Шупашкарти Трактор тӑвакансен проспектӗнче Кадет паркӗ уҫӑлнӑранпа вӑхӑт нумаях та иртмен-ха. Унта хула ҫыннисем вӑхӑта хаваспах ирттереҫҫӗ. Тӗп хуламӑрта ҫук типӗ фонтан та ӗҫлет, ача-пӑчана выляса савӑнмалли лаптӑксем те пур, аслисем те унти илемпе киленме пултараҫҫӗ.
Анчах Шупашкар хула администрацийӗн ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх, энергетика, транспорт тата ҫыхӑну управленийӗ парка япӑхлатакансем пирки хыпарлать. Ҫавна май вӑл хула ҫыннисемпе хӑнисем валли ятарлӑ йӗрке ҫырса хатӗрленӗ, ӑна паркра ҫакса хунӑ.
Хулари тӳре-шара пӗлтернӗ тӑрӑх, чечексене таптаса пӗтернӗ, саксене ватнӑ, илемшӗн сарнӑ гранит ваккине сапаланӑ, пӗр чуччу ҫинчи 3-4 ача, ҫутӑ хунарӗсене тӗкӗнекенсем... Ҫакӑн пек кӑмӑлсӑр ӳкерчӗк тӗл пулать иккен ҫӗнӗ паркра.
Шупашкарти 130-мӗш ача пахчине ҫӳрекен Лев Гренадёрский Максим Галкин ертсе пыракан «Лучше всех» кӑларӑма хутшӑннӑччӗ. Кӑларӑм ака уйӑхӗн 1-мӗшӗнче эфира тухнӑ. Халӗ 5 ҫулти ача Пӗтӗм Раҫҫейри конкурсра «Гид любитель. До 18 лет» номинацире тупӑшать.
Конкурса Раҫҫейри географи обществи йӗркелет. Унта хутшӑнакансен икӗ минута тӑсӑлакан ролик-видеоэкскурси ӳкерсе ярса памалла. Лев хутшӑнакан номинацие 600 ытла заявка панӑ.
5 ҫулти ача видеора Шупашкарти паллӑ вырӑнсем пирки сӑвӑласа каласа кӑтартать. Ӑна вӗсем амӑшӗпе ҫырнӑ. Лев Гренадёрские ҫӗнтерме пулӑшас килет-и? Youtube-канала кӗрсе курӑр. Жюри ҫӗнтерӳҫе палӑртнӑ чухне ролике миҫе ҫын пӑхнине, мӗнле хак панине шута илӗ.
Шупашкарти Мускав ҫыранне реконструкцилеҫҫӗ. Ӗҫ мӗнле пынине ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев тӗрӗсленӗ.
Тӗрӗслев вӑхӑтӗнче Элтепер ҫакна асӑрханӑ: ҫынсем ҫырана Мускав ятне панипе килӗшмеҫҫӗ иккен. Чылайӑшӗ ӑна мӗншӗн шӑпах ҫак ята пани пирки ыйтать-мӗн. Ҫавна май Михаил Васильевич хула влаҫӗсене ку ы йтӑва пӑхса тухма сӗннӗ.
Элтепер Мускав ҫыранне реконструкцилес ӗҫе хӑвӑртлатмаллине те палӑртнӑ. Чӳк уйӑхӗн 1-мӗшӗччен 80 миллион тенкӗпе усӑ курмалла. Ӗҫ пур-ха: брусчатка хумалла, перила тумалла, ҫутӑ хута ямалла. Ӗҫе пурнӑҫлаканӗ – «Автодор» тулли мар яваплӑ общество. Унӑн Атӑл хӗрринчи 1,9 ҫухрӑма хӑтлӑлатмалла
Шупашкарта ретро-машинӑсен музейне тӑвасшӑн. Ӑна Трактор историйӗн музейне хирӗҫ, Мир проспектӗнчи скверта, вырнаҫтарасшӑн.
Музейра 30 машина пулмалла. Ҫак кунсенче Шупашкар хула администрацийӗ проектпа смета документацийӗсене тумашкӑн аукцион ирттерни пирки пӗлтернӗ. Хакӗ – 300 пин тенкӗ.
Аукцион ҫӗнтерӳҫин кӑҫал раштав уйӑхӗн 10-мӗшӗччен 80 метр тӑршшӗ, 12,5 метр сарлакӑш, 5,65 метр ҫӳллӗш павильон проектне кӑтартмалла.
