Шупашкарти апатлану технологийӗн тата коммерцин техникумӗн студенчӗсем Евгений Платоновпа Артем Константинов кулинари ӳнерӗн «Прикамская кухня» регионсем хушшинчи этнофестивалӗнче чи лайӑххисем пулса тӑнӑ. Уйрӑм зачетра вӗсем ылтӑн тата кӗмӗл медальсене тивӗҫнӗ.
Апат пӗҫерекенсен этнофестивалӗ Плеханов ячӗллӗ Раҫҫейӗн экономика университечӗн Пермьри институтӗнче нарӑсӑн 3–4-мӗшӗсенче иртнӗ. Ӑна кӑҫал 16-мӗш хут йӗркеленӗ. Фестиваль темине «Вӗрекен, хӑватлӑ, никам ҫӗнтерейми» тесе панӑ.
Фестивале Пермьри кулинарсен ассоциацийӗ пуҫарнӑ. Вырӑнти профильлӗ вӗренӳ заведенийӗсем, Раҫҫейри кулинарсен ассоциацийӗ тата регионти влаҫ органӗсем ырласа йышӑннипе этнофестиваль ырӑ йӑлана кӗрсе кайнӑ.
Кӑҫалхи фестивале 116 профессионал хутшӑннӑ. Вӗсен хушшинче — поварсем, кондитерсем, пӗҫерекенсем, официантсем, карвинг енӗпе ӗҫлекен специалистсем.
Шупашкарти апатлану технологийӗн тата коммерцин техникумӗн студенчӗсем фестивале официант евӗр хутшӑннӑ. Ӑсталӑха вӗсем Чӑваш Енри Кулинарсен ассоциацийӗн ертӳҫи Николай Уездной ертсе пынипе туптанӑ-мӗн.
Ӑшӑ сӑмах — ҫу кунӗ, сивӗ сӑмах — хӗл кунӗ тенӗ ваттисем. Ҫепӗҫ калаҫаканпа ҫын та кӑмӑллӑ, усаллипе тӗлпулсан ҫын та кӑмӑлсӑрланать. Ҫынпа ҫын пек пулма пӗлни таҫта та кирлӗ-ха: килте те, ӗҫре те, кӳршӗ-аршӑпа хутшӑннӑ чух та, общество транспортӗнче те, лавккара та. Пульницӑна каймалли сиксе тухсан та шурӑ халатлисем хӑйсене тӳрккес тытманни, сана ӑнланнӑҫи пулни питӗ пӗлтерӗшлӗ. Ҫапах та кӑнттамлӑх та хӑш чух сисӗнет. Чылай пульница порталӗнче тӗп врачсем тухтӑр пулӑшӑвӗн пахалӑхӗ пирки кӑна мар, шурӑ халатлисем епле калаҫни пирки те хӑйсене систерме сӗнсе ҫырнине асӑрхама пулать.
Шупашкарти стоматологи поликлиникин тӗп тухтӑрӗ Владимир Викторов та медицина пулӑшӑвне пахалӑхлӑ кӳнипе пӗрлех ӑшӑ кӑмӑл та пӗлтерӗшлӗ тесе шухӑшлать. «Професси пӗлӗвӗпе пултарулӑх — пӗр япала, килен-каяна ӑшшӑн кӗтсе илсе ӑшшӑн ӑсатса ярасси — тепӗр ен», — тет вӑл. Кӑмӑл-сипет пахалӑхӗ пирки калаҫни, ун шучӗпе, врачсене кӑна пырса тивмест, медицина сестрисене те. Асӑннӑ поликлиникӑн 2-мӗш поликлиникинче нумаях пулмасть медицина сестрисем валли конференци ирттернӗ. Унта «Медицина сестрин этикипе деонтологийӗ» темӑпа доклад тунӑ.
Чӑваш Республикинче Ҫамрӑксен правительствине йӗркелеҫҫӗ. Ҫавна май конкурс ирттереҫҫӗ. Ӑна комисси йӗркелесе пырать.
ЧР Ҫамрӑксен правительстви — ЧР Министрсен Кабинечӗ ҫумӗнчи канашлу органӗ. Вӑл ытларах общество ӗҫӗсемпе тӑрӑшӗ.
Конкурса пултаруллӑ тата пуҫаруллӑ ҫамрӑксене хутшӑнма чӗнеҫҫӗ. Документсене Чӑваш Республикинче пурӑнакан 18–30 ҫулсенчи яш-хӗр тӑратма пултарать.
Кандидатсен докуменчӗсене нарӑсӑн 5–28-мӗшӗсенче ҫак адреспа йышӑнаҫҫӗ: Шупашкар хули, Ленинград урамӗ, 33-мӗш ҫурт, 35-мӗш пӳлӗм.
