Ҫитес вырсарникун, раштав уйӑхӗн 17-мӗшӗнче, Раҫҫейре стратегиллӗ ракета ҫарӗсен кунне уявлаҫҫӗ. Артиллерипе ракета ҫарӗнче хӗсметри хӑйсен салтак тивӗҫне пурнӑҫланисене Патӑрьел районӗнче уява йыхравлаҫҫӗ.
Патӑрьел районӗнчи «Авангард» хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх, программӑпа килӗшӳллӗн вӗсем ирхине 10 сехетре Патӑрьелӗнчи «Арбат» лапамри монумент умӗнче тӗлпулӗҫ. Ракетчиксемпе артиллеристсен ячӗпе монумента, сӑмах май, иртнӗ уйӑхра ҫеҫ уҫнӑ. Монумент умӗнчи хаваслӑ курнӑҫу хыҫҫӑн та уяв малалла тӑсӑлӗ.
Хӗрлӗ Чутай районӗнче ҫуралса ӳснӗ Алексей Логиновпа Иван Индряков Совет Союзӗн Паттӑрӗсене тата ҫак районта кун ҫути курнӑ пӗрремӗш ракетчиксене — Алексей Захаров, Иван Коннов тата Степан Плисов халалласа пӗлтӗр конференци ирттернӗччӗ.
Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Японин Раҫҫей Федерацийӗнчи Чрезвычайлӑ тата Полномочиллӗ Посолӗ Кодзуки Тоёхиса йыхравланипе Япони Императорӗ ҫуралнӑ кунне халалласа ирттернӗ пулӑма хутшӑннӑ. Уяв ӗнер, раштав уйӑхӗн 7-мӗшӗнче, иртнӗ.
«Раҫҫей – вӑйлӑ ҫӗршыв! Эпир пӗр-пӗрин хушшинче ӗҫлӗ ҫыхӑнусене Правительство шайӗнче кӑна тытса йӗркелесе пымастпӑр, регионсен тытӑмӗнче те ҫирӗппӗн вӑй илтерме тӑрӑшатпӑр. Паян пирӗн тӗлпулӑва Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ Михаил Васильевич Игнатьев господин тата Чӗмпӗр облаҫӗн губернаторӗ Сергей Иванович Морозов господин ҫитнӗ», — тесе паллаштарнӑ пухӑннисене Японин Раҫҫейри Чрезвычайлӑ тата Полномочиллӗ пайташӗ. Ку хыпара Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче паян хыпарланӑ.
Паян, раштав уйӑхӗн 8-мӗшӗнче, Шупашкарти Трактор тӑвакансен культура керменӗнче Чӑваш Енре кӑҫал палӑртнӑ Амӑшӗпе Ашшӗн ҫулталӑкне пӗтӗмлетессине, унтах «Ҫулталӑк ҫемйи» республика конкурсӗн ҫӗнтерӳҫисене палӑртассине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.
Савӑнӑҫлӑ мерпориятие Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев мӑшӑрӗпе Лариса Юрьевнӑпа хутшӑннӑ. Унта пухӑннисем ҫемье пӗлтерӗшне пысӑка хурса хакланӑ, пӗрне пӗри хисеплесе пурӑнма чӗнсе каланӑ.
«Ҫулталӑк ҫемйи-2017» ята Шупашкарти Татьянӑпа Александр Львовсен ҫемйи тивӗҫнӗ. «Туслӑ ҫемье» номинацире Тимонинсене чысланӑ, «Социаллӑ яваплӑ ҫемье» ята Устиновсем тивӗҫнӗ, «Спорт ҫемйи» — Павловсем, «Ӗҫчен ҫемье» — Ершовсем, «Пултарулӑх ҫемйи» — Анисимовсем.
| РАШ | 08 |
Ҫӗнӗ ҫул уявне республикӑн тӗп хуламӑр хатӗрленнине сӑнатӑп та пӗр ыйту ҫуралать: нивушлӗ конус евӗрлӗ япала чӑрӑша ылмаштарма пултарать? Ӑҫта пӑхмастӑн — таҫта та конус евӗрлӗ чӑрӑшсем лартса тухнӑ.
Паллах, чӑрӑш йывӑҫҫи конуса аса илтерет. Кӑна хуть те мӗнле вӑрмана кайсан та лайӑх курма пулать. Анчах та чӑрӑш йывӑҫҫин тураттисем пулмалла-ҫке. Унсӑрӑн ӑна йывӑҫ тесе мӗнле калӑн? Ак, сӑмахран, суту-илӳ ҫурчӗ умӗнчи искуственнӑй чӑрӑшах пӑхар. Конус евӗрле-ха ӗнтӗ, анчах та тураттисем курӑннӑран ку япала чӑрӑш мар тесен шухӑш пӗрре те ҫуралмасть.
