млн долларпа танлашнӑ. Чӑваш Енӗн тулашри партнёрӗсенчен Узбекистан вуннӑмӗш йӗркене йышӑнать. Экспорта пирӗн тӑрӑхран пӗлтӗр 12,8 млн долларлӑх продукци ӑсаннӑ. Кунта тӗп вырӑн электричество машинисем тата оборудовани (34,3 %), пӗрене-хӑма тата унран хатӗрленӗ япласем (12,1 %), механика хатӗрӗсемпе пайӗсем (8,1 %), керамика хатӗрӗсем (7,4 %), лакпа сӑрӑ (7,0 %) йышӑнаҫҫӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкарти «Химпром» предприятире хут шуратакан компонент туса кӑларма пуҫласшӑн. Кун пирки савут пресс-служби пӗлтерет.
Хальхи вӑхӑтра технологи суйлас ӗҫ вӗҫленсе пырать. Производствӑна 2025 ҫулта хута ярасшӑн.
Ку продукт целлюлозӑпа хут туса кӑларакан предприятисем валли пулӗ. «Химпром» туса кӑларакан компонентпа хута шуратӗҫ.
Ку таранччен натри хлоратне тата водород перекиҫне ют ҫӗршывсенчен кӳрсе килнӗ. Санкцисене пула вӗсене халӗ илсе килеймеҫҫӗ.
Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев пирӗн республикӑра «ЛЕГО» конструкторӑн аналогӗ пуррине палӑртнӑ. Кун пирки вӑл «Итоги месяца» телекӑларӑм валли интревью панӑ чухне асӑнса хӑварнӑ.
«Тӗслӗхрен, «Автоматика» ӑслӑлӑхпа производство предприятийӗ «ЛЕГО» конструктор аналогне туса кӑлараять. Предприяти ачасене аталантарма май паракан конструктора кӑларма тытӑнма пултарать Экономикӑри лару-тӑру асӑннӑ енпе ӗҫлеме тытӑнма май парать», — тесе каланӑ журналистсене Олег Николаев.
Вӑрнарти хутӑш препартсен заводӗнче ҫумкурӑкпа кӗрешекен тата тепӗр 6 йышши препарат туса кӑларма тытӑннӑ. Сериллӗ производствӑна предприятире пӗлтӗр йӗркелесе янӑ.
Унччен завод ассортименчӗ ҫулталӑкра 5-6 препаратпа танлашнӑ, кӑҫалхи 3 уйӑхра ҫӗнӗрен 8 йышши пестицид кӑларма тытӑннӑ. Завод кӑҫал ҫӗнӗ йышши 13 препарат кӑларма тытӑнма палӑртнӑ. Вӗсене «Август» компани ӗҫченӗсем аграри секторне мӗн кирлине кура шухӑшласа кӑлараҫҫӗ.
Компани чылай препарата Вӑрнарта кӑларать. Унта опытлӑ коллектив ӗҫлет, специалистсенчен чылайӑшӗ хими производствине аван пӗлет.
Системӑллӑ предприятисен федераци списокне Чӑваш Енре виҫӗ организацие кӗртнӗ. Вӗсен шутӗнче – «Акконд» (унта 2 740 ҫын ӗҫлет, рынокри унӑн тӳпи — 89 процент), «Гален» (260 ҫын ӗҫлет, унӑн ҫулталӑкри тупӑшӗ 1 миллиард та 67 миллион тенкӗпе танлашнӑ), «Технотрон» (117 ҫын ӗҫлет, пӗлтӗрхи тупӑш — 302 миллион тенкӗ).
Системӑллӑ предприятисен федераци реестрӗнче унччен Чӑваш Енри тӑхӑр предприяти пулнӑ, паянхи кун унта 12 организаци кӗрет.
Республика Элтеперӗ Олег Николаев пӗлтернӗ тӑрӑх, асӑннӑ реестра Шупашкарти «Букет Чувашии» фирмӑна тата «Чӑвашхлебопродукт» предприятие кӗртесшӗн.
Украинӑра мӗн пулса иртнине кура тӗнче тепӗр майлӑ ҫаврӑнса ӳкрӗ. Раҫҫейпе ытти патшалӑхсем хушшинчи ҫыхӑнусем начарланса кайрӗҫ. Вӑрҫӑ сиенлӗхӗ яланах халӑх ҫине ӳкет, ҫавӑн чӑтмалла. Ывӑл-хӗрне ҫара пани ҫеҫ мар, пурлӑх тӗлӗшӗнчен патшалӑха пулӑшасси те халӑхранах.
Хаклӑ йӑхташӑмӑрсем, эпӗ сире ҫакна каласшӑн. Тӑван Ҫӗршывӑмӑршӑн хальхи йывӑр тапхӑрта хамӑр яваплӑха манар мар. Чӑвашӑн чи паха енӗсенчен пӗри вӑл ҫын хуйхи-суйхине чӗрене илсе пулӑшма тӑрӑшасси. Йывӑрлӑха пула Украинӑран куҫса килнӗ кулянуллӑ ҫынсене пулӑшма хал ҫитересчӗ. Ятарлӑ фонда банк урлӑ кӑштах укҫа хумалли мел те пур. Халӑхпа халӑх хушшинчи туслӑх ӑшши пӗртте пач сӳнекен япала мар. Калӑпӑр, кунтан хӗссе кӑларса янӑ сывах мар Ҫеҫпӗл Мишшине Остер халӑхӗ хӑй патне илни мӗне тӑрать! Ӑна вӗсем паян та хисепелеҫҫӗ, хӑйсен сӑвӑҫи теҫҫӗ. Гитлер вӑрҫи вӑхӑтӗнче вара пиншер украинец хӑй ҫӑлӑнӑҫне Чӑвашра тупнӑ. Халӗ те манмаҫҫӗ, ҫакна Ҫеҫпӗл вилтӑпри ҫине йӑмрасем лартма кайсан хам курнӑ. Паян та ҫапла пултӑр, хамӑр пирки ырӑ ят хӑварар.
-8.7 °C