Конкурса икӗ тапхӑрпа ирттерӗҫ. Пӗрремӗшӗнче конкурс комиссийӗ ҫыру (проект) ӗҫӗсене тишкерӗ. Вӑл пуш уйӑхӗн 1–30-мӗшӗсенче иртӗ. Иккӗмӗш тапхӑрта, ака уйӑхӗн 9-30-мӗшӗсенче, кандидатсемпе калаҫу иртӗ, вӗсем хӑйсен ӗҫӗсене хӳтӗлӗҫ.
Нарӑсӑн 4-мӗшӗнче Шупашкарти 2-мӗш лицейра чутах инкек пулман. Унта ачасем вӗренекен пӳлӗмре мачча йӑтӑнса аннӑ.
Телее, никам та шар курман. Пӳлӗм — 1-мӗш хутра. Мачча йӑтӑннӑ вӑхӑтра класра ачасем ларман — тӑхтав пулнӑ.
Ҫав лицейра вӗренекен Кирилл каланӑ тӑрӑх, унта ҫав вӑхӑтра 9-мӗш классен урок пуҫланмалла пулнӑ. Лицей директорӗ Татьяна Петрова пӳлӗме ҫитес вӑхӑтра йӗркене кӗртме шантарнӑ.
Ҫурта 1951 ҫулта хӑпартнӑ. Мачча йӑтӑнса аннӑ хыҫҫӑн пӳлӗме ятарлӑ ушкӑн тӗрӗсленӗ. Юсава пӗр эрнере туса пӗтермелле-мӗн.
Халӗ пӑтӑрмах пулнӑ пӳлӗме ҫӑрапа питӗрнӗ.
Шупашкарти Федор Павлов ячӗллӗ музыка училищинче вӗренекенсем ҫӗнӗ ҫулта та лӑпкӑн пурӑнма шухӑшламаҫҫӗ. Нумай пулмасть кӑна вӗсем Хусанта Фортепиано енӗпе иртнӗ пӗтӗм тӗнчери конкурса хутшӑннӑ. Ӑна Н.Г. Жиганов ячӗллӗ Хусанти патшалӑх консерваторийӗ кӑҫал иккӗмӗш хут йӗркеленӗ.
Шупашкарти музучилищере теори уйрӑмӗнче 3-мӗш курсра ӑс пухакан Николай Кадыков иккӗмӗш степеньлӗ лауреат пулса тӑнӑ, «Тутар композиторӗн хайлавне пуринчен лайӑх каланӑшӑн» диплома тивӗҫнӗ. Иккӗмӗш курсра вӗренекен Алеся Садеева баянистка, вӑл та фортепианӑна ӑша илет, виҫҫӗмӗш степеньлӗ лауреат ятпа таврӑннӑ. Кӑҫал 4-мӗш курс вӗренсе пӗтерекен, флейтӑпа калакан Анастасия Тарковская — конкурс дипломанчӗ.
Шупашкар районӗнчи «Бичурин тата хальхи самана» музей «Асамлӑ тӗрӗ тӗнчи — 2015» конкурс ирттерет. Кӑҫалхи тӗп тема — «Паха тӗрӗ» фабрикӑн пӗрремӗш ӳнерҫин, РСФСР тава тивӗҫлӗ ӳнерҫин Е.И.Ефремовӑн тата РФ тава тивӗҫлӗ ӳнерҫин М.В.Симаковӑн пултарулӑхӗсем.
Конкурса ӗҫсене тӑватӑ номинаципе йышӑнаҫҫӗ: алӗҫ пултарулӑхӗ, ӳнер, сочиненисем тата сӑвӑсем. Ӗҫсене пуш уйӑхӗн 30-мӗшӗччен музейра кашни кун, шӑматкунпа вырсарникунсӑр пуҫне, 9–17 сехетсенче йышӑнаҫҫӗ. Адрес — Кӳкеҫ поселокӗ, Шкул урамӗ, 1-мӗш ҫурт.
Конкурса ӗҫсем килме пуҫланӑ ӗнтӗ. Ӑна Шупашкарти 60-мӗш шкул ачисем ярса панӑ. Сӑмах май, кунашкал конкурс 6-мӗш хут иртет.
ОРВИ чирӗ сарӑлнӑ май чылай ҫын аптӑраса ӳкнӗ. Республикӑра чирлисен йышӗ тӑрук ӳснине палӑртаҫҫӗ. Шкулсенчи, училищӗсенчи, техникумсенчи, аслӑ шкулсенчи чылай ачасем чире пула вӗренме ҫӳреймеҫҫӗ.
Ҫавна май темиҫе шкулта уроксем те иртмеҫҫӗ. Халӗ Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Октябрьски (Ӗсмел) шкулӗ карантинра. Унта 353 ача ҫӳрет. Шупашкарти 56-мӗш шкулти 3-мӗш «Л» класри ачасем те уроксенче лармаҫҫӗ — карантинра.