Конусне чӑн та ӑсталама йӳнӗрех ларать пуль. Ҫавах та унашкал конуссен мӗнле те пулин хӑйнеевӗрлӗхӗ пулмаллах. Тӗслӗхрен, Республика тӳремӗнче вырнаҫтарнӑ тӗп чӑрӑша илме пулать. Кӳлепи енчен ним пахалӑхӗ те ҫук. Анчах та ӑна чӑваш ҫӑлтӑрӗсемпе ӑсталанӑран вӑл питӗ хӑйне май курӑнать, Шупашкарӑн тӗп чӑрӑшӗ пулма тивӗҫлӗ мар тесе калаймӑн.
Тата тепӗр япала — тӗп хуларан чӑн-чӑн чӑрӑшсем ҫухала пуҫларӗҫ. Маларах эп сӑнанӑ тӑрӑх чӑн-чӑн чӑрӑшсене ытларах лартатчӗҫ.
Ҫӗнӗ ҫул ҫывхарнӑ май Шупашкар хули илемленсех пырать. Нумаях пулмасть хулара шурӑ тӗслӗ чӑрӑш лартнӑ. Ӑна кӳлмекре арҫынсен мӑнастирӗнчен инҫех мар вырнаҫтарнӑ.
Шупашкар хула администрацийӗ шурӑ чӑрӑш ҫитес вӑхӑтра тата илемленессе шантарать. Ӑна мӗнпе те пулин капӑрлатма палӑртнӑ.
Сӑмах май, хулара темиҫе вырӑнта чӑрӑшсем лартӗҫ. Республика тӳремӗнчи тӗп чӑрӑш ҫӑлтӑрӗсене нумаях пулмасть ҫутнине сайтра пӗлтернӗччӗ. Хӗрлӗ тӳремре те Ҫӗнӗ ҫул «чиперкки» пулӗ. Ӑна пуҫтарнӑ ӗнтӗ, кӗҫех капӑрлатса пӗтерӗҫ.
«Мир Луксор» кинотеатр умӗнче те чӑрӑш тавра вӑйӑ картине тӑма май пулӗ. Ӑна пӗр банк вырнаҫтарӗ. Ҫав банках Хӗрлӗ тӳремре 6 метр диаметрлӑ Ҫӗнӗ ҫул хӑмпи вырнаҫтарӗ.
Ӗнер, раштав уйӑхӗн 4-мӗшӗнче, Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев право хуралӗнче тӑрӑшакансемпе Юристсен кунне халалласа иртнӗ «ҫавра сӗтеле» хутшӑннӑ.
2017 ҫул Раҫҫейри ЗАГС уйрӑмне йӗркелесе янӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ. Чӑваш Енре кӑҫал Ашшӗпе Амӑшӗн ҫулталӑкӗ тесе йышӑннӑччӗ. Республикӑра мӑшӑрланакансен йышӗ пӗлтӗрхинчен 8 процент ӳснӗ. Уйрӑлакансен йышӗ чакнӑ. «Килӗштерсе пурӑнакан ҫемье – Раҫҫей тӗрекӗ. Обществӑн тӗп никӗсӗ тесен те йӑнӑш мар», — ҫак шухӑша палӑртнӑ юристсемпе тӗл пулӑва кайнӑ Элтепер.
Унтан вӑл Раҫҫей Президенчӗ Владимир Путин ҫемьесене пулӑшма нумаях пулмасть тунӑ йышӑнусем ҫинчен каласа кӑтартнӑ.
Сӑмах май, виҫҫӗмӗш е ун хыҫҫӑнхи ача ҫуратакансене укҫа-тенкӗпе пулӑшас йӗркене Чӑваш Енре нумаях пулмасть тепӗр хут йышӑнса хӑварчӗҫ.
Чӳк уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Иркутск облаҫӗнчи чукун ҫул техникумӗнче «Чӑваш культурин кунӗ» иртнӗ. Вӑл енче пурӑнакан чӑвашсен «Юлташ» коммерцилле мар автономин ертӳҫи Вероника Тимофеева пӗлтернӗ тӑрӑх, ку мероприятие техникум ертӳҫисемпе тата Зима хулинчи чӑвашсен центрӗ йӗркеленӗ.