Мэрире палӑртнӑ тӑрӑх, хальлӗхе музея хӑҫан уҫасси пирки калама иртерех, мӗншӗн тесен ӑна тӑвасси пирки татӑклӑ йышӑну ҫук-ха.
Ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗ пуҫланиччен яланхи пекех Раҫҫейри чи лайӑх вӗрентекенсене палӑртнӑ. Ҫак ята тивӗҫнӗ 1000 педогогӑн ячӗ ҫурла уйӑхӗн 29-мӗшӗнче паллӑ пулнӑ. Вӗсене 200-шер пин тенкӗ парса хавхалантарӗҫ. Кӑҫал ку йыша Чӑваш Енри 9 вӗрентекен кӗнӗ:
Етӗрнери 2-мӗш шкулти вӑй-хал культурин вӗрентекенӗ Александр Меркурьев;
Патӑрьелти 1-мӗш шкул йӗркелӳҫи Юрий Васюткин;
Шупашкарти 47-мӗш шкулти технологи учителӗ Наталия Выйгетова;
Шупашкарти 3-мӗш лицейри физика вӗрентекенӗ Надежда Клинк;
Шупашкарти 49-мӗш шкулти технологи учителӗ Валерий Кудряшов;
Шупашкарти 24-мӗш шкулти историпе обшествознани вӗрентекенӗ Марина Кумалякова;
Вӑрмарти Егоров ячӗллӗ шкулти биологи учителӗ Клавдия Николаева;
Шупашкарти 44-мӗш лицейри истори вӗрентекенӗ Елена Пустовалова;
Йӗпреҫри 2-мӗш шкулти чӑваш чӗлхипе литературин вӗрентекенӗ Алена Ядрицова
Шупашкарти «Университет» микрорайонта ача пахчи иккӗ пулмалла. Вӗсенчен пӗрне тума пуҫланӑ. 1,5 пин ача вырнаҫмалӑх шкул ҫӗклесшӗн, кӑшт каярах — тепӗр ача пахчи. Унсӑр пуҫне унта спорт комплексӗ, хитре парк пулмалла. Ҫакӑн пирки асӑннӑ микрорайона ҫӗклекен строительство организацийӗн пуҫлӑхӗ Чӑваш Ен Элтеперне ӗнентернӗ.
Паян республика ертӳҫи Михаил Игнатьев Шупашкарти пысӑк строительство лаптӑкӗсенче пулнӑ.
Микрорайонӑн пӗтӗмӗшле лаптӑкӗ аванах пысӑк. Вӑл пурӗ 33,7 гектар йышӑнать. Унта хальхи вӑхӑтра 9 пин ытла ҫын пурӑнать. Микрорайона хӑпартнӑҫемӗн халӑх йышӗ ӳлӗмрен 15 пине ҫитмелле.
Михаил Игнатьев Элтепер Шупашкарӑн Ҫурҫӗр-Хӗвеланӑҫ районӗнчи ҫав микрорайонти стройкӑпа кӑмӑллӑ пулнӑ.
Шупашкарти хулаҫум автовокзал патӗнчен иртекен чукун ҫул урлӑ халӑх вӗҫӗмех хутлать. «Пичет ҫурчӗ» чарӑну патӗнчен пыракан тротуара чукун ҫултан тимӗр картапа хуплани те пулӑшаймарӗ: халӑх пӗрех каҫса ҫӳрет. Ҫыннисене ятлама та аптӑравлӑ: «Пичет ҫурчӗ» чарӑнура Иван Яковлев проспекчӗн тепӗр енне каҫма май ҫук. Ҫывӑхри чарӑнусенчен пӗри — «МТВ-центр», тепри — автовокзал.
Паян Шупашкарти тӳре-шара (йышра пакунлисем те пулнӑ) канашлӑва пухӑннӑ. Чукун ҫул отраслӗнчисем чукун ҫул урлӑ каҫса ҫӳреме чарас ыйтӑва темиҫе те хускатнӑ иккен. Хальхинче те вӗсем ҫавӑн пиркиех калаҫнӑ.
Канашлу пирки Шупашкар хулин ҫурт-йӗпе коммуналлӑ хуҫалӑх, энергетика, транспорт тата ҫыхӑну управленийӗ пӗлтерни тӑрӑх хакласан, ҫивӗч ыйтӑва ҫывӑх вӑхӑтра епле те пулин татса памаллах. Чукун ҫул урлӑ, тен, каҫӑ сарӗҫ-и?..