Паянтан Шупашкарти 53-мӗш шкула та карантина хупнӑ. Шупашкарти тата Ҫӗнӗ Шупашкарти шкулсенчи хӑш-пӗр классене те чире пула вӑхӑтлӑха хупнӑ-мӗн.
Роспотребнадзор пӗлтернӗ тӑрӑх, юлашки эрнере республикӑра 7563 ҫын гриппа тата ОРВИпе чирлине палӑртнӑ. Ытларах пайӗ — 14 ҫула ҫитмен ачасем. Унчченхи эрнепе танлаштарсан, чирлисен йышӗ 56 процент ӳснӗ.
Пичет тата массӑллӑ коммуникацисен енӗпе ӗҫлекен федераци агентстви Раҫҫейӗн ҫӗнӗ карттине хатӗрленӗ. Вӑл — литература картти.
Карттӑра ҫӗршыври чи нумай кӗнеке вулакан регионсене палӑртнӑ. Танлашӑма (рейтинга) кӗнеке вулакан ҫынсен йышне кура мар хатӗрленӗ. Регионта вулавӑшсен, издательствӑсен, кӗнеке лавккисен, кӗнеке мероприятийӗсен хисепне шута илнӗ.
Кӗнеке нумай вулакан регионсен йышне Мускав, Псков, Ленинград, Вологда, Ярославль облаҫӗсем, Чӑваш Ен кӗнӗ. Юлакан тӑрӑхсем — Ҫӗпӗр тата Ҫурҫӗр Кавказ.
Шупашкарта кӗнеке акцийӗсене нумай ирттереҫҫӗ. Чӑваш Ен ку енӗпе малашне те юласшӑн мар.
Сӑмах май, паянхи куна пирӗн республикӑра патшалӑхӑн 3 вулавӑшӗ, муниципалитетсен 535 вулавӑшӗ шутланать.
Кӑрлач уйӑхӗн вӗҫӗнче Мускавра Раҫҫейӗн Правительство премийӗсене валеҫнӗ. Валеҫнӗ тени тӗрӗсех мар-ха. Пурне те лекмест ун пекки. Пурӗ те вунӑ предприяти унӑн лауреачӗ пулса тӑнӑ.
Пысӑк шайри премие илнисем хушшинче пачах расна отрасльте тӑрӑшакансем лекнӗ. Кунта строительство кампанийӗсем те пур, ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑхра ӗҫлекенсем те, нефтьпе хими промышленноҫне кӗрекенни те. Сывлӑх сыхлавӗ те кунта лекнӗ. Асӑннӑ отрасль пирки каларӑмӑр пулсан, премие Федерацин Шупашкарта вырнаҫнӑ травматологи центрӗ (ӑна Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Николай Николаев тӗп тухтӑр пулса ертсе пырать) тивӗҫнине палӑртма уйрӑмах кӑмӑллӑ.
Преми хуҫисене укҫан хавхалантармаҫҫӗ-ха. Анчах Шупашкар тухтӑрӗсем уншӑн пӑшӑрханмаҫҫӗ. Чи пахи — хисеп туни. Преми илнине ӗнентерекен паллӑна центр хӑйӗн учрежденине рекламӑланӑ чух пилӗк ҫул хушши усӑ курма пултарать.
Ӗнер Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн Председателӗ Юрий Попов патне йышӑнӑва «Шупашкар» пассажир пуйӑсӗсен пӗрлешӗвӗн пункчӗн ӗҫченӗсен ушкӑнпа янӑ ҫырӑвӗ ҫитнӗ.
«Федерацин пассажир компанийӗ» акционерсен обществи Раҫҫейри хӑш-пӗр хулара вакун участокӗсене хупма йышӑннӑ. Ҫав списока Шупашкарти предприяти те лекнӗ. Халӗ Шупашкар пӗрлешӗвӗн: «Шупашкар–Мускав», «Мускав–Екатеринбург», «Мускав–Нижневартовск», «Шупашкар–Питӗр», «Шупашкар–Новороссийск», «Шупашкар-Адлер» — мӗнпур пуйӑсене урӑх пӗрлешӳсене парса укҫана перекетлеме йышӑннӑ. Ҫавна май проводниксемпе техника специалисчӗсем, пурӗ 600 ҫын, ӗҫсӗр юлӗ.
Кӑткӑс лару-тӑру пирки пуйӑссене йӗркелекен Шупашкарти пункт ертӳҫи Николай Иванов каласа кӑтартнӑ. Вӑл ӗнентернӗ тӑрӑх, 1971 ҫултанпах пӗрлешӳ йӗркеллӗ ӗҫлесе пынӑ.
Юрий Попов спикер кун пек лару-тӑрура айккинче тӑрса юлмалла маррине палӑртнӑ. Вӑл «Раҫҫейӗн чукун ҫулӗсем» акционерсен обществин президенчӗ Владимир Якунин патне тухма шантарнӑ.
-0.7 °C