«Чӑваш культурин кунне» Е.Н. Карпухина ертсе пыракан «Рябинушка» (чӑв. Пилеш) чӑваш ансамблӗ, В.П. Ягшимурадова ертсе пыракан «Лейся, песня» (чӑв. Янра, юрӑ) ҫемье ансамблӗ хутшӑннӑ. Иркутск облаҫӗнчи чӑвашсен «Юлташ» автономийӗ вӗсене чӑваш культурин кунне хутшӑннишӗн тав тӑвать.
Сӑмах май ҫакна та палӑртмалла:
Иркутск тарӑхӗнчи чӑвашсем раштав уйӑхӗн 13-мӗшӗнче 18 сехетре иртекен этнокараокене хутшӑнма чӑвашсен ушкӑнне пухаҫҫӗ.
Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев юристсене професси уявӗпе саламланӑ.
«Чӑваш Ен юрисчӗсем хӑйсен професси тивӗҫӗсене чыслӑн пурнӑҫласа пыраҫҫӗ, пурнӑҫӑн кирек хӑш сферинче те ӑнӑҫлӑ ӗҫлеҫҫӗ, право йӗркине шанчӑклӑн тытса пырас, обществӑпа патшалӑх ҫирӗплӗхне вӑйлатас, халӑхӑн право культурине ӳстерес ӗҫе курӑмлӑ тӳпе хываҫҫӗ.
Республикӑра граждансен хӳтлӗхсӗр ушкӑнӗсене тӳлевсӗр право пулӑшӑвӗпе тивӗҫтереҫҫӗ. Юлашки пилӗк ҫулта ҫавнашкал пулӑшупа регионта пурӑнакан 200 пине яхӑн ҫын усӑ курнӑ.
Эсир хӑвӑрӑн професси ӑсталӑхне малашне те ӳстерсе пырасса, граждансен конституцире палӑртнӑ ирӗкӗсемпе ирӗклӗхӗсене тата саккунлӑ интересӗсене чыслӑн та тӳрӗ кӑмӑлпа хӳтӗлессе ҫирӗппӗн шанса тӑратӑп», — тенӗ вӑл.
Паян Шупашкар районӗнчи аграрисем Ял хуҫалӑхӗнче тата тирпейлекен промышленноҫра ӗҫлекенсен уявне пухӑнчӗҫ. Йӑлана кӗнӗ кӑҫалхи савӑнӑҫлӑ ҫак пулӑм муниципалитета йӗркеленӗренпе 90 ҫул ҫитнипе пӗр килчӗ.
Шупашкар районӗсене вӑл тӑрӑхран тухнӑ паллӑ тӳре-шара: республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев, чӑваш парламенчӗн вице-спикерӗ Альбмна Егорова та ӑшшӑн саламланӑ. Тата, паллах, вырӑнти ертӳҫӗсем: район администрацийӗн пуҫлӑхӗн тивӗҫне пурнӑҫлакан Владимир Димитриев, район пуҫлӑхӗ Андрей Николаев — сцена ҫине тухнӑ. Районти малта пыракан предприятисене, ӗҫченсене тӗрлӗ шайри Хисеп грамотипе, ытти енпе чысланӑ. Шупашкар районӗ 90 ҫул тултарнипе ҫыхӑннӑ сумлӑ уява юрӑ-ташӑ ӑстисем те илем кӗртнӗ.
Паян Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрне пакунлисем пӗр зал тулли пуҫтарӑннӑ. Унта вӗсем хӑйсен професси уявне палӑртнӑ.
Уяв ячӗпе вӗсене ытти вӑй-хал тытӑмӗнче тӑрӑшакансем саламланӑ. Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев шалти ӗҫсен органӗсен ӗҫченӗсене тата ветеранӗсене професси уявӗпе саламланӑ, тухӑҫлӑ ӗҫленӗшӗн мухтаса тав сӑмахӗ каланӑ. Чӑваш Республикинчи Шалти ӗҫсен министерствин мӗнпур подразделенийӗпе тытӑмӗн ӗҫченӗсем саккунлӑхпа право йӗркине шанчӑклӑн хуралланине, чи кӑткӑс тӗллевсене пурнӑҫланӑ чухне те килӗштерсе тата йӗркеллӗ ӗҫлеме пултарнине уҫҫӑн кӑтартнине палӑртнӑ. Аслисем вӗрентсе хӑварнине ҫамрӑк ӑрури полицейскисем тӗпе хурса ӗҫленине асӑнса хӑварнӑ. Республика Правительствипе Шалти ӗҫсен министерстви ведомствӑсем хушшинче тухӑҫлӑ хутшӑнса ӗҫленӗрен регионта ҫирӗп те лӑпкӑ лару-тӑру сыхланса пынине, халӑх власть органӗсене шанасси ӳснине те палӑртнӑ Михаил Игнатьев.
-6.7 °C