Шупашкарта вырнаҫнӑ, авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнче савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫӑлнӑ Чӑваш кадет корпусне вӗренме кӗнисен малтанхи кунӗсем ют хуласенчи сборсенчен пуҫланчӗҫ.
8-11-мӗш классенчи ачасем ӗнер Пермьри кадет корпусне тухса кайрӗҫ. Паян вара 5-7-мӗш классенчисем Крыма самолетпа ирхи 5 сехетре вӗҫсе кайнӑ. Шупашкарти аэропорта ачасенчен хӑшӗсем ирхи 2 сехет валлиех ҫитсе тӑнӑ. Регистраци вӑхӑчӗ 2-рен 4-ччен пынӑ. Ҫавӑнпа ачасемпе вӗсене ӑсатакансен аэропорта ҫавӑн пек васкама тивнӗ.
Валентина Федорова журналист пӗлтернӗ тӑрӑх, самолет кӗтекен 199 ачаран пӗрисем сак ҫинче ҫывӑх ҫынни ҫине пуҫ хурса тӗлӗрнӗ, теприсем лагере кайма ятарласа вӗреннӗ девиза ҫине-ҫине кӑшкӑрнӑ, виҫҫӗмӗшсем кофе ӗҫнӗ.
Паян Шупашкарта троллейбуспа трактор ҫапӑннӑ. Инкек хулари Гагарин урамӗнче пулса иртнӗ.
«Ҫыхӑнура» форумри сӑнӳкерчӗксем тӑрӑх хакласан, инкеке лекнӗ трактор ҫул-йӗр ҫинче ӗҫленӗскер пулнине тӗшмӗртме йывӑр мар.
Патшалӑхӑн ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхӗн инспекцийӗн республикӑри управленийӗн сайтӗнче инкек пирки ҫырнине хальлӗхе вырнаҫтарман. Маларах эпир асӑннӑ форумра ҫырни тӑрӑх вара тракторист тимсӗрлӗхне пула общество транспорчӗпе тӑрӑнни палӑрать.
Шупашкарти ҫак автоинкекре чи лайӑххи — троллейбусри ҫынсем те, водитель те, тракторист та, иртен-ҫӳрен ытти машинӑрисем те аманманни. Трактор та троллейбуса хытах пырса тӑрӑнман — ӳкерчӗксене тишкерсен троллейбус лапчӑнни-пусӑрӑнни курӑнмасть.
Чӑваш Енри пульницӑсене «МОСРЕНТГЕНПРОМ» тулли мар яваплӑ общество тивӗҫтернӗ флюорографовсем пирки шӑв-шав тухнӑ. «МОСРЕНТГЕНПРОМ» предприятин медицина оборудованине Федерацин монополипе кӗрешекен службин Чӑваш Енри управленийӗ техника заданийӗпе килӗшсе тӑмасть тесе йышӑннӑ. Ҫавӑнпа килӗшмесӗр предприяти суда та ҫитнӗ, анчах унтисем монополипе кӗрешекенсем майлӑ пулнӑ. Тавлаштаракан флюорографсемпе Шупашкарти 1-мӗш клиника тата Шупашкарти тӗп пульницӑсене тивӗҫтернӗ.
Маларах ҫавӑн пек оборудовани Йӗпреҫри тӗп район пульницине тата Шупашкарти иккӗмӗш пульницине ӑсаннӑ. Ун чухне аукционта «Медипром» предпряти ҫӗнтернӗ.
Флюорографсемпе ҫыхӑннӑ ыйтӑва Росздравнадзор тишкернӗ. Унтисем Чӑваш Енӗн Сывлӑх сыхлав министертвин учрежденийӗсене тӗрӗслӗҫ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (04.05.2025 15:00) пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 743 - 745 мм, 18 - 20 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Фёдоров Михаил Фёдорович, чӑваш этнографӗ, ҫыравҫи ҫут тӗнчерен уйрӑлнӑ. | ||
| Васан Анатолий Васильевич, чӑваш сӑвӑҫи, литература тӗпчевҫи ҫуралнӑ. | ||
| Н.В. Фёдоров Республика кунне патшалӑх уявӗ шутне кӗртнӗ. | ||
| Республика кунне патшалӑх уявӗсен шутне кӗртнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |